نام پژوهشگر: لیلا رییسی
محمدرضا مختاری باغکمه لیلا رییسی
کرامت انسانی مفهوم تازه و نوبنیادی نیست ولی ظهور امروزی آن به سده اخیر مربوط می شود، از این رو در گفتمان های حقوق بشری پیشینه چندانی ندارد و از اعلامیه حقوق بشر بود که توجه و گرایش فوق العاده ای بدان معطوف گردید تا جائیکه منشور بین المللی حقوق بشر و کنوانسیون های برگرفته از آن، صراحتاً حقوق مندرجه را مبتنی از کرامت انسانی معرفی نمودند. عدم تبیین مفهوم و مبنایی واضح از کرامت در اسناد حقوق بشری، از سوالات پیرامون این مقوله در میان اندیشمندان حقوق بشری است که اغلب آن را به معضل جمع میان دو مسأله نسبیت فرهنگی و جهانشمولی حقوق بشر مربوط می-دانند. علاوه بر ابهام مذکور برداشت های مادی گرایانه از کرامت انسانی در توجیه حقوق اساسی انسان-ها از دلائل اصلی ناهمخوانی مفهوم و منشاء آن با آموزه های دینی است. اعتقاد صرف به کرامت ذاتی عامل اصلی تضاد با نظام حقوقی اسلامی است که علاوه بر کرامت ذاتی به کرامت اکتسابی یا ارزشی معتقد است. اسلام کرامت ذاتی را تنها استعدادی بالقوه برای همه انسان ها می داند و به دلیل قابلیت هدایت پذیری انسان در چهارچوب اختیارمندی و بهره گیری از عوامل هدایت باطنی و ظاهری یعنی عقل و انبیای اللهی، کرامت ذاتی را در اثر دو عامل غفلت و جهل قابل سلب و زوال می شمارد که نتیجه منطقی آن توجیه احکام جزایی اسلام از جمله قصاص، حدود و... است.
لیلا رییسی منصوره زرکوب
حرف "که" در کتاب های دستور فارسی از جایگاه ویژه ای برخوردار است و در جملات انواع گوناگون و کاربرد های متنوعی دارد، از این رو شناسایی معادل های آن و ترکیبات حاصل از آن در زبان عربی تأثیر به سزایی در ترجمه درست آن ها توسط دانشجویان دارد و در کاهش بسیاری از خطاهای شایع آنان در انتخاب معادل برای این حروف کمک می کند. در نتیجه به دلیل اهمیت و نقش عمده و تأثیر معنایی این حرف و ترکیبات حاصل از آن در پیوند جمله ها و به ویژه جمله های مرکب، جا دارد ترجمه این حروف به زبان عربی و خطاهای دانشجویان در ترجمه آن ها در رساله ای مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا ضمن معرفی مهمترین انواع "که" در زبان فارسی، سعی شده است معادل هایِ پرکاربرد موجود برای حرف مذکور و کلماتی که از ترکیب با آن ساخته می شوند، به صورت دقیق تر و جامع تر نسبت به کتاب های مختلف فن ترجمه و مقالاتی که در این زمینه نوشته شده است معرفی گردد. این مهم پس از فصل اول که به کلیات بحث اختصاص دارد، در دو فصل دوم و سوم گنجانده شده است. فصل چهارم به روند ترجمه دانشجویان از ترم سه به هفت مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور چهل جمله مشتمل بر حرف "که" انتخاب و برای ترجمه به عربی، به دانشجویان داده شد. در این آزمون فقط خطاهای مربوط به ترجمه حرف "که" به عربی مورد توجه قرار گرفته و از دیگر خطاهای آنان در ترجمه چشم پوشی شده است. تجزیه و تحلیل جمله های انتخابی با استفاده از آمار توصیفی-تحلیلی(anova) و به کمک نرم افزار spss است. با توجه به بررسی های انجام شده به این نتیجه رسیدیم که دانشجویان در معادل یابی حرف "که" ضعیف عمل کرده، غالبا با پیشرفت تحصیلی آنها، ترجمه آنان چندان تغییری نمی کند بدین گونه که هر سه ترم تقریبا یکسان عمل کرده اند. در این پژوهش با تحلیل خطاهای دانشجویان در ترجمه حرف "که" و ترکیبات حاصل از آن، علت های عمده خطاهای دانشجویان در ترجمه حروف مذکور را می توان در موارد زیر خلاصه کرد: 1- تقابل زبان مادری با زبان خارجی و تأثیر زبان مادری در ترجمه دانشجویان. 2- عدم توجه به خصایص زبانی و ساختار جمله ها. 3- عدم اطلاع از انواع مختلف "که" در زبان فارسی و عدم فهم و شناخت ژرف ساخت جمله. 4- عدم شناخت کافی نسبت به زبان دوم. 5- تدریس مباحث نحوی به شکل غیر کاربردی و در قالب محفوظات. کلید واژه ها: "که"، ترجمه، آموزش، معادل یابی، عربی، فارسی.
