چکیده از آن هنگام که خداوند متعال حضرت ختمی مرتبت را به خلعت رسالت شرافت بخشید وبا کلامی شیوا ودل نشین تمامی ملل جهان را به اسلام دعوت نمود؛ شاعران نیز ذوق واستعداد ذاتی خویش را باشعور دریافته از اسلام ترکیب نموده وشعررا در خدمت اهداف اسلام قرار دادند. پس از ورود اسلام به ایران الگو برداری ووام گیری فکری و اخلاقی شاعران و ادیبان از شخصیت ورفتار ووقایع زندگی پیامبر (ص) وائمه علیهم السلام بسیارچشمگیر است. شعر دری آیینه ای است که سخنان و راهبردها و دستورهای دینی واندیشه های اهل بیت (ع) را در خود متبلور ساخته است. منظور از اهل بیت دراین پژوهش، حضرت زهرا (س) و ائمه معصومین (ع) است. شاعران پارسی گوی در اشعار خویش اعتقادات کلامی، مذهبی و افکار مردم زمانه را به سلک نظم درآورده اند. تاکنون سیمای اهل بیت پیامبر اکرم (ص) در متون ادبی چنانکه باید بررسی نشده است بنابراین هدف از این پژوهش بررسی اشعار شاعران از این حیث تاپایان قرن ششم است؛ دوره ای که بیشتر شاعران پیرو مذهب تسنن بوده و دیدگاه آنان نسبت به خاندان رسالت همانند شیعیان توأم با ولایت پذیری نیست. امّا این عده شاعران پارسی گوی نیز بر حسب باور اعتقادی خویش در اشعار خود با احترام از ایشان سخن گفته و مضمون پرداخته اند. در این پژوهش روش تحقیق اسنادی، کتابخانه ای است. ابتدا مختصری به زندگی هریک از این بزرگان پرداخته ایم سپس آیات، احادیث وروایاتی که شاعران بدان ها تلمیح نموده اند باذکر منبع ومأخذ آورده شده و درمرحله ی بعد اشارات به زندگی وفضایل وصفات والای اخلاقی ایشان که مورد استفاده شاعران قرار گرفته اند آمده است درانتها سایر مواردی که شعرا مورد بهره برداری خویش قرار داده اند بررسی وتحلیل شده است. اگرچه بسیاری براین باورند که در دوره ی مذکور اشعار زیادی درمورد ائمه علیهم السّلام در بین متون منظوم یافت نمی شود اما باتوجه به کندو کاوی که در این جستار صورت گرفت خلاف این نظریه اثبات می گردد.

هفت درصد از کل زمین ها و پنج درصد از زمین های کشاورزی تحت تاثیر شوری هستند. اثرات مضر شوری به علت غلظت سمی یون های na+ و cl- ، به هم خوردن تعادل عناصر غذایی و تنش اسمزی بوده و قابلیت تولید و بازده را متاثر می کند. در این تحقیق بذر salsola arbuscula در محیط های w.a (حاوی: 0 , 100 , 200 , 250 , 300 mm nacl) و m.s (حاوی:0 , 100 , 200 , 250 , 275 , 300 mm nacl)، در شرایط در شیشه کشت و به ترتیب گیاهان 10 و 60 روزه به منظور بررسی فاکتورهای رشد، محتوای آب، رنگیزه های فتوسنتزی و غیر فتوسنتزی، سدیم و پتاسیم، پروتئین محلول کل گیاه، پرولین و کربوهیدرات محلول کل برداشت شدند. نتایج نشان داد با افزایش غلظت nacl درصد جوانه زنی و میزان رنگیزه های فتوسنتزی و غیر فتوسنتزی کاهش یافت. کاهش درصد جوانه زنی به دلیل پتانسیل اسمزی بالای محیط است. میزان رشد در غلظت های بالای شوری کاهش یافت. نیاز به رژیم تغذیه ای منجر به افزایش رشد در غلظت های پایین شوری شد. محتوای آب، تجمع یون سدیم، میزان پروتئین محلول در ریشه و تجمع پرولین و کربوهیدرات افزایش یافت. تجمع یون پتاسیم در غلظت های اولیه شوری کاهش و سپس افزایش یافت که در مقاومت موثر است. میزان پروتئین محلول در بخش هوایی نیز کم شد. تجمع و حجره بندی یون ها عمدتاً در ناحیه ریشه انجام گرفت. salsola arbuscula گیاهی هالوفیت است که با حجره بندی سدیم، حفظ جذب پتاسیم و سنتز اسمولیت ها (پرولین غالباً در بخش هوایی و پروتئین و کربوهیدرات های محلول بیشتر در ریشه) در تنش شوری مقاومت می کند.

سیب یکی از مهمترین محصولات باغی کشور است، از نظر تنفس و تولید اتیلن سیب میوه ای فرازگرا است. هر ماده شیمیایی که بتواند از تولید اتیلن و یا از اثر آن جلوگیری کند می تواند سبب افزایش عمر انباری و قفسه ای شود. ?- متیل سیکلوپروپن، ماده ای گازی است که در غلظت های بسیار کم، آثار ضد اتیلنی داشته و تاثیر منفی بر محیط زیست و سلامت انسان ندارد، ضمن اینکه به سادگی قابل مصرف بوده و تاثیر آن دائمی نمی باشد. در این تحقیق تأثیر تیمارهای 1-mcp با غلظتهای (0، 25/0، 5/0، 75/0 و 1 میکرولیتر بر لیتر) بر عمر انبارمانی و قفسه ای میوه سیب رقم گلاب کهنز پیوند شده بر روی پایه مالینگ مرتون 106 مورد بررسی قرار گرفت. میوهها بعد از نگهداری در سردخانه در دمای 2 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 90% جهت بررسی عمر انبارمانی، در فواصل زمانی3 هفته یکبار خارج شده و از نظر شاخص هایی نظیر سفتی بافت، درصد کاهش وزن، ph عصاره، اسید قابل تیتر و مواد جامد محلول مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای بررسی تیمار 1-mcp بر عمر قفسه ای میوه سیب پس از 60 و 150روز از سردخانه خارج شدند و پس ازصفر و 4 و 10 روز نگهداری در دمای 20 درجه سانتی گراد از لحاظ برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش به صورت طرح کرت های خورد شده در زمان در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار انجام شد. نتایج آزمایش اول نشان داد که میوه های تیمار شده با 1-mcp ،در طی مدت نگهداری در انبار سرد، سفتی و اسید قابل تیتر بیشتری از میوه های شاهد را دارا بود. همچنین ph عصاره ، درصد کاهش وزن و شاخص طعم به طور معنی داری نسبت به شاهد کمتر بود. بیشترین سفتی در تیمار 0.75 و 1 میکرولیتر بر لیتر 1-mcp مشاهده شد که تفاوت معنی داری با هم نداشتند و کمترین سفتی مربوط به تیمار شاهد بود. بیشترین درصد کاهش وزن نیز مربوط به تیمار شاهد و کمترین آن مربوط به تیمار 1 میکرولیتر بر لیتر 1-mcp بود. نتایج آزمایش تیمار 1-mcp بر عمر قفسه ای میوه سیب گلاب کهنز نیز نشان داد که در میوه های تیمار شده با 1-mcp پس از 4 و 10 روز نگهداری در دمای 20 درجه سانتی گراد سفتی، اسید قابل تیتر و مواد جامد قابل حل به طور معنیداری بیشتر از میوه های شاهد اندازه گیری شد. همچنین ph عصاره و درصد کاهش وزن به طور معنی داری نسبت به شاهد کمتر بود. نتیجه کلی نشان می دهد که استفاده از تیمار 1-متیل سیکلوپروپن در افزایش عمر انبارمانی سیب رقم گلاب کهنز تأثیر مثبت داشته و سرعت تغییرات بیوشیمیایی در میوه سیب را کاهش می دهد. همچنین نتایج آزمایش در مورد اثر تیمار 1-mcp بر عمر قفسه ای میوه سیب در دمای20 درجه سانتی گراد نیز نشان داد که این میوه تأثیر مثبت بر نگهداری میوه داشته است و به نظر می رسد تیمار میوه ها با 1-mcp توانسته است کیفیت میوه ها را به مدت طولانی تری در دمای بالا حفظ کند.

تنش رطوبتی یکی از مهمترین تنش های محیطی است که تأثیر عمده ای بر تولیدات کشاورزی در سرتاسر جهان دارد. به منظور بررسی تأثیر تنش رطوبتی بر رشد، نمو و میزان مواد موثره گیاه ماریتیغال، پژوهشی به صورت گلدانی و مزرعه ای در دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا شد. آزمایش بخش اول در قالب طرح کامل تصادفی با 4 سطح تنش رطوبتی (پتانسیل آب خاک 33/0-، 4-، 8- و 12- بار) انجام شد و برای هر تیمار چهار تکرار و برای هر تکرار چهار گلدان (16 گلدان برای هر تیمار) و برای هر گلدان دو گیاه در نظر گرفته شد. بخش دوم به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 5 تیمار تنش رطوبتی (پتانسیل آب خاک 33/0-، 4-، 8- و 12- و15- بار) و هر یک شامل 4 کرت اجرا گردید. بر اساس نتایج این آزمایش تحت تأثیر تنش رطوبتی ارتفاع، تعداد برگ ساقه اصلی، وزن تر و خشک اندام هوایی، تعداد کاپیتول فرعی، قطر کاپیتول فرعی، وزن بذر کاپیتول اصلی و فرعی، تعداد بذر شاخه اصلی و فرعی و وزن هزار دانه در هر دو آزمایش گلدانی و مزرعه ای کاهش معنی دار نشان داد. اندازه گیری وزن تر و خشک، قطر و طول ریشه در آزمایش گلدانی نیز حاکی از کاهش معنی دار تحت تأثیر تنش رطوبتی بود. تنش رطوبتی بر قطر کاپیتول اصلی در آزمایش گلدانی و مزرعه ای تأثیر معنی دار نداشت. همچنین نتایج نشان داد بیشترین میزان سیلی بین a، b و کل در آزمایش گلدانی و مزرعه ای به ترتیب مربوط به تیمار پتانسیل آب خاک 4- و 12- بار بود. بیشترین میزان سیلی مارین در هر دو آزمایش مربوط به تیمار پتانسیل آب خاک 4- بار بود. نتایج حاصل از آزمایش گلدانی نشان داد بین تیمارهای اعمال شده از نظر فعالیت آنتی اکسیدانی تفاوت معنی دار وجود نداشت. در آزمایش مزرعه ای بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی در تیمار پتانسیل آب خاک 12- بار مشاهده شد. اثر تنش رطوبتی بر درصد روغن دانه در آزمایش گلدانی و مزرعه ای بیانگر بیشترین درصد روغن در تیمار پتانسیل آب خاک 4- بار بود. نتایج آزمایش گلدانی و مزرعه ای نشان داد که افزایش سطح تنش و زمان سبب کاهش میزان کلروفیل و شاخص فلورسانس کلروفیل (fv/fm) شد. بطوریکه در آزمایش گلدانی بیشترین کلروفیل نسبی و شاخص فلورسانس کلروفیل (fv/fm) بترتیب مربوط به تیمار شاهد در 2 هفته بعد از اعمال تنش و تیمار شاهد در 6 هفته بعد از اعمال تنش بود. در آزمایش مزرعه ای بیشترین کلروفیل نسبی مربوط به تیمار پتانسیل آب خاک 8- بار در 2 هفته بعد از اعمال تنش بود که با تیمار شاهد در اندازه گیری 2، 4 و 6 هفته بعد از اعمال تنش رطوبتی تفاوت معنی دار نداشت و بیشترین میزان شاخص فلورسانس کلروفیل (fv/fm) مربوط به تیمار شاهد در اندازه گیری 2 هفته بعد از اعمال تنش بود. در هر دو آزمایش کمترین میزان کلروفیل نسبی و شاخص فلورسانس کلروفیل (fv/fm) مربوط به تیمار 12- در 6 و 8 هفته بعد از اعمال تنش بود. به طور کلی تنش رطوبتی ملایم سبب افزایش متابولیت های ثانویه در گیاه ماریتیغال شد و می توان عنوان کرد این گیاه در مرحله گلدهی نسبتاً مقاوم به تنش رطوبتی است. همچنین با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق می توان بیان کرد گیاه ماریتیغال در شرایط مزرعه نسبت به شرایط گلدانی مقاومت بیشتری نشان داده است.

