لرزه نگاری بازتابی عمومی ترین روش ژئوفیزیکی برای اکتشاف نفت و گاز است.با استفاده از این روش امکان دست یابی به تصویر ساختارهای زیر سطحی با استفاده ازاندازه گیری های غیر مستقیم در سطح، فراهم می شود.بطور معمول روش بر انبارش نقطه میانی مشترک همراه با تصحیح برونراند نرمال و تصحیح برونراند شیب برای دست یابی به چنین هدفی در پردازش داده های لرزه ای بکار می رود. ولی این روش در محیط هایی که با بازتابنده های پر شیب یا تغییراتجانبی سرعت مواجه هستیم، قادر به استفاده از تمام داده های سهیم در بازتاب از یک نقطه نمی باشد. در این گونه موارد استفاده از روش برانبارش سطح بازتاب مشترکcrs)) به دلیل بهره گیری از اطلاعاتی شامل شکل بازتابنده ها (از قبیل شیب و انحنای بازتابنده) می تواند به عنوان راه حل مشکل مذکور تلقی شود. روش crs با جستجوی سه پارامتر بنامِ نشانگر های جنبشی میدان موج ( زاویه ورود، شعاع انحنای موج nip و شعاع انحنای موج نرمال) اِعمالمی شود. با این وجود روش crs نیز در مواجهه با ساختار های پیچیده با شیب های متداخل، به دلیل شرایطی که در مراحل جستجوی پارامتر های برانبارش در این روش وجود دارد، از کارایی مطلوبی برخوردار نیست. برای بر طرف کردن این مسئله در سال های اخیر روش برانبارش سطح پراش مشترک (cds ) معرفی شد. این روش توانسته با بهره گرفتن ایده یdmo در راهبرد جستجوی crs مسئله یشیب های متداخل را حل کند. در این روش در نظر گرفته می شود. اما به علت نوع راهبردی که در این روش وجود دارد نوفه های زمینه و سایر رخداد های ناخواسته نیز در مقطع نهایی برجسته ترمی شوند. در این تحقیق بمنظور افزایش کارایی روش برانبارش cds در مواجه با شیب های متداخل، کاهش دادن اثر نوفه های زمینه و بهبود بخشیدن پیوستگی بازتاب ها روش برانبارش cds با دورافت محدود (fo -cds) معرفی شده است. برای درک بهتر کارایی روش fo-cds، این روش بر روی داده های واقعی با ساختار های نیمه پیچیده ی منطقه ای از ایران و همچنین بر روی داده های مصنوعی (sigsbee 2a) که منطقه ای با ساختار های پیچیده را نشان می دهد،اِعمالشده و با سایر روش های برانبارش مقایسه شده است. با اِعمال دورافت محدود در برانبارش،نوفه های زمینه نیز اثر کمتری در برانبارش خواهند داشت و همچنین با اِعمال دورافت محدود در برانبارش، محدوده ی ناحیه فرنل نیز برای عمق هایپایین تر کوچکتر در نظر گرفته می شود و انرژی های بازتابی با دقت بیشتری حفظ می شوند. در این صورت انتظار می رود در مقاطع کوچ جزئیات بیشتری از ساختار های زیر سطحی آشکار شود و قدرت تفکیک جانبی رخداد های بازتابی افزایش یابد. با توجه به نتایج حاصل شده از اِعمال عملگر جدید بر روی داده های مصنوعی و واقعی، در این تحقیق مشخص شد که روش برانبارش fo-cds توانسته در مواجهه با شیب های متداخل همانند برانبارش cds کارایی مطلوب و حتی بهتر داشته باشد و همچنین در به تصویر درآوردن نقاط پراش که ایده اصلی بکار رفته در روش برانبارش cds است، بهتر از این روش عمل کرده است. علاوه براین روش برانبارشfo-cds قادر است رخداد های بازتابی در اعماق پایین تر را که سایر روش ها در تصویرسازی آن ناتوانند آشکار کند. واژه های کلیدی:برانبارش سطح بازتاب مشترک، نشانگر های میدان موج، برانبارش سطح پراش مشترک، دورافت محدود