لیلا رییسی می نور لمیعیان
چکیده زمینه و هدف: اختلال ژنیکولوژی از شایع ترین مشکلات در همه زنان است که حتی می تواند تهدید کننده زندگی آنان باشد. با شکست درمان های غیر جراحی، برای رهایی از این مشکلات رحم برداشته می شود. امروزه هیسترکتومی دومین عمل جراحی بزرگی است که بعد از سزارین انجام می گیرد. از دیرباز رحم به عنوان یک ارگان تنظیم کننده، کنترل کننده عملکرد های مهم فیزیولوژیک، یک ارگان جنسی، یک منبع نیرو و یک نگاه دارنده جوانی و جذابیت تلقی می شده است. از آنجائیکه رحم بخش مهمی از تصویر ذهنی یک زن از خویشتن و تصویر جنسی اش را به خود اختصاص می دهد. تعدادی از زنان می ترسند بعد از جراحی، جذابیت زنانگی”less of a woman” آنها برای شریک جنسی شان کاسته شود بنابراین ممکن است هیسترکتومی با تصویر ذهنی زن از خویشتن تداخل پیدا کند.زنان نیمی ازجمعیت کشور ما را تشکیل می دهند، مشکلات جسمی، روانی ناشی از هیسترکتومی می توانند عوامل بازدارنده در فعالیت های اجتماعی، خانوادگی و شخصی برای آنان باشد بنابراین با توجه به اهمیت تاثیر هیسترکتومی بر روی ابعاد جنسی- روانی زنان و اینکه تحقیقات انجام شده در ارتباط با این موضوع تا کنون ابعاد کیفیت زندگی، عملکرد جنسی و تصویر ذهنی زنان از خویشتن را بصورت جامع بررسی ننمودند، نیاز به انجام چنین پژوهشی احساس شد. روش مطالعه: در این مطالعه تحلیلی آینده نگر، از تعداد 140 زن در محدوده سنی 55-35 سال که بنا بر دلایل خوش خیم زنانگی به مراکز آموزشی- درمانی شریعتی، آرش و مصطفی خمینی جهت درمان مراجعه نموده بودند، 100زن مورد بررسی قرار گرفتند. زنان بر اساس معیارهای ورود به مطالعه به صورت تصادفی انتخاب شدند و پژوهشگر برای بررسی تاثیر هیسترکتومی به روش ابدومینال بر روی کیفیت زندگی و عملکرد جنسی و تصویر ذهنی از خویشتن، از طریق تکمیل پرسشنامه استاندارد ژنریک کیفیت زندگیsf36، پرسشنامه اختصاصی شاخص عملکرد جنسی زنان(fsfi) و پرسشنامه اختصاصی تصویر ذهنی از خویشتن(bis) که برای اولین بار در ایران روایی و پایایی آن در مطالعه حاضر تائید شده بود، قبل از عمل و سپس 2 ماه و 3 ماه بعد از عمل با واحدهای پژوهشی تماس تلفنی برقرار کرده و اطلاعات مورد نیاز را کسب نمود. در پیگیری های بعد از عمل 40 نفر از واحدهای پژوهشی به دلیل نداشتن معیارهای حضور در مطالعه از پژوهش خارج شدند. اطلاعات حاصل از قبل از عمل، 2 ماه و 3 ماه بعد از عمل با یکدیگر مقایسه شدند.تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار spss و آمار توصیفی و استنباطی انجام گردید. یافته ها: تمام 8 بعد پرسشنامه کیفیت زندگی در 2 ماه و 3 ماه بعد از عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال بهبود قابل توجهی را نسبت به قبل از عمل نشان دادند(001/0>p). از لحاظ شاخص عملکرد جنسی نیز به جز در 2 ماه بعد از عمل که تمام ابعاد این شاخص بهبود را نشان نمی دادند اما در 3 ماه بعد از عمل تمام ابعاد شاخص عملکرد جنسی بهبود چشمگیری داشتند(001/0>p).تصویر ذهنی زنان از خویشتن نیز در 2 ماه و 3 ماه بعد از عمل جراحی نسبت به قبل از عمل بهبود یافته بود(001/0>p). در اکثر ابعاد پرسشنامه ها ارتباط معنی دار نیز در مقایسه دوه به دو بین مراحل تکمیل پرسشنامه ها با یکدیگر وجود داشت. نتیجه گیری: لذا با نظر به نتایج بدست آمده می توان بیان داشت که عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال در جامعه ایرانی که بر پایه سطح فرهنگی، اعتقادی و شیوه زندگی خاص خود استوار است، سبب بهبود کیفیت زندگی، عملکرد جنسی و تصویر ذهنی زنان از خویشتن در 3 ماه بعد از عمل می گردد. بنا بر دلایل اعتقادی و شیوه زندگی زنان در جامعه ایرانی می توان چنین نتیجه گرفت که عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال به عنوان یک روش درمانی در راستای رهایی از مشکلات خوش خیم زنانگی نظیر خونریزی های غیر طبیعی و طولانی مدت رحمی و... گرچه در ابتدا پذیرش سختی دارد اما در نهایت رضایتمندی آنها را حاصل می کند. واژه های کلیدی: عمل جراحی هیسترکتومی ابدومینال، کیفیت زندگی، عملکرد جنسی، تصویر ذهنی از خویشتن
آزاده جانقربان منوچهر توسلی نایینی
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سیزدهم دسامبر 2006 کنوانسیون حقوق معلولان را به همراه پروتکل اختیاری آن، تصویب کرد.تصویب کنوانسیون حقوق معلولان نقطه عطف بزرگی در تلاش به منظور بر آوردن نیاز ها و نگرانی های افراد دارای معلولیت بر اساس حقوق بشر تلقی می گردد. از آنجایی که اندیشه های نوع دوستامه و حقوق بشری در قلمرو حقوق بین الملل موضوعیت و جایگاه خاص یافته، در این پایان نامه به تحلیل علت وجودی کنوانسیون و ارزیابی آن از منظر حقوق بین المللی بشر پرداخته ایم.همچنین به محتوای آن از منظر قواعد و مقررات حقوق بین الملل م یپردازیم. کنوانسیون حقوق معلولان علیرغم شرح مفصل ،در برخی زمینه ها کاستی هایی دارد؛در واقع این کنوانسیون بیانگر تمام مطالبات این اقلیت نیست.با این وجود یکی از کاملترین معاهدات حقوق بشری در قرن 21 است.