salsola arbuscula گیاهی هالوفیت است که می تواند در خاک های شور رشد کرده و یک زیستگاه و منبع مناسب از چراگاه‎های فصل خشک برای چارپایان فراهم کند. هدف از این تحقیق بهینه‎سازی شرایط کشت بافت به‎منظور تولید کالوس از این گیاه و همچنین بررسی میزان مقاومت کالوس به شوری بوده است. جهت تولید کالوس، جداکشت‎های ریشه، برگ و ساقه گیاهان دوماهه در محیط کشت ms حاوی غلظت‎های مختلف هورمون‎های 2,4-d و kin قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بهترین جداکشت و محیط کشت در القاء تولید کالوس، جداکشت ریشه و محیط کشت mg/l)1) mg/l) + kin1) ms + 2,4-d بود. همچنین در محیط mg/l kin5/0ms + وmg/l kin 1ms + از ساقه باززایی مستقیم صورت گرفت. سپس کالوس‎ها به محیط کشت بهینه با غلظت‎های مختلف نمک (0, 100, 200, 300,mm nacl400) منتقل و پس از یک‎ ماه نگه‎داری آن‎ها در شرایط استاندارد فاکتورهای رشد، مقدار آب نسبی، شاخص حساسیت (si)، میزان عناصر، اسمولاریته، تجمع سدیم در واکوئل، پروتئین ، پرولین، کربوهیدرات و ابعاد سلول مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش غلظت nacl فاکتورهای رشد، rwc، غلظت کلسیم و ابعاد سلول‎ها کاهش یافت. ثابت ماندن شاخص حساسیت مقاوم بودن کالوس به شوری را نشان داد. میزان سدیم، کلر، اسمولاریته، پروتئین، پرولین و کربوهیدرات با افزایش غلظت nacl تا 300 میلی‎مولار افزایش و غلظت mm400 نسبت به 300 کاهش معنی‎داری را نشان داد. نسبت k+/na+ نیز در غلظت‎های شوری نسبت به شاهد کاهش اما تفاوت معنی‎داری بین غلظت‎های‎ متفاوت nacl مشاهده نشد که مقاوم بودن کالوس به شوری را نشان می‎دهد. بنابراین، کالوس این گیاه هالوفیت نیز با کاهش رشد، سنتز اسمولیت‎ها و حفظ جذب پتاسیم در برابر تنش شوری مقاومت می‎کند.

ریزوباکترهای محرک رشد گیاهان از جمله ریزوبیوم باکتری های مفیدی هستند که علاوه بر افزایش رشد گیاهان، می توانند مقاومت به تنش های مختلف محیطی را نیز در گیاهان سبب شوند. یکی از این تنش ها، آلودگی سولفوردی اکسید ((so2 است. گاز so2 به عنوان یک آلاینده آسیب رسان قوی هوا شناخته شده است که رشد گیاهان را محدود می کند. در این پژوهش اثرات غلظت های مختلف گاز so2 (0، 5/0، 1، 5/1 و ppm2) بر شبدر ایرانی تلقیح یافته با دو سویه ریزوبیوم (ریزوبیوم تریفولی به عنوان سویه بومی و ریزوبیوم ملیلوتی به عنوان استاندارد) بررسی شد. نتایج نشان می دهد که تلقیح به تنهایی پارامترهای رشد، رنگیزه های فتوسنتزی، میزان پروتئین، جذب پتاسیم و فسفر را در مقایسه با گیاهان کنترل افزایش داده است. در تمامی شاخص ها سویه بومی از سویه استاندارد کارآمدتر بوده است. ولی تلقیح هیچ اثری بر آناتومی برگ، مقدار پرولین، مقدار آنتی اکسیدان ها و جذب عنصر گوگرد نداشته است. نتایج همچنین نشان می دهد که غلظت ppm 5/0 گاز so2 بر پارامترهای رشدی، رنگیزه های فتوسنتزی، مقدار پروتئین و جذب عناصر پتاسیم و فسفر در مقایسه با شاهد اثر مثبت دارد. ولی غلظت های بالای so2 (1، 5/1 و ppm2) که سبب ایجاد تنش در گیاه می شود روی اکثر پارامترها اثر منفی دارد. غلظت های بالای so2 پارامترهای رشد و رنگیزه های فتوسنتزی را کاهش، تعداد و طول کرک، مقدار و فعالیت آنتی اکسیدان ها و میزان پرولین را افزایش و آناتومی برگ را تغییر داده است. اثر متقابل ریزوبیوم و گاز so2 نشان داد که در شبدر تلقیح یافته در مقایسه با گیاهان تلقیح نیافته اثرات منفی تنش کاهش یافته است. بیشترین مقدار شاخص های رشد در ترکیب سویه بومی و غلظت ppm5/0 گاز so2 اندازه گیری شد. بنابراین توانایی گیاه شبدر ایرانی برای رشد و بقاء در غلظت های بالای so2 زمانی که با باکتری ریزوبیوم تلقیح شود، بهبود می یابد و مقاومت شبدر در اثر تلقیح ریزوبیومی، به غلظت های بالای so2 افزایش می یابد.

آلودگی هوا از مهمترین مشکلات زیست محیطی قرن اخیر است که سلامت موجودات زنده به ویژه گیاهان را تهدید می نماید. گاز دی اکسیدگوگرد so2 یکی از مهمترین آلاینده های هوا است که در غلظت های بالا می تواند باعث اختلال در رشد و عملکرد فیزیولوژیکی گیاهان شود اما غلظت های پایین این گاز اثرات مثبتی در رشد و نمو گیاه دارد. همزیستی ریزوبیوم-یونجه، علاوه بر افزایش رشد گیاه می تواند باعث افزایش مقاومت گیاه نسبت به تنش های زیستی و غیرزیستی شود. در این مطالعه اثرات تلقیح باکتریایی ریزوبیوم ملیلوتی بومی و استاندارد، تزریق گاز so2 (0، 5/0، 1، 5/1 و ppm 2) و اثر متقابل تلقیح باکتریایی و تزریق گاز روی گیاه یونجه مطالعه شده است. غلظت های بالای دی اکسیدگوگرد (1، 5/1 یا ppm 2) سبب کاهش تمامی شاخص های رشدی، تغییر آناتومی برگ، کاهش رنگیزه های فتوسنتزی برگ، افزایش مقدار گوگرد، کاهش جذب پتاسیم و فسفر و همچنین افزایش پرولین و آنتی اکسیدان های گیاه یونجه، در مقایسه با گیاهان کنترل شده است، اما غلظت ppm 5/0 گاز so2 اثرات مثبتی روی شاخص های رشد داشت. تلقیح ریزوبیومی به تنهایی اثرات سودمندی بر رشد گیاه یونجه نشان داد و باعث افزایش پارامترهای رشد، رنگیزه های فتوسنتزی، میزان پروتئین، جذب پتاسیم و فسفر شد ولی تلقیح بر مقدار پرولین، جذب عنصر گوگرد، مقدار آنتی اکسیدان ها و آناتومی برگ تاثیری نداشت. سویه بومی به دلیل سازش بیشتر همزیستی کارامدتری را برقرار نمود. بنابراین سویه بومی ریزوبیوم تاثیرات بیشتری را نسبت به سویه استاندارد نشان می دهد. اثرات منفی ناشی از گاز so2 بر گیاهان یونجه تلقیح یافته با ریزوبیوم ملیلوتی (چه سویه بومی و چه سویه استاندارد) کاهش یافت. بیشترین مقدار پارامترهای رشد در ترکیب سویه محلی ریزوبیوم و غلظت ppm 5/0 گاز so2 سنجش شد. در واقع ریزوبیوم با کاهش شرایط پرتنش so2، باعث افزایش مقاومت گیاهان تلقیح شده نسبت به غلظت های بالاتر این گاز می شود.

