هدف کلی این پژوهش، بررسی و مقایسه ی دلالت های تربیتی گلستان سعدی و قابوس نامه ی عنصرالمعالی می باشد. با توجه به این هدف ابتدا مفاهیم تربیتی و اخلاقی موجود در این دو اثر استخراج گردیده و هم زمان با آن در مقوله های پنج گانه ی تعیین شده ی دلالت های تربیتی که شامل اهداف، روش ها، برنامه درسی (محتوا)، معلم و متعلم بوده است، تقسیم بندی شده اند. تحقیق حاضر از نوع کیفی و در ردیف طرح های غیرپیدایشی است. داده های مورد نیاز با روش اسنادی جمع آوری شده است. اسناد مورد پژوهش در ارتباط با این پژوهش، کتاب گلستان سعدی و قابوس نامه ی عنصرالمعالی، همچنین دیگر آثار و منابعی که در این زمینه کار شده اند می باشد. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده نیز با رویکرد توصیفی- تفسیری صورت گرفته است. روش تحقیق مورد استفاده، روش تحلیل محتوای عرفی و جهت دار بوده و واحد تحلیل پاراگراف می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که بین سعدی و عنصرالمعالی در موارد نگرش جامعه و موقعیت اجتماعی آن ها، میزان معلومات و تجربیات، نوع سخن و نحوه ی بیان مطالب، درجه ی علمی و میزان اندیشه، همچنین میزان روشن بودن دلالت های تربیتی در آن ها تفاوت وجود دارد. اما در ارتباط با دلالت های تربیتی آن دو شباهت های بسیاری وجود دارد و مطالب عنوان شده توسط عنصرالمعالی به نحوی شیخ اجل سعدی نیز عنوان کرده است. البته در مقایسه ی آن ها به تفاوت ها و شباهت های بین آن دو اشاره گردیده است.