نام پژوهشگر: بهزاد بهتری
بهزاد بهتری محمدعلی علیزاده
بذرکاری عرصه های مرتعی به عنوان روش احیاء بیولوژیکی بسیار حائز اهمیت است. در این میان جوانه زنی بذور گراس های بومی به دلیل خواب بالا، جوانه زنی کم، پراکندگی ژنتیکی و همچنین به دلیل عوامل محدود کننده محیطی، بحرانی ترین مرحله در طول حیات گیاه بوده و استقرار در رویشگاه ها را با مشکل مواجه می سازند. پرایمینگ بذر ثابت کرده که به طور موفقیت آمیزی سبب اصلاح شاخص های جوانه زنی و سبز شدن در بذور بسیاری از گراس ها و همچنین افزایش مقاومت به عوامل نامساعد محیطی شده است. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثرات این تکنیک روی صفات جوانه زنی و سبز شدن و همچنین کیفیت و کمیت دو گونه مهم علوفه ای شامل علف گندمی بیابان (agropyron desertorum) و فستوکای پا بلند (festuca arundinacea schreb) انجام گرفت. دو روش هیدرو پرایمینگ و پرایمینگ اسمزی در دو مرحله آزمایشگاهی و گلخانه ای روی بذر های دو گونه ذکر شده انتخاب شد. افزایش معنی دار شاخص های جوانه زنی و سبز شدگی در گونه فستوکا مشاهده شد. همچنین تیمار پلی اتیلن گیلایکول 2/2 مگاپاسکال با دوره زمانی یک روز سبب افزایش معنی دار علوفه تولیدی و تیمار پلی اتیلن گیلایکول 1/5 مگاپاسکال با دوره زمانی شش روز مطلوبترین تیمار در بهبود کیفیت در گونه فستوکا نشان داد. در گونه agropyron desertroum آب مقطر به مدت شش روز موجب بهبود پارامتر های اندازه گیری شده در شرایط آزمایشگاهی شد. ضمن اینکه اکثر تیمار های پرایمینگ سبب افزایش معنی دار طول ریشه چه درگونه a. desertroum شد. در کل می توان علت بهبود شاخص های ذکر شده را سنتز dna ،rna، پروتئین، فعالیت پیش آنزیم های موثر در جوانه زنی، بازسازی سلول های فرسوده و تحریک جوانه زنی در اثر هیدراته شدن دانست.
فرزانه غلامی قاسمعلی دیانتی تیلکی
شوری یکی از فاکتورهای مهم تنش زای محیطی می باشد که بر جوانه زنی تاثیر می گذارد. نمک ها با محدود کردن مقدار آب در دسترس (اثر اسمزی) و یا به سبب صدمات ناشی از ورود یون ها (اثر یونی), در روند متابولیسم موثر می باشند. یکی از روش های کاهش تنش شوری استفاده از تکنیک هالوپرایمینگ بذر به وسیله محلول های نمکی با پتانسیل متفاوت اسمزی است. به همین منظور, جوانه زنی و رشد اولیه بذور هالوپرایم شده دو گونه مهم علوفه ای lolium perenne l. و bromus tomentellus boiss. تحت تاثیر کلرید سدیم و پلی اتیلن گلایکول به عنوان محلول های ایزواسمزی القاگر اثرات یونی و اسمزی در سطوح تنش (صفر, 2-, 3- و 4- بار), ارزیابی شدند. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی و به صورت فاکتوریل با 3 تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که درصد جوانه زنی، میانگین زمان جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، نسبت طول ریشه به ساقه، شاخص بنیه و وزن تر گیاهچه تفاوت های معنی داری را تحت تیمارهای مختلف نشان دادند, به طوری که بالاترین درصد جوانه زنی در گونهlolium perenne l. در بذور هالوپرایم mgcl2 به مدت 24 ساعت در پتانسیل اسمزی صفر بار حاصل شد. با افزایش سطح پتانسیل اسمزی تفاوت معنی دار کاهشی در میزان جوانه-زنی شاهد در سطوح مختلف اسمزی وجود داشت ولی در تیمار های هالوپرایم تفاوت معنی داری با افزایش سطح پتانسیل اسمزی مشاهده نشد. بالاترین درصد جوانه زنی bromus tomentellus boiss. در تیمار nacl به مدت 48 ساعت مشاهده شد که با شاهد تفاوت معنی داری نشان داد. بطور کلی با افزایش سطوح پتانسیل اسمزی همه صفات, کاهش معنی داری را در دو گونه نشان دادند. واکنش دو گونه مورد بررسی به دو جزء یونی و اسمزی شوری متفاوت بود به طوری که اثر یونی شوری عامل بازدارندگی رشد در bromus tomentellus و اثر اسمزی شوری عامل بازدارندگی رشد در lolium perenne شناخته شد. در کل, هالوپرایمینگ به عنوان یک تیمار فیزیولوژیکی در شرایط شوری و خشکی سبب بهبود پارامترهای جوانه زنی و رشد در هر دو گونه شد.
بابک محبوب فرشاد کیوان بهجو
امروزه استفاده تفرجی از مراتع به عنوان یکی از جنبه های استفاده فرعی از مراتع، منظور می گردد. اکوتوریسم عبارت است از انواع گردشگری که در بستر طبیعت به منظور استفاده از مظاهر آن صورت می گیرد. برای تعیین میزان تأثیر اکوتوریسم بر روی پوشش گیاهی، ابتدا در منطقه مورد مطالعه از نظر میزان استفاده گردشگر، سه زون تفرجی با فشار کم، فشار متوسط و فشار زیاد انتخاب شد. سپس برداشت داده ها در هر منطقه به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. ابتدا در هر زون با استقرار شش ترانسکت 10متری به صورت تصادفی، در هر ترانسکت 5 پلات 25 سانتیمتر مربعی به فاصله دو متر از هم انتخاب گردید؛ سپس در داخل پلات ها شمارش و محاسبه تعداد و درصد پوشش گونه ها و درصد خاک لخت انجام شد. برای بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، در هر ترانسکت از عمق 0 تا 30 سانتی متری افق معدنی خاک پنج نمونه خاک برداشت شده و یک نمونه ترکیبی به همراه یک نمونه که با استفاده از سیلندر برداشت نمونه خاک برداشت شد به آزمایشگاه جهت اندازه گیری درصد رطوبت وزنی، درصد رطوبت حجمی، بافت خاک، ph، هدایت الکتریکی، وزن مخصوص ظاهری و همچنین میزان فسفر و پتاسیم قابل جذب انتقال داده شد. به منظورتعیین شاخص های تنوع، یکنواختی و غنا از نرم افزار past و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری spss19 استفاده شد و پارامترهای اندازه گیری شده در زون های با فشار کم، متوسط و شدید با استفاده از روش آنالیز واریانس و آزمون دانکن با یکدیگر مقایسه شدند تا مشخص گردد بین کدام زون ها اختلاف آماری وجود دارد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل نشان داد که به لحاظ تعداد،76/2% از گونه ها وبه لحاظ پوشش 74/1% از گونه ها در سه زون دارای اختلاف معنی دار آماری هستند. میزان خاک لخت نیز در سه زون، دارای اختلاف معنی داری در سطح 1% می باشد. این در حالی است که پارامترهای درصد رطوبت وزنی، درصد رطوبت حجمی، درصد ماده آلی، ph، هدایت الکتریکی، وزن مخصوص ظاهری خاک و درصد رطوبت اشباع خاک، تحت تأثیر فعالیت های تفرجی در سه زون مورد مطالعه دارای اختلاف آماری می باشند.