تب برفکی یک بیماری ویروسی می باشد، عامل آن ویروس fmdv است که یکی از کوچک ترین ویروس های حیوانی است که به خانواده پیکورناویریده و جنس آفتوویروس تعلق دارد. اپیدمیولوژی تب برفکی پیچیده بوده و به وسیله فاکتورهای مختلف ویروسی، میزبان و محیط تحت تاثیر قرارمی گیرد. عوامل متعددی نظیر تعداد تیپ ها و سروتیپ های مختلف ویروس، قدرت زیاد موتاسیون، تغییرات سریع آنتی ژنیک، پنهان ماندن علائم ژنتیکی در اثر ابتلا به بعضی از تیپ های خاص، قدرت انتقال بین گونه ای، هزینه های بسیار زیاد کنترل، شکل گیری حاملین و مقررات سخت بین المللی برای کشورهای دارای این بیماری از دلایل پر اهمیت بودن آن می باشد. در این مطالعه تعداد94 نمونه شامل 57 نمونه لوزه و37نمونه کام نرم از گوسفندان به ظاهر سالم کشتارگاه صنعتی مشهد اخذ و پس از حمل در مجاورت یخ به آزمایشگاه طی مراحل مختلف با استفاده از کیت مخصوص استخراج rna و به روش qpcr مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد از میان این 94 نمونه که فاقد علائم بالینی بودند تعداد 15 نمونه لوزه و 10 نمونه کام نرم و در مجموع 25 نمونه از لحاظ حضور ویروس مثبت و تعداد42 نمونه لوزه و 27 نمونه کام نرم و در مجموع 67 نمونه منفی بودند. نتایج نشان داد که حضور 6/26 درصدی ویروس در گوسفندان محدوده استان خراسان که جهت کشتار به کشتارگاه ارجاع داده می شوند، می تواند مورد توجه دامپزشکان و تصمیم گیرندگان مدیریت و کنترل پیشگیری بیماری تب برفکی قرار گیرد.

تب برفکی یک بیماری ویروسی می باشد، عامل آن ویروس fmdv است که یکی از کوچک ترین ویروس های حیوانی است که به خانواده پیکورناویریده و جنس آفتوویروس تعلق دارد. اپیدمیولوژی تب برفکی پیچیده بوده و به وسیله فاکتورهای مختلف ویروسی، میزبان و محیط تحت تاثیر قرارمی گیرد. عوامل متعددی نظیر تعداد تیپ ها و سروتیپ های مختلف ویروس، قدرت زیاد موتاسیون، تغییرات سریع آنتی ژنیک، پنهان ماندن علائم ژنتیکی در اثر ابتلا به بعضی از تیپ های خاص، قدرت انتقال بین گونه ای، هزینه های بسیار زیاد کنترل، شکل گیری حاملین و مقررات سخت بین المللی برای کشورهای دارای این بیماری از دلایل پر اهمیت بودن آن می باشد. در این مطالعه تعداد 106 نمونه شامل 7 نمونه لوزه و 99 نمونه کام نرم از گاوها به ظاهر سالم کشتارگاه صنعتی مشهد اخذ و پس از حمل در مجاورت یخ به آزمایشگاه طی مراحل مختلف با استفاده از کیت مخصوص استخراج rna و به روش qpcr مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد از میان این 106 نمونه که فاقد علائم بالینی بودند تعداد 5 نمونه لوزه و 41 نمونه کام نرم و در مجموع 46 نمونه از لحاظ ویروس مثبت و در مقابل تعداد 2 نمونه لوزه ،58 نمونه کام نرم و در مجموع 60 نمونه منفی بودند. نتایج نشان داد که حضور 43 درصدی ویروس را در گاو های محدوده استان خراسان رضوی که جهت کشتار به کشتارگاه ارجاع داده می شوند، می تواند مورد توجه دامپزشکان و تصمیم گیرندگان مدیریت و کنترل پیشگیری بیماری تب برفکی قرار گیرد.

