امروزه با گسترش شهرها محیط های طبیعی فراوانی درون آنها قرار گرفته اند. نیاز شهرها به داشتن فضاهای عمومی و همچنین ضرورت حفظ و جلوگیری از نابودی این محیط های طبیعی به عنوان میراثی گران سنگ برای شهرها، سبب شده که بازآفرینی این محیط ها در دستور کار مسئولان شهری و از جمله شهر تهران قرار گیرد. مسأله مهم در بازآفرینی این محیط های طبیعی و تبدیل آنها به فضاهای عمومی شهری توجه به کیفیت این فضاهاست تا حاصل کار محیطی پایدار باشد که شهر را به سوی توسعه ای پایدار سوق دهد. در این پژوهش الگویی با عنوان سیمای سرزمین پایدار برای بررسی کیفیت فضاهای عمومی شهری حاصل از بازآفرینی محیط های طبیعی درون شهری ارائه شده و در آن به مولفه های محیط زیستی و اکولوژیکی در کنار مولفه های کالبدی، معنایی و عملکردی توجه شده است. بدین منظور ابتدا به توضیح برخی واژه ها و مطالب پرداخته شده و همچنین نظریات و الگوهای مطرح در زمینه موضوع پژوهش مطرح شده و برخی از تجربیات جهانی در این زمینه بررسی شده است. پس از آن با استفاده از مبانی نظری مطروحه الگوی مورد نظر منتج شده است. در این الگو تعدادی معیار در چهار گروه کیفیتی عملکردی، تجربی_زیبایی شناختی، اجتماعی و اکولوژیکی_ محیط زیستی ارائه شده است. سپس بوستان نهج البلاغه تهران بر اساس این معیارها و به وسیله پرسشنامه و با استفاده از نظرات استفاده کنندگان در برخی از معیارها و همچنین بررسی های کارشناسی در معیارهای دیگر، به روش anp مورد سنجش کیفیت قرار گرفته که بر اساس دسته بندی انجام شده بوستان نهج البلاغه دارای کیفیت خوب ارزشیابی شده است.

رشد و توسعه ی شهری بر روند تغییر عناصر ساخت سرزمین از جمله لکه ها و دالان های طبیعی اثر بسزایی دارد. یافتن اصول و معیارهای رویکرد توسعه ی شهری در پیوند با تخصیص اکولوژیکی منابع طبیعی شهر به منظور تبیین چگونگی گسترش فیزیکی شهر در راستای حفظ روندهای اکولوژیکی آن بسیار مهم می باشد. همچنین رابطه بین ساخت و عملکرد عناصر فیزیکی-زیستی سرزمین در روند تغییر سیمای سرزمین، رابطه ی بین ساخت لکه ای و دالانی بستر سرزمین، طرح ریزی محتوای زیستی وچیدمان فضایی ساخت لکه ای و دالانی سبز و برنامه ریزی "وسعت"، "موقعیت" و "ارتباطات" ساخت لکه ای و دالانی سبز، از عوامل مهم در رابطه با عناصر سبز شهری و فراشهری می باشد. برای حفظ منابع محیط زیستی و کیفیت عملکرد اکولوژیکی محدوده های سبز شهر ملایر، از سویی هرگز نمی توان از رشد و توسعه ی شهری ممانعت نمود و از سویی لازم است از منابع سبز طبیعی آن به بهترین شکل ممکن محافظت نمود. از جمله راهکار های تصحیح و تعدیل اثرات زیانبار توسعه ی لجام گسیخته ی شهری، برنامه ریزی مدون و مبتنی بر اطلاعات مکانی صحیح، با دیدگاه هدایت توسعه ی شهری به سویی است که کم ترین میزان تخریب به منابع طبیعی شهر وارد آید و در عین حال جهت بازیافت و جایگزینی منابع طبیعی از بین رفته آن نیز همت گمارده شود. با استفاده از تکنیک تجزیه و تحلیلswot وضعیت موجود شهر ملایر مورد نظر بررسی قرار گرفت و راهکارها و اقدامات نیز در قالب جدول بیان گردید. آن چه از اصول بوم شناسی سیمای سرزمین شهر ملایر استنباط می گردد، اهمیت عناصر تشکیل دهنده ی ساختار سیمای سرزمین و نیاز مبرم به ساماندهی آن هادر قالب طرح ها و گزینه های مختلف برنامه ریزی سیمای سرزمین می باشد.

برخوردگاه پیرا- شهری به دلایل مختلف اتفاق می افتد و در نتیجه این رویارویی، پایداری منابع مهم طبیعی و کیفیت زیست تحت اثرات منفی قرار می گیرد. مشکل تخریب محیط زیست به واسطه اقدامات و فعالیت های انسان یکی از مسائل مهم جهانی است که بسیاری از کشورها با آن مواجهند. با توجه به اثرات تخریبی، ارزیابی اثرات زیست محیطی(eia) به عنوان ابزاری جهت پیش بینی اثرات ناشی از توسعه شهری برای دستیابی به توسعه پایدار مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این تحقیق شناخت روش های ارزیابی و پیش بینی اثرات زیست محیطی ناشی از توسعه شهری در منطقه 3(محیط پیرا_شهری) و ارائه راهکارهایی برای کاهش یا حذف اثرات منفی می باشد. در این تحقیق از روش ماتریس ایرانی جهت ارزیابی اثرات زیست محیطی ناشی از توسعه شهر مراغه در منطقه 3 استفاده شده، که اثر هر پیامد را با اختصاص عددی بین 5-(خیلی بد یا مخرب) و 5+(خیلی خوب یا مفید) می سنجد. طی مطالعات انجام گرفته از محدوده مهمترین پیامدهای توسعه؛آلودگی صوتی، فقدان فضای سبز و پارک، نبود حائل سبز بین خیابان شهید چمران(شریانی درجه 1) و مناطق مسکونی، تغییر اراضی کشاورزی و باغات به کاربری مسکونی و قطع درختان، آلودگی ناشی از انباشته شدن زباله ها و سیستم دفع فاضلاب و آب های سطحی، استقرار تعمیرگاه ها و صنایع کارگاهی، توسعه فعالیت های غیر کشاورزی، طول زیر ساخت های ریلی و ... است. از جمله راهکارهای کاهش این اثرات تعیین محل مناسب و سطل زباله برای زباله های صنعتی و تعمیرگاه ها، جلوگیری از تخریب و تعرض به اراضی کشاورزی از طریق نظارت مسئولین، افزایش تعداد سطل های زباله در سطح منطقه، سالم سازی محیط و جلوگیری از ریخت و پاش موادی که ممکن است بطور مستقیم و یا غیرمستقیم به عنوان غذا برای موجوداتی از جمله عقرب، رطیل، مار و ... مورد استفاده قرار گیرند، نظارت و ارزشیابی مداوم مدیریت و لزوم پایبندی آن ها به قوانین و مقررات موجود، استفاده از امکانات جاذب صوتی و حفاظ، مکان یابی مناسب پارک و گسترش فضای سبز و ... می باشد.