قارچ تکمه ای (agaricus bisporus) سرشار از مواد غذایی است و به دلیل سودمند بودن درتغذیه، سالیان سال است که کشت و کار این قارچ متداول می باشد. از بین 14000 گونه قارچ حدود 2000 گونه مصرف خوراکی دارند که از بین آن ها سه رقم به نام های قارچ دکمه ای، قارچ صدفی و قارچ شی تاکه در جهان مصرف تجاری بیشتری پیدا کرده است. قارچ در مقایسه با میوه ها و سبزی ها سرعت تنفس بالاتری دارد وبدلیل فقدان لایه محافظ برای جلوگیری از هدر رفتن آب، فاسد شدن آن سریع اتفاق می افتد. لذا کاهش عمر قفسه ای وعمر انبارمانی برای توزیع و عرضه قارچ محدودیت ایجاد کرده است. عمرانباری قارچ تازه دردمای معمولی بین 3-1 روز ودردمای 4 درجه سانتیگراد بین 7-4 روز متغیراست. قارچ با کاهش وزن حدود %10-5 شروع به پلاسیده شدن کرده و غیر قابل استفاده می شود. لذا به علت مشکلات در توزیع و عرضه بازار قارچ تازه، فیزیولوژی پس از برداشت آن نیاز به مطالعه بیشتری دارد. به نظر می رسد استفاده از فیلم پوششی مناسب برای پس از برداشت قارچ و تجارت آن بهترین گزینه است. همچنین استفاده از پوشش چیتوسان به منظور کنترل سرعت تنفس محصول، بیماریهای فیزیولوژیکی و رشد میکروبها مورد استفاده قرار گرفته است. آزمایش حاضر جهت یافتن بهترین فیلم پوششی و غلظت چیتوسان برای افزایش عمر انبارمانی و کاهش تلفات پس از برداشت آن انجام گرفت. درآزمایش اول، تیمارهای مورد نظر شامل: شاهد که بسته بندی معمولی (سلفون) است و پنج نوع فیلم پوششی به نام هایpe (poly ethylene) با دو ضخامت 40 و 65 میکرون ، bopp (biaxially oriented polypropylen) با سه ضخامت 25، 35 و 40 میکرون ،cpp (cast polypropylen) با دو ضخامت 25 و 50 میکرون ، pet (poly ester) با دو ضخامت 12 و 24 میکرون و pvt (polyvinyl chlorid) با ضخامت 30 میکرون، در فاصله زمانی 0، 10، 15، 20 و 25روز پس از نگهداری در انبار در دمای 1 درجه سانتیگراد و رطوبت 90 درصد، در سه تکرار انجام شد. پس از هر دوره نگهداری در انبار، قارچها از لحاظ برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش دوم ، پس از انتخاب بهترین فیلم پوششی، قارچها با چهار غلظت چیتوسان شامل شاهد، 5/.، 1، 2 درصد تیمار و مشابه آزمایش اول انجام گرفتند. آزمایش اول به صورت اسپلیت پلات و آزمایش دوم به صورت اسپلیت پلات – فاکتوریل مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج آزمایش اول نشان دادکه نوع پلاستیک پوششی اثر معنی داری روی تمامی شاخص های اندازه گیری شده در سطح احتمال 1 درصد داشت. نتایج حاصل نشان داد که بالاترین میزان سفتی، مواد جامد محلول، اسید آلی، اسیدیته و کمترین کاهش وزن و پوسیدگی در قارچ های بسته بندی شده با فیلم های پوششیbopp و cpp و کمترین میزان آن در میوه های قارچ بسته بندی شده با فیلم های پوششی شاهد (سلفون)، pvc ،pet وpe مشاهده گردید. قارچ های بسته بندی شده با فیلم پوششی peبهترین شاخص رنگ را در طول دوره انبارمانی داشتند. همچنین اثر زمان بر تمامی صفات اندازه گیری شده درطول دوره نگهداری در انبار، معنی دار بود. اثر متقابل فیلم پوششی و زمان نیز در مورد شاخص های کاهش وزن، سفتی و مواد جامد محلول معنی دار بود. نتایج آزمایش دوم نشان دادکه چیتوسان اثر معنی داری روی تمامی شاخص های اندازه گیری شده به استثناء مواد جامد محلول در سطح احتمال 1 درصد داشت. نتایج حاصل نشان داد که بالاترین میزان سفتی، اسید آلی، اسیدیته و کمترین کاهش وزن و پوسیدگی در قارچهای بسته بندی شده با چیتوسان 2 درصد و کمترین شاخصهای فوق در قارچهای بسته بندی شده با فیلم پوششی شاهد مشاهده گردید. غلظت های مختلف چیتوسان در مورد شاخص پوسیدگی تفاوت معنی داری با هم نداشتند. اثر زمان بر تمامی صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. اثر متقابل فیلم پوششی و چیتوسان در مورد شاخص های کاهش وزن، مواد جامد محلول و پوسیدگی معنی دار بود. اثر متقابل فیلم پوششی و چیتوسان و روز نیز فقط در مورد شاخص های کاهش وزن معنی دار بود. بر اساس نتایج این تحقیق فیلم پوششی 35bopp میکرون برای افزایش عمر انباری قارچ خوراکی تکمه ای توصیه می شود.

قره داغ گیاهی است نادر که از نظر حفاظت خاک، خواص دارویی و تولید علوفه دارای ارزش زیادی است. با توجه به وجود خواب در بذرهای این گیاه، در ابتدای این مطالعه، به منظور شناسایی بهترین تیمار بهبود جوانه زنی، تأثیر دو نوع شیوه ی آبرسانی متفاوت (متناوب و متوالی) و سپس تأثیر تیمارهای آبشویی، خراش دهی مکانیکی و شیمیایی بر بهبود شاخص های جوانه زنی مورد بررسی قرار گرفت. در بخش دوم، تأثیر خشکی ناشی از پلی اتیلن گلیکول بر جوانه زنی این گیاه و در پایان، تأثیر پیش تیمار بذرها با سالیسیلیک اسید (sa) و 21 روز تیمار خشکی (ملایم، متوسط و شدید) بر گیاهچه های 45 روزه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که آبرسانی متناوب به بذرها همراه با پیش تیمار 72-48 ساعت آبشویی، بهترین تیمار جهت رفع خفتگی بذر در این گیاه است. برخلاف توان بسیار کم این گیاه در تحمل خشکی در مرحله ی جوانه زنی، اما افزایش معنی دار شاخص های رشدی ریشه، کلروفیل، پروتئین، پرولین، هیدرات های کربن، تجمع یون ها و آنزیم های آنتی اکسیدانی در گیاهچه ها، مانع از تأثیر معنی دار خشکی بر شاخص های رشدی بخش های هوایی شد. تأثیر سالیسیلیک اسید بسته به غلظت آن، شدت تنش و نوع شاخص مورد ارزیابی، متفاوت بود. sa تأثیر معنی داری بر شاخص های رشدی بخش های هوایی نداشت ولیکن شاخص های رشدی ریشه را به میزان معنی داری کاهش داد. باوجود بهبود میزان پروتئین، پرولین، هیدرات کربن و تجمع سدیم و پتاسیم توسط پیش تیمار sa در سطوح کم خشکی، سطح شدید تنش تولید این مواد را مهار کرد. این تیمار میزان کاروتنوئید و فعالیت آنزیم پراکسیداز را به طور معنی داری افزایش داد؛ اما فعالیت کاتالاز را مهار کرد. به نظر می رسد اصلی ترین عملکرد sa، تأثیر بر فعالیت آنتی اکسیدان های آنزیمی و غیرآنزیمی است و با تعدیل تولید گونه های فعال اکسیژن، نیاز این گیاه به تولید مقادیر بالای مواد محافظ اسمزی، محلول های سازگار، پروتئین های تنش و رشد بیش از حد ریشه کاهش می دهد.

تنش شوری یکی از معمول ترین تنش های غیرزنده است که به طور قابل توجهی باعث کاهش رشد و عملکرد بیشتر گونه های گیاهی می شود. کاهش پتانسیل تورژسانس گیاه و در پی آن کاهش تورژسانس سلول ها که در اثر شوری رخ می دهد، مهم ترین عامل بازدارندگی رشد گیاهان تحت شرایط شوری است. یکی از راهکارهایی که گیاهان برای سازگار شدن با شرایط محیطی نامطلوب مثل تنش شوری پیش می گیرند، تجمع ترکیبات با وزن ملکولی پایین که معروف به محلول های سازگاری هستند می باشد. گلایسین بتائین از مهم ترین تنظیم کنند های اسمزی آلی است که نقش عمده ای در تنظیم اسمزی در گیاهان بازی می کند. ولی در بسیاری از محصولات سنتز و تجمع گلایسین بتائین کمتر از میزان مورد نیاز برای کاهش اثرات مضر تنش های اسمزی محیطی مختلف است، به همین دلیل تعدادی از محققین معتقدند که یک روش افزایش سطح گلایسین بتائین داخلی گیاهان، استعمال خارجی این ماده است. لذا جهت بررسی تاثیر این ماده بر تخفیف اثر شوری در مرحله ی جوانه زنی، گیاهچه ای و رویشی گیاه ذرت شیرین سه آزمایش در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان در سال 1391 به اجرا درآمد. آزمایشات در قالب طرح کاملاً تصادفی بصورت فاکتوریل با دو فاکتور گلایسین-بتائین و شوری انجام شدند. در آزمایش های مرحله ی جوانه زنی و گیاهچه ای، گلایسین بتائین در پنج سطح (0، 5، 10 ،20 و 40 میلی مولار) و شوری در دو سطح (0 و 60 میلی مولار) و با 5 تکرار در مرحله جوانه زنی و 3 تکرار در مرحله گیاهچه ای اجرا شد. بذور، قبل از کشت به مدت 24 ساعت در محلول هایی با غلظت های مذکور گلایسین بتائین خیسانده شدند. آزمایش مرحله رویشی، به صورت گلدانی با سه سطح گلایسین بتائین (0، 25 و 50 میلی مولار) و سه سطح شوری (0، 30 و 60 میلی مولار) با 4 تکرار اجرا شد. تیمار با گلایسین بتائین به صورت محلول پاشی برگی در سه مرحله با فاصله تقریبی 10 روز صورت گرفت. نتایج نشان داد که تیمار شوری بر درصد جوانه زنی بی تاثیر بود ولی سرعت جوانه زنی را کاست و تیمار بذور با گلایسین بتائین تاثیر مثبتی بر شاخص های جوانه زنی نداشت. اما نتایج مرحله گیاهچه ای نشان داد که شوری بر اغلب شاخص های مورد اندازه گیری تاثیر منفی گذاشت، ولی تیمار بذور با گلایسین بتائین توانست از خسارت شوری به خوبی بکاهد. در این آزمایش، غلظت 10 میلی مولار گلایسین بتائین در شرایط بدون تنش و 20 میلی مولار در شریط تنش شوری، اثر بهبوددهندگی بیشتری نسبت به سایر سطوح داشتند. نتایج مرحله رویشی نیز نشان داد که شوری بر رشد و پارامترهای رشدی اثرات مخرب بر جای گذاشت. به طوری که ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، کلروفیل نسبی، کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل برگ، غلظت پرولین برگ، غلظت یون های سدیم و پتاسیم برگ و ریشه، نشت یون، آنتوسیانین برگ و آنزیم های آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز تحت تاثیر شوری قرار گرفتند. اما محلول پاشی گیاه ها با گلایسین بتائین باعث بهبود آسیب های ناشی از شوری بر بیشتر پارامترها شد؛ به طوری که گیاهان محلول پاشی شده با این ماده به طور معنی داری ارتفاع، وزن تر اندام هوایی، وزن خشک ریشه، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، آنتوسیانین، پتاسیم ریشه، آنزیم آسکوربات پراکسیداز و آنزیم پراکسیداز بیشتر و پرولین و سدیم برگ و ریشه کمتری نسبت به گیاهان بدون تیمار داشتند. به طور کلی با توجه به نتایج حاصله می توان گفت در شرایط تنش شوری، محلول پاشی با غلظت 50 میلی مولار گلایسین بتائین در گیاه ذرت شیرین باعث افزایش رشد و مقاومت به شوری می شود.