بیماری تب برفکی یکی از مسری ترین بیماریهای دامی و بزرگترین تهدید در تجارت دام محسوب می شود. در حال حاضر این بیماری بومی کشور ماست و برنامه مبارزه با این بیماری از طریق واکسیناسیون انبوه به منظور کنترل آن از 6 سال قبل انجام شده است لذا به منظور ارزیابی و بررسی این برنامه کنترلی مطالعه حاضر که به صورت غیر مستقیم بازگو کننده وضعیت ویروس در گردش در جمعیت دامی است انجام گردید. در این مطالعه که در کشتارگاه صنعتی مشهد انجام شد نمونه کام نرم پشتی به صورت تصادفی از 255 راس گاو های کشتار شده این کشتارگاه اخذ گردید وجهت تشخیص گاو های حامل ویروس تب برفکی با روش rt-pcr آزمایش شدند. نتایج نشان داد که 96 مورد از نمونه ها (6/37 درصد) با روش مزبور مثبت بوده و حامل ویروس تب برفکی قلمداد شدند. نمونه های مثبت جهت تعیین تیپ های a ، asia 1 ، o آزمایش شدند که 58 مورد (4/60 درصد) از آنها از نظر سروتیپ o مثبت بودند. برای سایر سروتیپ های asia 1 و a با استفاده از آغازگرهای اختصاصی آنها نتیجه ای نداشت. از 96 نمونه مثبت با روش rt-pcr 52 نمونه به صورت تصادفی انتخاب و مورد کشت سلولی قرار گرفتند که فقط در 5 مورد آنها ویروس جدا گردید. نتایج توالی باز های نوکلئوتید و درخت فیلوژنیک نمونه های مثبت با روش rt-pcr در این مطالعه شباهت بسیار زیاد این ویروس ها با نمونه های جدا شده از پاکستان را نشان داد. با توجه به اینکه بیش از 80 درصد ازجمعیت دامی کشور هر 4 ماه علیه بیماری تب برفکی واکسینه می شدند نرخ بالای فراوانی حاملین ویروس تب برفکی(6/37درصد ) نشاندهنده در معرض ویروس قرار داشتن گسترده دامها است . لذا این مطالعه نشان می دهد واکسیناسیون به تنهایی قادر به کنترل این بیماری نیست ولازم است سایر اقدامات کنترلی به ویژه رعایت شرایط امنیت زیستی و کنترل جابجایی دام سر لوحه فعالیت های دستگاههای اجرایی قرار گیرد. از آنجائیکه تفاوت قیمت گوشت انگیزه ای قوی برای ورود دام به صورت قانونی و یا غیر قانونی از مرزهای شرقی ایجاد می کند توصیه می شود برنامه های کنترلی بر پایه واکسیناسیون و کنترل جایجایی دام همراه با مانیتورینگ منظم برنامه های کنترلی به صورت فرا منطقه ای انجام شود.از طرفی پایش و دیده بانی آزمایشگاهی به منظور باز خور برنامه های کنترلی به صورت دوره ای در گاو و گوسفند ضروری به نظر می رسد.

