أسالیب النداء بـ"یا" فی خُطب نهج‌البلاغة (دراسة نحویّة)

نویسنده

  • سیدمرتضی صبّاغ جعفری أستاذ مساعد فی قسم اللغة العربیة وآدابها، جامعة ولی‌عصر (عج) فی رفسنجان، ایران
چکیده مقاله:

إنّ أهمیّة النداء تکمن فی الدور الذی یؤدّیه فی التواصل والتقارب والتفاهم بین المخاطِب والمخاطَب، وإذا کان معلوماً أنّ التواصل لا یتمّ إلّا استناداً إلى تخاطب، فإنّ النداء أحد أسالیب هذا التخاطب. ویتکوّن هذا الأسلوب من جزأین أساسیّین، وهما حرف النداء والمنادی. یهدف هذا البحث إلی دراسة شاملة لحرف نداء "یا" فی خُطب نهج‌البلاغة، فدرس مجیء هذه الحرف، وأنماط استعمالها، وعرض تحلیل أسلوب النداء نحویّاً وأسلوبیّاً مستعیناً ببحوث النحویّین والبلاغیّین، وذلک عبر استقصاء الأمثلة التی تدخل فی هذا الإطار، والاعتماد علی المنهج الوصفیّ – التحلیلیّ - الإحصائیّ الذی تطرّق من خلاله إلی استخراج المبادئ النظریّة للبحث ثمّ تطبیقها علی الشواهد التی تمّ استخراجها من الخطب. وکشف البحث عن تواتر أداة واحدة وهی "یا"، إضافة إلی الکشف عن تنوُّع فی التراکیب بین المُنادی المضاف والعلم المفرد والنکرة المقصودة علی الترتیِب. وکثیراً ما یجیء النداء فی الخطب مع "أیّها". واستعملت هذه الحرف حسب غرضها، فمنها ما جاءت للاستغاثة أو التعجُّب، وأنّ حذف حرف النداء ورد فی مواضع کثیرة من الخطب.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

دراسة أسالیب خلق الکلمة أو التولید فی اللغة العربیة

لقد اتّضحت ضرورة انجاز دراسة واسعة حیال تولید الکلمات فی اللغة العربیة أمام الباحثة بعد أن بیّنت البحوثُ مواصلةَ خلاف وجهة نظر المفکّرین و اللسانیین العرب المعاصرین حول عملیّة التولید أی توظیف أسالیب الخلق و تولید المصطلحات الجدیدة من جذور عربیّة طبقاً لقواعد تولید الکلمه لمدلولٍ جدید فی لغة المبدأ أو لمصطلحٍ أجنبیٍّ من لغة المقصد. فالغایة التی تناولت الباحثة تحقیقها عبر إنشاء هذه الدراسة هی قراءة الأسالی...

متن کامل

دراسة معمّقة فی أسالیب الواقعیّة السحریّة فی روایة «الغجریة و یوسف المخزنجی» لإدوار الخرّاط

ظهر فی النصف الثانی من القرن العشرین نمط حدیث فی کتابة الروایة الحدیثة یجمع بین الخیال والواقع؛ هذا الأسلوب الحدیث الذی ظهر علی ید کتاب أمریکا الجنوبیة کان یُسمّی بالواقعیة السحریة. یُعدّ الأدیب المصری ادوار الخرّاط من الکتّاب العرب الذین قاموا بتوظیف هذا الأسلوب تعبیراً عن آرائهم. الخرّاط یوظّف الماضی فی الحاضر مستعیناً بخیاله النشط ومعتمداً علی تقنیة الإسترجاع فی مزج الواقع الخارجی بالواقع الخیالی والدا...

متن کامل

أسالیب الأمر و النهی فی خطب نهج البلاغه و أسرارها البلاغیه»»

هدف این پژوهش آن است تا بررسی شود که 1- آیا امر و نهی در خطبه های امام (ع) از معنی اصلی خود خارج شده و در معانی بلاغی به کار رفته اند و یا نه؟ و با پژوهشی پیرامون آن، آشکار می شود امام (ع) که از نظر فصاحت و بلاغت جزء فحول دهر بودند، گاه به مقتضای حال معنی حقیقی را اراده کرده - و اگرچه به صورت اندک- و گاه با توجه به درک و فهم مخاطبین معانی بلاغی را هم اراده می کردند 2- کدام یک از معانی بلاغی أمر...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 5

صفحات  13- 24

تاریخ انتشار 2020-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023