سنگ های آهکی سطح وسیعی از استان همدان را پوشانده اند. به همین علت استفاده از این سنگ ها هم به عنوان منابع قرضه و هم به عنوان پی سنگ سازه هایی چون سد آبشینه، سد اکباتان و نیروگاه حرارتی شهید مفتح دیده می شود. انحلال پذیری مهمترین ویژگی سنگ های آهکی است که رفتار مهندسی آنها را در کنار سایر خصوصیات فیزیکی و مکانیکی تعیین می کند. بدین منظور جهت تهیه یک شناسنامه ژئوتکنیکی از رفتار مهندسی سنگ های آهکی استان در شمال و شمال غرب استان به ترتیب از سد آبشینه در همدان، معدن سنگ آهک همه-کسی در قهاوند و سنگ آهک های غار علیصدر در روستای علیصدر واقع در کبودرآهنگ، نمونه های بلوک سنگی هوانزده انتخاب شده و به آزمایشگاه منتقل گردیدند. خصوصیات فیزیکی، مکانیکی و انحلال پذیری این آهک ها مورد مطالعه قرار گرفتند. از میان سنگ های سه منطقه مذکور سنگ آهک همه کسی به سن الیگومیوسن دارای بیشترین تخلخل و کمترین مقاومت بودند. قبل از انجام آزمایش های انحلال پذیری دستگاه سیرکولاسیون انحلال توسط نگارنده و همکاران مورد بهسازی قرار گرفت. برای اولین بار در داخل کشور امکان ثابت نگاه داشتن اسیدیته به منظور تعیین ثابت سرعت انحلال(kc) و انجام آزمون آبگذری فراهم گردید. ثابت سرعت انحلال نمونه های سه منطقه در سه اسیدیته ثابت 6/7، 7/2، 7/7 در محدوده دمایی 2-5 درجه سانتیگراد در طی 9 سیکل تعیین گردیدند. نمونه-های سنگ آهک علیصدر با سن ژوراسیک میانی دارای بالاترین ثابت سرعت انحلال بودند. در طی آزمون آبگذری مشخص گردید که بیشترین میزان باز شدگی مربوط سنگ آهک همه کسی است. زیرا به دلیل سستی بافت سنگ آهک همه کسی میزان فرسایش فیزیکی از فرسایش انحلالی بیشتر است. همچنین مشخص گردید جریان قائم آب عبوری در درزه ها بیشتر از جریان افقی توانایی توسعه درزه ها را دارد. با انجام آزمایشات انحلال در حضور اکسید آهن تاثیر این اکسید در کاهش ثابت سرعت انحلال و بسته شدن زود هنگام درزه ها در آزمون آبگذری تأیید شد.

تونل انتقال آب نوسود به عنوان بخشی از طرح آبرسانی منطقه غرب کشور در حال اجرا می باشد. طول مسیر تونل 48 کیلومتر و در جهت شمال شرق- جنوب غرب در سه قطعه اجرا خواهد شد. مسیر قطعه1-a به طول 14 کیلومتر و قطر تمام شده 275/5 متر در 20 کیلومتری غرب شهرستان پاوه مورد مطالعه این پژوهش می-باشد. . از آنجایی که روش حفاری در قطعه مذکور، از نوع پیشروی سپری می باشد و این روش حفاری در برخورد با شرایط ناهمگون و پیچیده زمین از قبیل تناوب لایه های زمین شناسی، چین خوردگی،گسل، فشار ناشی از هجوم آب محلی دچار مشکلات متعددی خواهد شد، مطالعه و پیش بینی خطرات زمین شناسی و زمین شناسی مهندسی مسیر قطعه 1- aتونل نوسود موضوع اصلی این پژوهش می باشد. خطرات احتمالی در این مسیر، شامل هجوم آب زیرزمینی و لهیدگی زمین می باشد. به لحاظ تقسیم بندی زمین ساختی، منطقه مورد مطالعه در زون زاگرس چین-خورده-رانده واقع شده است. گسل های اصلی منطقه شامل گسل های مرهخیل، مره مران، هیرتا، زی و بله بزان می-باشد. نتایج مطالعات زمین شناسی نشان می دهد که مسیر تونل از سنگ های رسوبی از قبیل سنگ آهک و شیل عبور می کند. توده سنگ ها در مسیر تونل بر اساس ویژگی های ساختاری ، جنس لایه ها و خصوصیات مهندسی توده سنگ ها به 12 واحد تقسیم می شود. به منظور تخمین پارامترهای توده سنگ در امتداد تونل، مطالعه صحرایی بر روی سیستم های ناپیوستگی و آزمایشات آزمایشگاهی بر روی مغزه ها و رده بندی مهندسی سنگ شامل طبقه بندی rmr، q و gsi انجام شده است. مرحله نهایی مطالعات حاضر، شامل تحلیل پایداری و ارزیابی خطرات زمین شناسی واحدهای ناپایدار می باشد. روش های تجربی و تحلیلی برای بررسی پایداری تونل مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از روش های تحلیلی، شدت لهیدگی و فشار ناشی از لهیدگی در طول مسیر تونل مورد ارزیابی قرارگرفته است و محلهایی که بیشترین پتانسیل لهیدگی دارند تعیین شده است. با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) و تلفیق شواهد زمین شناسی، مناطق مستعد هجوم آب به درون تونل شناسایی شده است. از نتیجه این مطالعات مشخص گردید که احتمال برخورد به زون های آبدار در دره های هیرتا، زی و بله بزان زیاد می باشد.