زیر بنایی از سازمان اداری دوره ی غزنوی و خصوصاً منصب وزارت در دوره ی غزنویان را می توان در دوره ی برمکیان، سامانیان، عبّاسیان، دیالمه و حتّی ساسانیان پیدا کرد. در این رساله به بررسی ساختار وزارت در عهد غزنویان بر پایه ی تاریخ بیهقی پرداخته شده و رساله به دو بخش تقسیم شده است: بخش اوّل، دیوان وزارت در چهار فصل و بخش دّوم، وزارت در تاریخ بیهقی در هفت فصل به رشته ی تحریر در آمده است. اصلی ترین موضوع های مطرح شده در این رساله به این شرح است: در بخش اوّل، وزارت و سابقه ی آن در تاریخ سیاسی ایران در قبل و بعد از اسلام، کسب شایستگی قبل از وزارت، آداب و مراسم انتصاب وزیر، هم چنین موقعیّت، وظایف و القاب وزیر، سرانجام وزیران در تاریخ بیهقی و مزایا و خطرات وزارت مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش دوّم، نظام اداری ایران باستان، نظام اداری پس از اسلام، ساختار نظام اداری غزنویان، وزیر دربار (حاجب بزرگ)، وزارت خانه ها (سایر دیوان ها)، وزیرگونه ها و وزیر حاکم شهر (کدخدا)، بر اساس استنادهایی از تاریخ بیهقی آمده است. در پایان پژوهش، این نتیجه به دست آمد که ساختار سیاسی وزارت در عهد غزنوی نه تنها ریشه در نظام های اداری قبل از خود دارد که در تشکیلات اداری دوران بعد نیز ریشه دوانده است و دیگر این که وزارت در تاریخ بیهقی تنها مربوط به وزیر دیوان وزارت نمی گردد؛ بلکه نمودهای دیگری نیز دارد که در بخش دوّم پژوهش به آن ها اشاره شده است.

پژوهش حاضر، تصحیح بخش اول خلاصهالمقامات شیخ احمد جام بر اساس دو نسخه خطی دانشکده الهیات مشهد و کتابخانه دیجیتال مجلس و یک چاپ سنگی موجود در دانشکده ادبیات مشهد می¬باشد. علاء¬الملک جامی این تألیف را با الهام از اشاره جد خود در سال 840 هجری قمری و در روزگار شاهرخ بهادر تیموری (14ربیع¬الثانی 776- ذی¬الحجه 850 هـ ق)، تألیف نموده و به وی تقدیم کرده است. این کتاب مشتمل است بر سه مقاله حاوی سی¬ و ¬چهار باب و یک فصل: مقال? اول در انساب شیخ و دارای پنج باب، مقال? دوم در کرامات شیخ و دارای پنج باب و یک فصل و مقال? سوم در سخنان شیخ به نقل از کتب شیخ و شامل بیست و¬ چهار باب می باشد. در مقدّم? تصحیح، علاوه بر شرح کوتاهی دربار? پیشین? مقام و مقامات¬نویسی، معرّفی مختصری از علاء¬الملک، شیخ احمد جام و خلاصه¬المقامات ارائه شده و نیز ویژگی¬های دستوری، سبکی و ادبی اثر بررسی شده است. در این تصحیح عمده تلاش ما بر این بوده است که با بهره¬گیری از منابع درست و معتبر، متنی صحیح و منقّح را از خلاصه¬المقامات تهیّه نماییم، همچنین برای دریافت درست خواننده، توضیحات لازم درباره دشواری¬های متن در تعلیقات ارائه شده است.

چکیده ندارد.

منظومه ی بزمی-عرفانی خورشید و مهپاره یا گل رعنا، سروده ی محمد سعید قمی متخلص به (حکیم، سعید و تنها)از عرفای دوره ی شاه عباس صفوی (قرن یازدهم) است. این منظومه بر وزن «مفعولُ مفاعلن فعولن»سروده شده است.در حدود 3700 بیت دارد. داستان گرفتار شدن دو سرگشته به نام های خورشید و مهپاره به درد شیرین عشق است. بیانگر کام ها و ناکامی ها و سختی های راه عشق، مغیلان و غولان راه وصال. دراین منظومه رگه هایی از داستان پادشاه و کنیزک مثنوی معنوی، خسرو و شیرین نظامی، لیلی و مجنون نظامی و زال و رودابه ی فردوسی به چشم می خورد. در تصحیح این منظومه چهار نسخه در اختیار داشتیم. نسخه ی اساس که متعلق به کتابخانه ی ملی ملک است. یک نسخه متعلق به دانشگاه تهران است که با نشانه ی اختصاری«دا»آورده شده است. دو نسخه ی دیگر متعلق به کتابخانه ی ملی ملک است، که با نشانه ی اختصاری «م»و«ک»آورده شده است.