نام پژوهشگر: حکیمه شهسوارنژندبناب
حکیمه شهسوارنژندبناب نیکو خسروی
فعالیت بدنی شدید اغلب با تولید گونه¬های فعال اکسیژن و رادیکال¬های آزاد در بافت¬های مختلف همراه است، مکمل¬های آنتی¬اکسیدانی ممکن است برای کاهش استرس اکسایشی مفید باشند و نقش حفاظتی بیشتری علیه پیامدهای احتمالی آن فراهم نمایند. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر ورزش برون¬گرای وامانده¬ساز بر استرس اکسایشی بافت قلبی و نقش حفاظتی مصرف خوراکی کوتاه مدت مکمل ویتامینی ترکیبی آنتی اکسیدانیe و c علیه آن می باشد. در این پژوهش تجربی36 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار (شش هفته ای، 1/58 ± 94/61 گرم) به طور تصادفی به چهار گروه کنترل (شش، c)، ورزش (12، ex)، مکمل (شش، s)، ورزش با مکمل (12، ex-s) تقسیم شدند. گروه¬های مکمل، به مدت دو هفته مکمل ویتامینی ترکیبی آنتی اکسیدانی (30 واحد بین المللی ویتامین e و 60 میلی گرم ویتامین c در روز) بصورت خوراکی مصرف کردند. بعد از اتمام دوره¬ی مکمل¬یاری،گروه¬های ورزش یک وهله ورزش برون¬گرای وامانده¬ساز بر روی نوارگردان با شیب 15 – درجه اجرا نمودند که با سرعت 10 متر در دقیقه شروع و به تدریج بر سرعت نوارگردان اضافه می¬شد تا به 30 متر بر دقیقه می¬رسید. متوسط زمان رسیدن به واماندگی 90/36 دقیقه بود. بعد از گذشت دو هفته مکمل¬یاری روز پانزدهم از موش¬های صحرایی گروه کنترل و گروه مکمل نمونه برداری بافت قلبی به عمل آمد و از نیمی از گروه ورزش و گروه ورزش با مکمل، بلافاصله بعد از اجرای برنامه¬ی ورزشی و از نیمی دیگر 24 ساعت بعد از آن نمونه-گیری بافت قلبی به عمل آمد. نمونه بافتی در بافر تهیه شده هوموژن و پس از سانتریفوژ، مایع فوقانی برای اندازه¬گیری مالون¬دی¬آلدئید (mda) و پروتئین کربونیله شده (prc) استفاده گردید. ورزش برون¬گرای وامانده¬ساز باعث افزایش معنی¬داری در میزان mda بافت قلبی موش صحرایی شد (0/000=p). میزان prc بافت به طور معنی¬داری بعد از ورزش کاهش یافت (0/000 = p). مصرف مکمل ویتامینی ترکیبی آنتی¬اکسیدانی قبل از ورزش به صورت معنی¬داری میزان mda بافت قلبی را پس از اجرای آن کاهش داد (0/000 = p) ولی میزان prc کاهش معنی¬داری نداشت (p=0/250). و 24ساعت بعد از ورزش در گروه ورزش (24 - ex) هیچ تغییر معنی¬داری در میزان mda و prc نسبت به میزان آن¬ها بلافاصله بعد از ورزش ایجاد نشد (به ترتیب 0/149= p و 0/836= p ). هم¬چنین 24 ساعت بعد از ورزش در گروه ورزش و مکمل (24 – ex – s) هیچ تغییر معنی¬داری در میزان mda و prc نسبت به میزان آن¬ها بلافاصله بعد از ورزش ایجاد نشد (به ترتیب 0/950= p و 0/410= p ). افزایش معنی¬دار mda بعد از اجرای ورزش برون¬گرای وامانده¬ساز دلیل بر آسیب اکسایشی بعد از ورزش می¬باشد و مصرف مکمل های ترکیبی آنتی اکسیدانی (ویتامین e و c) می¬توانند جهت کاهش استرس اکسایشی ناشی از ورزش مفید واقع شوند.