تب کیو یک بیماری مشترک بین انسان و دام است که بوسیله ی باکتری کوکسیلا بورنتی ایجاد می شود. از حیوانات اهلی، گاو، گوسفند و بز بعنوان مخازن اصلی بروز این بیماری در انسان مطرح می باشند. این مطالعه جهت بررسی شیوع سرمی بیماری در جمعیت گوسفند و بز استان خراسان رضوی انجام شد. تعداد 255 رأس گوسفند از 29 گله از 12 شهرستان و 205 رأس بز از 25 گله از 11 شهرستان در استان خراسان رضوی به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. نمونه ی سرم خون این دامها از نظر وجود آنتی بادی علیه باکتری کوکسیلا برونتی توسط کیت الیزای تب کیو ساخت شرکت idexx سوییس موردآزمایش قرار گرفت. شیوع سرمی در گوسفند %5/36 (95%ci: 30.6 - 42.4% ) و در بز %8/29 (95%ci: 23.8 - 36.2% ) بود. در تمامی شهرستان های مورد بررسی وجود آلودگی، هم در گوسفندان و هم در بزها مشخص شد. شیوع سرمی در شهرستان های مختلف در گوسفند و در بز به ترتیب در دامنه ای بین %7/72-5/4 و %1/57-7/6 بود. در 26 89.6%; 95%ci: 78.6 – 100%)) گله ی گوسفند مورد بررسی و در 22 (78.5%; 95% ci: 63.5-93.5% ) گله ی بز مورد بررسی، حداقل یک نمونه مثبت یافت شد. در مدل رگرسیون لاجستیک در هر دو گونه، سن دام ها و شهرستان نمونه گیری ارتباط معنی داری را با شیوع سرمی بیماری تب کیو نشان دادند (p<0.05 ). بین دو گونه از لحاظ آلودگی به عامل بیماری تب کیو، تفاوت معنی داری وجود نداشت (0.147 p=). نتایج این مطالعه شیوع سرمی نسبتاً بالا در جمعیت گوسفند و بز در این منطقه از کشور را نشان داد. با توجه به پتانسیل عامل در ایجاد بیماری در انسان، توجه به این بیماری و انجام مطالعات بیشتر اپیدمیولوژیک در دام و انسان (بویژه افراد در معرض خطر) ضروری به نظر می رسد.

کلستریدیوم پرفرینجنس که یکی از باکتری های بیماری زا با گسترش بسیار در محیط می باشد، باسیلی بی¬هوازی، گرم مثبت و اسپوردار است. کلستریدیوم پرفرینجنس را بر اساس چهار توکسین عمده و کشنده حاصل از آن (آلفا، بتا، اپسیلون و یوتا) به پنج تیپ از a تا e تقسیم می کنند. بجز سموم اصلی فوق الذکر، حداقل سیزده توکسین کم اهمیت تر دیگر که در پاتوژنز بیماری نقش دارند، نیز شناخته شده اند که شامل توکسین های دلتا، تتا، کاپا، لامبدا، مو، نو، گاما، اتا، نورآمینیداز و اوره¬¬ آز، انتروتوکسین،netb، b2 می¬باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی حضور ژن توکسین¬های اصلی و توکسین¬های netbو tpelو cpb2 total در 44 ایزوله اخذ شده از 25 گله گوسفندی و 19 گله مرغی می¬باشد. از 25 ایزوله گوسفندی ، 16 ایزوله درگیر با بیماری انتروتوکسمی و 9 ایزوله از لحاظ این بیماری سالم بودند. در بین ایزوله¬های گوسفندی مبتلا به آنتروتوکسمی 10(5/62%) ایزوله تیپ a و6(5/37%) ایزوله تیپ c شناسایی شدند. از 9 ایزوله سالم گوسفندی 6(6/66%) ایزوله تیپ a و3(3/33%) ایزوله تیپ c بودند. در بین 19 ایزوله مرغی،10 ایزوله مربوط به موارد درگیر با آنتریت نکروتیک بود که 9 (90%)ایزوله از موارد بیمار تیپ a و 1(10%) ایزوله تیپ c بود. از 9 ایزوله مرغی سالم 5(5/55%) ایزوله تیپa بودند و 4(4/44%) ایزوله تیپ c بودند. در نمونه¬های گوسفندی درگیر با آنتروتوکسمی، در مجموع ژن cpb2 حاصل از دو آزمایش (single pcr و multiplex pcr)، در 14(5/87%) ایزوله حضور داشت و در نمونه¬های گوسفندی سالم در مجموع ژن cpb2 حاصل از دو آزمایش (single pcr و multiplex pcr)، در5 (5/55%) ایزوله حضور داشت. در نمونه¬های مرغی درگیر با آنتریت نکروتیک، در مجموع ژن cpb2 حاصل از دو آزمایش (single pcr و multiplex pcr)، در 9(90%) ایزوله حضور داشت و در نمونه¬های مرغی سالم در مجموع ژن cpb2 حاصل از دو آزمایش (single pcr و multiplex pcr)، در7 (7/77%) ایزوله حضور داشت.

چکیده ندارد.