تنشهای تکتونیکی در شکل گیری معماری پوسته زمین نقش اساسی دارد. مطالعه کیفیت و کمیت این تنشها، یکی از بهترین راههای شناخت ساختارهای تکتونیکی است. در بین این ساختارها، گسلها بعلت ارتباط با وقوع زلزله از اهمیت زیادی برخوردارند. فراوانی گسلها در سرزمین ایران، لزوم مطالعات لرزه زمین ساخت این منطقه را سبب شده است. این سرزمین بدلیل احاطه شدن بین صفحات اوراسیا و عربی الگوی تنشی فشارشی با روند شمال غربی – جنوب شرقی را دارا میباشد که در ایجاد زلزله های عمدتاً با مکانیزم کانونی معکوس و امتدادلغز نقش اساسی دارد. در این تحقیق با بررسی سازوکار های کانونی 1224 زلزله رخ داده بین سالهای 1948 تا 2009 و با استفاده از روشهای آنالیز آماری چندمتغیره بر روی آنها، الگوهای متفاوت تغییر شکل واتنش ایران از الگوی واحد، بدست آمده است. الگوهای واتنش بدست آمده، ایران را به 9 منطقه ی تغییر شکل تقسیم کرده که هر منطقه الگوی نسبتاً یکنواختی را نشان میدهد و در هر کدام، یک نوع مکانیزم کانونی غالب میباشد. نتایج این زونبندی برای مطالعه لرزه خیزی و تخمین خطر زلزله مورد استفاده قرار گرفته است. بدین منظور با مطالعه ارتباط بین این تنشها و هندسه صفحه گسل، اقدام به برآورد احتمال وقوع زلزله تحت عنوان پتانسیل حرکت گسل (fault movement potential) در مناطق مختلف ایران نموده ایم. نتایج، پتانسیل حرکت بالایی را در بیشتر نقاط ایران نشان میدهد.

وقایعی همچون زلزله ،سونامی، زمین لغزش و غیره که از ناحیه زمین بر جامعه تاثیر می گذارند،حاصل تجمع تنشهای مختلف در پوسته زمین در طی میلیون ها سال می باشند.گرچه در سال های اخیردانشمندان وپژوهشگران زیادی با استفاده از اطلاعات بدست آمده از زلزله ها و ژئودزی فعالیت های تکتونیکی را مطالعه کرده اند ، لیکن استفاده از چنین روش هایی به تنهایی قادر نخواهند بود نرخ دگرشکلی ها را در بازه زمانی وسیع در حدود یک میلیون سال روشن سازند. لذا در مطالعات نئوتکتونیکی، آنالیز مورفوتکتونیکی زمین ریخت ها در ارزیابی دگرشکلی های کواترنری وتکتونیک پویا اهمیت خاصی دارد. با توجه به اینکه در کمربند چین خورده – تراستی فعال زاگرس در جنوب و جنوب غرب ایران انطباق آشکاری بین بسیاری از زلزله ها و گسلش های سطحی برقرار نمی شود ، این کمربند فعال در مطالعات گوناگون همواره مورد توجه بوده است. در این رساله به منظور پی بردن به حرکات جوان تکتونیکی ساختار های رخنمون یافته و یا ساختار های پنهان ، اندازه گیری شاخص های ژئومورفیکی جبهه های کوهستان و سیستم های آبرفتی مرتبط با آنها در کمربند کوهزائی زاگرس انجام شده است .به علاوه بعد فرکتالی شبکه آبراهه ها به روش الگوریتم مربع شمار در محیط gis اندازه گیری شده اند.تعدادی از شاخص های مورفوتکتونیکی عبارتند از شاخص تضاریس پیشانی کوهستان، شاخص نسبت عرض کف دره به ارتفاع طرفین آن، شاخص عدم تقارن حوضه آبریز و انتگرال هیپسومتری. در کل بین نتایج بدست آمده از آنالیز بعد فرکتالی و شاخص های مورفوتکتونیکی انطباق نسبی برقرار بوده وموید نرخ بیشتر دگرشکلی های کواترنری و نرخ بالا آمدگی بیشتر در ناحیه زاگرس چین خورده ساده نسبت به زاگرس مرتفع می باشند.این نتایج با داده های لرزه خیزی و مطالعات ژئودزی همخوانی دارد که این خود دلیلی بر کاربردی بودن آنالیز فرکتالی وتحلیل شاخص های مورفوتکتونیکی در مطالعه زمین ساخت پویا و عملکرد ساختار های پنهان و آشکار پوسته است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

