مطالعات فیلوژنتیکی زیادی بر اساس ژنوم میتوکندریایی در دیگر نقاط ساحلی دنیا بر روی این گروه از شکم پایان تابحال انجام گرفته، اما اطلاعات کمی از ژنوم هسته ای این گروه ثبت شده است. بیشتر مطالعات انجام شده در ایران، بر اساس بررسیهای ریخت شناسی موجودات انجام شدهولی گزارشی از بررسیهای مولکولی بیشتر گونه های ایرانی از سواحل جنوبی ثبت نشده است. در این پژوهش برای اولین بار سه گونه از seaslugهای سواحل چابهار مورد بررسی فیلوژنتیکی قرار گرفت. نمونه برداری از سواحل صخره ای در منطقه بین جزر و مدی تیس و در منطقه زیر جزر و مدی اسکله شهید بهشتی در چابهار انجام شد و نمونه ها به آزمابشگاه انتقال داده شدند،پس از بررسی های کلی مورفولوژی گونه ها، نمونه ها در فریزر 80- درجه نگه داری شدند، استخراج dna با استفاده از روش های مختلفی انجام گردید، ولی بهنرین نتیجه از روش ctab حاصل شد، واکنش زنجیره ای پلیمراز و توالی یابی انجام شدند.با مقایسه توالی های بدست آمده از ژنوم موجود با گونه های دیگر که از لحاظ توالی ژنتیکی به گونه مورد بررسی نزدیک میباشند و یک outggroup، گونه های سواحل چابهار را مورد آنالیز مولکولی قرار گرفت. توالی ژنومی گونه ی peronia peroniiدر منطقه ژنی 18 s_rdna و برای گونه هایgoniobranchus annulatus و dendrodoris fumata درمنطقه ژنی coi بررسی شدند. با آنالیزهای انجام شده و ترسیم درخت فیلوژنی گونه ی peronia peroniiمشخص شد که این گونه در کلاد panpulmonataقرار گرفته است، آنالیز فیلوژنتیکیmaximum likelihoodو neighbor joining نشان داد که گونه ی چابهار کاملا شبیه بهperonia cf.peroniiاست و در یک گروه خواهری قرار گرفته اند، بررسی خصوصیات مورفولوژیکی هم این نتایج را تایید کرد.همچنین آنالیز های mlو njانجام شدهبرایگونه های goniobranchus annulatusو dendrodoris fumata هم بطور جداگانه وهم بصورت مقایسه با هم انجام شد،گونهgoniobranchus annulatus باgoniobranchus vibratusو گونه یdendrodoris fumata ایرانی را با dendrodoris fumataدر یک گروه خواهری قرار گرفتندو هر دو گونه ی ایرانی جزکلادnudibranchia قرار گرفتند. نتیجه کلی این تحقیق نشان داد که بررسی های فیلوژنتیکی وشناسایی مورفولوژی و مولکولی بر روی گونه های هر منطقه میتواند پایه ی مطالعات بعدی را بنیان گزاری کند.تعیین توالی ژنومی گونه های heterobranchسواحل چابهار در این پژوهش، میتواند کمک بزرگی برای مطالعات فیلوژنتیکی heterobranchهای این منطقه و دیگر مناطق تروپیکال باشد.