زینب علیزاده سیرالله مرادی نوده
در باب نقش سازمان ملل متحد در گستره ی نظام بین المللی تاکنون نظرات گوناگون و در مواردی متعارض بیان شده است. اگرچه برخی آن را کعبه ی آمال ترسیم نموده و شروع یک حکومت جهانی درحال شکل گیری می دانند با این حال برخی برای آن نقش چندان موثری درجهت توسعه و تقویت همکاری میان دولت ها قائل نشده، بر این باورند که تاریخ انقضای این سازمان به پایان رسیده است. صرف نظر از چنین اختلافی نظرهایی، با نگاهی گذرا به عملکرد سازمان ملل متحد، این سوال مطرح می شود که آیا امروزه سازمان ملل متحد در قالب خدمتگزاری برای جامعه بشری است که می تواند صلح و آرامش جهانی را برای مردمانش به ارمغان آورد و یا وسیله ای است در جهت تامین منافع قدرتهای بزرگ فاتح جنگ جهانی دوم در شکلی قانونی و اینکه آیا ساختار کهنه و نارسای شورای امنیت که صرفاً تبدیل به ابزاری در دست پنج کشورعضو دائم آن شده، توانایی این را دارد که با تحولات کنونی دنیای معاصر و ظرفیت ها و قابلیتهای بالقوه کشورهایی که می توانند در چینش های سیاسی جهان تأثیرگذار باشند و تواناییهای هایشان را بالفعل نمایند، همخوانی داشته باشد یا خیر. ولی قدر مشترک این است که در سایه تحولات اساسی و بنیادین در ساختار نظام بین المللی، تغییرات پس از جنگ سرد و همچنین فراهم شدن بسترهای نوین برای پذیرش مسئولیت های متفاوت با گذشته در سازمان های بین المللی به ویژه سازمان جهانی مادر (سازمان ملل متحد) لزوم بازنگری در نقش، جایگاه و ساختار این نهاد بین المللی متناسب با واقعیات هزاره سوم و نیازهای جدید جامعه بین المللی در راستای بالا بردن کارآیی سازمان ملل در سطح جهانی، تجدید ساختار را به یک امر لازم و حتمی تبدیل کرده است. سازمان ملل متحد در شرایط کنونی نیاز مبرمی به تغییرات و اصلاحات بنیادین در ساختار خود بطور کلی و اصلاح مقررات راجع به شورای امنیت بطور خاص دارد تا بتواند از پوسته ایی که بیش از نیم قرن در آن می زیسته، جدا شود و با نیازهای نوینی که زائیده ی قرن حاضر است، همسو گردد که در این پژوهش به این مهم پرداخته شده است.
سمانه جباری لیلا رییسی
فعالیت دولتها در فضای ماورای جو که از اوایل دهه ی 60 سیر صعودی به خود گرفت، لزوم قاعده مند ساختن این فعالیتها را بیش از پیش جلوه گر ساخت. از همان ابتدا روشن بود که هر چند معدودی از فعالیتهای فضایی فقط حقوق و منافع چندین کشور خاص را تحت تأثیر قرار می دهند لیکن عمده ی این فعالیتها، منافع کل جامعه ی بین المللی را متأثر می سازد. در واقع به نظم در آوردن فعالیتهای فضایی و تعیین اصول و قواعد حقوقی حاکم بر آنها، به این خاطر ضروری می نماید که این فعالیتها منافع دیگران را تحت تأثیر قرار می دهند، حتی زمانی که این فعالیتها، به لحاظ منشاء فیزیکی، در قلمرو