نام پژوهشگر: مریم ملکی صادقی
مریم ملکی صادقی احمد محمد پور
چکیده: سینما بی شک یکی از مهمترین وسایل رسانه ای تصویری در هدایت قوه ادراک و آگاهی فرد از جهان و خویشتن خویش به شمار می آید. انسان شناسان نیز معتقدند که فرهنگ یک کشور همچنان که در ادبیات، هنر، موسیقی و نقاشی متبلور است در سینمای آن جامعه نیز جلوه گر می شود. بنابراین می توان آن را به عنوان مستندات فرهنگی جامعه مورد بررسی و تحلیل قرار داد. لذا در این تحقیق سعی شده بر اساس 4 فیلم سینمایی (سگ کشی، چهارشنبه سوری، به همین سادگی و کافه ترانزیت) با دیدی نو، موقعیت های تثبیت شده نسبت به زنان را مدنظر قرار داده و نقطه ضعف های ارزش گذاری درباره ی آنان را در فرهنگ مرد سالارانه برجسته کند. پژوهش حاضر برای انجام این کار از رویکرد تبیینی- تفسیری گیرتز و تحلیل محتوای نشانه شناسی استفاده کرده است، تا از طریق استنتاج رمزگان اجتماعی، فنی و ایدئولوژیکی و نیز تحلیل و تفسیر زمینه های فرهنگی- اجتماعی ای که کنش زنان در آن صورت گرفته به هدف نهایی تحقیق یعنی «بازسازی معنایی زن» برسد. نتایج پژوهش حاکی از آن است، از آنجا که قدرت در دست مردان است، مفاهیم و مقولات فرهنگی بر اساس سیستم مردان تعریف شده و مفاهیمی مذکرند. لذا در دنیای زنان دارای معانی نامتعارف و گاه متضاد می باشند. برای زنان مفاهیمی مانند احقاق حق، تساوی طلبی، استقلال، قدرت، رشد، وفاداری بر اساس بهایش برای مردان در نظر گرفته می شود. در واقع زنان دارای هویتی تابعی و غیرمستقل هستند. بدین ترتیب زنان برای پیشرفت و تغییر در زندگی خود نه تنها با موانع ساختاری و اجتماعی روبرو هستند، بلکه ساختار نظام مرد سالاری همچون وجدان در اعماق ذهن و اندیشه آنها جای گرفته و حتی در زمان عدم حضور خود پیام قدرتمندی را برای زنان می فرستد و به آنها یادآوری می کند که طبق دستورات آن عمل کنند.. واژه های کلیدی: بازسازی، نماد، معنا، فرهنگ، تبیین تفسیری، تحلیل محتوا، نشانه شناسی، دال و مدلول، رمزگان، نظام مردسالاری، جنسیت، هویت.