هدف از این مطالعه پایش زیستی غلظت فلزات سنگین (کادمیوم، سرب، مس، روی، نیکل، کبالت و آرسنیک) در اویسترهای saccostrea cuccullata بین جزر و مدی خلیج چابهار در دریای عمان می باشد. 135 اویستر از سواحل صخره ای خلیج چابهار (اسکله رمین، ساحل صخره ای رمین، دریا بزرگ، ساحل تیس و ساحل دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار) در 3 فصل بهار، تابستان و پائیز جمع آوری شدند و نمونه برداری از آب و پلانکتون در ایستگاه های مذکور انجام گرفت. نمونه های اویستر پودر شدند و عمل هضم شیمیایی توسط اسید نیتریک غلیظ و اسید کلریدریک روی هر 3 نمونه انجام گرفت. جذب عناصر کادمیوم، سرب، مس، نیکل، روی، کبالت و آرسنیک توسط دستگاه جذب اتمی سنجش شد. نتایج نشان داد که غلظت فلزات سنگین در اویستر در بافت نرم بیشتر از بافت سخت بود. نتایج آنالیز واریانس چند طرفه فلزات سنگین در فصول و ایستگاه های مختلف و گروه های طولی متفاوت در اویستر نشان داد که فصول مختلف با هم اختلاف دارند (05/0 > p). نتایج حاصل از آنالیز واریانس چند طرفه فلزات سنگین برای نمایش اثر متقابل بافت، فصل، ایستگاه و گروه طولی نشان داد که در اویستر فلزات cd, pb و zn در فاکتورهای مذکور با هم اختلاف داشتند (05/0 > p). آنالیز واریانس چند طرفه در پلانکتون نشان داد که نیکل، کبالت و سرب در تمام فاکتورها با هم اختلاف دارند (05/0 > p). کادمیوم، روی، مس و آرسنیک در تمام فاکتورها جز اثر متقابل فصل در ایستگاه با هم اختلاف دارند (05/0 > p) و این آنالیز در آب نشان داد که مس، نیکل، روی، کبالت و آرسنیک جز در اثر متقابل فصل در ایستگاه در تمام فاکتورها اختلاف دارند (05/0 > p)، در کادمیوم اثر منفرد فصل و در سرب اثر منفرد ایستگاه و اثر متقابل فصل در ایستگاه سایر فاکتورها اختلاف دارند (05/0 > p). نتایج حاصل از آنالیز واریانس چند طرفه فلزات سنگین در فصول و ایستگاه های مختلف در پلانکتون و آب نشان داد که فلزات در فصول مختلف به جز سرب در آب که تابستان با 2 فصل بهار و پائیز اختلاف دارد (05/0 > p)، با هم اختلاف معنی داری دارند (05/0 > p) و در ایستگاه های مختلف در آب و پلانکتون مس بیشترین مقدار را در اسکله رمین و آرسنیک کمترین مقدار را در ساحل صخره ای رمین داشتند. ارتباط همبستگی در فلزات سنگین در بافت، گروه های طولی، ایستگاه ها و فصل های مختلف نشان داد که ارتباط برقرار است.

مطالعه حاضر از اسفند 1390 تا دی ماه 1391 در ناحیه جزر و مدی سواحل تیس و سواحل دانشگاه دریانوردی، واقع در خلیج چابهار، به منظور بررسی درصد فراوانی و شناسایی مرجان های این ناحیه انجام گردیده است. نمونه برداری با استفاده از روش های ترانسکت دایره ای و دوربین عکاسی مجهز به کوآدرات 100 قسمتی در شش ایستگاه در این سواحل صورت گرفته است. با توجه به روند کند رشد لارو های مرجانی نمونه برداری هر دوماه یک بار و در زمان جزر کامل انجام شد. شناسایی نمونه ها بر اساس مرفولوژی کورالیت ها و با بکارگیری کلید شناسایی معتبر انجام گردید. درطی این بررسی هفت گونه از شش خانواده شناسایی شد که چهار خانواده مربوط به hexocorallia و دو خانواده مربوط به octocorallia یا مرجان های نرم بوده اند. خانواده faviidaeبا سه جنس، favites vasta،favia spinosa و favia matthaii به عنوان خانواده غالب در ناحیه جزر و مدی سواحل تیس و سواحل دانشگاه دریانوردی گزارش شد.

شقایق های دریایی (راسته actiniaria) یکی از گسترده ترین گونه ها در آب های استوایی می باشند. جنس stichodactyla (cnidaria: anthozoa) نوعی فرش دریایی است که اسکلتی از جنس کلسیم کربنات ندارد. گونه های جنس stichodactyla از لحاظ مورفولوژیکی بسیار نزدیک به هم بوده و همین عامل شناسایی آن ها را مشکل می کند. در این مطالعه، شناسایی گونه های این جنس بر اساس بررسی های مورفولوژی و مولکولی توضیح داده شده است. نمونه ها در ابتدا در محل و در زمان نمونه برداری به صورت اولیه شناسایی و مورد عکسبرداری واقع شدند و پس از نمونه برداری جهت انجام آزمایشات فیلوژنتیکی به آزمایشگاه انتقال داده شد. نمونه های فرش دریایی به صورت زنده در آزمایشگاه نگهداری شدند. قطعاتی از بافت صفحه پایی یا column آن ها جهت آزمایشات مولکولی جدا شده و dna به روش اصلاح شده فنول کلروفرم ایزوآمیل الکل (pci) و همچنین ctab استخراج شد. قطعه s rdna18 تحت واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr) گسترده شده و درخت های فیلوژنتیکی neighbor joining (nj) و maximum likelihood (ml) حاصل از آن ها رسم شد. آنالیزهای مورفولوژیک گونه های ایرانی نشان داد که الگوهای رنگبندی متفاوتی از این موجود در یک منطقه جغرافیایی وجود دارد. با این وجود، برخی از گونه های فرش دریایی ایرانی مورد بررسی از لحاظ سایر ویژگی های مورفولوژیکی شبیه به stichodactyla haddoni بودند. مقایسه قطعه s rdna18 در گونه های actiniarian نشان داد که گونه های ایرانی ارتباط فیلوژنتیکی نزدیکی با یکدیگر داشته و در کلادی قرار می گیرند که شامل stichodactyla haddoni، stichodactyla gigantea و heteractis magnifica می باشد و این کلاد با %100 bootstrap حمایت می شود. نتایج حاصل از بررسی های فیلوژنی با مطالعات مورفولوژیکی مطابقت داشت و این بررسی ها حاکی از آن بودند که نمونه های مورد بررسی متعلق به گونه s. haddoni می باشند که دارای الگو های رنگی متفاوت هستند. مطالعه حاضر اولین بررسی در زمینه شناسایی بر اساس مورفولوژی و مولکولی گونه های sea anemone از سواحل دریای عمان می باشد.