به منظور بررسی وضعیت لایه های زمین، تعیین عمق سنگ کف مقاوم، بررسی ناپیوستگی های جانبی (از قبیل شکستگی ها) و بی هنجاری های محلی مانند حفره های احتمالی ساختگاه سدچومان، اقدام به برداشت، پردازش و تفسیر داده¬های مقاومت ویژه الکتریکی و لرزه نگاری شکست مرزی شده است. هدف از این تحقیق، تلفیق یا ترکیب نتایج این دو روش، در شناسایی ساختارهای زیرسطحی می باشد. در این تحقیق، از روش لرزه نگاری شکست مرزی با تعیین سرعت انتشار امواج فشاری و برشی در لایه ها و روش مقاومت ویژه الکتریکی با دو آرایه الکترودی شلومبرژه و crp استفاده شده است. روش لرزه نگاری شکست مرزی با برداشت 24 پروفیل برای ثبت امواج فشاری و امواج برشی انجام شده و بررسی های ژئوالکتریک شامل 400 سونداژ الکتریکی با آرایه الکترودی شلومبرژه و 100 ایستگاه اندازه گیری با آرایه الکترودی crp بوده که سونداژهای الکتریکی در امتداد 28 پروفیل و اندازه گیری های crp در راستای 3 پروفیل در نظر گرفته شده است. نتایج ارائه شده حاکی از پاسخ دهی خوب روش مقاومت ویژه الکتریکی در بررسی ساختارهای زیرسطحی بوده است. همچنین در این تحقیق، بخشی از مهمترین پارامترهای مهندسی خاک در ساختگاه سد چومان به روش لرزه نگاری تعیین شده و مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند. ابتدا پیش پردازش¬های معمول بر روی داده ها انجام گرفت و نمودارهای زمان - فاصله برای هر پروفیل به شکل جداگانه ترسیم گردید. در ادامه این نمودارها به روش زمان رسید دوطرفه تعمیم یافته پردازش و سپس تفسیر گردیدند. بدین ترتیب مقاطع ساختاری سنگ بستر به دست آمد که تغییرات عمقی سنگ بستر را نشان می¬دهد. در این پروفیل ها، سنگ بستر تغییراتی بین 3 تا 12 متر را نشان می دادند که بیانگر ضخامت اندک رسوبات آبرفتی بود. در ادامه، با توجه به تعیین سرعت های موج فشاری و برشی در لایه ها، پارامترهایی مانند شاخص تراکم، شاخص ماده، گرادیان چگالی و نسبت تنش در منطقه محاسبه شد. بر اساس نتایج مربوط به مقادیر سرعت انتشار امواج فشاری و امواج برشی، بی هنجاری قابل ملاحظه ای که توجه به آن از اهمیت چندانی برخوردار باشد، تشخیص داده نشده است. بر این اساس، نتایج سرعت انتشار امواج در محل گسل هایی که در محدوده ساختگاه واقع شده اند، حاکی از کاهش تأثیر شکستگی می باشد و لایه ها از تراکم نسبی برخوردارهستند. با توجه به نتایج حاصل از تلفیق مطالعات لرزه نگاری انکساری و ژئوالکتریک در نرم افزار gis و آشکارسازی گسل در بخش مرکزی که دارای کیفیت بالاتری نسبت به بخش های دیگر محدوده می باشد، می توان با اجرای تمهیدات لازم جهت کنترل گسل در این بخش، فعالیت های احداث سد را آغاز کرد.

تکنیک های لرزه ای بیشترین کاربرد را در روش های ژئوفیزیکی برای تعیین ساختارهای زیرسطحی دارند. برای بدست آوردن اطلاعات دقیق تر و در پی آن حصول تصاویری با کیفیت بهتر از داده های چاه از قبیل پیمایش های سرعت و نمودار صوتی بهره گرفته می شود. همچنین از برداشت-های لرزه ای درون گمانه که اطلاعات اخیر به عنوان لرزه نگاری درون چاهی (vsp) نامیده می شوند استفاده می کنند. عموما بازتابنده ها با سطح زمین موازی نبوده و دارای شیب در جهات مختلف می باشند. تعیین شیب بازتابنده ها در مطالعات اکتشافی بخصوص در اکتشافات هیدروکربوری حائز اهمیت می باشد چرا که شیب آنها در تعیین هندسه حوزه، تاریخچه تکتونیکی، کنترل روند مخازن و تعیین مسیر حفاری تاثیرگذار است. لذا نحوه بدست آوردن شیب بازتابنده توسط داده های vsp و تعیین محدودیت هایی که در اندازه گیری میزان شیب وجود دارد از اهمیت زیادی برخوردار است. ابهام در تفسیر ساختارهای زمین شناسی زیرسطحی با استفاده از داده های لرزه ای مرسوم در بعضی از موارد ناشی از وضعیت منبع و گیرنده های موجود در سطح است. در داده های ثبت شده vsp بدلیل اینکه گیرنده ها در مجاورت اهداف اکتشافی مورد نظر بطور کاملا محکم به دیواره چاه ثابت شده اند، روی هم رفته طول مسیر همه بازتاب ها کوتاهتر، میرایی و استهلاک امواج کمتر و ابعاد زون فرسنل کاهش می یابند و تصاویر بدست آمده دارای کیفیت و قدرت تفکیک بالاتری هستند. البته داده های ثبت شده vsp نیاز به یک سری عملیات پردازشی دارند که عمده مراحل آن در حالت کلی به ترتیب شامل هندسه برداشت ، تفکیک داده ها به مولفه هایش، فیلتر کردن امواج پایین رونده (در این صورت فقط امواج بالارونده که مطلوب ما هستند باقی می مانند)، همبستگی در صورت استفاده از ویبراتور به عنوان چشمه، انجام واهمامیخت برای حذف چندگانه ها، به خط کردن امواج بالارونده واهمامیخت شده و در نهایت برانبارش ردلرزه ها خواهد بود.

دامنه امواج لرزه ای با عبور از لایه های زمین دچار تضعیف می شود. فاکتور کیفیت، پارامتر توصیف این تضعیف است که به عنوان نشانگر حضور هیدروکربور و شکستگی در مخزن می باشد. در این مطالعه، هدف بررسی توزیع فاکتور کیفیت در مخزن آسماری یکی از میادین جنوب غرب ایران می باشد. به منظور محاسبه نگار فاکتور کیفیت از دو روش نسبت طیفی و تصحیح زمان تاخیر استفاده شده است.در مرحله بعد با استفاده از روش رگرسیون گام به گام، توزیع فاکتور کیفیت در مخزن آسماری تخمین زده شده است.