چکیده خیار یکی از مهمترین سبزی ها از لحاظ اقتصادی می باشد و به علت وفور ویتامین، املاح معدنی و اسیدهای آلی در آن، در تغذیه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. خیار به خاطر دارا بودن آب زیاد، به سرعت رطوبت خود را از دست می دهد، لذا کاهش عمر قفسه ای وعمر انبارمانی، در صادرات و عرضه به بازارهای دوردست محصول، محدودیت ایجاد کرده است. پوشش های خوراکی، واکس هایی با منشا گیاهی و جانوری می باشند که می توان برای حفظ رطوبت، شادابی و افزایش عمر پس از برداشت میوه ها استفاده نمود. پوشش کیتوزان و ژل آلوئه ورا از عمومی ترین پوشش های خوراکی هستند که به منظور حفظ کیفیت، کاهش سرعت تنفس و کنترل پوسیدگی مورد استفاده قرار گرفته اند. آزمایش حاضر جهت یافتن بهترین غلظت کیتوزان و ژل آلوئه ورا برای افزایش عمر انبارمانی خیار رقم زمرد انجام گرفت. درآزمایش اول تأثیر تیمارهای کیتوزان با غلظتهای 0، 5/0، 1 و2 درصد برعمرانبارمانی خیار مورد بررسی قرارگرفت. پس از تیمار میوه ها و نگهداری در انکوباتور با دمای °c 12 و رطوبت نسبی 90% جهت بررسی عمر انبارمانی ، درفواصل زمانی 5 روز یکبارخارج و از نظر شاخص هایی نظیر سفتی بافت، درصد کاهش وزن، ph عصاره، ویتامین ث، اسید قابل تیتر، مواد جامد محلول، محتوی کلروفیل و درصد پوسیدگی مورد ارزیابی قرارگرفتند. درآزمایش دوم تأثیر ژل آلوئه ورا باغلظتهای 0،30 ،60 و90 درصد بر عمرانبارمانی خیار و مشابه آزمایش اول انجام شد. آزمایش سوم نیز به منظور مقایسه بین بهترین تیمار کیتوزان بدست آمده از آزمایش اول و بهترین تیمار ژل آلوئه ورا بدست آمده از آزمایش دوم و ترکیب آنها با یکدیگر انجام شد. 4 تیمار 0(آب مقطر)، کیتوزان 1درصد، ژل آلوئه ورا 90درصد و تیمار ترکیب کیتوزان 1 درصد و ژل آلوئه ورا 90 درصد و مشابه دو آزمایش قبل انجام شد. هر 3 آزمایش به صورت طرح کرت های خرد شده در زمان در قالب طرح کاملاً تصادفی در3 تکرار انجام شد. نتایج آزمایش اول نشان دادکه پوشش کیتوزان، جز در مورد میزان اسید آلی و ph عصاره، اثر معنی داری روی سایر شاخص های اندازه گیری شده دارد. کمترین کاهش وزن و پوسیدگی و بیشترین سفتی در تیمار کیتوزان 1 درصد بدست آمد که با سایر تیمارها تفاوت معنی داری داشت. بیشترین محتوی کلروفیل نیز در تیمار1 درصد بدست آمد که با تیمار 5/0 درصد تفاوت معنی داری نداشت. بیشترین میزان ویتامین ث مربوط به تیمارهای 1و 2 درصد بود که تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند. نتایج حاصل از آزمایش دوم نشان دادکه پوشش ژل آلوئه ورا، جز در مورد میزان اسید آلی، ph عصاره و محتوی کلروفیل، اثر معنی داری روی سایر شاخص های اندازه گیری شده دارد. کمترین درصدکاهش وزن در تیمار 90 درصد بود که با سایر تیمارها تفاوت معنی داری داشت. کمترین درصد پوسیدگی و بیشترین میزان ویتامین ث نیز در تیمارهای 60 و 90 درصد بدست آمد که با یکدیگر تفاوت معنی داری نداشتند. نتایج آزمایش سوم نشان داد که پوشش ترکیبی کیتوزان و ژل آلوئه ورا، جز در مورد محتوی کلروفیل، اثر معنی داری روی سایر شاخص های اندازه گیری شده ندارد. تیمار1 درصد کیتوزان با کمترین درصد کاهش وزن و بیشترین محتوی کلروفیل نسبت به سایر تیمارها تفاوت معنی داری نشان داد ولی بین تیمار 1 درصد کیتوزان و 90 درصد ژل آلوئه ورا در مورد سایر خصوصیات تفاوت معنی داری نبود. ضمن اینکه مشخص شد که تیمار ترکیب کیتوزان و ژل آلوئه ورا در تمامی صفات با تیمار 1 درصد کیتوزان تفاوت معنی داری دارد ولی با تیمار 90 درصد ژل آلوئه ورا در مورد محتوی کلروفیل و مواد جامد محلول تفاوت معنی داری ندارد. اثر زمان نیز بر تمامی صفات اندازه گیری شده در هر 3 آزمایش معنی دار بود. بر اساس نتایج این تحقیق تیمار میوه ها با کیتوزان 1% توانسته است کیفیت میوه ها را به مدت طولانی تری حفظ کند.

چکیده مطالعه تاثیرات آلودگی هوا بر گیاهان زراعی یونجه (medicago sativa) و لوبیا (phaseolus vulgaris ) از منطقه صنعتی پالایشگاه شازند سعید حسین آبادی گیاهان در اثر آلودگی هوا تغییرات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک برگشت پذیر و غیربرگشت پذیری را نشان می دهند. بنابراین پارامترهای بیوشیمیایی می توانند اطلاعات ارزشمندی در مورد وضعیت فیزیولوژیک گیاهان در معرض آلودگی هوا مهیا کنند. مقاومت و پاسخ گیاهان به آلاینده های هوا متفاوت است. این اختلاف به وسیله فاکتورهایی از قبیل غلظت آلاینده ها و توزیع زمانی آنها، ژنوتیپ گیاه، فعالیت فیزیولوژیکی، عوامل هواشناسی، وضعیت تغذیه گیاهان و دیگر فاکتورهای محیطی ایجاد می شود. اثرات آلاینده های هوای پالایشگاه اراک بر میزان رنگیزه ها، کربوهیدرات های محلول و غیر احیائی، پرولین، پروتئین، کلسیم و فسفر برگ و ریشه گیاهان یونجه و لوبیا موضوع این تحقیق است. همچنین مقاومت این گیاهان به آلودگی هوا مطالعه می شود. نمونه های گیاهان از دو منطقه به طور همزمان برداشت و میزان پارامترهای فوق بررسی گردید. نتایج نشان داد که آلودگی هوا باعث افزایش معنی دار (در سطح 5%) کلروفیل a، b و کل، آنتوسیانین، کربوهیدرات های غیر احیایی برگ، کربوهیدرات های محلول، پرولین، پروتئین، کلسیم و فسفر در ریشه و برگ یونجه و کاهش معنی دار کلروفیل a، b و کل، کارتنوئید، کربوهیدرات های محلول، کربوهیدرات های غیر احیایی، پروتئین و کلسیم در گیاه لوبیا شد. همچنین آنتوسیانین، پرولین و فسفر لوبیا تحت تاثیر آلودگی هوا به طور معنی دار افزایش یافت در صورتی که کاروتنوئید و کربوهیدرات های محلول ریشه یونجه و کلسیم ریشه لوبیا تغییر معنی داری نشان نداد. در این مطالعه تغییرات پارامترهای بیوشیمیایی یونجه را می توان به مقاومت این گیاه نسبت به آلودگی هوا نسبت داد و بررسی پارامترهای بیوشیمیایی لوبیا حساسیت این گیاه به آلودگی هوا را نشان می دهد.

لیموشیرین از میوه های گرمسیری و از مرکبات قابل رقابت ایران در بازارهای جهانی و منطقه ای است که به دلیل داشتن رطوبت زیاد از لحاظ بیولوژیکی بسیار فعال بوده که تنفس، تبخیر و تعرق، رسیدن و سایر فعالیت های بیوشیمیایی، منجر به از بین رفتن کیفیت و کوتاه شدن عمر انباری آن می شود. هر ماده ای که بتواند میزان از دست دهی آب و میزان فعالیت های بیوشیمیایی این میوه را کاهش دهد، می تواند سبب افزایش عمر انباری محصول شود. پوشش کیتوزان نوعی پوشش خوراکی بدون تاثیر منفی بر محیط زیست و سلامت انسان است، که از رشد قارچ ها جلوگیری می کند و باعث حفظ کیفیت ظاهری میوه ها به مدت طولانی تری می شود. در این تحقیق تأثیر تیمارهای کیتوزان با غلظتهای (0، 5/0، 1 و ? درصد) و نوعی کیتوزان تجاری (chitin seal 901)بر عمر انبارمانی میوه لیمو شیرین مورد بررسی قرار گرفت. میوهها بعد از نگهداری در سردخانه در دمای 14-11 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 90 % جهت بررسی عمر انبارمانی طی مدت هفت ماه نگهداری در انبار سرد، در فواصل زمانی یک ماه یکبار از انبار خارج شده و از نظر شاخص هایی نظیر سفتی بافت گوشت و پوست میوه، درصد کاهش وزن، ph عصاره، اسید قابل تیتر، مواد جامد محلول، شاخص طعم، ویتامین ث، میزان کلروفیل موجود در پوست میوه و درصد پوسیدگی میوه مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش به صورت طرح کرت های خرد شده در زمان در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج این آزمایش نشان دادکه کیتوزان اثر معنی داری روی تمامی شاخص های اندازه گیری شده در سطح احتمال یک درصد داشت. اثر زمان بر تمامی صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. ولی اثر متقابل کیتوزان و زمان در مورد سفتی گوشت، اسید آلی، ویتامین ث و مواد جامد محلول معنی دار نبود. میوه های تیمار شده با کیتوزان، در طی مدت نگهداری در انبار سرد، سفتی، ویتامین ث، اسید قابل تیتر و کلروفیل بیشتری از میوه های شاهد را دارا بود. همچنین ph عصاره، پوسیدگی، درصد کاهش وزن و شاخص طعم به طور معنی داری نسبت به شاهد کمتر بود. نتایج نشان دادند که بیشترین سفتی در تیمار کیتوزان تجاری (1/21) و تیمار کیتوزان ? درصد (8/20) مشاهده شد که تفاوت معنی داری با هم نداشتند و کمترین سفتی (4/17) مربوط به شاهد بود. بیشترین درصد کاهش وزن (6/13) نیز در شاهد و کمترین آن به ترتیب در تیمار کیتوزان تجاری (39/5) و تیمار کیتوزان ? درصد (95/5) مشاهده گردید. بیشترین میزان مواد جامد محلول (6/10) و اسید آلی (077/0) در تیمار کیتوزان ? درصد و کمترین آن به ترتیب 6/9 و 059/0 در تیمارکیتوزان تجاری مشاهده گردید. در حالی که بیشترین میزان ویتامین ث به ترتیب در تیمار کیتوزان تجاری(60) و کیتوزان ? درصد (4/59) دیده شد. کمترین میزان پوسیدگی در تیمار کیتوزان ? درصد(85/0) مشاهده گردید. بر اساس نتایج کلی این تحقیق تیمار کیتوزان ? درصد برای افزایش عمر انباری لیمو شیرین توصیه می شود.

