چکیده به منظور بررسی اثرات مدیریت تغذی? تلفیقی بر صفات کمی وکیفی سه رقم کلزای سازگار به مناطق سردسیر در اراک، دو آزمایش مزرعه ای در طی سال های زراعی 1388- 1387 و 1389- 1388 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی (اراک) واقع در عرض جغرافیایی 34 درجه و 6 دقیق? شمالی و طول جغرافیایی 49 درجه و 46 دقیق? شرقی و ارتفاع 1708 متر از سطح دریا انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل منابع نیتروژن دارای سه سطح n1 (کمپوست آزولا)، n2 (50 % آزوکمپوست + 50 % اوره) و n3 (اوره)، مقادیر گوگرد دارای سه سطح s1 (صفر)، s2 (40) و s3 (80) کیلوگرم گوگرد خالص در هکتار) و ارقام کلزا دارای سه سطح v1(اوکاپی) ، v2 (مودنا) و v3 (لیکورد) بودند. نتایج نشان داد که بین منابع مختلف نیتروژن از نظر تمامی صفات اندازه گیری شده تفاوت معنی دار در سطح احتمال 1درصد وجود داشت. مقادیر مختلف گوگرد از نظر عملکرد دانه و اجزای عملکرد، میزان اسیدهای چرب و میزان عناصر غذایی دانه به استثناء نیتروژن و فسفر و همچنین صفات فیزیکوشیمیایی خاک به استثناء درصد اشباع، تفاوت های معنی دار داشتند. به علاوه ارقام کلزا از نظر اجزاء عملکرد، عملکرد دانه و بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد روغن دانه، عملکرد روغن و پروتئین در واحد سطح، اسیدهای چرب اندازه گیری شده، غلظت عناصر غذایی دانه و خواص فیزیکی و شیمیایی خاک تفاوت های معنی دار داشتند که می تواند ناشی از تفاوت ژنتیکی ارقام در استفاده از منابع رشد در راستای افزایش عملکرد دانه در واحد سطح باشد. رقم اوکاپی در شرایط برهمکنش سیستم تغذیه تلفیقی با تیمار40 کیلوگرم گوگرد، بیشترین عملکرد پروتئین در واحد سطح و میزان عناصر مس و فسفر دانه را داشت. در مقایسه، رقم مودنا در تیمار فوق الذکر بیشترین درصد روغن دانه را نشان داد اما برهمکنش سیستم تغذیه تلفیقی ×40 کیلوگرم گوگرد برای رقم لیکورد، از نظر عملکرد دانه و محتوی منگنز و پتاسیم دانه برتر بود. برهمکنش سیستم تغذیه تلفیقی ×80 کیلوگرم گوگرد × لیکورد فراهمی عناصر آهن، منگنز، روی و گوگرد در محلول خاک را افزایش داد ولی قابلیت دسترسی پتاسیم را کاهش داد. همبستگی مثبت و معنی دار بین عملکرد دانه و اجزاء عملکرد، شاخص برداشت، درصد روغن دانه، گلوکوزینولات کنجاله، اسید چرب اولئیک و محتوی مس، نیتروژن، پتاسیم، فسفر و گوگرد دانه و فراهمی فسفر، پتاسیم، آهن، منگنز، روی و گوگرد در محلول خاک وجود داشت. همبستگی روغن دانه با پروتئین دانه، منفی و معنی دار بود. همچنین همبستگی منفی و معنی دار بین اولئیک اسید و اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک وجود داشت. به علاوه ضریب همبستگی بین ماده آلی خاک و خواص فیزیکوشیمیایی به استثناء وزن مخصوص ظاهری و اسیدیته خاک، مثبت و معنی دار بود. به طور کلی نتایج نشان داد که مدیریت تغذیه گیاه از طریق سیستم های آلی و تلفیقی، عملکرد دانه را به واسطه بهبود ساختار فیزیکی و شیمیایی خاک و فراهمی عناصر غذایی در محلول خاک، افزایش می دهد. کلمات کلیدی: تغذیه تلفیقی، مدیریت، صفات کمی و کیفی، ارقام کلزا.

