به منظور بررسی کارآیی مصرف کودهای نیتروژن و فسفر در رقم زرقان چغندرقند آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1386 در مزرعه تحقیقاتی موسسه اصلاح بذر کرج اجرا شد. تیمارهای کود نیتروژن شامل عدم مصرف کود بع عنوان شاهد، 120، 160، 200 و 240 کیلوگرم نیتروژن خالص از منبع کود اوره (46% نیتروژن خالص) در هکتار و تیمارهای کود فسفر شامل عدم مصرف کود (شاهد)، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار از منبع سوپر فسفات تریپل تهیه شد. نتایج نشان داد که اثر مقادیر سطوح مختلف کود نیتروژن و فسفر و اثر متقابل آن ها از لحاظ عملکرد ریشه، عملکرد شکر، عملکرد شکر سفید، غلظت نیتروژن مضره، بیلان نیتروژن در گیاه، کارآیی استفاده و مصرف نیتروژن برای صفت عملکرد شکر و عملکرد ریشه، کارآیی جذب فسفر، کارآیی مصرف فسفر در تولید ریشه و شکر معنی دار می باشد. مقایسه میانگین اثرات متقابل تیمارها نشان داد که از لحاظ عملکرد ریشه تیمار با مصرف 240 کیلوگرم نیتروژن و 50 کیلوگرم فسفر در هکتار با تولید 92 تن ریشه در هکتار نسبت به سایر تیمارها برتری داشت ولی تفاوت معنی داری با تیمار 120 کیلوگرم نیتروژن و 50 کیلوگرم فسفر نداشت، پس برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست و جلوگیری از کاهش کارآیی کودهای نیتروژن و فسفر، با در نظر گرفتن بهترین کمیت و کیفیت، تیمار 120 کیلوگرم نیتروژن و 50 کیلوگرم فسفر مقرون به صرفه اقتصادی می باشد. مقایسه میانگین های صفات کارآیی نیتروژن نشان داد که از لحاظ کارآیی جذب نیتروژن تیمارهای مورد بررسی اختلاف معنی داری با یکدیکر نداشته در صورتی که از لحاظ کارآیی استفاده از نیتروژن برای صفت عملکرد شکر در تیمار بدون مصرف کود نیتروژن و فسفر ( ) معادل 5/63 کیلوگرم شکر به ازای هر کیلوگرم نیتروژن جذب شده بالاترین میزان را به خود اختصاص داد. همچنین کارآیی مصرف نیتروژن در تولید شکر، تیمار بدون مصرف کود نیتروژن و تیمار مصرف 100 کیلوگرم فسفر با تولید 41 کیلوگرم شکر به ازای هر کیلوگرم نیتروژن در بالاترین رتبه را به خود اختصاص داد و در نهایت به طور میانگین کارآیی هر کیلوگرم نیتروژن کودی برابر 30 کیلوگرم شکر برآورد شد. مقایسه میانگین اثرات متقابل کارآیی جذب فسفر بر خلاف کارآیی جذب نیتروژن معنی دار شد و در بررسی کارآیی استفاده از فسفر برای هر دو صفت عملکرد ریشه و عملکرد شکر غیر معنی دار شد. در صورتی که برای کارآیی مصرف فسفر در هر دو صفت مذبور معنی دار شد. در نهایت به طور میانگین کارآیی هر کیلوگرم فسفر کودی برابر 88 کیلوگرم شکر بود.