سیب یکی از مهم ترین محصولات باغی است که هر ساله سهم عمده ای از صادرات کشور را به خود اختصاص داده است. اما سیب های تولیدی در ایران بنا به دلایلی مانند انبارداری و بسته بندی غیر صحیح در بازار جهانی از کیفیت خوبی برخوردار نیستند و دارای عمر انبارمانی کمی هستند. امروزه، فناوری های جدید برای گسترش عمر پس از برداشت میوه ها و سبزی ها مورد توجه واقع شده است. استفاده از واکس یکی از تیمارهایی است که نه تنها ظاهر میوه ها را بهبود می بخشد، بلکه ماندگاری و کیفیت آنها را افزایش داده و گسترش کپک ها و نیز افت رطوبتی را کاهش می دهد. مزیت پوشش دهی فرآورده ها به طور معمول کاهش تعرق و تنفس میوه است که به منظور حفظ کیفیت و افزایش انبارمانی میوه ها به کار گرفته می شود، ولی اگر به طور صحیح استفاده نشود به دلیل جلوگیری از تبادل اکسیژن و دی اکسیدکربن و ایجاد تنفس بی هوازی باعث طعم نامطلوب در میوه-ها خواهد شد. یکی از مهم ترین پوشش هایی که در دوره پس از برداشت به کار می رود، کیتوزان است. پوشش دهی میوه ها و سبزی ها با کیتوزان در افزایش زمان ماندگاری آنها نقش مثبت دارد، زیرا پوشش کیتوزان به دلیل داشتن خاصیت ضد میکروبی از رشد قار چ ها جلوگیری می کند و کیفیت ظاهری میوه ها را به مدت طولانی تری حفظ می نماید. در این تحقیق تأثیر تیمارهای مختلف کیتوزان با غلظت های (0، 5/0، 1، 2 درصد) و یک نوع کیتوزان تجاری(chitin seal 901) بر عمر انبارمانی میوه سیب رقم گلاب کهنز و سلطانی مورد بررسی قرار گرفت. میوه ها بعد از نگهداری در سردخانه در دمای 1 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 90% جهت بررسی عمر انبارمانی، در فواصل زمانی ( یک ماه یک بار برای سیب سلطانی) و (21 روز یک بار برای سیب گلاب) خارج شده و از نظر شاخص هایی نظیر سفتی بافت، درصد کاهش وزن، ph عصاره، اسید آلی، مواد جامد محلول، ویتامین ث، فنل کل، شاخص طعم، ظرفیت آنتی اکسیدانی و پوسیدگی مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش به صورت طرح کرت های خرد شده در زمان در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد، تیمار های مختلف، زمان و بر هم کنش بین این دو بر اکثر صفات اندازه گیری معنی دار شد. نتایج آزمایش روی سیب گلاب نشان داد که میوه های تیمار شده با کیتوزان، در طی مدت نگهداری در انبار سرد، سفتی، ویتامین ث، اسید آلی و مواد جامد محلول بیشتری از میوه های شاهد را دارا بود. همچنین ph عصاره و درصد کاهش وزن به طور معنی داری نسبت به شاهد کمتر بود. بیشترین سفتی (14/2 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع) در تیمار 2 و سپس (10/2 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع) در تیمار 1 درصد کیتوزان مشاهده شد که تفاوت معنی داری با هم نداشتند و کمترین سفتی (91/1 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع) مربوط به شاهد بود. بیشترین درصد کاهش وزن (91/2) نیز مربوط به شاهد و کمترین آن (12/1) مربوط به تیمار 2 درصد کیتوزان بود. تیمار 2 درصد کیتوزان دارای بیشترین مقدار ترکیبات فنلی و ظرفیت آنتی اکسیدانی بود. بیشترین درصد پوسیدگی (56/4) در شاهد و کمترین (صفر درصد) در تیمار 1 و 2 درصد کیتوزان دیده شد. نتایج آزمایش تیمار کیتوزان بر عمر انبارمانی میوه سیب سلطانی نیز نشان داد که در میوه های تیمار شده با کیتوزان پس از 210 روز نگهداری در دمای 1 درجه سانتیگراد سفتی، اسید آلی، مواد جامد محلول، ویتامین ث، فنل کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی به طور معنی داری بیشتر از میوه های شاهد بود. همچنین ph عصاره، درصد کاهش وزن و درصد پوسیدگی به طور معنی داری نسبت به شاهد کمتر بود. در سیب سلطانی نیز غلظت 2 درصد کیتوزان اثرهای موثر بیشتری داشت. نتیجه کلی نشان می دهد که استفاده از کیتوزان (تیمار 2 درصد) در افزایش عمر انبارمانی سیب رقم گلاب کهنز و سلطانی تأثیر مثبت بیشتری دارد و سرعت تغییرات بیوشیمیایی در میوه سیب را کاهش داده و کیفیت میو ها را افزایش می دهد.

باران اسیدی یک تهدید جدی برای اکوسیستم طبیعی در توسعه سریع صنعت مطرح شده است و می تواند از راه های مختلفی بر گیاهان تاثیر گذارد. این تحقیق اثرات باران اسیدی شبیه سازی شده با phهای مختلف (8/6 به عنوان کنترل، 5/6، 5/5، 5، 5/4، 4، 5/3، 3 و 5/2) بر گیاه گوجه فرنگی را ارزیابی می کند. phها به وسیله h2so4 تنظیم شدند. گیاهان گوجه از دانه های رشد کرده در کشت هیدروپونیک در سن 4 هفتگی، هفته ای یکبار به مدت 5 دقیقه با 50 میلی لیتر باران اسیدی شبیه سازی شده h2so4 برای سه هفته اسپری می شدند. داده ها با استفاده از spss16 آنالیز شد و برای مقایسه میانگین ها از تست دانکن استفاده شد. نتایج نشان داد که باران اسیدی با اسیدیته کم همچون 5/5ph= اثر مثبتی بر شاخص های رشد، رنگیزه های فتوسنتزی، محتوی پروتئین، جذب پتاسیم و فسفر در گیاهان در مقایسه با شاهدها دارد. اگرچه phپایین با اسیدیته بالا (5، 5/4، 4، 5/3،3 و 5/2) که سبب ایجاد تنش در گیاه می شود روی اکثر شاخص ها اثر منفی دارد. باران اسیدی با ph پایین پارامتر های رشدی و رنگیزه های فتوسنتزی را کاهش، تعداد و طول کرک، مقدار و فعالیت آنتی اکسیدان ها و میزان پرولین را افزایش و آناتومی برگ را تغییر می هد. به نظر می رسد که اسیدیته کم می تواند رشد را تقویت کند، در حالی که اسیدیته بالا می تواند از فتوسنتز جلوگیری کند. کاهش در توده زیستی در تیمار باران اسیدی به علت کاهش در ظرفیت فتوسنتزی و در نتیجه کاهش در رشد گیاه است. باران اسیدی عناصر ضروری گیاه همچون پتاسیم و فسفر را از خاک می شوید، در نتیجه تولید گیاهی کاهش می یابد در حالی که باران اسیدی با اسید کم جذب عناصر را افزایش و رشد را بهبود می دهد.

نیکل در مقادیر کم جزء ریز مغذی ها محسوب می شود ولی در غلظت های زیاد موجب بروز سمیت و به دنبال آن بازدارندگی رشد و ایجاد اختلالات متابولیکی برای گیاهان می گردد. استعمال اسمولیت های سازگار مانند پرولین می تواند موجب مقاومت گیاهان در برابر تنش گردد. پرولین می تواند با مکانیسم های متعددی موجب حفظ ساختارهای سلولی شود، به عنوان فیتوکلاتور عمل کند یا سیستم های آنتی اکسیدانی گیاهان را تقویت کند و موجب کاهش آسیب اکسیداتیو گردد. در این تحقیق به منظور بررسی پاسخ گیاه نسبت به تنش نیکل(nicl2.6h2o)و بهبود احتمالی این تنش توسط پرولین، بذور خیارچنبر پس از استریل در غلظت های مختلف نیکل(mm6/0 و 4/0 ,2/0 ,0) و پرولین(mm 10 و 0) کشت داده شدند و در دو مرحله جوانه زنی و رشد مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در جوانه زنی با افزایش غلظت نیکل، به طور معنی داری شاخص بنیه بذر، طول، وزن تر ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک ریشه چه کاهش و پراکسیداسیون لیپید و نشت پذیری غشا افزایش یافت. استعمال پرولین خارجی به طور معنی داری باعث بهبود طول و وزن تر ریشه چه، شاخص بنیه بذر، پراکسیداسیون لیپید و نشت پذیری غشا گشت. همچنین در این مرحله دو متد پیش تیمار پرولین و افزودن پرولین خارجی به محیط مورد استفاده قرار گرفت. پیش تیمار به طور معنی داری موجب کاهش کمتر شاخص بنیه بذر و طول ریشه چه و افزودن به محیط باعث بهبود طول ساقه چه، پراکسیداسیون لیپید و نشت پذیری غشا گردید. در مرحله رشدبا افزایش غلظت نیکل، به طور معنی داری طول و وزن تر و خشک ریشه و ساقه، کلروفیل a, b و کل، کاروتنوئید و کاتالاز کاهش و آنتوسیانین، پراکسیداسیون لیپید، نشت پذیری غشا، پرولین و نیکل داخلی، گایاکول پراکسیداز و پراکسیداز افزایش یافت. استعمال پرولین خارجی باعث افزایش کمتر پراکسیداسیون لیپید و نشت پذیری غشا، کاهش نیکل داخلی و افزایش سایر پارامترها گردید. بنابراین مقاومت گیاه خیارچنبر تحت تنش نیکل در حضور پرولین خارجی افزایش یافت.

