نویز و انعکاس مهمترین عوامل محیطی موثر در تخریب سیگنال گفتار محسوب می شوند. هدف از این تحقیق بررسی یکی از پرکاربردترین ساختارهای بهسازی گفتار با نام حذف کننده لوب های فرعی (gsc) در مقابله با نویزهای جهت دار محیط است.به دنبال کاربردهای زیاد ساختار gsc برای حذف نویزهای جهت دار در حوزه سیگنال های باندباریک (همچون رادار، سونار و ...)، استفاده از این ساختار با هدف مقابله با نویزهای باندوسیع موجود بر روی سیگنال گفتار رایج شده است.در این پایان نامه، ضمن معرفی شکل دهنده های پرتو مقیّد از جمله lcmv و frost، هر یک از بلوک های ساختار gsc که تعمیمی از دو ساختار قبل است و بررسی نقش هر یک از این بلوک ها در حذف نویز پرداخته شده است. در ادامه نیز ساختارهای ترکیبی مرتبط با ساختار gsc برای کاربرد بهسازی سیگنال گفتار به همراه مقایسه نقاط ضعف و قوّت هر یک بررسی شده است.از آنجایی که اکثر سیگنال های نویز از طیف فرکانسی باندوسیع برخوردار هستند، شکل دهنده های پرتو باندباریک (از جمله ساختار gsc) نمی توانند نقش موثری در پاکسازی سیگنال گفتار از آن ها ایفا کنند. بر این اساس، با هدف ارتقای کیفیت بهسازی، ساختارهایی مانند شکل دهنده های پرتو مستقل از فرکانس (cdb) و ساختارهای زیرآرایه ای بررسی شده است. در ادامه، با تعمیم کارهای قبلی، ساختارهای ترکیبی cdb-gsc و cdgsc برای بهبود فرایند بهسازی سیگنال گفتار ارائه شده است.در پایان، به منظور ارزیابی ساختارهای پیشنهادی، به پیاده سازی آن ها و سنجش کارآیی آن ها بر روی دو دسته دادگان شبیه سازی شده و دادگان واقعی (ضبط شده در آزمایشگاه پردازش گفتار دانشگاه یزد) پرداخته شده است.نتایج حاصل از آزمایش های صورت گرفته روی سیگنال های گفتار (با طیف فرکانسی 400 تا 8000 هرتز) و منابع نویزی مختلف، بیانگر عملکرد مناسب ساختارهای پیشنهادی در بهسازی سیگنال گفتار و مقابله با نویزهای محیط است.