عصاره خارپوستان دارای خواص ضد باکتریایی، ضد قارچی، ضد انعقاد، ضد ویروس، سایتوتوکسیک، همولیتیک و حتی ضد ایدز است. هدف از این مطالعه بررسی اثر ضد میکروبی عصاره های دیواره بدن، احشاء و رشته های سفید به دست آمده از خیار دریاییholothuria leucospilota می باشد. از عصاره های آبی - متانولی، متانولی، کلروفرمی، و n هگزانی دیواره بدن، احشاء و رشته های سفید خیار دریایی جمع آوری شده از خلیج چابهار، تست ضد میکروبی روی 8 سویه باکتریایی (استافیلوکوکوس آئوروس، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس، ایکلای، باسیلوس سرئوس، سالمونلا تایفی، سودوموناس آئروژینوزا، پروتئوس ولگاریس و شیگلا دیسانتری) و 4 سویه قارچی (آسپرژیلوس نایجر، آسپرژیلوس فلاووس، آسپرژیلوس فومیگاتوس و آسپرژیلوس برزیلنسیس) و مخمر کاندیدا البیکنز انجام شد. برای تست باکتریایی از دو روش انتشار دیسک و spot test استفاده شد. تست قارچی هم با دو روش انتشار دیسک کاشت و قارچ ها در محیط کشت براس (broth macro dilution method) مورد آزمایش قرار گرفت. در تست باکتریایی در روش انتشار دیسک در غلظت های 100، 200، 400، 800، 1000 و 2000 میکروگرم بر میلی لیتر، هاله عدم رشدی مشاهده نشد. اما در روش spot test در غلظت 2000 میکرو گرم بر میلی لیتر، عصاره های آبی - متانولی دیواره بدن، احشاء و رشته های سفید اثر استاتیکی روی رشد برخی باکتری ها داشتند. بیشترین اثر استاتیک عصاره ها به ترتیب روی باکتری های سودوموناس آئروژینوزا، استافیلوکوکوس آئوروس، سالمونلا تایفی و ایکلای بود. در تست قارچی در روش انتشار دیسک نیز هاله عدم رشدی مشاهده نشد. در روش (broth macro dilution method) عصاره دیواره بدن در غلظت 2000 میکرو گرم بر میلی لیتر مانع رشد هر 4 سویه قارچی شد. غلظت 2000 میکرو گرم بر میلی لیتر عصاره رشته های سفید اثر ممانعتی روی رشد قارچ a.flavus داشت. عصاره احشاء فاقد اثر بود. به طور کلی نتایج آزمایشات نشان داد که بهترین اثر استاتیکی مربوط به عصاره دیواره بدن خیار دریایی بود.

