نام پژوهشگر: فریده محمدعلی پور
مهدی جیریایی شراهی محمدولی مدرس
روابط دو کشور جمهوری اسلامی ایران و عربستان به دلیل اهمیت نقش و جایگاه دوکشوردر سطح منطقه همواره دارای اهمیت زیادی بوده است. روابط و سیاست خارجی هر دوکشور مشحون از رقابت و همکاری یا تضاد و وفاق بوده است وگرچه برحسب مقتضیات مقطعی، گاهی جنبه همکاری و زمانی جنبه رقابت و تعارض داشته ولی همواره ریشه های تضاد در بین دو کشور حتی درزمان همکاری و وفاق وجود داشته است. در این بین پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و سیر وقایع بعد از آن باعث گردید که پیچ وخم های فراوان وتغییرات متناوبی در روابط دو کشور به وجود آید. در این نوشتار برای پاسخ به سوال علل عدم گسترش روابط ایران و عربستان به بررسی چالش-های روابط ایران و عربستان بعد از انقلاب پرداخته شده است. در این بررسی آشکار شد که ایدئولوژی گرایی در سیاست خارجی ایران علت عدم گسترش روابط دو کشور بعد از انقلاب بوده است. برای تبیین موضوع پژوهش، ضمن بیان تعریفی از ایدئولوژی، سیاست خارجی و ایدئولوژی اسلامی، همچنین بررسی نقش ایدئولوژی در سیاست خارجی ایران، روابط دو کشور طی سه دوره (1367-1357، 1376-1367و 1388-1376) تحلیل و پیوند عمیق ایدئولوژی و اصول سیاست خارجی ج.ا.ایران به عنوان متغیر اصلی بررسی شده است
امید موحدیان قمی محمدولی مدرس
بحران در سوریه که از مارس 2011 با درخواست های صنفی آغاز گردید، به سرعت در این کشور گسترش یافت؛ به طوری که تنها 5 ماه پس از اولین تظاهرات بزرگ، رسماً گروهی از مخالفین رژیم، تشکیلاتی را به نام ارتش آزاد سوریه با هدف سرنگونی حکومت دمشق سازمان دادند. با گسترش بحران و تغییر سیاست دولت های منطقه ای در موافقت با متعارضان داخلی و خارجی و به سمت تقابل با رژیم بشار اسد، تحولات سوریه ابعاد منطقه ای و سپس ابعاد بین المللی یافت. در حالیکه ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین مخالف بشار اسد و نظام سوریه در منطقه فعال است، فدراسیون روسیه از همان ابتدا در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و نظامی از دمشق حمایت کرده است. بنابراین با توجه به عملکرد مسکو در بحران سوریه، سوال اساسی آن است که چرا روسیه در بحران سوریه در سال های 2014-2011 از این کشور حمایت کرده است؟ در پاسخ، بر اساس روش علی ـ تبیینی، این فرضیه طرح شده است: روسیه از سوریه در بحران این کشور در سال های 2014-2011 به منظور کنترل تهدیدات امنیتی ناشی از افراط-گرایی سلفی فعال در سوریه حمایت کرده است. در پژوهش حاضر، جریان سلفی گری و گروه های سلفی فعال در سوریه، افراط گرایی در آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی، نهادهای امنیتی منطقه و تأثیر آن بر تهدیدات امنیتی روسیه بررسی شده اند. این بررسی ها نشان می دهند دامنه تهدیدات روسیه از جانب گروه-های سلفی افراطی می تواند در ابعادی چون خطر استقلال طلبی جمهوری های خود مختار داخلی تا تهدیدات امنیت اقتصادی در داخل و در منطقه، گسترده باشد.
فرزانه لطیفی فریده محمدعلی پور
آغاز چالشهای تازه در جهان طی دهه اول قرن بیست ویکم، عرصه سیاست بینالملل را پیچیدهتر از قبل ساخته است. در چنین شرایطی، تغییر در سیاست خارجی کشورها دور از انتظار نیست. از نتایج این وقایع در سطح نظام بینالملل در سالهای 1003 تا 1033 ؛ تغییر در سیاست خارجی کشور ژاپن بوده است. این تغییر با مولفهها، مفاهیم و انگارههای جدید؛ دیده می شود. در این پژوهش بدین پرسش پرداخته شده است که تحولات در ساختار، معنا و هویت نظام بینالملل طی سالهای 1003 تا 1033 چگونه بر تغییر در سیاست خارجی ژاپن و بازتعریف جایگاه سیاسی این کشور تأثیر گذاشته است. فرضیه این پژوهش مبتنی است بر این که تحولات در ساختار و معنا و هویت نظام بینالملل طی این سالها موجب بازتعریف جایگاه سیاسی ژاپن در نظام بینالملل شده است. هدف این پژوهش پرداختن به سیاست خارجی ژاپن در سایه چالشهای نظام بینالملل بوده است که بررسی وقایع رخ داده در چنین برهههایی اهمیت دارد. در پژوهش حاضر با استناد به آمار و ارقام، ارتقای نقش کشور ژاپن در نظام بین الملل، طی سال های 1003 تا 1033 ، در قالب اتخاذ راهبرد امنیت انسانی، گسترش مشارکت از طریق عملیاتهای مبارزه با تروریسم و حفظ صلح سازمان ملل متحد، و کمک مالی به کشورهای درحال توسعه و نیز افزایش قدرت نظامی به اثبات رسیده است. ژاپن با گسترش نقش نرم و ایجاد انگارههایی مشترک با نظام بینالملل، هویت خود را در جهت هنجارهای این نظام بازتعریف کرده است.
نازیلا باطبی فریده محمدعلی پور
سازمان یونسکو باهدف کمک به صلح و امنیت در جهان از طریق همکاری بین المللی در زمینه های آموزشی، علمی و فرهنگی تأسیس شده است.این سازمان با توجه به ظرفیت های موجود از دولت های عضو دعوت می نماید در راستای حل چالش های ملی، منطقه ای و بین المللی لا توجه به اهداف و اولویت ها گام بردارند. در همین چارچوب کشور ایران بعد از عضویت در سازمان (????)، از طریق ابزارهایی چون کمیسیون ملی یونسکو ایران از این ظرفیت ها بهره برده است. پژوهش حاضر میزان این بهره گیری را بررسی خواهد کرد.