تحت صلاحیت کشوری خاص انجام گیرند. از آنجا که فعالیتهای کشورها در فضای ماورای جو از نوع فعالیتهای پر خطر محسوب می شود، حتی اگر کشورها تمامی اقدامات پیشگیرانه ی لازم را نیز انجام دهند، باز هم امکان وقوع خسارات ناشی از اشیای فضایی آنها وجود دارد. به همین دلیل مسأله ی مسئولیت بین المللی ناشی از فعالیت دولتها در فضای ماورای جو از مسائل اصلی و اساسی در حقوق بین الملل فضا به شمار آمده و به عنوان نهادی حقوقی و مسلم درصدد است تا آثار منفی این بخش از اقدامات دولتها را بر دولتها ی ثالث جبران کرده و به این طریق تا حد امکان نظم بر هم خورده را اعاده کند. هر چند مسئولیت بین المللی در معنای پذیرش و تحلیل آثار حقوقی ناشی از نقض هر قاعده ی الزام آور بین المللی ، تنها به حوزه ی ماورای جو و فعالیتهای فضایی اختصاص ندارد، اما یکی از لوازم حاکمیت بین المللی قانون در این عرصه است. در این خصوص کنوانسیون مسئولیت بین المللی در مورد خسارات ناشی از اشیای فضایی به طور خاص موضوع مسئولیت بین المللی دولتها را مورد توجه قرار داده است. به طور کلی این کنوانسیون دو نوع مسئولیت را به رسمیت شناخته است: مسئولیت مطلق بر اساس ماده ی 2 و در جایی که خسارت توسط شیء فضایی " کشور پرتاب کننده" بر روی سطح زمین یا به هواپیمای در حال پرواز وارد شده باشد و مسئولیت مبتنی بر تقصیر با توجه به ماده ی 3 و برای خسارت های ایجاد شده در سایر نقاط( به طور مثال فضای ماورای جو) که بر اساس آن کشور پرتاب کننده در صورتی مسئول است که خسارت به علت تقصیر آن کشور یا اشخاصی باشد که آن دولت مسئول اعمال آنهاست.
سید مهدی کشفی علیرضا آرش پور
اسرائیل با بیش از نیم قرن تجاوز، اشغال و نادیده گرفتن تمامی حقوق انسانی، روح هر آزاد مردی در جهان را آزار می دهد. ملت فلسطین و خصوصاََ منطقه غزه بیشترین قربانیان چنین اعمال جنایت کارانه بودند. در تاریخ 31 می 2010 گروهی از بشردوستان با راه اندازی ناوگانی دریایی تحت عنوان کاروان آزادی، قصد شکستن حصر غزه و رسانیدن کمک های بشردوستانه به این منطقه را داشتند. اما نیروهای نظامی اسرائیل در آب های آزاد کنار غزه، به 6 کشتی حاضر در ناوگان حمله کرده و با این اقدام وحشیانه، کاروان را متوقف کردند. حادثه مذکور با واکنش بسیار شدید بین المللی مواجه شد و موضع گیری دولتها، سازمان های بین المللی دولتی و غیردولتی را در بر داشت. تحقیق حاضر ضمن بیان شرحی از تاریخ فلسطین و جنایات صورت گرفته در آن منطقه، حادثه تهاجم به کاروان آزادی را از دیدگاه شاخه های مختلف حقوق بین الملل همچون حقوق مخاصمات مسلحانه، حقوق دریاها، حقوق بین الملل بشردوستانه و مقولات مهم حقوق بشری از قبیل حق حیات و کنوانسیون منع شکنجه و رفتار یا مجازات وحشیانه، غیر انسانی یا تحقیر کننده بررسی می کند.