خاربرسران گروهی از انگل های گوارشی مهره داران و بندپایان هستند که انتشار جهانی دارند. این انگل ها در مهره دارانی چون ماهی باعث ایجاد بیماری می شوند. بررسی این انگل ها برای شناسایی و پیشگیری از آلودگی حایز اهمیت می باشد. از روش های شناسایی و رده بندی موجودات استفاده از روش شناسایی مولکولی در کنار شناسایی ریخت شناسی است. در این تحقیق کرم های انگلی موجود در دستگاه گوارش 64 عدد ماهی تون گیدر thunnus albacares که 54 نمونه آن ایرانی بود، 50 ماهی تون هوور katsuwonus pelamis که 15 عدد از نمونه ها ایرانی بود و 15 ماهی زمین کن، 15 ماهی شوریده و 5 ماهی کفشک در سال 1391 بررسی شد. آکانتوسفال ها که از گونه های انگلی غالب در این ماهیان بودند، از دستگاه گوارش جدا شدند و dna گونه های اکانتوسفال بر اساس روش ctab استخراج گردید و توالی نوکلئوتیدها در ناحیه 18srdna مطالعه شد. توالی گونه های مورد مطالعه با توالی گونه هایی از شاخه اکانتوسفال موجود در بانک ژن مقایسه شد. روابط فیلوژنتیکی استنتاج شده از طریق آنالیز maximum liklihood و neighbor joining در مطالعه حاضر بیانگر تک سنخی بودن شاخه اکانتوسفال است و رابطه بسیار نزدیک آکانتوسفال با شاخه روتیفرها را نشان می دهد. در این مطالعه چهار گونه انگل آکانتوسفال شناسایی شد و همه گونه های ایرانی در راستهechinorhynchida واقع شدند. در پژوهش حاضر گونهrhadinorhynchus sp از ماهی تون گیدر ایران، pararhadinorhynchus sp از ماهی هوور ایران، rhadinorhynchus cf pristis از ماهی تون اندونزی وpolyacanthocephalus cf caballeroi از ماهی تون تایلند شناسایی شد. این مطالعه اولین گزارش گونه انگلی اکانتوسفالی ماهیان تون دریای عمان است.

چکیده این تحقیق با هدف مطالعه چرخه تولید مثلی خرچنگ شبح(ocypode rutondata) در سواحل ماسه ای منطقه بین جزر و مدی خلیج چابهار به منظور تعیین زمان تولید مثل و حفاظت این گونه در محل های توریستی جهت پایداری فعالیتهای توریستی انجام گرفت. نمونه برداری از دی ماه 1390 تا آذر ماه به مدت یک سال و به طور ماهیانه به وسیله ترانسکت با عرض 5 متر در طول بخش جزر و مدی ساحل صورت پذیرفت. در مجموع 899 نمونه جمع آوری شد و زیست سنجی و مطالعه میکروسکوپی گنادها بر روی آنها انجام شد. نسبت جنسی نر به ماده به صورت 46 به 54 تعیین شد. پهنای کاراپاس (cw) هر کدام از نمونه ها به وسیله کولیس ( با دقت 01/0 ) اندازه گیری شد برای سنجش های دیگر، هر یک از نمونه های جنس ماده برای مشاهدات ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک تخمدان شکافته شدند. همینطور حداقل اندازه عرض کاراپاس در اولین بلوغ جنسی بر حسب سانتی متر در جنس ماده گونه o. rutondataدر منطقه خلیج چابهار lm50= 3/6 بدست آمد. ماده های تخمدار در کل ماه های سال دیده می شوند ولی شاخص رسیدگی جنسی مشخص شد که این خرچنگ دارای دو اوج تخم ریزی بوده و پیک آن در خرداد بزرگتر از مهر می باشد.

مدوزوزواهای پلانکتونی یک زیرشاخه از شاخه ی مرجانیان می باشند که تقریباً شامل 3800 گونه از سه رده ی هیدروزوا، کوبوزوا و سیفوزوا می شوند. افزایش قابل توجه در بلوم ژله فیش ها در سرتاسر جهان و در اکوسیستم های دریایی به عنوان یک شاخص تغییر وضعیت در اکوسیستم های پلاژیک شناخته می شود. آنالیزهای dna در مطالعات تکامل، سیستماتیک و ژنتیک جمعیت های دریایی و بی مهره گان فوق العاده گرانبها و باارزش هستند. به منظور شناسایی و بررسی ملکولی برخی از مدوزوزواهای دریای عمان نمونه برداری هایی در ماه های بهمن و اسفند سال 1390 از سواحل شهر چابهار انجام شد. نمونه برداری ها با استفاده از قایق صیادی محلی و جهت کاهش استرس و فشار بر روی نمونه ها از سطل استفاده شد. نمونه ها پس از تثبیت در محل نمونه برداری، به آزمایشگاه دانشگاه دریانوردی و علوم دریای چابهار منتقل شدند. در این تحقیق دو گونه pelagia noctiluca و chrysaora sp. بر اساس خصوصیات مورفولوژی و مولکولی شناسایی شدند. از روش های استخراج dnaیی همچون phenol/chloroform، ctab، gutc و لایسیس بافر استفاده شد که برای گونه های ایرانی باندهای dnaیی که با استفاده از روش لایسیس بافر به دست آمد بهتر و واضحتر بود. آنالیزهای فیلوژنتیکی گونه¬های ایرانی با استفاده از ترسیم درخت¬های فیلوژنی به روش های maximum likelihood و neighbor joining انجام شد. در نهایت مشخص شد که شناسایی مدوزوزواها از روی خصوصیات ریخت شناسی به طور کامل امکان پذیر نمی باشد و حتی بعضی از پولیپ های هیدروزئن ها با استفاده از خصوصیات ریخت شناسی، شناسایی نمی¬شوند و بررسی های مولکولی در شناسایی گونه های این گروه بسیار موثر می باشد.