شوری یکی از تنش های محیطی است که رشد گیاهان را محدود می کند. تغذیه مناسب می تواند به تحمل شوری در گیاه کمک کند. روی یکی از عناصر غذایی است که سمیت سدیم را در گیاهان کاهش می دهد و نقش مهمی در کمک به بقاء گیاهان زراعی تحت تنش شوری ایفا می کند. در این پژوهش اثر سطوح مختلف شوری (0، 45، 90 و 120 میلی مولار کلرید سدیم) و سولفات روی (0، 5 و 10 میکرومولار) بر گوجه فرنگی بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که تنش شوری به تنهایی مقادیر پارامترهای رشد، رنگیزه های فتوسنتزی، جذب روی، پتاسیم و میزان پروتئین را کاهش می دهد، در حالی که شوری مقادیر سدیم، پرولین، کربوهیدرات و فعالیت آنتی اکسیدانی را در مقایسه با گیاهان کنترل افزایش می دهد. همچنین نتایج نشان می دهد که تیمار روی به تنهایی بر پارامترهای رشد، رنگیزه های فتوسنتزی، جذب روی، پتاسیم و میزان پروتئین، کربوهیدرات و فعالیت آنتی اکسیدانت ها اثر مثبت دارد اما تیمار روی مقادیر سدیم، فسفر و میزان پرولین را کاهش می دهد. اثر متقابل شوری و تیمار روی نشان می دهد که اثرات منفی تنش شوری در گیاهان گوجه تیمار شده با روی کاهش یافته است. تیمار روی به خصوص غلظت 10 میکرومولار تحت شرایط تنش شوری، مقادیر شاخص های رشد، رنگیزه های فتوسنتزی، پتاسیم، کربوهیدرات، پروتئین، فعالیت کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز و فعالیت آنتی اکسیدانت های کل i%را افزایش داده و میزان پرولین، سدیم و فسفر را در گیاهان گوجه فرنگی تحت شرایط شوری کاهش داده است. بیشترین مقدار شاخص های رشد، رنگیزه های فتوسنتزی، پروتئین، پتاسیم در گیاهان بدون تنش شوری و غلظت 10 میکرومولار روی اندازه گیری شد و کمترین مقدار این شاخص ها در گیاهان تحت شوری 120 میلی مولار و بدون روی اندازه گیری شد. چون تغذیه روی، اثرات سوء شوری بر رشد گوجه فرنگی را کاهش داده است، بنابراین توصیه می شود که در صورت کاشت گوجه فرنگی در خاک های شور با کمبود روی، مقادیر کافی روی به خاک افزوده شود.

آلودگی نفت خام یک پدیده اجتناب ناپذیر در مناطق تولید و مصرف کننده نفت در سراسر جهان است که از خطای انسانی، تخلیه های تصادفی و منابع دیگر سرچشمه می گیرد. پریوش catharanthus roseus با داشتن دو ماده ارزشمند ضد سرطان به نام های وین بلاستین و وین کریستین از گیاهان مهم دارویی به شمار می رود. در این مطالعه اثر غلظت های مختلف نفت خام (0% به عنوان شاهد، 5/0 تا 10% درصد v/w در مرحله جوانه زنی و 0، 5/0 تا 4 درصد v/w در مرحله کشت گلدانی) بر رشد و برخی پاسخ های بیوشیمیایی گیاه پریوش بررسی شد. گیاهان 70 روز بعد از کشت برداشت شدند. در غلظت های بالاتر از 4% هیچ رشدی مشاهده نمی شود. هیدروکربن های کل و فلزات سنگین شامل (روی، سرب و نیکل) در خاک آلوده کشت شده کاهش یافت. این مطالعه نشان می دهد که گیاه پریوش قادر به رشد و زنده ماندن در غلظت های کم نفتی است و باعث کاهش آلاینده ها در خاک می شود.

شوری یکی از تنش های غیرزیستی مهم است که تاثیرات زیان آوری بر تولید گیاهی دارد. از طرف دیگر تنش شوری و کمبود روی از مشکلاتی هستند که اغلب به طور هم زمان در خاک های کشت شده اتفاق می افتند. بنابراین، با بهبود وضعیت های تغذیه ای عنصر روی در گیاهان می توان تا حدود زیادی تحمل تنش شوری در گیاهان را بهبود بخشید. این مطالعه به ارزیابی اثرات تعدیل کننده گی روی (0، 5 و 10 میکرومولار سولفات روی) در شرایط شوری (0، 35، 70 و 100 میلی مولار سدیم کلرید) در گیاه پریوش (catharanthus roseus) پرداخته است. نتایج نشان می دهد تنش شوری پارامترهای رشدی، مقدار رنگیزه های فتوسنتزی، محتوای پروتئین، جذب پتاسیم، نیتروژن و روی را در مقایسه با گیاهان شاهد کاهش می دهد. جذب سدیم و فسفر، محتوای پرولین و آلکالوئید کل و نیز فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت در نتیجه شوری افزایش یافته است. کاربرد روی به تنهایی منجر به افزایش پارامترهای رشدی، محتوای پروتئین، پتاسیم، نیتروژن، روی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت و کاهش محتوای پرولین، سدیم و فسفر در مقایسه با گیاهان شاهد شد. کاربرد روی باعث بهبود پارامترهای رشدی، رنگیزه های فتوسنتزی، محتوای پروتئین، جذب پتاسیم، نیتروژن و روی در همه ی تیمارهای شوری شد. محتوای سدیم، فسفر و پرولین با کاربرد روی در شرایط تنش شوری کاهش یافت. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت در تیمارهای nacl+zn در مقایسه با تیمارهای nacl و یا zn به تنهایی به طور معنی داری افزایش یافت. تاثیر کاربرد روی بر آلکالوئید کل در گیاهان در شرایط تنش شوری معنی دار نبود. مکمل روی به طور کارآمدی تاثیرات زیان آور شوری را کاهش داد.

شوری خاک یک مشکل جهانی و جدی برای کشاورزی جهان است چرا که بازده محصول را در سراسر نواحی تحت تاثیر کاهش می دهد، در ایران نزدیک 5/12 درصد از زمین های کشاورزی تحت تاثیر شوری هستند. یک راه ممکن برای کاهش اثر شوری روی تولیدات گیاهی افزودن مکمل کلسیم به آب آبیاری است. غنی کردن محیط با کلسیم رشد مهار شده توسط شوری را در گیاهان گلیکوفیت بهبود می دهد. در این پژوهش اثرات غلظت های مختلف سدیم کلرید (0، 35، 70 و 100 میلی مولار) بر گیاه پریوش تحت تیمار غلظت های مختلف کلسیم کلرید (0، 5 و 10 میلی مولار) بررسی شد. نتایج نشان داد که تنش شوری به تنهایی پارامتر های رشد و مقدار رنگیزه ها، عنصر پتاسیم، کلسیم، نسبت k/na، نسبتca/na و پروتئین کل را کاهش می دهد و میزان عنصر سدیم، فسفر، مقدار پرولین، آنزیم های آنتی اکسیدان و آلکالوئید کل را نسبت به گیاه شاهد افزایش می دهد. تیمار کلسیم به تنهایی پارامترهای رشد، رنگیزه های فتوسنتزی، میزان پروتئین، جذب پتاسیم و کلسیم، نسبت k/na و ca/na را در مقایسه با گیاهان کنترل افزایش داده است و میزان پرولین و مقدار سدیم را کاهش داده است و بر میزان آلکالوئید کل، فسفر و تعداد برگ هیچ تاثیری نداشته است. اثر متقابل تنش شوری و تیمار کلسیم کلرید نشان داد که افزودن کلسیم کلرید به محیط شور مقدار پارامتر های رشد، رنگیزه ها، پتاسیم، کلسیم، نسبت k/na، نسبت ca/na، پروتئین کل و آنزیم های آنتی اکسیدانی را نسبت به تیمار شوری تنها افزایش می دهد و میزان سدیم، و پرولین را نیز نسبت به گیاهان تحت شوری تنها کاهش می دهد. بنابراین، زمانی که کلسیم به محیط رشد افزوده شده باشد توانایی گیاه پریوش برای رشد و بقاء در خاک های شور افزایش می یابد.

میوه¬ها و سبزیجات پس از برداشت عموماً خیلی سریع فاسد می¬شوند. بنابراین همواره راهی برای جلوگیری و کنترل این آلودگی¬ها مورد نیاز است. کیتوسان به عنوان یک پلی ساکارید غیرسمی، کاربرد¬های فراوانی به عنوان یک پوشش در کشاورزی دارد. این پوشش یک اثر ضد قارچی در تحریک فرایند¬های دفاعی بافت گیاهی دارد. پوشش کیتوسان نوعی بسته بندی فعال ایجاد کرده و به عنوان یک فیلم نیمه نفوذ پذیر می تواند سرعت تنفس را کاهش داده و اتمسفر درونی را تغییر دهد ( از طریق تغییر در نفوذ پذیری آب، اکسیژن و دی اکسید کربن)، و منجر به تأخیر در رسیدن و خراب شدن میوه و سبزیجات شود. بنابراین ضایعات حاصل از تبخیر کم شده، از رشد قارچ¬ها جلوگیری می¬کند و کیفیت ظاهری میوه¬ها را به مدت طولانی¬تری حفظ می نماید در این آزمایش، اثر کیتوسان بر ماندگاری پس از برداشت و حفظ کیفیت بادمجان مورد مطالعه قرار گرفت. میوه ها با محلول کیتوسان با غلظت¬های 5/0%، 1% و 2 % تیمار شده، و پس از آن در دمای °c10 و رطوبت نسبی 80-90 ? به مدت 30 روز ذخیره شدند. سپس شاخص¬های فیزیکی و شیمیایی مانند سفتی، مواد جامد محلول، کاهش وزن، قهوه¬ای شدن، پوسیدگی، تغییرات آنزیم-های پلی فنل اکسیداز، پراکسیداز و محتوای فنل کل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان¬داد تیمار 2 ? کیتوسان موجب حفظ مواد جامد محلول ، سفتی بافت، از دست دادن وزن کمتر، جلوگیری از قهوه¬ای شدن و پوسیدگی میوه شد. هم¬چنین فعالیت آنزیم¬های پلی فنل اکسیداز (ppo) و پراکسیداز (pod) دخیل در اکسیداسیون ترکیبات فنولی نیز در میوه¬های تیمار شده با کیتوسان کاهش یافت. علاوه بر این، نتایج نشان داد تیمار پوشش کیتوسان می¬تواند کیفیت میوه بادمجان را افزایش دهد.

