اثر استرس روانی(محدودیت حرکتی) مزمن بر ترشح انسولین از جزایر لانگرهانس جدا شده موش صحرایی

مقدمه: با وجود مطالعات متعدد هنوز نقش دقیق استرس، به ویژه استرس روانی، در ایجاد دیابت مشخص نیست. این مطالعه به بررسی تأثیر استرس روانی (محدودیت حرکتی) مزمن بر ترشح انسولین از جزایر لانگرهانس جدا شده موش صحرایی پرداخته است. مواد و روش‌ها: موش‌های صحرایی نر نژاد ویستار به دو گروه مساوی شاهد و آزمون تقسیم شدند (هر گروه 8 سر). در گروه آزمون استرسورهای محدود کننده روزانه 2 بار، هر بار یک ساعت و به مدت 15 و 30 روز اعمال شدند. هنگام شروع و پس از پایان دوره‌های آزمایش پس از اندازه‌گیری وزن، از حیوانات نمونه خون تهیه و مقادیر گلوکز، انسولین و کورتیکوسترون ناشتای پلاسما اندازه‌گیری ‌شد. در روز بعد جزایر لانگرهانس حیوانات (از هر گروه 5 سر) جدا شد و ترشح استاتیک انسولین از جزایر در حضور غلظت‌های مختلف گلوکز (8/2، 6/5، 3/8 و 7/16 میلی‌مولار) بررسی شد. یافته‌ها: غلظت گلوکز ناشتای پلاسما در روز پانزدهم در گروه آزمون در مقایسه با گروه شاهد افزایش معنی‌داری نشان داد، در حالی که این افزایش در روز سی‌ام معنی‌دار نبود. غلظت انسولین ناشتای پلاسما در روزهای پانزدهم و سی‌ام کاهش معنی‌داری در گروه آزمون نسبت به گروه شاهد نشان داد. افزایش معنی‌دار غلظت کورتیکوسترون ناشتای پلاسما تنها در روز پانزدهم در گروه آزمایش نسبت به گروه شاهد مشهود بود. مقایسه میزان ترشح انسولین از جزایر در حضور غلظت‌های مختلف گلوکز افزایش معنی‌دار میزان ترشح انسولین را در گروه آزمون نسبت به گروه شاهد تنها در روز سی‌ام نشان داد. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می‌دهد که استرس روانی مزمن سبب افزایش جواب به گلوکز جزایر لانگرهانس جدا شده پانکراس موش‌های صحرایی می‌شود. بنابراین به نظر می‌رسد که کاهش غلظت انسولین پلاسما در حیوانات استرس دیده دلیل دیگری غیر از کاهش توان ترشح انسولین دارد.