نام پژوهشگر: سمیرا بهروش
سمیرا بهروش علیرضا پورخباز
آلودگی محیط زیست به ویژه در قرن حاضر، عمدتاً نتیجه توسعه تکنولوژی است و سخن از آن طرح مسئله ای تازه نمی باشد. آلاینده های زیادی توسط انسان به محیط زیست وارد می شود، یکی از آلاینده های مهم زیست محیطی فلزات سنگین هستند که به اکوسیستم های آبی وارد شده و آنها را آلوده می نمایند. این عناصر بسیار پایدار بوده و به دلیل اثرات سمی و تجمع زیستی از اهمیت ویژه ای برخوردارند. میزان فلزات سنگین در اکوسیستم های آبی با اندازه گیری غلظت آنها در آب، رسوبات و موجودات زنده مشخص می گردد. رسوبات بستر منبع بالقوه آلودگی در محیط های آبی هستند و بعنوان معرف و شناساگر مهمی برای آلودگی محیط های آبی مطرح می باشند که از تجزیه و مطالعه آنها می توان به سهولت مقدار و نوع آلودگی را تشخیص داد و تصمیمات لازم را برای کنترل آنها اتخاذ نمود. از آنجا که اشکال گوناگون فلزات سنگین تحرک، دسترسی زیستی و سمیت متفاوتی را ایجاد می نماید، اندازه گیری غلظت کل آنها به تنهایی نمی تواند اطلاعات دقیقی در مورد خصوصیات آلودگی فراهم نماید؛ در نتیجه فرایند استخراج متوالی عناصر توسعه یافته است. در این پژوهش میزان عناصر کادمیوم، مس، سرب، روی و کروم در رسوبات سطحی بخش جنوب غرب تالاب انزلی، با دو روش هضم کلی و تفکیک شیمیایی 4 مرحله ای مورد بررسی قرار گرفته است. برای تعیین میزان آلودگی رسوبات سطحی نمونه ها از 6 ایستگاه در بخش جنوب غربی تالاب برداشت گردید و برای تعیین غلظت عناصر مورد مطالعه نیز از دستگاه جذب اتمی استفاده شد با توجه به بررسی غلظت عناصر در دانه بندی های مختلف، بیشترین غلظت فلزات در ذرات 063/0 میلی متر و کمترین درصد آنها نیز در دانه بندی 2 میلی متر مشاهده گردید. همچنین غلظت متوسط عناصر در مراحل مختلف تفکیک شیمیایی نشان می دهد که میزان عناصر در بخش های مختلف رسوب به این ترتیب بوده است: مقاوم > اکسیداسیون آلی > سولفیدی > سست. شاخص شدت آلودگی برای عناصر مورد بررسی در منطقه محاسبه گردید. بر اساس این فاکتور فلز کادمیوم در منطقه دارای شدت آلودگی متوسط بوده و سایر عناصر فاقد آلودگی بوده اند. در مجموع میزان غلظت فلزات در رسوبات منطقه به این ترتیب بوده است: zn>cu>pb>cr>cd.