یکی از محدودیت های نگهداری، بازاررسانی و صادرات گوجه فرنگی (.lycopersicon esculentum mill)، رسیدن سریع آن پس از برداشت و فساد میکروبی می باشد که موجب کاهش خواص کیفی و فساد این محصول می شود. می توان با استفاده از روش هایی در پس از برداشت، از بروز این مشکلات جلوگیری کرد. استفاده از مواد شیمیایی بعداز برداشت در بسیاری از کشورها محدود شده و امروزه مصرف کنندگان، محصولات ارگانیک و عاری از بقایای سموم را ترجیح می دهند. با توجه به این محدودیت های روزافزون، باید از روش های دیگری استفاده نمود. به نظر می رسد اسانس ها منابع خوبی برای حفظ کیفیت محصولات و جلوگیری از فساد میکروبی آنها باشند. آزمایش حاضر به منظور یافتن تأثیر اسانس های آویشن و زیره سبز و تغییرات غلظت آنها بر عمر پس از برداشت میوه گوجه فرنگی رقم دافنیس انجام گرفت. آزمایش اول جهت بررسی عمر انبارمانی میوه گوجه فرنگی با استفاده از تیمارهای اسانس آویشن و زیره سبز با غلظتهای 0، 250 ، 500 و 750 میکرولیتر درلیتر انجام شد. پس از تیمار کردن، میوه ها به مدت 35 روز در انکوباتور با دمای °c 10 و رطوبت نسبی 90% نگهداری شدند. هر 7 روز یکبار شاخص های کاهش وزن، سفتی، ph، مواد جامد محلول، اسید آلی، شاخص طعم، ویتامین ث، لیکوپن، میزان پوسیدگی و ارزیابی حسی مورد بررسی قرارگرفتند. آزمایش دوم جهت بررسی عمر قفسه ای، مشابه آزمایش اول انجام شد؛ با این تفاوت که میوه ها پس از تیمار، به مدت 20 روز در انکوباتور با دمای °c18 نگهداری شده و هر 4 روز یکبار ارزیابی شدند. هر دو آزمایش به صورت طرح کرت های خرد شده در زمان، در قالب طرح کاملاً تصادفی در3 تکرار انجام شد. نتایج آزمایش اول نشان دادکه تیمارهای اسانس، اثر معنی داری بر شاخص-های اندازه گیری شده دارد. کمترین کاهش وزن، ph، مواد جامد محلول و بیشترین اسیدآلی، ویتامین ث و نمره ارزیابی حسی در تیمار زیره سبز 750 میکرولیتر درلیتر بدست آمد که به جز با تیمار آویشن750 میکرولیتر درلیتر با سایر تیمارها از نظر آماری تفاوت معنی داری نشان داد. بیشترین میزان سفتی مربوط به تیمارهای زیره سبز 500 و 750 میکرولیتر درلیتر بود که تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند. نتایج حاصل از آزمایش دوم نیز نشان داد تیمارهای اسانس، اثر معنی داری بر شاخص های اندازه گیری شده داشته است. کمترین درصدکاهش وزن در تیمار زیره سبز 750 میکرولیتر درلیتر بدست آمد که به جز با تیمارهای زیره سبز 500 و آویشن750 میکرولیتر درلیتر با سایر تیمارها تفاوت معنی داری داشت. همچنین بیشترین میزان ویتامین ث در تیمار آویشن750 میکرولیتر درلیتر بدست آمد که با سایر تیمارها تفاوت معنی داری داشت. اثر زمان نیز بر تمامی صفات اندازه گیری شده در هر دو آزمایش معنی دار بود. اثر متقابل تیمار و زمان نیز به جز در مورد شاخص مواد جامد محلول، در مورد سایر صفات معنی دار بود. بر اساس نتایج بدست آمده به نظر می رسد تیمار میوه ها با اسانس آویشن و زیره سبز 750 میکرولیتر درلیتر موجب حفظ بیشتر خصوصیات کیفی میوه طی مدت نگهداری در انبار داشته اند.

گوجه فرنگی یکی از سبزیجاتی است که به صورت تازه در جهان امروز مصرف می گردد. گوجه فرنگی یک منبع غنی از فیبر، ویتامین آ، ث و لیکوپن می باشد و مطالعات انجام گرفته نشان می دهد که نقش بسیار مهمی در تغذیه انسان دارد. بدلیل فسادپذیری بالای گوجه فرنگی، نمی توان آن را برای مدت طولانی نگهداری کرد ولی با استفاده از تکنولوژی پس از برداشت میتوان تاحدودی این فسادپذیری را کنترل نمود. کلسیم یک ماده غذایی مهم و ضروری گیاه است که نقش فعالی در دیواره سلولی ایفا می کند همچنین یک پیغام بر ثانویه است که نقش محوری را در تنظیم عملکرد فیزیولوژیکی در میوه ها، سبزی ها وگلها در دوره پس از برداشت دارد. به نظر می رسد کلسیم ماده مناسبی برای حفظ کیفیت محصولات باشد. آزمایش حاضر به منظور مطالعه تاثیر تیمارهای کلسیم بر عمر پس از برداشت میوه گوجه فرنگی رقم دافنیس انجام گرفت. آزمایش اول جهت بررسی عمر انبارمانی میوه گوجه فرنگی با استفاده از تیمارهای کلسیم کلرید (1%، 5/1% و 2%)، کلسیم آسکوربات(25/0%، 5/0% و 1%) ونانو کلات کلسیم (2%، 4% و 6%) انجام شد. پس از تیمار با ترکیبات ذکر شده، میوه ها به مدت 35 روز در انکوباتور با دمای °c 10 و رطوبت نسبی 90% نگهداری شدند. هر 7 روز یکبار شاخص های اسید آلی، ph، مواد جامد محلول، ویتامین ث، سفتی، کاهش وزن و لیکوپن مورد بررسی قرارگرفتند. آزمایش دوم جهت بررسی عمر قفسه ای، مشابه آزمایش اول انجام شد با این تفاوت که میوه ها پس از تیمار، به مدت 20 روز در انکوباتور با دمای °c 18 نگهداری شده و هر 4 روز یکبار ارزیابی شدند. هر دو آزمایش به صورت طرح کرت های خرد شده در زمان و در قالب طرح کاملاً تصادفی در3 تکرار انجام شد. نتایج آزمایش اول نشان دادکه تیمارهای کلسیم، اثر معنی داری بر شاخص های اندازه گیری شده داشت. کمترین ph، مواد جامد محلول، لیکوپن و بیشترین اسیدآلی و ویتامین ث در تیمار کلسیم آسکوربات 1% بدست آمد که با سایر تیمارها از نظر آماری تفاوت معنی داری نشان داد. بیشترین میزان سفتی مربوط به تیمارهای کلسیم آسکوربات 1% و کلسیم کلرید 2% بود که تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند. کمترین درصدکاهش وزن در تیمار کلسیم آسکوربات 1% بدست آمد که به جز با تیمار کلسیم کلرید 2% با سایر تیمارها تفاوت معنی داری داشت. نتایج حاصل از آزمایش دوم نیز نشان داد تیمارهای کلسیم، اثر معنی داری بر شاخص های اندازه گیری شده نشان دادند. کمترین میزان لیکوپن در تیمار کلسیم آسکوربات 1% بدست آمد که به جز با تیمار کلسیم کلرید 2% با سایر تیمارها تفاوت معنی داری داشت. همچنین بیشترین میزان ویتامین ث در تیمار کلسیم آسکوربات 1% بدست آمد که با سایر تیمارها تفاوت معنی داری داشت. کمترین ph، مواد جامد محلول و بیشترین اسیدآلی و ویتامین ث در تیمار کلسیم آسکوربات 1% بدست آمد که با سایر تیمارها از نظر آماری تفاوت معنی داری نشان داد.اثر زمان نیز بر تمامی صفات اندازه گیری شده در هر دو آزمایش معنی دار بود. اثر متقابل تیمار و زمان نیز در مورد تمام صفات معنی دار بود.بدین معنی که اثر تیمارها تابع زمان بودبرای نمونه سفتی در طول مدت زمان نگهداری کاهش یافته است. بر اساس نتایج بدست آمده به نظر می رسد تیمار میوه ها با کلسیم آسکوربات 1% و کلسیم کلرید2% موجب حفظ بیشتر خصوصیات کیفی میوه طی مدت نگهداری در انبار گشته است.

