نام پژوهشگر: اسماعیل داراب پور
اسماعیل داراب پور حسین معتمدی
چکیده: امروزه ظهور باکتری های بیماریزای مقاوم به آنتی بیوتیک های رایج بویژه سویه استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متیسیلین (mrsa) یک مشکل بزرگ جهانی را در قرن 21 بوجود آورده و تلاش برای کشف آنتی بیوتیک های جدید ضروری بنظر می رسد. هدف از این پژوهش، سنجش باکتری های دریایی جداسازی شده از خلیج فارس به منظور تولید آنتی بیوتیک بود. طی اسفند 1387 تا مهر 1388 از برخی مناطق شمالی خلیج فارس از آب، رسوب و اسفنج نمونه برداری انجام گرفت. اثر ضد میکروبی باکتری های جداسازی شده علیه برخی باکتری های بیماریزا به روش انتشار دیسک بررسی شد. مقادیر حداقل غلظت مهاری (mic) و حداقل غلظت کشندگی (mbc) و پارامتر حداقل غلظت برهمزننده ی منحنی رشد (gci) برای دو تا از تواناترین سویه های مولد آنتی بیوتیک علیه mrsa تعیین شد. همچنین مهمترین فاکتورهای موثر در تخمیر برای تولید آنتی بیوتیک بهینه شد. برای تخلیص اولیه ی ترکیبات آنتی بیوتیکی از کروماتوگرافی لایه نازک استفاده شد. شناسایی دو سویه ی مورد نظر بر اساس توالی سکانس s rrna 16 تایید شد. بطور کلی 105 باکتری جداسازی شد و از بین آن ها 5 باکتری اثر ضد باکتریایی نشان دادند. دو باکتری سودوآلتروموناس پیسیسیدا pg-01 و سودوآلتروموناس پیسیسیدا pg-02 که از نمونه ی رسوب جداسازی شده بودند به عنوان توانا ترین سویه های مولد آنتی بیوتیک انتخاب شدند. سویه pg-01 تنها علیه باکتری های گرم مثبت موثر بود درحالیکه سویه pg-02 علیه باکتری های گرم مثبت و گرم منفی اثر مهاری داشت. هر دو باکتری بویژه سویه pg-01 علیه سویه mrsa اثر خوبی نشان دادند و پارامتر gci برای آن ها کمتر از غلظت mic بدست آمد. موثرترین فاکتورهای بهینه سازی در تولید آنتی بیوتیک نوع منبع کربن و منبع نیتروژن بود. از کروماتوگرافی عصاره اتیل استاتی سویه pg-01 تنها یک باند با 95/0 : rf و برای عصاره بوتانولی سویه pg-02 یک باند با 74/0 : rf اثر ضدباکتریایی نشان دادند .بررسی فراساختاری اثر ضد باکتریایی ترکیبات آنتی بیوتیکی مورد نظر علیه mrsa توسط میکروسکوپ tem نشان داد که سایت هدف آنتی بیوتیک تولیدی توسط سویه ی pg-01 دیواره ی سلولی mrsa می باشد در حالیکه آنتی بیوتیک تولیدی توسط سویه ی pg-02 غشای سیتوپلاسمی را تحت تاثیر قرار می دهد. با در نظر گرفتن اثر ضدباکتریایی سویه های pg-01 و pg-02 در مقایسه با آنتی بیوتیک های سنتزی بویژه در موردmrsa ، ترکیبات آنتی بیوتیکی تولید شده توسط آن ها می توانند در درمان بیماری های ناشی از باکتری های مقام به چند دارو امید بخش باشند.