چکیده: هنر ایرانی حاکی از روح پاک و الهی مردمان و هنرمندان بزرگ این سرزمین می باشد. یکی از نمودهای بارز آن هنر کتاب آرایی است که در قالب تولید نسخ خطی و آرایش آن با آثار با ارزش نگارگری صورت گرفته است. این آثار همواره موجب افزایش ارزش مادی و معنوی این کتب گردیده است و بخشی از ذخایر و سرمایه های هنری، فکری و معنایی ملت است که شناخت، حفظ، نگهداری و مطالعه بر روی آنها گامی در جهت احیاء این سرمایه ملی است. کتابخانه مرکزی تبریز یکی از مراکز نگهداری نسخ خطی و کتب چاپ سنگی است که گنجینه پر بهاء هنری را در خود جای داده است . مطالعه حاضر به بررسی زیبایی شناسی و محتوایی نگاره های نسخ خطی و کتب چاپ سنگی موجود در کتابخانه مرکزی تبریز پرداخته و این آثار را از نظر موضوعی و عناصر بصری و زیبایی شناسی مورد بررسی قرار داده است. در این تحقیق از میان آثار موجود دو نمونه نسخه خطی با موضوع یوسف و زلیخا مورد بررسی قرار گرفته و سه نمونه از کتب چاپ سنگی با موضوعات ادبی، مذهبی، تاریخی بررسی شده است. از بین تصاویر و نگاره های این آثار، با توجه به کیفیت ارائه و ماندگاری نگاره ها و اهمیت موضوعی آنها از یک سو و دقت، ظرافت و ارزش نگاره ها و تصاویر از سویی دیگر، از هر نسخه خطی شش نمونه تصویری به عنوان نمونه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که عناصر زیبایی شناسی مانند ترکیب بندی مفهومی، تعادل، تقارن، عدم بعدنمایی، رنگ و نور و مضامین ادبی و مذهبی در این نگاره ها- با وجود محدودیت و درباری بودن این نسخ – با بعد عرفانی و معنایی عمیق تر و عناصر زیبایی شناسی بیشتر جلب توجه می کند. لیکن تصاویر موجود در کتب چاپ سنگی از نظر عنصر خط دارای اهمیت بیشتر بوده، عنصر رنگ در آن به کار نرفته و همچنین استفاده از پرسپکتیو، نور و سایه در آنها دیده نمی شود. در این تصاویر مضامین تاریخی، ادبی و مذهبی با زبان هنر منعکس شده است . واژگان کلیدی: کتابخانه مرکزی تبریز، نسخ خطی، نسخ چاپ سنگی، زیبایی شناسی، مفهوم و مضمون.