اثر تلفیق کود سبز برخی از گیاهان بازدارنده و قارچ Paecilomyces lilacinus بر فعالیّت نماتود ریشه گرهی Meloidogyne incognita و گوجه‏فرنگی در شرایط گلخانه*

تأثیر عصاره‏های آبی بارهنگ، کرچک، گل جعفری و منداب بر تفریخ تخم و مرگ و میر لاروهای سن دو Meloidogyne incognita در شرایط آزمایشگاهی و کود سبز آنها (12 گرم/کیلوگرم خاک) به تنهایی و یا در ترکیب با قارچ Paecilomyces lilacinus بر رشد گوجه‏فرنگی (رقم ارلی‏اربانا) آلوده و فعالیّت نماتود در خاک مخلوط سترون و خاک مزرعه غیرسترون در شرایط گلخانه‏ای بررسی گردید. نتایج نشان داد که همه عصاره‏ها باعث افزایش معنی‏دار مرگ و میر لارو سن دو و عصاره‏های منداب و بارهنگ باعث کاهش معنی‏دار تفریخ تخم گردیدند، ولی هیچکدام تأثیری سویی بر قارچ نداشتند. نتایج آزمون‏های گلخانه‏ای نشان داد که در حضور نماتود و در خاک سترون، تیمار گل جعفری-سوسپانسیون اسپور قارچ باعث افزایش 5/140% طول شاخساره گیاه گوجه‏فرنگی و تیمارهای دارای گل جعفری، به ترتیب باعث افزایش 4/11-8/11 و 1/20-1/23 برابری و کرچک 0/10-1/10 و 0/10-7/17 برابری وزن تر و خشک گردیدند. در خاک مزرعه تیمارهای دارای کرچک، به ترتیب با 9/47-5/67% و 4/32-5/140% افزایش در وزن تر و خشک شاخساره بالاترین تأثیر داشتند. شاخص گال ‏در تیمارهای مختلف در هر دو خاک در دامنه 2/4-0/5 قرار داشت. در خاک مخلوط سترون به استثناء تیمار بارهنگ-سوسپانسیون قارچ با 84% کاهش، سایر تیمارها باعث افزایش جمعیت نهایی و فاکتور تولیدمثل شدند. در خاک مزرعه غیرسترون تمام تیمارها باعث کاهش تعداد گال و کیسه تخم گردید، منتها بجز تیمارهای دارای بارهنگ فقط برخی از تیمارهای دارای گل جعفری و کرچک باعث کاهش فاکتور تولیدمثل شدند.