علی عابدینی علوی لیلا رییسی
محاکم بین المللی کیفری دادگاه هایی هستند که از نیمه قرن بیستم به منظور تعقیب و محاکمه جنایتکاران بین المللی درعرصه حقوق بین الملل ایجاد شدند. این محاکم سعی نمودند با محاکمه جنایتکاران با سازوکار قانونی گامی در جهت گسترش عدالت در جهان برداشته و از طرفی نسل های آینده را ازگزند این حوادث دردناک مصون نگه دارند. این محاکم با روشها و اهداف خاص تشکیل شدند. محاکم نورنبرگ و توکیو توسط دول پیروز در جنگ جهانی دوم و به منظور مجازات عاملین جنگ و جنایتکاران جنگی بر اساس منشور لندن تاسیس گردیدند. محاکم یوگسلاوی سابق و رواندا از سوی شورای امنیت برای مجازات ناقضین حقوق بشردوستانه در سالهای 1993و 1994 در کشورهای یوگسلاوی سابق و رواندا ایجاد شدند. در این میان نوع دیگری از محاکم بین المللی کیفری با مشارکت کشورها و بر اساس قوانین داخلی و بین المللی تحت عنوان محاکم مختلط یا بین المللی شده برای مجازات مرتکبان جنایات ناشی از مخاصمات داخلی ایجاد شدند. و سرآمد همه این محاکم دیوان بین المللی کیفری است که به عنوان یک دادگاه دائمی جهانی بر اساس یک معاهده بین المللی (معاهده رم) به منظور تعقیب و مجازات ناقضین قواعد حقوق بین المللی بنا نهاده شد. نقش این محاکم در توسعه حقوق بین الملل را می توان در تحول عناصر اصلی نظم حقوقی بین المللی دانست. که می تواند نوید بخش نظم حقوقی جدیدی در نظام حقوقی بین المللی می باشد. در این راستا تحول در حاکمیت از حالت شکلی و در محدوده اصل رضایت به تحول در مفهوم حاکمیت تبدیل گردید. با تشکیل این محاکم حاکمیت به معنای قدرت برتری که در سایه قدرت خود مصون از تعقیب و مجازات بود به مفهومی از حاکمیت که از یک سو نسبت به حقوق افراد جامعه و از سویی نسبت به حقوق کل بشریت مسئول می باشد تغییر یافت. پیدایش اصل مسئولیت کیفری فرد باعث گردید که افراد جنایتکار نتوانند زیر نقاب شخصیت حقوقی دولت یا سازمان پنهان شده و از مجازات رهایی یابند. در سایه ایجاد و فعالیت این محاکم اصل مسئولیت در سیستم حقوق بین المللی جایگزین اصل مصونیت گردید و مصونیت حکام در مورد ارتکاب جرائم ضد بشری حذف گردید. همچنین در راستای تشکیل این محاکم می توان مشارکت محاکم ملی در امر دادرسی بین المللی و همچنین حرکت در مسیر عدالت کیفری را با نهادینه شدن اصول دادرسی عادلانه هم مشاهده نمود.
محمد جواد رضایی علیرضا آرش پور
بی تردید محیط زیست بستر حیات فردی و اجتماعی است. از همین رو کاملا واضح است که قواعد حقوق بین الملل محیط زیست به آن دسته از قواعدی که هدف آن ها منافع مشترک بشریت است ، تعلق پیدا کند. علیرغم این که حقوق بین الملل محیط زیست و حقوق بشر شروعی جداگانه داشتند ولی واقعیت حاکی از آن است که این دو مقوله قواعدی در هم تنیده و بهم پیوسته دارند و تلاش و هدف غایی این دو آن است تا شرایط بهتری برای حیات بشری فراهم نمایند . ارتباط تنگاتنگی که بین حقوق بین الملل محیط زیست و حقوق بشر ایجاد شده است از طرفی حفاظت از محیط زیست را به عنوان بنیادی ترین اصل برای برخورداری از زندگی و کرامت انسانی می داند و از سوی دیگر این امر را میسر کرده که در قبال چالش های جهانی در ابعاد منطقه ای و جهانی از خود و حقوق بشر حفاظت کند. رابطه بین حقوق محیط زیست با حقوق بشر حداقل این امر را روشن می سازد که حقوق بین المل محیط زیست با تضمین های اساسی مندرج در میثاق حقوق مدنی و سیاسی همچون حق زندگی و حق بهداشت ، ارتباط تنگاتنگی دارد . از سوی دیگر برخورداری از استانداردهای مناسب جهت سلامتی ، بر همبستگی شدید بین حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی با حقوق محیط زیست ، تاکید می ورزد . علاوه بر این ، اعتقاد راسخ بر این امر داریم که نقطه تلاقی بین حقوق بین الملل بشر و حقوق بین الملل محیط زیست ، حق برمحیط زیست سالم می باشد. حقی که بلاشک امروزه همچون حق توسعه از مهم ترین مصادیق حقوق همبستگی به شمار می آید.