نام پژوهشگر: عبدالله افتخاری
معصومه عالمیان مختار حیدری
در تقسیم بندی سبزی ها بر اساس مقادیر نیترات، سبزی های برگی مثل اسفناج دارای بیشترین مقادیر نیترات هستند. تجمع نیترات یک خاصیت ارثی است. می توان با استفاده از انواعی که از نظر ژنتیکی نیترات کمی ذخیره می کنند از تجمع نیترات جلوگیری کرد. در این آزمایش فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز و میزان نیترات در ریشه ها و بخش هوایی برخی توده های اسفناج بومی ایران در سه مرحله نمونه گیری (22، 30 و 38 روز پس از کاشت) مورد بررسی قرار گرفت. 15 توده بومی اسفناج در گلدان حاوی شن و کوکوپیت (نسبت 20:80) کاشته شده و با محلول غذایی آبیاری شدند. نتایج نشان داد بیشترین فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در بخش هوایی توده تبریز در اولین مرحله نمونه گیری (22 روز پس از کاشت) و در ریشه های توده قزوین در مرحله سوم نمونه گیری (38 روز پس از کاشت) وجود داشت. کمترین فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در بخش هوایی گیاهان توده شیراز در مرحله سوم نمونه گیری (38 روز پس از کاشت) و در ریشه های توده بیرجند در اولین مرحله نمونه گیری (22 روز پس از کاشت) یافت شد. میزان نیترات در بخش هوایی توده قزوین در مرحله سوم نمونه گیری (38 روز پس از کاشت) و در ریشه توده ورامین-1 در مرحله دوم نمونه گیری (30 روز پس از کاشت) بیشتر از میزان نیترات در سایر توده ها بود. کمترین میزان نیترات در بخش هوایی گیاهان توده اراک-1 در مرحله دوم نمونه گیری (30 روز پس از کاشت) و در ریشه گیاهان توده تبریز در مرحله دوم نمونه گیری (30 روز پس از کاشت) وجود داشت. تفاوت معنی داری در فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز و میزان نیترات در توده های اسفناج بومی ایران وجود داشت.
مرضیه کمالی عبدالله افتخاری
سبزی های برگی از جمله گیاه اسفناج (.(spinacia oleracea l منبع غنی از آهن نسبت به سایر سبزیجات می باشند. آهن در بسیاری از واکنش های حیاتی گیاه نقش دارد. آزمایش به صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به منظور بررسی کاربرد کود آهن بر تجمع آهن در برخی از توده های اسفناج با تیمارهای، چهار توده اسفناج ایرانی ورامین-1، ورامین-2 ، شیروان و توده همدان به عنوان شاهد، دو نوع کود آهن (کلات آهن و نانو کلات آهن) و سه سطح کود آهن (صفر، 1/5 و 3 کیلوگرم در هکتار) با سه تکرار اجرا گردید. نتایج نشان دادند عملکرد، میزان فنل کل و کارتنوئیدهای کل برگ در توده های مختلف تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند. سطح کود آهن در شاخص های کلروفیلa، کلروفیل کل، کارتنوئید و میزان آهن کل برگ تفاوت معنی داری نشان داد. نوع کود بر میزان گلوکز برگ اثر معنی داری داشت. اثرات متقابل نوع کود و توده بروی شاخص های وزن تر، کلروفیلb، کارتنوئید و تعداد برگ تفاوت معنی داری داشت. اثرات متقابل سطح کود و توده بر سطح برگ، تعداد برگ و میزان آهن کل برگ معنی دار شد. اثرات متقابل سطح کود، نوع کود و توده بر سطح برگ تفاوت معنی داری نشان داد. اثرتیمارهای سطح کود، نوع کود وتوده و برهمکنش بین تیمارها برسایر شاخص ها معنی دار نبود. نتایج نشان دادند لازم است در زمینه کاربرد کود نانو کلات آهن برای سبزی های برگی مانند اسفناج در شرایط آب و هوایی خوزستان مطالعات بیشتری انجام گردد. بررسی پاسخ سایر توده های اسفناج نسبت به کود کلات یا نانو کلات آهن در شرایط آب و هوایی خوزستان نیز پیشنهاد می گردد.
