تصوف از مهم ترین جریان های اجتماعی طی دوران اسلامی می باشد که مراد آن حقیقت الهی می باشد. تأکید تصوف بر اخلاق بوده و نمود عملی آن را می توان در آئین فتوت جستجو نمود. تکیه ی فتوت بر اصول تصوف بوده فلذا تأکید آن نیز بر مسائل اخلاقی می باشد. سفال کتیبه دار نیشابور از آثار دوره ی سامانی می باشد که مضامین اخلاقی را بر خود ثبت دارند. از آنچه که از این مفاهیم برمی آید، می توان رگه هایی از فتوت و تصوف را در کتیبه های سفال نیشابور مشاهده کرد. در این پژوهش سعی بر آن شده تا با واکاوی آموزه های تصوف و فتوت، رد پای خصائص آنان در کتیبه ها دنبال شده و از این طریق به سئوالات پژوهش مبنی بر شناخت و استخراج وجوه قرابت میان کتیبه ها و پدیده های فتوت و تصوف پاسخ داده شود. در این راستا طی فرایند تحقیق جنبه هایی از مضامین کتیبه ها آشکار شده اند که پیوند های بسیاری با مبانی فتوت و تصوف دارند و می-توان آبشخور آنان را از یک سرچشمه دانست. این پژوهش در دو بخش نظری و عملی انجام پذیرفته است. در بخش نظری به تشریح کتیبه ها بر اساس آموزه های فتوت و تصوف پرداخته شده و در بخش عملی پژوهش با شناخت اصول ترکیب بندی و نگارش کتیبه اقدام به طراحی و تولید ظروف سرامیکی گردیده است. هدف عمده ی تولید این محصولات، به کارگیری آنان در زندگی روزمره می باشد. این پژوهش در ماهیت خود تحقیقی بنیادی می باشد و در بخش عملی به تحقیقی کاربردی بدل می شود. داده ها به طریق کتابخانه ای جمع آوری گردیده و بر اساس مولفه های تصوف و فتوت تحلیل محتوی شده اند. کلیدواژگان: سفال سامانی، سفال نیشابور، سفال کتیبه دار نیشابور، کتیبه نگاری، تصوف، فتوت