نام پژوهشگر: بهمن عالیشوندی
بهمن عالیشوندی علیرضا مقدم نیا
در سال های اخیر امنیت آب بطور گسترده مطرح شده و منجر به رشد عمومی و تصمیم گیری در مورد آن گردیده است.آب موجود در حوزه آبخیز اساسا رواناب و جریان رودخانه را در بر می گیرد. در این شرایط رودخانه های فصلی موجود تنها به بارش و گاهی اوقات به رفتارتغذیه ای آب زیر زمینی وابسته اند. در این مطالعه محاسبه آب پایه و تغذیه آب زیر زمینی با استفاده از هیدروگراف رودخانه و مدل تحلیلی داده های روزانه جریان رودخانه برای محاسبه تغذیه و تخلیه آب زیر زمینی در هشت حوزه آبخیز استان فارس انجام گردید. روشی که بوسیله آن تغذیه طبیعی آب زیر زمینی محاسبه گردید. بر اساس یک مدل تحلیلی آب زیر زمینی معروف به روش rorabaugh است. از آنجائیکه این مدل برای محاسبه تغذیه نیازمند تعیین شیب منحنی فروکش آب زیر زمینی برای هر حوزه می باشد، لذا این پارامتر برای هر هشت حوزه با استفاده از مدل کامپیوتری recess تعیین شد. تغذیه سالانه برای کلیه حوزه های مطالعاتی با استفاده از روش rora محاسبه گردید. تخلیه سالانه آب زیر زمینی برای حوزه های انتخابی با استفاده از مدل کامپیوتری part محاسبه شد. آزمون آماری نشان داد که اختلاف معنی داری بین میزان تخلیه و تغذیه آب زیر زمینی در حوزه های انتخابی وجود ندارد. اعتبار بیشتر مدل محاسبه تغذیه با انجام مقایسه بین مقادیر تغذیه (حاصل از مدلrora) و مقادیر تخلیه (حاصل از مدل part) به اثبات رسید. این مقایسه نشان داد که تطابق بسیار بالایی (997/) بین تغذیه و تخلیه آب زیر زمینی وجود دارد و همچنین همبستگی بسیار بالایی (939/) بین میزان تغذیه آب زیر زمینی و جریان رودخانه وجود دارد. دبی پایه بطور میانگین 74 درصد از کل جریان سالانه در ایستگاههای هیدرومتری مناطق مورد مطالعه را تشکیل می دهد. بنابراین ضرورت و اهمیت مدیریت تلفیقی آبهای سطحی و زیر زمینی در حوضه ها بایستی مورد توجه قرار گیرد.