نام پژوهشگر: محمد رضا نیکوبخت

بررسی و نقد متون کتابهای درسی عربی دوره متوسطه و پیش دانشگاهی و تأثیراین متون در آموزش زبان عربی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1389
  محمد رضا نیکوبخت   عیسی متقی زاده

هدف و غایت آموزش عربی در برنامه رسمی درسی در نظام آموزش و پرورش، بالابردن قدرت متن خوانی و متن فهمی است و البته منظور از متن نیز متون اسلامی و یا هرمتنی است که ما را در فهم متون اسلامی توانا گرداند. براین اساس ، کتاب های درسی عربی در مقطع راهنمایی و متوسطه به رشته تحریر درآمده و متن های زیادی در این کتابها برای بالابردن قدرت درک و فهم دانش آموزان طراحی شده است. از مهمترین معیارهایی که این متون بر اساس آن طراحی شده اند در بر داشتن لغات، اصطلاحات، مفاهیم و موضوعات دینی است. از آنجا که متون در کتابهای درسی عربی نقش کلیدی در آموزش زبان عربی به دانش آموزان را دارند، اجرای پژوهشهایی در دو حوزه تألیف و نگارش این متون و تدریس آنها ضروری به نظر می رسد. این تحقیق می کوشد تا با بررسی و نقد جایگاه متون به کاررفته درکتب عربی دوره دبیرستان و پیش-دانشگاهی و به دست آوردن اطلاعات دقیق از دانش آموزان و دبیران عربی بازخورد این متون را درعلاقه مندی یا عدم علاقه مندی دانش آموزان به درس عربی و میزان موفقیت این متون را درجهت رسیدن به اهداف مورد نظر تبیین نماید. این تحقیق شامل دو قسمت است. در قسمت اول محقق با روش توصیفی- تحلیلی، با استفاده از معیارهای انتخاب متن برای آموزش زبان دوم و معیارهای انتخاب متن درکتابهای درسی عربی به نقد و بررسی متون کتابهای درسی عربی پرداخته است. در قسمت دوم با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی، نظرات دبیران عربی و دانش آموزان مقطع پیش-دانشگاهی در شهرستانهای دورود، بروجرد، ازنا و الیگودرز استان لرستان را در مورد میزان موفقیت این متون جویا شده است. از یافته های پژوهش حاضر این است که متون به کاررفته در کتاب های درسی عربی در دوره دبیرستان، مفاهیم اخلاقی و دینی را به صورت غیرمستقیم و در قالب داستان بیان کرده اند. معیار « روال آسان به سخت مطالب» در این متون تقریبا رعایت شده است، ولی معیارهای « جدول تکرار لغات»، « طرح سوالهای مناسب برای بالابردن درک و فهم دانش آموزان» چندان در این متون رعایت نشده است.