نام پژوهشگر: مهدی شبانکاره
مهدی شبانکاره نادر فتحیان پور
در علوم مرتبط با زمین به دلیل حضور عدم قطعیت بسیار بالا که خود نتیجه فعالیت های گوناگون و گاهی ناشناخته زمین شناسی در یک منطقه می باشند، عموما استفاده از منطق قطعی باعث ایجاد ضریب خطای زیادی می گردد. با توجه به این واقعیت استفاده از منطق غیر قطعی باعث توجیه بسیاری از پدیده ها می گردد. مدل جدید بکار گرفته شده در علوم گوناگون جهت توجیه و مدلسازی پدیده های غیرقطعی مدل فازی می باشد. مدل فازی یک روش براساس دانش است که در صورتی که با روش های براساس داده، مثل شبکه عصبی تلفیق گردد، سیستم استنتاج شبکه ای فازی یا نروفازی بدست می آید. این مدل برای علوم زمین به این دلیل که، این علوم تلفیقی از دانش و داده می باشند، بسیار مناسب است. منطقه نایین- کاشان بخشی از کمربند آتشفشانی ارومیه- دختر می باشد که تعداد زیادی کانسارهای فلزی و غیرفلزی را در خود جای داده است. این منطقه از لحاظ زمین شناسی، دورسنجی و ژیوفیزیک هوابردی با هدف پتانسیل کانسارهای مس، آهن و سرب و روی، مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش زمین شناسی جدا سازی لایه های سنگی از روی نقشه زمین شناسی صورت گرفته است. در بخش دورسنجی لایه های فراوانی یون هیدروکسید و اکسید آهن استخراج شده اند و همچنین یک طبقه بندی از نوع حداکثر شباهت روی داده ها صورت گرفته است. در مبحث ژیوفیزیک هوابردی تصحیح انتقال به قطب صورت گرفته و پس از آن آنالیتیک سیگنال از آن استخراج شده است. نتیجه این بررسی ها تهیه هفت لایه اطلاعاتی می باشد که در سه دسته آلتراسیون ها، زمین شناسی و ساختاری قرار گرفته اند. در دسته آلتراسیون، فراوانی یون های خروجی از دورسنجی قرار گرفته اند. در دسته مربوط به زمین شناسی لایه ی سنگ شناسی حاصل از بررسی نقشه های زمین شناسی و طبقه بندی دورسنجی قرار دارند. در دسته ساختاری نیز سطح تأثیر گسل ها و دانسیته آنها به همراه آنالیتیک سیگنال ژیوفیزیک قرار دارند. سپس تلفیق اطلاعات بوسیله دو روش شبکه عصبی و شبکه عصبی- فازی انجام شده است، در هر دوی این روش ها شبکه بوسیله چهار سایت آموزشی، مورد آموزش قرار گرفته اند و پس از آن تمامی داده ها بوسیله مدل های بدست آمده، مدلسازی شده اند. حاصل کار قرار گرفتن 2/95 درصد کانسارهای شناخته شده مس در منطقه با پتانسیل مطلوب برای این فلز، در مقابل آمار 1/76 درصدی شبکه عصبی؛ همچنین قرار گرفتن 2/72 درصد کانسارهای شناخته شده آهن در منطقه پتانسیل مطلوب ب رای آهن در مقابل 5/54 درصدی برای شبکه عصبی و نتیجه مشابه 5/62 درصدی برای کانسارهای سرب و روی در مناطق با پتانسیل مطلوب می باشد.