اتباع در سبک خراسانی و اصفهانی
نویسندگان
چکیده مقاله:
در زبان فارسی چه در نظم و چه در نثر و همچنین در زبان محاوره اتباع بسیار به کار میرود. اینکه بکار بردن اینگونه ترکیب‌ها از چه زمانی در آثار کتبی و شفاهی ایرانیان آغاز شده است، هنوز مشخّص نیست. مطالعات پیشین فقط نمونههایی از کاربرد این نوع ترکیب را در آثار گذشتگان ارائه کردهاند. با توجه به سیر اتباع در دوره‌های مختلف و کاربرد آن در زبان شاعران و نویسندگان سبک‌های متفاوت، می‌توان گفت که اتباع درآغاز با شکل کنونی آن که «اسم مهمل» نیز نامیده می‌شود، تفاوت دارد. غیر از بعضی ترکیب‌ها که از ابتدا بی معنی و یا مهمل بوده است، مانند «شکست و مکست» در دیوان رودکی، که واژه تابع کاملاً بی معنی است و رودکی فقط یک بار آن را به کار برده، اکثر ترکیب‌ها هدفدار و با معنی انتخاب می‌شده است. در این تحقیق برای دستیابی به سیر بکارگیری اتباع و نحوه آغاز آن و چگونگی تبدیل آن به اسم مهمل، آثار شاعران و نویسندگان معروف دوره خراسانی و اصفهانی مطالعه و اتباع در آن‌ها بررسی گردیده است. یافتههای این تحقیق از بکارگیری اسم مهمل یا تابع برای ایجاز در کلام حمایت می‌کند.
منابع مشابه
ساختار زبانی سبک خراسانی در قصاید سروش اصفهانی
میرزا محمّد علی خان متخلص به سروش (1228-1285ق)، از شاعران بنام دوره بازگشت ادبی به شمار میرود که قصایدش تقلیدی از قصیده سرایان نامی دوره غزنوی است، تا آنجا که وی ملقب به فرخی قرن سیزده شده است. نمود واژگانی چون پاداشن، فریشته، آهو (عیب) و ایچ ؛ اصطلاحات دیوانی مثل اقطاع، پرّه، دبّوس و طغرا؛ اصطلاحات و افعال کهن همچون یله کردن، گسیل کردن، ژاژ، سهی، خستن، الفنجیدن و خوشیدن؛ حرف اضافه مضاعف، یای ...
متن کاملبررسی تأثیر عناصر سبک خراسانی بر قصیده های سروش اصفهانی
میرزا محمد علی خان سدهی اصفهانی، متخلّص به سروش (1285-1228 ه.ق)، از شاعران بنام دوره بازگشت ادبی است؛ که قصایدش تقلیدی از قصیده سرایان نامی دوره غزنوی است؛ تا آنجا که به فرّخی قرن سیزده ملقّب شده است. وی در قصاید خود، ریزه کاری های زبانی سبک خراسانی را به کار برده است. از وی‍‍ژگی های فکری سبک خراسانی سروش می توان به بهره گیری از اسطوره های ایرانی، عشق مجازی و زمینی، واقع گرایی، روحیه شاد باشی و ...
15 صفحه اولسبک غزل اکسیر اصفهانی
میرزا عظیما معروف به اکسیر اصفهانی (متوفّی 1169ه.ق) از شاعران توانا، نا‌شناخته و نازک‌خیال شبه قارة هند است که متأسّفانه نه تنها دیوان و دیگر آثار وی تصحیح نشده، حتّی در تذکره‌ها و تاریخ‌ها نیز مطلب چندانی از او نیامده است. مهم‌ترین اثر وی، دیوان به طور دقیق 9326 بیت در بر دارد که بخش اعظم آن را غزلیات تشکیل داده است. غزلیات اکسیر اصفهانی گنجینه‌ای سرشار از مضامین و بن‌مایه‌های غنایی است. فضای کلّی...
متن کاملگروه کارکرد تمثیل در اشعار سبک خراسانی
در بلاغت فارسی اصطلاح تمثیل حوزه معنایی گسترده‌ای را در بر می‌گیرد که تشبیه مرکب، ضرب‌المثل، اسلوب معادله، حکایت اخلاقی و روایت‌های داستانی و قصه‌های رمزی را شامل می‌شود. تمثیل ریشه در عقلانیت و اندیشه دارد، از این رو رابطه‌ی آن با متون خردگرا یک رابطه‌ی مستقیم است. در تاریخ ادب فارسی، شاعران سبک خراسانی از مضامین تمثیلی بسته به میزان تعلیمی بودن سروده‌هایشان در جهت بیان مقاصد خویش بهره برده‌ا...
متن کاملتأثیر سبک خراسانی بر نگارگری ایرانی
احساس، زبان مشترک انسانهاست و ادبیات و هنر، زبان بیان احساس؛ ادبیات زبان گفتار و نوشتار است و هنر بازگوکننده آن به روایت تصویر. طبیعت بهترین و آموزندهترین تصویر برای شاعران و هنرمندان است. در سبک خراسانی، بهویژه در شاهنامه، اشعار رودکی، سخن منوچهری، خمسه نظامی و... عناصر طبیعی، الهامبخش شاعران در سرودهها میباشند که در سایر سبکها کمتر با آن روبرو هستیم. پیوند ادبیات و نقاشی امری غی...
متن کاملسبک اصفهانی در ترازوی نقد تاریخی
سده‌های دهم و یازدهم هجری برای شاعران پارسی گوی ایران، نسبت به دوره‌های قبل متفاوت بوده است. صفویان که در این عصر، فرمانروای ایران بوده‌اند؛ به عللت اشتغال به هویت سازی و بازآفرینی هویتهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و درگیر شدن در جنگهای مختلف، به شعر و مدح و غزل اهمیت چندانی نمی‌دادند. این عوامل سبب شد که شاعران مدیحه‌سرا و غزل‌پرداز که بیش و کم به ساختار دربارهای کهن خو گرفته بودند، به هندوستا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 13 شماره 52
صفحات 437- 454
تاریخ انتشار 2020-01-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023