این آزمایش، به منظور ارزیابی عملکرد علوفه ذرت، عملکرد دانه بادام زمینی، نسبت برابری زمین و صفات مهم زراعی دیگر تحت تأثیر سیستم های کشت مخلوط بین ذرت و بادام زمینی و مقادیر مختلف نیتروژن به صورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان واقع در حومه شهرستان رشت در سال زراعی 93-1392 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل مقادیر کود نیتروژنه صفر، 100، 200 و 300 کیلوگرم در هکتار به عنوان فاکتور اصلی و کشت خالص ذرت (c1) و بادام زمینی (c2) و سیستم های کشت مخلوط ذرت و بادام زمینی با نسبت 1:1 (c3)، 1:2 (c4) ، 2:1 (c5) و 2:2 (c6) به عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج نشان داد که کاربرد 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، بیشترین عملکرد علوفه تر ذرت را در سیستم کشت مخلوط دو ردیف ذرت با دو ردیف بادام زمینی (c6) تولید کرد. اما، در همان شرایط، تفاوت معنی داری از نظر عملکرد علوفه تر ذرت بین سیستم های کشت مخلوط دو ردیف ذرت با یک ردیف بادام زمینی (c4) و دو ردیف ذرت با دو ردیف بادام زمینی (c6) مشاهده نشد. میانگین اثرات متقابل کود نیتروژن و سیستم کشت مخلوط نشان داد که بیشترین عملکرد بادام زمینی، در تیمارهای 100 کیلوگرم نیتروزن خالص در هکتار و سیستم کشت مخلوط (c5) با نسبت 2:1 بدست آمد. در این آزمایش، تعداد غلاف در بوته بادام زمینی در سیستم کشت مخلوط c4 به دلیل کاربرد 100 کیلو گرم نیتروزن خالص در هکتار افزایش یافت. ولی تفاوت معنی داری بین سیستم کشت مخلوط c4 و c5 نشان نداد. به علاوه، بالاترین وزن 100 دانه بادام زمینی تحت تاثیر استفاده از 100 کیلوگرم نیتروزن خالص در هکتار و سیستم کشت مخلوط c3 بدست آمد. بر اساس نتایج این آزمایش، کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار تحت سیستم کشت مخلوط c4 نسبت برابری زمین را افزایش داد. نسبت برابری زمین در تیمارهای 100 و 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و سیستم کشت مخلوط دو ردیف ذرت با یک ردیف بادام زمینی (c4) به ترتیب برابر 4/1 و 5/1 بود. بدین ترتیب، سیستم کشت مخلوط دو ردیف ذرت با یک ردیف بادام زمینی (c4) و مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار می تواند برای ارتقای نسبت برابری زمین، افزایش عملکرد محصول و ارتقاء درآمد اقتصادی کشاورزان در رشت و شرایط اقلیمی مشابه قابل توصیه باشد.

به منظور ارزیابی اثرات کود نیتروژنه بر اجزای عملکرد، انتقال مجدد ماده خشک و نیتروژن درژنوتیپهای برنج، آزمایش مزرعه ای در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) در قالب یک طرح اسپلیت پلات با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و چهار تکرار انجام گرفت. پلاتهای اصلی شامل ژنوتیپها و پلاتهای فرعی شامل سطوح کود نیتروژنه بود. براساس نتایج حاصل از این مطالعه می توان موارد زیر نتیجه گیری نمود:1- عملکرد دانه، انتقال مجدد ماده خشک و نیتروژن در ژنوتیپهای و سطوح مختلف کود نیتروژنه، تفاوتهای معنی داری داشتند. به علاوه اثر متقابل کود و ژنوتیپ بر روی صفاتی از قبیل بیوماس، شاخص برداشت، درصد باروری خوشه، عملکرد دانه، تراکم دانه در خوشه، تعداد دانه پوک، انتقال مجدد ماده خشک و نیتروژن کاملا معنی دار بود. 2 - همبستگی مثبت و معنی داری بین تعداد پنجه بارور، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، تعداد انشعابات اولیه و ثانویه در هر خوشه، ارتفاع بوته و سطح برگ پرچم با عملکرد دانه مشاهده گردید. 3- ژنوتیپهای مختلف و همچنین اندامهای مختلف هوائی ژنوتیپهای برنج در سطوح مختلف کود نیتروژنه از نظر انتقال مجدد ماده خشک و نیتروژن رفتارهای متفاوتی داشتند.4- تجمع ماده خشک ‏‎(dma)‎‏ شاخص سطح برگ ‏‎(lai)‎‏ و سرعت رشد محصول ‏‎(cgr)‎‏ در سطوح بالای کود نیتروژنه افزایش یافت، در حالیکه میزان سرعت جذب خالص ‏‎(nar)‎‏ در شرایط تیمار شاهد ‏‎(no)‎‏ بیشتر بود. به علاوه بیشترین مقدار تجمع مهاده خشک ‏‎(dma)‎‏ و سرعت رشد محصول ‏‎(cgr)‎‏ در ژنوتیپ 507 ؛ بالاترین شاخص سطح برگ ‏‎(lai)‎‏ و حداقل سرعت جذب خالص ‏‎(nar)‎‏ و حداقل شاخص سطح برگ ‏‎(lai)‎‏، تجمع ماده خشک ‏‎(dma)‎‏ و سرعت رشد محصول ‏‎(cgr)‎‏ در ژنوتیپ 506 مشاهده گردید.