اثرات دورکنندگی حشره‌کش پی‌متروزین و چند حشره‌کش گیاهی روی سفیدبالک برگ‌نقره‌ای Bemisia tabaci و اثرات کشندگی این ترکیبات روی زنبور انگل‌واره‌ی Encarsia formosa

زنبور انگل­واره­ی Encarsia formosa از دشمنان طبیعی سفیدبالک­ها محسوب می­شود.کاربرد گسترده­ی حشره­کش­ها سبب می­شود حشرات مفید از جمله E. formosa در معرض این ترکیبات قرار گیرند. عصاره­های گیاهی می‌توانند جایگزینی برای آفت‌کش‌های رایج امروزی باشند. مطالعه­ی حاضر با هدف بررسی اثرات کشندگی عصاره­ها­ی دو گیاه سیر و استبرق در مقایسه با حشره‌کش شیمیایی پی‌متروزین و حشره­کش گیاهی آزادیراکتین روی شفیره و حشرات کامل E. formosa انجام شد. هم‌چنین اثرات دورکنندگی تیمارهای مورد مطالعه در دو دوره‌ی زمانی سه و 24 ساعته، روی حشرات کامل سفیدبالک برگ­نقره­ای بررسی شدند. آزمایش­ها در دمای 2±27 درجه­ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±55 درصد و دوره­ی نوری 16:8 (تاریکی: روشنایی) انجام شدند. بنابر نتایج، حشره‌کش آزادیراکتین سمی‌ترین ترکیب روی شفیره‌ی زنبور بود و پس از آن به‌ترتیب عصاره‌های استبرق و سیر بیشترین کشندگی را ایجاد نمودند. مرگ و میر ناشی از حشره­کش پی­متروزین در مقایسه با شاهد معنی‌دار نبود. برای حشرات کامل زنبور، میانگین تلفات ناشی از آزادیراکتین، عصاره­ی استبرق، پی­متروزین و عصاره­ی سیر به‌ترتیب برابر 25/39، 02/30، 38/22 و16/14 درصد برآورد شد. هم‌چنین عصاره‌ی استبرق در هر دو بازه­ی زمانی مورد مطالعه و حشره­کش آزادیراکتین سه ساعت پس از تیمار، برای حشرات کامل سفیدبالک برگ­نقره­ای به‌طور معنی­داری دورکننده بودند.درصورت تأیید نتایج در آزمایش‌های مزرعه‌ای، مصرف حشره­کش آزادیراکتین در هر دو مرحله­ی شفیرگی و حشره­ی کامل زنبور E. formosa بایدبا احتیاط‌های لازم همراه باشد. نتایج این پژوهش می­تواند در استفاده­ی بهینه از آفت­کش­های گیاهی و شیمیایی در برنامه­های کنترل تلفیقی آفات، مؤثر باشد