این تحقیق با هدف تعیین رژیم غذایی توتیاهای دریایی گونه echinometra mathaei ، نواحی بین جزر و مدی سواحل چابهار طی یک دوره زمانی از شهریور 1391 تا فروردین 1392، در 3 ایستگاه بصورت فصلی انجام گرفت. توتیاهای دریایی صید شده را به آزمایشگاه منتقل کرده و پس از تشریح به شناسایی محتویات دستگاه گوارش جانور در زیر میکروسکوپ انجام پذیرفت. نتایج حاصل از این بررسی شناسایی جلبکهایی که در دستگاه گوارش توتیا حضور داشته و اولویت بندی آنها بر حسب نوع (جلبک قهوه ای-قرمز-سبز) بود. توتیاهای دریایی مورد مطالعه دارای تنوع غذایی بالایی بوده است، مطالعات انجام شده به این نکته اشاره دارند که e.mathaei از جلبک های قهوه ای( کلپ ، سارگاسوم) و جلبکهای قرمز ( گراسیلاریا) تغذیه به عمل آورده که نتایج این تحقیق نیز موید این مطلب است. در مجموع توتیاهای دریایی گونه e.mathaei ابتدا از جلبکهای قهوه ای محل زندگی خود تغذیه می کند و در اولویت بعدی از جلبکهای قرمز و همچنین سبز و در پاره ای از اوقات از جانوران دیگر (لارو سخت پوستان و مرجان ها) تغذیه می کند.

مطالعات فیلوژنی زیادی بر اساس ژنوم میتوکندریایی در دیگر نقاط دنیا بر روی دوکفه¬ای¬ها تا بحال انجام شده است. بیشتر مطالعات انجام شده در ایران، بر اساس بررسی¬های ریخت¬شناسی موجودات انجام شده ولی گزارشی از بررسی¬های مولکولی بیشتر گونه¬های ایرانی از آب¬های جنوب شرقی ایران ثبت نشده است. در این پژوهش برای اولین بار پنج گونه از دوکفه¬ای¬های متعلق به زیررده pteriomorphia مناطق زیرجزرومدی چابهار مورد بررسی فیلوژنتیکی قرار گرفت. نمونه¬برداری از سه ایستگاه اسکله شهید کلانتری، اسکله شهید بهشتی و آبسنگ مرجانی سید از مناطق زیرجزرومدی چابهار از اعماق 4، 6 و 10 متری انجام شد و نمونه¬ها به آزمایشگاه انتقال داده شدند و پس از بررسی¬های مورفولوژی گونه¬ها، نمونه¬ها در فریزر 20- درجه سانتی-گراد نگهداری شدند. استخراج dna با استفاده از روش¬های مختلفی انجام شد، ولی بهترین نتیجه از روش ctab حاصل شد، سپس واکنش زنجیره¬ای پلیمراز و توالی¬یابی انجام شدند. با مقایسه توالی¬های به دست آمده از ژنوم موجود با گونه¬های دیگر که از لحاظ توالی ژنتیکی به گونه مورد بررسی نزدیک می¬باشد و یک out group، گونه¬های خلیج چابهار مورد آنالیز مولکولی قرار گرفت. توالی ژنومی گونه pteria loveniدر منطقه ژنی co1 و توالی ژنومی گونه¬های pinna bicolor، hyotissa hyotis، pinctada nigra، chlamys ruschenbergerii در منطقه ژنیrdna s18 بررسی شدند. نتایج آنالیزهای مولکولی و ترسیم درخت فیلوژنی به روش ml و nj برای هر گونه مشخص کرد که گونه¬ی pinna bicolor در کلاد خانواده pinnidae ، گونه¬ی hyotissa hyotis در کلاد خانواده gryphaeidae، گونه¬های pinctada nigra وpteria loveni در کلاد خانواده pteriidae و گونه¬ی chlamys ruschenbergerii در کلاد خانواده pectinidae زیرخانواده chlamydinae قرار گرفت. توالی ژنی گونه¬ی chlamys ruschenbergerii در بانک ژن موجود نبوده و برای اولین بار ثبت گردید. بررسی خصوصیات مورفولوژیکی نیز این نتایج را تایید کرد. همچنین سه گونه از خانواده limidae برای اولین بار شناسایی و از ایران گزارش شد که به علت محدودیت زمانی و مالی بررسی مولکولی بر روی این سه گونه انجام نشد.

