اثر روش‌ کاشت و مقدار بذر بر عملکرد کلزا در اراضی لب‌شور

شوری خاک از مشکلات بزرگدر جنوب خوزستان است.  این پژوهش طی دو سال 86-1384در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور واقع در شمال اهواز، در یک خاک رسی- سیلتی با شوری 8 دسی‌زیمنس بر متر به صورت کرت‌‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا ‌شد.  کرت‌‌های اصلی شامل شش روش‌ کاشت 1- بذرپاش+ دیسک (P1)، 2- بذرپاش + دیسک + کروگیت (P2)، 3- خطی‌کار (P3)، 4- خطی‌کار + کروگیت (P4)، ‌5- جوی‌‌‌پشته­کار غلات با دوخط روی پشته (P5)، و ‌6- جوی‌پشته‌‌کار غلات با سه خط روی پشته (P6) و کرت‌‌های فرعی شامل چهار میزان بذر 6، 9، 12، و 15 کیلو‌گرم در هکتار و رقم کلزا کشت شده هیبرید هایولا 401 بود.  نتایج نشان داد روش‌های کاشت از نظر میزان مصرف سوخت، ظرفیت مزرعه‌ای، و زمان مورد نیاز برای عملیات کاشت اختلاف بسیار معنی‌دار داشتند.  کمترین مصرف سوخت به میزان 02/5 لیتر بر هکتار از روش P3 و پس از آن میزان 6 لیتر بر هکتار از روش P5 به­دست آمد.  بیشترین ظرفیت مزرعه‌ای (73/1 هکتار بر ساعت) در P5 حاصل شد و نسبت به روش‌های P1 تا P4 و P6، به‌ترتیب به میزان 63، 156، 5، 104 و 8 درصد افزایش نشان داد.  کمترین زمان مورد نیاز (58/0 ساعت بر هکتار) در روش کاشت P5 به‌دست آمد و نسبت به روش‌های کاشت P1 تا P4 و P6، به‌ترتیب به میزان 38، 60، 13، 150 و 6 درصد کاهش نشان داد.  بین روش‌های کاشت از نظر عملکرد دانه، درصد سبز شدن بذر، تعداد بوته در مترمربع، و تعداد خورجین در بوته تفاوت معنی‌دار بود اما از نظر تعداد دانه در خورجین و وزن هزاردانه تفاوت‌ها معنی‌دار نبودند.  بین مقادیر بذر از نظر عملکرد دانه و تعداد بوته در مترمربع و تعداد دانه در خورجین تفاوت معنی‌دار بود، اما از نظر مدت زمان جوانه‌زنی، درصد سبز شدن بذر، تعداد خورجین در بوته، و وزن هزاردانه تفاوت‌ها معنی‌دار نبودند.  بیشترین عملکرد دانه (2134 کیلوگرم در هکتار)، درصد سبز شدن (86 درصد)، تعداد بوته در مترمربع (99 بوته)، تعداد خورجین در بوته (78 عدد)، تعداد دانه در خورجین (23 عدد) از روش کاشت ‌P5 به‌دست آمد.  در نتیجه، برای کشت کلزا هیبرید هایولا 401 در اراضی لب‌شور خوزستان روش‌‌ کاشت دو خط به فاصلة 30 سانتی­متر روی پشتة 60 سانتی­متری با مصرف بذر 12-9 کیلوگرم در هکتار پیشنهاد می‌شود.