یکی از محدودیت های نگهداری، بازاررسانی و صادرات فلفل دلمه ای (.capsicum annum)، رسیدن سریع آن پس از برداشت و فساد میکروبی می باشد که موجب کاهش خواص کیفی و فساد این محصول می شود. می توان با استفاده از روش هایی در پس از برداشت، از بروز این مشکلات جلوگیری کرد. از تیمارهایی که می توان در پس از برداشت میوه های مختلف از آن استفاده کرد تیمار با نمک های کلسیمی بود در این آزمایش از تیمارهای کلسیم آسکوربات، کلسیم کلرید و نانو کلسیم برای افزایش عمر انبارمانی و قفسه ای فلفل دلمه ای استفاده شده بود. آزمایش اول جهت بررسی عمر انبارمانی میوه فلفل دلمه ای با استفاده از تیمارهای کلسیم آسکوربات با غلظتهای 25/0%، 5/0% و 1% ، کلسیم کلرید با غلطت های 1%، 5/1% و 2% و نانو کلسیم با غلطت های 2%، 4% و 6% انجام شد. پس از تیمار کردن، میوه ها به مدت 35 روز در انکوباتور با دمای °c 8 و رطوبت نسبی 90% نگهداری شدند. هر 7 روز یکبار پس از اینکه میوه ها به مدت 24 ساعت از انکوباتور خارج می شدند شاخص های کاهش وزن، سفتی، ph، مواد جامد محلول، اسید آلی، ویتامین ث، کلروفیل و کارتنویید مورد بررسی قرارگرفتند. درصد فعالیت آنتی اکسیدان و مقدار فنل کل نیز در روزهای 21،28 و 35 اندازه گیری شد.آزمایش دوم جهت بررسی عمر قفسه-ای، مشابه آزمایش اول انجام شد؛ با این تفاوت که میوه ها پس از تیمار، به مدت 25 روز در انکوباتور با دمای °c 18 نگهداری شده و هر 5 روز یکبار ارزیابی شدند.علاوه بر پارامترهای ذکر شده میزان فعالیت آنزیم های پراکسیداز، کاتالاز و آسکوربیک اسیداکسیداز نیز در دو زمان اندازه گیری شد. هر دو آزمایش به صورت طرح کرت های خرد شده در زمان، در قالب طرح کاملاً تصادفی در3 تکرار انجام شد. نتایج آزمایش اول نشان دادکه تیمارهای کلسیم، اثر معنی داری بر شاخص های اندازه گیری شده داشت. در آزمایش اول کمترین کاهش وزن، ph، مواد جامد محلول و بیشترین اسیدآلی و سفتی در تیمار نانو کلسیم 6% بدست آمد. البته مقدار ph در تیمار کلسیم کلرید 2% و نانو کلسیم 4% با تیمار نانو کلسیم 6% تفاوت معنی دار نداشت. بیشترین درصد فعالیت آنتی اکسیدانی مربوط به تیمار کلسیم کلرید 2% بود. کمترین میزان کارتنویید و بیشترین مقدار ترکیبات فنلی مربوط به تیمار کلسیم آسکوربات 1% بود. اثر تیمار بر روی مقدار ویتامین ث و کلروفیل معنی‏ دار نبود. نتایج حاصل از آزمایش دوم نیز نشان داد کمترین درصدکاهش وزن ، ph و کارتنویید و بیشترین درصد فعالیت آنتی اکسیدان، کلروفیل، فعالیت انزیم پراکسیداز و کاتالاز در تیمار نانو کلسیم 6% بدست آمد. البته کمترین مقدار ph در تیمار کلرید کلسیم 2% و نانو کلسیم 2% نیز با تیمار نانو کلسیم تفاوت معنی دار نداشت. کمترین میزان فعالیت آنزیم آسکوربیک اسیداکسیداز مربوط به تیمار کلسیم کلرید 2% بود.بیشترین میزان سفتی، ویتامین ث، ترکیبات فنلی و کمترین مقدار مواد جامد محلول در تیمار کلسیم آسکوربات 1% دیده شد. اثر تیمار بر مقدار اسید آلی معنی‏ دار نبود. اثر زمان نیز بر تمامی صفات اندازه گیری شده در هر دو آزمایش معنی دار بود. اثر متقابل تیمار و زمان در آزمایش اول بر روی کاهش وزن، درصد فعالیت آنتی اکسیدانی و مقدار ترکیبات فنلی معنی دار بود. در آزمایش دوم اثر متقابل تیمار و زمان در مورد اسید آلی، ویتامین ث و آنتی اکسیدان معنی‏ دار نبود.بر اساس نتایج بدست آمده به نظر می رسد تیمار میوه ها با تیمار نانو کلسیم 6% ،کلسیم آسکوربات 1% و کلسیم کلرید 2% موجب حفظ بیشتر خصوصیات کیفی میوه طی مدت نگهداری در انبار داشته اند.

شوری یکی از تنش های محیطی است که رشد گیاهان را محدود می کند. تغذیه مناسب می تواند به تحمل شوری در گیاه کمک کند. روی یکی از عناصر غذایی است که سمیت سدیم را در گیاهان کاهش می دهد و نقش مهمی در کمک به بقاء گیاهان زراعی تحت تنش شوری ایفا می کند. در این پژوهش اثر سطوح مختلف شوری (0، 45، 90 و 120 میلی مولار کلرید سدیم) و سولفات روی (0، 5 و 10 میکرومولار) بر گوجه فرنگی بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که تنش شوری به تنهایی مقادیر پارامترهای رشد، رنگیزه های فتوسنتزی، جذب روی، پتاسیم و میزان پروتئین را کاهش می دهد، در حالی که شوری مقادیر سدیم، پرولین، کربوهیدرات و فعالیت آنتی اکسیدانی را در مقایسه با گیاهان کنترل افزایش می دهد. همچنین نتایج نشان می دهد که تیمار روی به تنهایی بر پارامترهای رشد، رنگیزه های فتوسنتزی، جذب روی، پتاسیم و میزان پروتئین، کربوهیدرات و فعالیت آنتی اکسیدانت ها اثر مثبت دارد اما تیمار روی مقادیر سدیم، فسفر و میزان پرولین را کاهش می دهد. اثر متقابل شوری و تیمار روی نشان می دهد که اثرات منفی تنش شوری در گیاهان گوجه تیمار شده با روی کاهش یافته است. تیمار روی به خصوص غلظت 10 میکرومولار تحت شرایط تنش شوری، مقادیر شاخص های رشد، رنگیزه های فتوسنتزی، پتاسیم، کربوهیدرات، پروتئین، فعالیت کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز و فعالیت آنتی اکسیدانت های کل i%را افزایش داده و میزان پرولین، سدیم و فسفر را در گیاهان گوجه فرنگی تحت شرایط شوری کاهش داده است. بیشترین مقدار شاخص های رشد، رنگیزه های فتوسنتزی، پروتئین، پتاسیم در گیاهان بدون تنش شوری و غلظت 10 میکرومولار روی اندازه گیری شد و کمترین مقدار این شاخص ها در گیاهان تحت شوری 120 میلی مولار و بدون روی اندازه گیری شد. چون تغذیه روی، اثرات سوء شوری بر رشد گوجه فرنگی را کاهش داده است، بنابراین توصیه می شود که در صورت کاشت گوجه فرنگی در خاک های شور با کمبود روی، مقادیر کافی روی به خاک افزوده شود.

تنش شوری یکی از معمول¬ترین تنش¬های غیر زنده است که به طور قابل¬توجهی باعث کاهش رشد و عملکرد بیشتر گونه¬های گیاهی می¬شود. کاهش پتانسیل تورژسانس گیاه و در پی آن کاهش تورژسانس سلول¬ها که در اثر شوری رخ می¬دهد مهم¬ترین عامل بازدارندگی رشد گیاهان تحت شرایط شوری است. براسینواستروئید¬ها گروهی از تنظیم¬کنند¬های رشد هستند که در جهت تولید عکس¬العمل¬های مطلوب فیزیولوژیکی در گیاهان مورد استفاده قرار می¬گیرند. به منظور بررسی اثر 24-اپی¬براسینولید بر اسانس گیاه به¬لیمو تحت تنش شوری با غلظت¬های مختلف (0-50–100 و150میلی¬مولار)، آزمایشی با غلظت¬های مورد نظر 24-اپی¬براسینولید ( 0 ، 1 و 2 میکرو¬مولار)، درهمه غلظت¬های شوری به صورت فاکتوریل در قالب طرحی کاملاً تصادفی در 3 تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد، در آنالیز اسانس گیاه به¬لیمو حدود 20 جزء که میزان آن چشمگیر بود استخراج شد، که بیشترین میزان درصد نسبی اجزاء مربوط به دو جزء ژرانیال و سیترال به ترتیب %52/22 و 88/15% می¬باشد. محتوای یون پتاسیم، آنزیم گایاکول پراکسیداز، کلروفیل و کاروتنوئید¬ها با 24-اپی¬براسینولید افزایش معنی¬داری را نسبت به عدم مصرف آن در هر دو شرایط شور و شاهد نشان داد. افزایش آنتوسیانین، پرولین، پراکسیداسیِونِ لیپید، نشت¬پذیری یونی، میزان جذب یون سدیم و آنزیم کاتالاز که در تنش شوری مشهود بود، در تمایز با اپی¬براسینوِلید کاهش معنی¬داری نشان دادند. در کل کاربرد 24-اپی¬براسینولید به صورت اسپری کردن بر روی برگ¬ها در زمان ابتدایی رشد باعث بهبود تحمل به تنش شوری در گیاه به¬لیمو شد.

آلاینده های هوا باعث تغییرات فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و آناتومیکی زیادی در گیاهان می شوند. با اندازه گیری و بررسی این شاخص ها می توان میزان مقاومت و پایداری گیاهان را در برابر آلاینده های هوا مشخص نمود. پاسخ گیاهان به آلاینده ها تابع عوامل متعدد از جمله، فاصله آن ها از منبع، غلظت آلاینده، ژنوتیپ گیاه، دوره رشد، عوامل هواشناسی، وضعیت تغذیه گیاه و دیگر فاکتورهای محیطی می باشد.تحقیق حاضر بررسی اثرات آلاینده های هوای محدوده کارخانه آلومینیوم اراک بر شاخص های بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی و آناتومیکی اقاقیا، زبان گنجشک و عرعر می باشد. نمونه برداری برگ گیاهان محدوده کارخانه آلومینیوم (منطقه آلوده) و هفتاد قله (منطقه پاک) در سه تکرار به صورت تصادفی و از گیاهان تقریبا" همسن از نظر رویشی و از برگ های جوان در شهریورماه انجام شد. نتایج نشان داد اثر آلودگی هوا بر میزان نشت یون، پراکسیداسیون لیپید، سوپر اکسید دیسموتاز و سدیم در هر سه گیاه معنی دار نبود. تحت تأثیر آلودگی هوا پرولین،گایاکول پراکسیداز، پتاسیم و محتوای آب برگ اقاقیا و رنگیزه ها، پروتئین، گایاکول پراکسیداز، پتاسیم و فسفر زبان گنجشک و کاتالاز و گوگرد عرعر افزایش معنی داری نشان داد. آلودگی هوا بر میزان رنگیزه ها، پروتئین و کاتالاز اقاقیا، پرولین و کاتالاز زبان گنجشک و پرولین، پروتئین، گایاکول پراکسیداز و کلسیم عرعر اثر معنی داری نشان نداد. نتایج نشان داد تحت تأثیر آلودگی هوا میزان کلسیم اقاقیا، زبان گنجشک و پتاسیم و کربوهیدرات کل عرعر به طور معنی دار کاهش یافت. تحت تأثیر آلودگی هوا اندازه کرک سطح رویی و زیرین برگ اقاقیا، زبان گنجشک و سطح زیرین برگ عرعر افزایش معنی داری نشان داد ولی تراکم کرک سطح زیرین عرعر به طور معنی داری کاهش یافت. تراکم روزنه سطح زیرین برگ اقاقیا و زبان گنجشک کاهش و در عرعر افزایش معنی داری نشان داد. با توجه به نتایج حاصل از داده ها به نظر می رسد این گیاهان در برابر آلودگی هوای منطقه نسبتا" مقاوم هستند.