جانوران کفزی به عنوان گروهی از بی مهرگان بوده که حداقل قسمتی از چرخه ی زندگیشان را در کف یک بدنه آبی می گذرانند.فراوانی و پراکنش جانوران کفزی می تواند بوسیله ی یک سری از فاکتورهای زیستی و غیر زیستی مانند رقابت، شکار ،دسترسی به مواد غذایی ، تمرکز اکسیژن و... تعیین می شود(pamplin et al , 2006 ). کفزیان یک قسمت مهم از زنجیره غذایی می باشند. آنها در واقع منبع غذایی مناسبی برای ماهیان و دیگر موجودات کفزی می باشند(نبوی و همکاران 1380،ریاضی 1380 ،جرجانی و همکاران 1387 ). بسیاری از بی مهرگان از جلبک ها و باکتری ها که در انتهای پایین تر زنجیره غذایی هستند، تغذیه می کنند.برخی از آنها ذره خواری می کنند و لاروها و دیگر مواد آلی را که به آب وارد می شوند را می خورند.به دلیل فراوانی و جایگاه کفزیان به عنوان واسطه ی زنجیره ی غذایی آبی ، آنها نقش حیاتی را در جریان انرژی و مواد مغذی در طبیعت بازی می کنند.وقتی بی مهرگان کفزی بمیرند ، آنها فاسد شده و مواد مغذی به اطراف رها شده و به وسیله ی گیاهان و دیگر حیوانات آبزی در زنجیره ی غذایی مورد استفاده قرار می گیرند(sengupta and dalwani, 2008) . جمعیت بنتیک محیط دریایی در حد وسیعی به عنوان پاسخ های زیستی در معرض قرار گرفتن درآلاینده ها ، غنی بودن مواد آلی ، کم اکسیژنی و تغییرات دیگر در محیط و کیفیت محیط استفاده می شوند.دلیل اینکه این موجودات به خوبی نسبت به آلودگی واکنش نشان می دهند این است که موجودات کفزی در رسوبات زندگی می کنند و آلاینده هادر دراز مدت روی هم انباشته می شوند . یکی دیگر از فوائد استفاده از موجودات کفزی بویژه درونزیان این است که آنها موجوداتی نسبتا بی حرکت و یا ثابتند (van dolah,1999) . ویژگی خاص موجودات بنتیک اندیکاتور بودن آنها است که برای تخمین کیفیت محیطی استفاده می شوند. جلبک ها ، بی مهرگان کفزی و ماهی ها گونه هایی بارز در پایش های زیستی هستند. بدین دلیل چند دهه است که از آنها برای اندازه گیری و توصیف وضعیت اکولوژیکی و الودگی های محیط های دریایی و خوریات استفاده می شوند. شاخص ها معمولا برای ارزیابی و سنجش سلامت اکولوژیکی که ویژگی های کمی وکیفی ویژه سیستم را شرح می دهند، استفاده می شوند(pint et al,2009) . و همه ی شاخص های جدید اطلاعاتی در مورد وابسته بودن فراوانی گونه های حساس در مواجه با افزایش مواد آلی در رسوبات و آن گونه هایی که پایدار یا بی تفاوت بوده و یا حتی گونه های فرصت طلب که طرفدار این شرایط هستند را به ما می دهد(dauvin,2007). بنتوزها یا موجودات کفزی در سیستم های پرورش آبزی دارای چندین نقش مهم می باشند که از جمله وظایف آنها تغذیه ی آبزی ، جابجایی و چرخش مواد غذایی در اکوسیستم آبی و تبدیل مواد آلی با منشاء درون زا و برون زا به مواد معدنی است. کفزیان همچنین به عنوان دومین یا سومین سطح غذایی مورد استفاده ی آبزیان قرار گرفته و می تواند به عنوان نمایه ای از میزان کل تولیدات و شاخصی برای کیفیت آب محسوب گردند.(اون ، 1974 ) جوامع ماکروبنتوز در استخرهای پرورش میگو یک نقش مهم به عنوان غذای طبیعی برای میگوها دارند(الان و ماگویره،1993 ).ُمطالعات نشان داده که میگوهای خانواده ی پنائیده جانوران همه چیزخوار هستند که عمدتا از صید زنده تغذیه می کنند.( موریتاری 1997 ). به هر حال اهمیت هر طعمه ی غذایی مشخص نشده است. علاوه بر غذای مصنوعی ، اشکال بنتوزی نیز یکی از منابع اصلی غذا برای میگوها در استخرهای پرورش می باشند.( الان و ماگویره ،1993 ). علی رغم اهمیت آنها به عنوان غذا ، اطلاعات زیادی در مورد تنوع ، ترکیب و فراوانی ماکروبنتوزها در استخرهای پرورش در ایران در دسترس نیست. این مطالعه مطابق الگوی مطالعات صورت گرفته در مالزی در سال 1996 و 1379 در سایت حله در استان بوشهر انجام گرفته است. ( حسین خضری، 1379 ).

