اغلب کانیها و مواد موجود در طبیعت ناهمسانگرد هستند به این معنا که خواص کشسانی آنها با جهت تغییر می کند. بدیهی است که هیچ مرز مشخصی بین همسانگردی و ناهمسانگردی وجود ندارد. چنانچه اندازة یک پارامتر در جهات مختلف اندازه گیری یکسان نباشد، در آن صورت منطقة مورد مطالعه نسبت به این پارامتر، ناهمسانگرد خوانده می شود. عمومی ترین حالت ناهمسانگردی داری 21 ثابت کشسانی مستقل است اما در یک محیط همسانگرد کامل این تعداد به 2 ثابت مستقل کاهش می یابد. رفتار موج هنگام عبور از محیط ناهمسانگرد کاملا متفاوت با عبور از یک محیط همسانگرد است. در یک محیط ناهمسانگرد یک مؤلفه از موج برشی سریعتر از مؤلفه متعامد آن طی مسیر می کند که این پدیده جدایش موج برشی نام دارد. اطلاع از خواص ناهمسانگردی سرعت انتشار امواج لرزه ای و بررسی علل زمین شناختی آن در لایه های مختلف زمین اهمیت ویژه ای در علوم زلزله شناسی و زمین شناسی دارد، زیرا که از طریق مطالعه آن امکان دستیابی به راستای درز و ترکها، درجه شکستگیها، چگونگی میدانهای تنش در منطقه و مقدار سیال موجود در پوسته، فراهم می گردد. مهم ترین عامل ناهمسانگردی در پوسته بالایی، وجود درز و ترکهای جهت یافته و فضای خالی موجود در سنگهاست. در حالت کلی ناهمسانگردی سرعت امواج لرزه ای با دو پارامتر بزرگی و راستا که به ترتیب با δtو φ نمایش داده می شود، معرفی می گردد که بزرگی بر حسب ثانیه و راستا بر حسب درجه می باشد. بزرگی، اختلاف زمان رسید بین دو مؤلفه سریع و کند موج لرزه ای است در حالیکه راستای ناهمسانگردی، راستای مؤلفه سریع موج برشی فاز مورد نظر از شمال جغرافیایی در جهت ساعتگرد می باشد. در این تحقیق برای بررسی ناهمسانگردی سرعت امواج لرزه ای، منطقه بم انتخاب گردید. مطالعه پیش رو با استفاده از 310 لرزه نگاشت شبکه موقت مربوط به زمین لرزه 5 دیماه 1382 بم انجام گرفته است. شبکه فوق با توانمندی 23 ایستگاه سه مؤلفه ای و توسط پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله و دانشگاه ژوزف فوریه فرانسه نصب گردیده است. پس از بررسی نگاشتهای موجود 15 ایستگاه از بین 23 ایستگاه که لرزه نگاشتهای آنها دارای کیفیت بهتری بودند، انتخاب گردیدند. در مطالعه پیش رو از روش جدایش فاز sg موج برشی و نرم افزار جدایش موج برشی تینبای و همکاران(2004)، استفاده شده است. نتایج حاصل از پردازش داده های فوق حاکی از وجود ناهمسانگردی سرعت موج برشی در پوسته فوقانی منطقه بم در محدوده مورد مطالعه می باشد. تحقیق انجام گرفته نشان دهنده این است که در منطقه فوق راستای غالب ناهمسانگردی بین 39 تا 79 درجه می باشد یعنی تقریبا" از یک روند شمال شرق- جنوب غرب تبعیت می کند. لازم به ذکر است در سه ایستگاه از مجموع پانزده ایستگاه مورد مطالعه راستای بین 139 تا 166درجه حاصل شد و همچنین بزرگی ناهمسانگردی به دست آمده حدود 34./. تا 1/. ثانیه می باشد. این نتایج ضرورت استفاده از مدلهای بهینه سرعت برای مطالعات زلزله شناسی منطقه را ایجاب می نماید که در این مدلهای بهینه سرعت، در نظر گرفتن تغییرات جانبی سرعت موج برشی ضروری است.

یکی از مهمترین اهداف ژئوفیزیکدانان شناسایی ساختار درونی زمین می باشد. تعیین ساختمان داخلی زمین چه در مقیاس محلی و چه در مقیاس جهانی اهمیت بسزایی در بررسی زون های لرزه زمین ساختی، تفسیر تکتونیکی و به ویژه تعیین محل زمین لرزه ها دارد. یکی از دلایل عمده در وجود خطای زیاد در تعیین موقعیت زمین لرزه ها، عدم وجود مدل های پوسته ای دقیق می باشد، به طوریکه مکان یابی مجدد زمین لرزه ها نیز بعد از بازخوانی همه زمانهای رسید اثر چندانی در اصلاح موقعیت های کانونی آنها ندارد. ما با استفاده از این روش و با استفاده از یک مدل سرعتی مرجع، اختلاف زمان رسید های دریافتی را به عمق تبدیل کرده و به شناسایی و تخمین عمق این ناپیوستگی ها می پردازیم. به همین منظور، داده های ثبت شده در ایستگاه های لرزه نگاری در سایت iris گردآوری شده اند. در مجموع، بیش از 150 لرزه نگاشت برای به دست آوردن اعماق ناپیوستگی ها مورد استفاده قرار گرفت، که حاصل آن تعیین عمق ناپیوستگی های جبه بالایی در ناحیه البرز مرکزی ایران است.

هدف این مطالعه بررسی نوفه های محیطی ثبت شده در لرزه نگاشت های مربوط به هفت ایستگاه لرزه نگاری باند پهن در ناحیه ی جنوب شرق ایران و تهیه نقشه های توموگرافی دو بعدی سرعت گروه موج ریلی در این ناحیه است. با استفاده از تکنیک همبستگی متقاطع، تابع گرین امواج سطحی میدان های نوفه ی محیطی ثبت شده در یک سال برای هر مسیر جفت ایستگاهی استخراج گردیده است. باتوجه به دیگر مطالعات انجام شده، استفاده از مولفه ی قائم لرزه نگاشت ها منجر به استخراج امواج ریلی خواهد شد. پس از استخراج امواج سطحی، منحنی های پاشندگی برای همه ی مسیر های بین ایستگاهی با اعمال روش آنالیز زمان- فرکانس، برای مد اصلی موج ریلی محاسبه شده است. تفسیر کیفی این منحنی ها می تواند، لایه بندی زمین در مسیر دو ایستگاه متوالی را نشان دهد. در مرحله ی بعد توموگرافی لرزه ای دو بعدی با بهره گیری از روش ردیابی سریع امواج، بر اساس منحنی های پاشندگی بدست آمده از مراحل قبل انجام شده است.توموگرافی دو بعدی فقط برای سه پریود 20 ، 25 و 30 ثانیه که در تمام مسیرها دارای زمان سیر مشخص بوده اند محاسبه شده است و نتایج بدست آمده با دیگر مطالعات انجام شده در منطقه مقایسه شده است.