به منظور مطالعه اثر تنش شوری بر تثبیت نیتروژن و رشد ارقام یونجه، ایزوله هائی از باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی مزارع زیر کشت ارقام یونجه در استان زنجان جمع آوری شد. پس از جداسازی و خالص سازی باکتری های همزیست، مقاومت به شوری و کارایی همزیستی باکتری های مذکور اندازه-گیری شد. سپس دو سویه مقاوم (r59) و حساس (r36) که کارایی همزیستی بالایی داشتند انتخاب گردید. آزمایش مذکور در قالب یک طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل با سه سطح شوری (صفر، 6 و 12 دسی زیمنس بر متر)، سه سطح باکتری (بدون تلقیح باکتری(r0)، با تلقیح باکتری مقاوم به شوری (r59) و با تلقیح باکتری حساس به شوری (r36))، سه سطح رقم یونجه و سه تکرار انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده بوسیله برنامه نرم افزاری mstat-c با آزمون چند دامنه ای دانکن انجام و نمودارهای مربوطه با برنامه excel رسم گردید. مقایسه میانگین اثرات اصلی نشان داد که با افزایش سطح شوری، وزن خشک ریشه و اندام هوایی، تعداد گره های فعال، غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم به طور معنی داری در سطح 1% کاهش یافت، در حالیکه مقدار سدیم، کلسیم و منیزیم گیاه افزایش معنی داری را در مقایسه با شاهد نشان داد. تلقیح باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی r59 باعث افزایش معنی دار وزن خشک ریشه و اندام هوایی، تعداد گره های فعال، پتاسیم، نیتروژن و فسفر و کاهش معنی دار سدیم در گیاه یونجه شد. همچنین طبق نتایج برترین سویه باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی، از نظر اکثر شاخص های رشد، عملکرد گیاه و جذب عناصر غذایی در شرایط شور، سویه r59 شناخته شد.