ستاره دریایی یکی از قدیمیترین گونه های جانوری است و با توجه به اینکه نقش مهمی در اکولوژی ابهای مرجانی دارد اطلاعات کمی از اینها وجود دارد شناسایی و بررسی گونه ها در منطقه ین جزرو مدی خلیج چابهار از آبان 13941 تا مرداد 1392 صورت پذیرفته است و با توجه به نوع بستر 6 استگاه انتخاب شد نمونه برداری در 3 فصل و بصورت دستی انجام شده است و در مجموع 6 گونه ستاره دریایی متعلق به 2 راستع و 3 خانواده و11 جنس شناسایی گردیده است

ماکروجلبک ها با ایجاد زیستگاه های کوچک از اپی فون ها، از نظر فراوانی و تنوع حمایت می کنند. نمونه های فصلی اپی فون از اسفند1391 تا آبان1392 از منطقه بین جزرومدی سواحل صخره ای خلیج چابهار جمع آوری گردید. براساس نتایج به دست آمده، 8566 اپی فون جمع آوری گردید و 3 گروه جانوری یافت شد که فراوانی آنها در جمعیت 65%، 33% و 2% برای سخت پوستان، شکم پایان و کرم پرتار محاسبه گردید. ایستگاه تیس محیط مناسب تری نسبت به سایر ایستگاه ها برای زیستن اپی فون ها بود. نتایج تحلیل واریانس دوطرفه نشان داد که اختلافی بین فراوانی اپی فون ها در فصول مختلف وجود نداشت (05/0p> )، ولی اختلاف بسیار معنی داری بین فراوانی اپی فون ها در ایستگاه های مختلف وجود داشت (001/0p<).

در این بررسی، نمونه برداری از منطقه بین جزر و مدی ساحل تیس در خلیج چابهار طی چهار فصل در سال 1392 انجام شد. به این ترتیب تعداد 3 ترانسکت در طول ساحل تیس انتخاب شد و نمونه برداری از منطقه بالا جزر و مدی، میان جزر و مدی و پایین جزر و مدی به صورت 3 تکرار از هر منطقه انجام شد. بدین منظور، کوادرات 50 سانتی متر در 50 سانتی متر به صورت تصادفی در هر منطقه پرتاب شد. از هر منطقه 3 نمونه رسوب به منظور جداسازی ماکروبنتوزها، یک نمونه برای بررسی بار آلی (tom) و یک نمونه به منظور آنالیز دانه بندی رسوب برداشت شد. طی این تحقیق 13 گروه از موجودات ماکروبنتوز شامل 42 جنس و 17 گونه مورد شناسایی قرار گرفتند. بیشترین درصد فراوانی ماکروبنتوزها به ترتیب مربوط به ناجورپایان با 43 درصد، پرتاران با 31 درصد، ده پایان با 6 درصد، کوماسه ها با 5 درصد و مایسیدها با 3 درصد بود. نتایج آنالیز واریانس دو طرفه نشان داد که میانگین تعداد ماکروبنتوزها در فصول مختلف سال دارای اختلاف معنی دار (05/0p <) می باشد. حداکثر فراوانی ماکروبنتوزها مربوط به فصل زمستان و حداقل آن مربوط به فصل بهار بوده است. میزان درصد سیلت-رس در فصول مختلف سال بین 47/10- 76/1 تخمین زده شد. منطقه پایین جزرومدی ایستگاه 3 در فصل زمستان بیشترین درصد سیلت رس و منطقه بالا جزرومدی ایستگاه 2 در فصل بهار کمترین مقدار سیلت-رس را داشت. نتایج نشان داد که میزان سیلت رس از منطقه بالاجزرومدی به سمت منطقه پایین جزرومدی رو به افزایش می باشد. به منظور بررسی وضعیت تنوع ماکروبنتوزها، شاخص های تنوع گونه ای در فصول مختلف محاسبه گردید. حداکثر مقدار تنوع گونه ای و غنای گونه ای در فصل زمستان مشاهده شد. حداکثر مقدار عددی شاخص یکنواختی محیطی مربوط به فصل بهار بود. با توجه به نتایج به دست آمده از شاخص شانون در منطقه مورد مطالعه، ماکروبنتوزها از تنوع و فراوانی بالایی برخوردار می باشند.

