نام پژوهشگر: مجید قانعی

پیشگوئی رفتار فازی اسفالتین در نفت
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1380
  مجید قانعی   محسن عدالت

تشکیل رسوب اسفالتین به هنگام تولید و فرآیند هیدروکربنهای طبیعی و سنتزی به عنوان یک مشکل بنیادی در سراسر دنیا شناخته شده است. رسوب اسفالتین از مخازن نفت تا تجهیزات فرایندی مشاهده شده که با توجه به تمایل صنعت نفت به مخازن عمیقتر و سنگین تر و در نتیجه محتوای اسفالتین بیشتر، همچنین کاربرد روزافزون روشهای بازیابی افزایشی نفت ‏‎(eor)‎‏ برای تولید بیشتر، نقش اسفالتین و مشکلات ناشی از تشکیل رسوب آنرا بسیار مهم و قابل توجه کرده است. مطالعات گسترده ای طی 60 سال اخیر برای شناسائی -حالت حقیقی اسفالتین در نفت قبل از هر گونه اقدام برای جداسازی آن انجام گرفته است. بطور کلی اسفالتین به جامدات رسوب کرده حاصل از افزودن هیدروکربنهای سبک نظیر نرمال پنتان اطلاق می شود که بیانگر یک گروه حلالیت از ترکیبات نفتی است. از آنجا که توسعه مدل های ترمودینامیکی برای پیشگوئی رفتار فازی اسفالتین، حلال های مناسب و متوقف کنند های تشکیل رسوب اسفالتین در مخازن نفتی نیاز به مشخص نمودن قطعی ماهیت وجودی اسفالتین در نفت داشت، لذا مشخص نمودن آن رکن اساسی این تحقیق قرار گرفت. مطالعات گسترده و دقیق روی نتایج تجربی و پیشگوئی مدل های ترمودینامیکی انجام گرفت. مطالعات گسترده و دقیق روی نتایج تجربی و پیشگوئی مدل های ترمودینامیک انجام گرفت. بدلیل تغییر وزن مولکولی اسفالتین محلول و رسوب، همچنین سرعت بسیار آهسته فرآیند انحلال مجدد اسفالتین و رسوب ناخاصی ها به همراه آن یک هیسترزیس بین دو فرآیند تشکیل رسوب و انحلال مجدد آن مشاهده شده است. مشاهدات عینی تشکیل اسفالتین در نمونه های نفتی، تغییرات فشار تاج چاه در میادین نفتی، تغییرات نفوذپذیری به هنگام تزریق هیدروکربنها به نفت، تزریق نفت تازه به مخلوط رسوب اسفالتین و نفت و کاربرد روشهای مافوق صوت برای اختلاط. اندازه گیری ‏‎ri‎‏ در نقطه آغاز تشکیل رسوب اسفالتین، تبخیر رسوب دهنده از مخلوط نفت و اسفالتین و کاربرد روشهای ‏‎state-of-the-art‎‏ برای اندازه گیری قدرت نور عبور کرده از نمونه نفت و افت فشار نشان داد که فرآیند تشکیل رسوب اسفالتین بازگشت پذیر است و به این ترتیب ماهیت مولکولی مورد تایید قرار گرفت. نهایتا نتایج بدست آمده برای نقطه آغاز تشکیل رسوب اسفالتین و حلالیت مولکولی آن در نفت و توسعه پارامتر حلالیت فاز مایع بصورت یک بردار برای در نظر گرفتن اثر نیروهای مخلتف در اثر متقابل بین مولکولها توانست نتایج پیشگوئی مدل را تا دقت بسیار خوب بهبود دهد. مکان هندسی پارامتر حلالیت فاز مایع در نقاط آغاز تشکیل رسوب اسفالتین یا مقادیر آن برای تشکیل مقدار معینی از رسوب در نفت های مختلف توسط حرکت انتهای این بردار مشخص گردید. علاوه بر آن محدودیت مدل به محلول های غیر قطبی در مرتفع گردید.