سپتوریوز برگی در گندم که توسط قارچ عامل بیماری زای mycosphaerella graminicola ایجاد می شود یک بیماری مهم در گندم می باشد. مهمترین راه حل کنترل این بیماری استفاده از ارقام مقاوم می باشد، که این امر نیازمند شناسایی منابع مختلف مقاومت و انتقال آنها به ارقام پر عملکرد می باشد. به این منظور 178 لاین اینبرد نسل f10 حاصل از تلاقی والد مقاوم "ونگ شوبای" و والد حساس "فلات" و 134 لاین f 10 حاصل از تلاقی والد مقاوم ٌفرونتاناٌ و والد حساس "فلات" برای شناسایی و مکان یابی ژن های مقاومت به سپتوریوز مورد مطالعه قرار گرفتند. ارزیابی گلخانه ای برای جمعیت ونگ شوبای با استفاده از دو جدایه ایرانی ipo08002 و ipo08003 و برای جمعیت فرونتانا از سه جدایه ipo02166، ipo90006 و ipo89011 صورت گرفت. نتایج تجزیه qtl با استفاده ازtrap ، aflp و ssr نشان داد که مهمترین مکان های ژنی روی کروموزوم های 2bl و 7ds مقاومت به سپتوریوز را در ونگ شوبای کنترل قرار دارد. در رقم فرونتانا دو جایگاه روی 7a و 2d شناسایی شد. با توجه به نتایج سایر محققین و تطبیق نقشه های لینکاژی با جایگاه های مکان یابی شده قبلی، به نظر می رسد که در ونگ شوبای این qtlها مربوط به ژن های stb9 و stb4 است که به ترتیب بر روی کروموزوم های 2bl و 7ds قرار دارند. در رقم فرونتانا جایگاه ژنی بدست آمده بر روی 2d برای اولین بار در این تحقیق گزارش شده است. با توجه به اینکه فرونتانا و ونگ شوبای بعنوان یک ارقام بسیار مشهور در برنامه های اصلاحی برای مقاومت به بیماری های قارچی در گندم مورد استفاده قرار می گیرند، این امکان وجود دارد که ژن های گزارش شده در این تحقیق بصورت همبسته و بصورت یک کلاستر با سایر ژن های مقاومت باشند ، لذا گزینش جهت مقاومت براساس مقاومت جدید در این ارقام می تواند راهکاری بسیار مفید و چندکاره ای جهت دستیابی به یک مقاومت پایدار به بیش از یک بیماری در برنامه های اصلاحی باشد. این امکان وجود دارد که ژن جدید گزارش شده بر روی کروموزوم 2d ( stb16 ) نیز همانند سایر ژنهای شناخته شده نظیر stb6 که بیشترین پراکنش و مقاومت افقی را در ژرم پلاسم گندم ایفا می کند، بتواند بصورت بسیار گسترده ای در برنامه های اصلاحی برای افزایش مقاومت در سایر کشورها نیز مورد استفاده قرار گیرد.

زنگ برگی جو با عاملpuccinia hordei otth. یکی از مهم ترین بیماری های جو می باشد که سالانه باعث کاهش عملکرد قابل ملاحظه ای در محصول جو می شود. استفاده از ژنوتیپ های مقاوم یکی از موثرترین و اقتصادی ترین روش ها برای کنترل بیماری می باشد. تاکنون روش های متفاوتی از قبیل غربالگری در مزرعه و گلخانه، انتخاب به کمک نشانگرها و روش های مولکولی دیگری مانند آنالیز rgaها، جهت شناسایی منابع جدید مقاومت به زنگ برگ جو به کار گرفته شده است. غربالگری بر اساس نشانه های مورفولوژیکی روش وقت گیری بوده و استفاده از پروتکل های مرسوم آنالیز rgaها نیز پرهزینه می باشد. اخیراً، تکنیک جدید و نسبتاً ساده ای به نام پروفایل nbs طراحی شده است که مبتنی بر pcr بوده و به طور موثرتری ژن های مقاومت و آنالوگ های آنها (rga) را شناسایی کرده و به صورت همزمان نشانگرهای پلی مورفیک قابل تکثیری را برای مطالعه این ژن ها تولید می کند. در این مطالعه با بهره گیری از روش پروفایل nbs و استفاده از یک توده نقشه یابی حاصل از تلاقی دو رقم جو به نام های vada و l94 اقدام به شناسایی و مکان یابی نشانگرهای پلی مورفیک مرتبط با ژنهای مقاومت گردید و ارتباط بین نشانگرهای nbs و qtlهای مربوط به مقاومت نسبی به بیماری زنگ برگی جو در توده نقشه یابی فوق بررسی شد. در این تحقیق تعداد 7 نشانگر ملکولی پلی مورفیک مرتبط با ژنهای مقاومت شناسایی گردید که از بین آنها یک نشانگر با ژن کد کننده یک نوع پروتئین مرتبط با بیماریزایی (pr پروتئین)، که عامل القای بیان پاسخ فوق حساسیت (hr) به عوامل بیماریزای گیاهی در بافت های آلوده می باشند ، هم وقوعی نشان داد. نشانگرهای موجود با qtl های مربوط به مقاومت نسبی به بیماری زنگ برگی جو تشابه مکانی نداشتند که این امر احتمالا نشان دهنده تفاوت ساختاری ژنهای دخیل در مقاومت نسبی با ژنهای مسئول واکنش فوق حساسیت می باشد.

در این تحقیق، تنوع ژنتیکی جمعیت شتر دوکوهانه ایرانی با استفاده از نُه جفت آغازگر ریزماهواره ای (cvrl07، cvrl01، cvrl05، cms9، cms15، volp10، lca66، ywll38 و ywll59) ویژه ی شترسانان دنیای جدید و قدیم بررسی شد. استخراج dna با روش بهینه یافته استخراج نمکی انجام شد. تکثیر dna ژنومی به تعداد 85 نفر از جمعیت شتر دوکوهانه ایران از طریق واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr) با موفقیت انجام و فرآورده های حاصل بر روی ژل پلی آکریل آمید غیر واسرشته ساز 8% الکتروفورز گردیدند. در مجموع 31 آلل مشاهده شد و تمامی جایگاه ها به غیر از cms15 همگی چندشکل بودند، همچنین نسبت چندشکلی (p) جایگاه های ریزماهواره تحقیق حاضر در جمعیت شتر دوکوهانه ایران، 89/88 % محاسبه شد. میانگین تعداد آلل ها و محتوای اطلاعات چندشکلی (pic) به ترتیب 4444/3 و 4726/0 بود. تمامی جایگاه ها از تعادل هاردی- واینبرگ انحراف نشان دادند ( p<0.005). میانگین هتروزیگوسیتی مورد انتظار بدون احتساب جایگاه تک شکل 5242/0 و در محدوده ی 3869/0 تا 7665/0 محاسبه شد. دندروگرام فیلوژنی در داخل جمعیت با استفاده از روش upgma (جفت گروه های غیر وزنی) ترسیم گردید و این جمعیت را به 2 گروه اصلی و چندین زیرگروه تقسیم نمود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که، ریزماهواره ها ابزاری مفید برای بررسی تنوع زیستی در حیوانات اهلی می باشند. و جمعیت شتر دوکوهانه ایرانی هنوز از تنوع ژنتیکی قابل قبولی برخوردار بوده، از اینرو می توان با برنامه های صحیح مدیرتی و اصلاح نژادی از انقراض این ذخایر ژنتیکی با ارزش در کشور جلوگیری به عمل آید.

چکیده ندارد.