این پایان نامه در 5 فصل تدوین شد فصل اول مقدمه و کلیات فصل دوم پیشینه تحقیق فصل سوم مواد و روشها فصل چهارم نتایج و فصل پنجم نتیجه گیری و بحث و پیشنهادات پژوهشی.

شناسایی ترکیب و ساختار زیستی جوامع اکولوژیک از جمله اهداف اکولوژیستها در نواحی ساحلی است. بی مهرگان بستر از جوامع بسیار مهم در اکوسیستمهای دریایی بشمار می روند و با توجه به نقشی که در زنجیره غذایی، بازچرخش مواد و حتی بیوتوربیشن بستر دارند از اهمیت خاصی برخوردار می باشند. خیارهای دریایی جزو کفزیان مگافون می باشند و باوجود اهمیت اکولوژیک، اقتصادی و دارویی در زمره آبزیانی هستند که در آبهای ایرانی دریایی عمان بررسی نشده اند. جهت شناسایی گونه های موجود و بررسی مدلهای اکولوژیک در خصوص ساختار اجتماعات خیارهای دریایی این پروژه از تیرماه 1386 لغایت اردیبهشت ماه 1387 در نواحی زیر جزر و مدی قسمت شرقی خلیج چابهار در 4 ایستگاهِ بهشتی، هتل دریایی، کلانتری و سپاه صورت گرفت. در هر ایستگاه 4 کوادرات هر یک به مساحت 200 متر مربع (به ابعاد 20×10 متر) به روش غواصی اسکوبا بررسی شد. فاکتورهای محیطی اندازه گیری و خیارهای دریایی با روش استخراج اوسیکل های اپیدرمی و مشاهده و عکسبرداری توسط میکروسکپ شناسایی شدند. در این تحقیق 7 گونه خیار دریایی از راسته aspidochiritida مورد شناسایی قرار گرفتند. گونه های holothuria leucospilota،holothuria hilla، holothuria atra، holothuria arenicola، holothuria parva و holothuria pervicax متعلق به خانواده holothuriidae و گونه stichopus variegatus به خانواده stichopodidae تعلق داشته است. شوری، کدورت، دما و ph فاکتورهای محیطی هستند که بیشترین تاثیر را بر ساختار جامعه داشته اند. تغییرات تراکم بین فصول اختلاف معنی دار نشان نداده اما بین ایستگاهها در هر فصل، ایستگاه سپاه همواره دارای بیشترین تراکم بوده و با بقیه اختلاف معنی دار داشته است. بر اساس شاخص پایداری، گونه های h. leucospilota و s. variegatus جزو گونه های دائمی، گونه هایh. hilla و h. atra از گونه های رایج و گونه های h. arenicola، h. parva و h. pervicax جزو گونه های نادر می باشند. پراکندگی گونه های مشاهده شده بصورت تجمعی است. با توجه به محدودیت استفاده از تکنیک سریهای لگاریتمی و نیز توزیع لگ نرمال، غنای گونه ای بر اساس شمارش مستقیم گونه ها محاسبه شده است. بر این اساس ایستگاه بهشتی دارای بیشترین و ایستگاه هتل دریایی کمترین غنای گونه ای را داشته است. شاخصهای هتروژنیتی نشاندهنده تنوع پایین جامعه خیارهای دریایی در منطقه می باشد. هرچند که شاخص دوطرفه سیمپسون نسبت به سایر شاخصهای تنوع حساسیت بیشتری به گونه های نادر دارد اما بطور کلی بدلیل تنوع پایین و تعداد کم افراد در منطقه، هیچکدام از شاخصهای تنوع نسبت به دیگری برتری خاصی ندارند. ترازی محیطی در کل منطقه از نوسانات زیادی برخوردار نیست اما در بین ایستگاهها، ایستگاه سپاه در آبان 86 تغییر ناگهانی از خود نشان داده است. در این بررسی شاخص ترازی اسمیت و ویلسون(evar) نسبت به سایر شاخصها کارایی بهتری از خود نشان داده است. ایستگاههای بهشتی و سپاه بدلیل بیشترین غنا و تراکم، بیشترین شباهت را به یکدیگر و سایر ایستگاهها داشته اند. ایستگاههای کلانتری و هتل دریایی کمترین تشابه را به یکدیگر نشان داده اند. معیار شباهت بری-کورتیس یکی از مناسبترین شاخصهای شباهت در این بررسی بوده است.