زیبا کریم نژاد عبدالله افتخاری
مصرف کودهای حاوی نیتروژن در تولید سبزی های برگی یکی از روش های افزایش عملکرد است. با این حال مصرف زیاد کودهای حاوی نیتروژن موجب تجمع بیش از حد نیترات در سبزی های برگی می شود. با توجه به عدم وجود اطلاعات در مورد تاثیر کودهای حاوی نیتروژن بر رشد رویشی و عملکرد توده های اسفناج بومی ایران در شرایط آب و هوایی خوزستان، در آزمایش حاضر اثر مقادیر مختلف کود اوره بر رشد رویشی، عملکرد و برخی شاخص بیوشیمیایی چهار توده اسفناج در شرایط آب و هوایی اهواز در کشت زمستان مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با تیمارهای کود اوره در چهار سطح شامل: شاهد (0)، 50 ، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار، توده های اسفناج شامل ورامین -1، ورامین -2، شیروان و همدان (به عنوان شاهد) و دفعات برداشت محصول (دوبار برداشت) با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای وزن تر و خشک، سطح و تعداد برگ، عملکرد، خاکستر، وزن مخصوص برگ، کلروفیل، کارتنوئید، نیترات، نیتریت، پروتئین و کربوهیدرات در پایان آزمایش اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد: شاخص های وزن تر و خشک، سطح برگ، نیترات دمبرگ، نیتریت پهنک و دمبرگ، نسبت نیتریت پهنک به دمبرگ و نیتریت کل معنی دار شدند. و شاخص های تعداد برگ، عملکرد، وزن مخصوص برگ، نسبت نیترات پهنک، نیترات پهنک به دمبرگ، نیترات کل، کلروفیل، پروتئین و کربوهیدرات معنی دار نشدند. اثر معنی دار مصرف کود اوره بر رشد رویشی و شاخص های بیوشیمیایی برخی توده های اسفناج در شرایط آب و هوایی اهواز نشان می دهد، در زمینه اثر کودهای حاوی نیتروژن در توده های اسفناج ایران مطالعات بیشتری لازم است و انجام این بررسی در شرایط آب و هوایی اهواز برای معرفی یک توده دارای توانایی کمتر نیترات و نیتریت پس از مصرف کود اوره پیشنهاد می گردد.
بهرام گودرزی عبدالله افتخاری
جهت شناخت اثر متقابل کشت مخلوط خیار و بامیه، آزمایشی در سال 1390 در گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به شکل فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای الگوی کشت در چهار سطح: کشت خالص خیار یا بامیه، کشت بامیه داخل ردیف خیار، کشت بامیه بین ردیفهای خیار و الگوی کشت بامیه بین و داخل ردیفهای خیار و تیمارهای تراکم در سه سطح (فاصله کشت بین بوته-ها 20 ، 30 و 40 سانتیمتر) بودند. صفات اندازه¬گیری شده عبارت بودند از: ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک اندام هوایی، سطح برگ، وزن میوه و عملکرد، تعداد میوه¬های درجه یک، دو و سه، تعداد روز تا گلدهی، ارزیابی کشت توام با روش نسبت برابری زمین (lir)، ارزیابی کشت توام با روش مجموع ارزش نسبی (rtv)، اندازه¬گیری پ هاش (ph) عصاره میوه و اندازه¬گیری میزان مواد جامد محلول (tss). نتایج نشان داد، اثر ساده تراکم کشت بر تمامی صفات خیار و بامیه معنی¬دار بود. در اکثر صفات مورد بررسی بیش¬ترین و کم¬ترین مقادیر به ترتیب در فاصله کشت 40 و 20 سانتی¬متری بدست آمد. همچنین در بررسی اثر ساده سیستم کشت مشخص شد، بهترین نتایج برای هر دو گیاه خیار و بامیه در اکثر صفات را می¬توان در سیستم¬های کشت بین بوته و بین ردیف و بوته مشاهده کرد. اثر متقابل تراکم و سیستم کشت نیز بر اکثر صفات مورد بررسی معنی¬دار بود. توصیه می¬شود که سیستم کشت مخلوط بین بوته و ردیف با فاصله کشت 20 سانتی¬متر کشت شود