چکیده: امروزه کنترل آماری فرایند چند متغیره از اهمیت ویژه ای برخوردار است و کمتر فرایندی را می توان یافت که تنها دارای یک مشخصه کیفی باشد. رشد تکنولوژی و پیچیدگی فرایندها، تعدد مشخصه های کیفی را بدنبال داشته است و این مسئله مهندسان کیفیت را به استفاده از نمودار های کنترل چندمتغیره سوق داده است. بیشتر فرایندهای چند متغیره، توسط نمودار t2 کلاسیک کنترل می شوند که در آن نرخ نمونه گیری از فرایند ثابت است. در واقع همواره نمونه هایی به حجم ثابت و در فاصله های زمانی ثابت، از فرایند گرفته می شود. این نمودار گرچه دارای مزیت های زیادی است اما نسبت به تغییرات کوچک و متوسط در فرایند حساس نمی باشد. جهت فایق آمدن بر این کاستی، تاکنون روش های گوناگونی پیشنهاد شده است که می توان به مقالات آپاریسی (1996)، آپاریسی و هارو (2001 و 2003)، فراز و مقدم (2009)، فراز و همکاران (2010) و فراز و پارسیان (2006) اشاره کرد. در این راستا، کلیه طرح های فوق تنها از دیدگاه آماری محض طراحی گردیده اند در صورتی که بکارگیری نمودار های کنترل عواقب اقتصادی متعددی را به همراه دارد که در این پایان نامه سعی می گردد تا طراحی نمودارهای کنترل vss t2 و dwl t2 از دیدگاه اقتصادی و آماری مورد بررسی قرار گیرند و با مقایسه ای میان پیامدهای اقتصادی طرح هایی که از نرخ نمونه گیری متغیر استفاده می کنند و همچنین با نگاهی به دیگر روش کنترل چندمتغیره mewma اقتصادی ترین و بهینه ترین طرح کنترل برای فرایندهای چندمتغیره پیشنهاد گردد. دستاوردهای این رساله می تواند به عنوان یک راهنما در بکارگیری صنعتی نمودارهای مذکور مورد استفاده واقع شود و صرفه جویی های مالی قابل ملاحظه ای را عاید سازمان های کاربر بنماید.