آیا الگوی مصرف چربی با چاقی شکمی دختران نوجوان ارتباط دارد؟

سابقه و هدف: نوجوانی‌ یکی‌ از دوره‌های‌ بحرانی‌ رشد محسوب‌ می‌شود که‌ در آن‌ پتانسیل‌ رشد افزایش‌ می‌یابد. اضافه‌ وزن‌ و چاقی‌ شکمی در دوران‌ نوجوانی‌ حتی‌ مستقل‌ از وضعیت‌ چاقی‌ در بزرگسالی‌، احتمال‌ خطر بیماری‌های‌ متابولیک‌ را در سال‌های‌ بعد افزایش‌ می‌دهد. این مطالعه با هدف ارتباط بین الگوی مصرف چربی با چاقی شکمی در دختران‌ نوجوان‌ شهر تهران انجام شد. مواد و روش‌ها: 210 دختر نوجوان دبیرستانی در گروه سنی 14-17 سال از دبیرستانهای دولتی شهر تهران وارد مطالعه شدند. اطلاعات‌ الگوی‌ مصرف‌ چربی‌ بوسیله‌ تکمیل‌ پرسشنامه‌های‌ یک‌ روز یادآمد و یک‌ روز یادداشت‌ خوراک‌ 24 ساعته‌ و بسامد مصرف‌ منابع‌ غذایی‌ پرچربی‌ گردآوری‌ شد. شاخصهای‌ تن‌سنجی‌ شامل‌ دور کمر، دور باسن‌ هریک‌ از نمونه‌ها طبق‌ دستورالعمل‌ استاندارد اندازه‌گیری‌ شد و نسبت‌ دور کمر به‌ دور باسن‌ (WHR) محاسبه‌ شد.‌ WHRبزرگتر یا مساوی 8/0 و WHR بیشتر یا مساوی‌ صدک 95ام‌ نیز به‌ عنوان‌ چاقی‌ شکمی در نظر گرفته‌ شد. یافته‌ها: ‌میانگین و انحراف معیار دورکمر 22/7 ±91/69 سانتی متر، دور باسن 04/9 ± 12/94 سانتی متر و WHR دختران نوجوان 41/0 ± 73/0 بود. 1/7% دختران بر اساس WHR بزرگتر یا مساوی با 8/0، چاقی‌ شکمی داشتند اما بر اساس WHR بیشتر یا مساوی‌ صدک 95ام‌، تنها در 2/5% دختران، چاقی شکمی گزارش شد. میانگین دریافت‌ روزانه‌ انرژی‌، چربی‌ و درصد انرژی‌ حاصل‌ از چربی‌ به‌ ترتیب‌ (kcal) 2044، (gr) 14/80، 29/34% بود. بین چاقی شکمی با بار مصرف‌ هفتگی‌ انواع‌ خورش‌های‌ چرب‌ همبستگی‌ مثبت‌ و معنی‌دار وجود داشت‌. نتیجه‌گیری‌: الگوی مصرف چربی در دختران نوجوان از کیفیت مناسبی برخوردار نبود. این مسئله ناشی از مصرف بیشتر منابع غذایی پرچربی مانند تنقلات پرکالری و پرچرب، غذاهای سریع و آماده و بعضی از اقلام گروه لبنیات می باشد.‌ لذا ضرورت‌ توجه‌ به‌ نوجوانان‌ در برنامه‌های‌ مداخله‌ای‌ و آموزش‌ برای‌ ارتقاء سطح‌ سلامت‌ و بهبود وضعیت‌ تغذیه‌ای‌ بیش‌ از پیش‌ احساس‌ می‌‌شود. واژگان کلیدی: الگوی مصرف چربی، چاقی شکمی، دختران نوجوان