کمربند چین خوردگی ساده زاگرس توسط چندین گسل ترانسورس قطع شده است که مهمترین آنها گسل های کازرون، کره بس ، سبزپوشان و سروستان می باشند، ویژگی مهم این گسلها وجود ردیف توده های نمک هرمز در امتداد آنهاست . در امتداد گسل کره بس شش گنبدد نمکی وجود دارد که به ترتیب از شمال به جنوب عبارتند از : رکسانا، بگدانه، باچون، کوه نمک ، کوه جهانی و کوه گچ. گسل کره بس از دو بخش تشکیل شده است : - بخش شمال غرب آن به طول 100 کیلومتر با روند تقریبی n15w از 20 کیلومتری فرب شهرستان شیراز آغاز می شود و به سمت جنوب و جنوب شرق تا نزدیکی فیروزآباد ادامه می یابد.این بخش سازوکار راستالغز راستگرد دارد و به علت قرار گرفتن گنبدهای نمکی در امتداد آن، مطالعه بر روی این بخش گسل متمرکز گردید. - بخش جنوب شرقی آن از فیروزآباد تا حوالی شهرستان قیر بطول 60 کیلومتر با روند تقریبی n55w کشیده شده است و سازوکار تراستی دارد. اندازه گیری دو شاخص زمین ریختی"نسب پهنای بستر دره به ارتفاع دره " یا vf و "نسبت برش عرضی دره"یا v-ratio در هفت بخش مجزا از منطقه حاکی از تاثیر محلی گنبدهای نمکی بر کوهزایی و تاثیر ناحیه ای کوهزایی بر دیاپیریسم نمک است ، بطوریکه مقدار شاخصها در ایستگاههای تحت تاثیر گنبدهای نمکی و سایر ایستگاهها(بصورت تفکیک شده) از شمال به جنوب افزایش می یابد که نشان دهنده افزایش مقدار کوهزایی از جنوب به شمال است که این امر با روند افزایش شدت کوهزایی زاگرس همخوانی دارد.

امروزه علم سنجش از دور کاربرد وسیعی در کلیه علوم مرتبط با مطالعه سطح زمین، از جمله در زمین شناسی و کلیه شاخه های آن خصوصا" تکتونیک ناحیه ای و منطقه ای و نیز اتمسفر و اقیانوسها پیدا کرده است . در این مطالعه با هدف ارزیابی کاربرد داده های سنجش از دور در مطالعات تکتونیکی و مورفوتکتونیکی ناحیه زاگرس ، چینها و گنبدهای نمکی واقع در مثلث شهرهای لار، بندرعباس و بندرلنگه مورد توجه قرار گرفته است .

زمین لغزش مبارک آباد در شمال روستای آبعلی - مبارک آباد در مسیر جاده هراز واقع شده است . این زمین لغزش بزرگ به طور کامل در سنگ بستر که سازند مبارک می باشد روی داده است . این سازند از نظر فیزیکی، متراکم، سخت و دارای خواص خوب ژئوتکنیکی می باشد. در پنجه لغزش واقع در رودخانه، شیلها و مارنهای بنفش رنگی که دچار هوازدگی شده اند برونزد دارند که تیعین کننده سطح لغزش می باشند. سنگ لغزش بزرگ مبارک آباد به طور کامل تحت تاثیر فعالیتهای تکتونیکی منطقه پدید آمده است به طوریکه کامل، به طورکه یه وسیله یک شبکه گسلی اخاطه شده است . این گسله های متعدد اصلی و فرعی توده سنگ را از هر طرف کامل، مجزا و آماده لغزش نموده اند. به طور کلی عامل وقوع این لغزش بزرگ را می توان در دو گروه قررا داد: -1 عوامل مستعد کننده توده برای حرکت و لغزش که عبارتند از گسلها: درزه ها و شیب توپوگرافی -2 عوامل محرک که عبارتند از زلزله ها، عمل زیرشویی رودخانه و آبهای نفوذی و زیرزمینی با توجه به مطالعات لرزه خیزی که در منطقه انجام گرفته است ، متوجه می شویم که تجمع زلزله های ثبت شده در منطقه در دو ناحیه (یکی ناحیه دره آبعلی و مبارک آباد و دیگری ناحیه دامنه شمالشرقی دماوند) قابل توجه می باشند. با توجه به حل صفحه گسلی زلزله های ایجاد شده در منطقه که موید یک نیروی کششی در محل کوه دماوند می باشند. می توان این گونه در نظر گرفت که در اثر چرخش البرز و بوجود آمدن این قسمت کششی، ماگما توان جابجایی در زیر دماوند را پیدا کرده است این بالا آمدن ماگما باعث ایجاد یک نیروی فشارشی در قسمت غرب و جنوب غربی دماوند شده است . که این امر باعث تشدید فعالیت گسلهای تراستی در این نواحی می شود. در اثر عملکرد این گسلها، منطقه جهت بوجود آمدن توده ها مساعد لغزشی می شود که این امر را می توان به سادگی از نقشه پراکندگی زمین لغزشها در اطراف کوه دماوند دریافت . بایستی توجه داشت که تمامی این زمین لغزشها در ارتباط مستقیم با دماوند و گسلهای تراستی اطراف آن می باشند.

مطالعات نشان می دهد که دشت بیضا نتیجه فرآیند های تکتونیکی ثقلی است . دراین منطقه یک فاز کششی به دنبال فاز کوهزایی پاسادنین رخ داده است و آبرفت گزاری شدیدی صورت گرفته است و در نتیجه چین خوردگیهای متعدد در دشت توسط ضخامتی بین 50 تا 300 متر از رسوبات کواترنری پوشیده شده اند . داده های ژئوفیزیکی و نقشه های مغناطیس هوایی با این مطلب همخوانی دارد .