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر تراکم بوته و زمان برداشت بر عملکرد کمی و کیفی واریته های مختلف گیاه چیکوری، در مزرعه تحقیقاتی شرکت قند قزوین طی سال 1391 انجام شد. سه واریته چیکوری شامل دو اکوتیپ بومی ایران، از مناطق زنجان و کاشان و واریته زراعی وارداتی اورچیز در سه تراکم کشت (6 و 12 و 18 بوته در متر مربع) با سه زمان برداشت (10 و 30 شهریور و 20 مهر ماه) در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر اصلی واریته برای بیشتر صفت ها از جمله عملکرد ریشه، درصد و عملکرد اینولین معنی دار بود. تاثیر تراکم بوته بر درصد اینولین معنی دار نبود لیکن موجب افزایش معنی دار عملکرد ریشه و عملکرد اینولین گردید. تاخیر در زمان برداشت موجب افزایش درصد و عملکرد اینولین شد ولی روی عملکرد ریشه، اثر معنی داری نداشت. در بررسی اثر متقابل واریته × تراکم بوته، صفات عملکرد ریشه و عملکرد اینولین معنی دار گردید ولی اثر متقابل واریته × زمان برداشت صرفا بر درصد اینولین بطور معنی داری تاثیرگذار بود. اثر متقابل سه گانه واریته × تراکم واریته × زمان برداشت برای هیچ یک از صفات معنی دار نشد. نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل واریته × تراکم بوته نشان داد که بیشترین عملکرد ریشه (2/40 تن در هکتار) و عملکرد اینولین (37/5 تن در هکتار) مربوط به واریته اورچیز با تراکم 18 بوته در متر مربع بود. بالاترین درصد اینولین (95/14%) و همچنین عملکرد اینولین (15/4تن در هکتار) نیز در واریته اورچیز برای زمان برداشت 20 مهرماه حاصل گردید. به طور کلی، با توجه به مساعد بودن شرایط اقلیمی مناطقی مانند قزوین برای کشت و توسعه گیاه چیکوری، برای تولید صنعتی اینولین از این گیاه، اصلاح و معرفی واریته های زراعی سازگار با منطقه و دارای پتانسیل عملکرد ریشه و درصد اینولین بالا مشابه واریته اورچیز لازم می باشد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی امکان جایگزینی روش اندازه گیری قند (مقدار ساکاروز) موجود در ریشه چغندرقند به روش پلاریمتری nir با استفاده از منبع نور مادون قرمز نزدیک با طول موج 6/882 نانومتر (معروف به روش اتوفیلت ) با روش پلاریمتری معمولی با استفاده از منبع نور زرد سدیم با طول موج 589 نانومتر (روش رایج در کارخانه های قند) انجام شد. در روش اتوفیلت از آب مقطر به جای ترکیبات سرب جهت عصاره گیری استفاده می شود. در روش اتوفیلت شرایط بهینه جهت تعداد و نوع کاغذصافی مصرفی، سرعت و مدت همزدن مخلوط قبل از عصاره گیری، مدت زمان و فشار مناسب جهت دستیابی به عصاره گیری در سه مرحله نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت مقایسه آماری عیار اندازه گیری شده با دو روش، تعداد 827 نمونه خمیر چغندرقند از کارخانه های قند مختلف به طور تصادفی و هر نمونه خمیر همگن شده تحت شرایط آزمایشگاهی مشابه و یکسان به دو روش عصاره گیری و تعیین عیار شدند. نتایج نشان داد در روش اتوفیلت، امکان استفاده از چهار لایه کاغذصافی متداول در کارخانه های قند که ارزانتر نیز می باشد به جای استفاده از دو لایه کاغذصافی معرفی شده در کاتالوگ دستگاه می توان استفاده نمود. سرعت و زمان همزدن چه با دست و چه با سرعت حدود 1400 دور در دقیقه توسط همزن عیارسنجی در بیشترین زمان (8 دقیقه) و چه در کمترین زمان همزدن دستگاه همزن (1 دقیقه و 45 ثانیه) تاثیری در نتیجه عیار بدست آمده نداشت. به طور کلی، در روش عصاره گیری خمیر چغندرقند تحت فشار هوا (5/1 اتمسفر) با استفاده از سیستم اتوفیلت لازم است که عصاره گیری در سه مرحله (سه مرحله مساوی و هر کدام حدود سه ثانیه) انجام شود. عصاره مرحله سوم بدلیل دارا بودن کف و حباب های زیاد و در نتیجه ایجاد خطا در مسیر لوله پلاریمتر، قابل استفاده برای تعیین عیار نبود. بنابراین پس از حذف عصاره مرحله اول و سوم، برای تعیین عیار چغندرقند باید فقط از عصاره مرحله دوم استفاده نمود. براین اساس، میانگین درصدقند اندازه گیری شده با پلاریمتر nir پس از عصاره گیری به روش اتوفیلت به کمک آب مقطر با میانگین درصدقند اندازه گیری شده با پلاریمتر معمولی از طریق عصاره گیری با استات سرب برای نمونه های خمیر تفاوت معنی داری از لحاظ آماری نداشت.

چکیده ندارد.