در این تحقیق مباحث ذیل بررسی شده است: در فصل اول: مفاهیمی چون تربیت و اخلاق از نظر لغت و اصطلاح، تربیت اخلاقی ، خانواده مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم: از نقش جامعه و محیط، مدرسه، مدیریت مدرسه، معلم، خانواده در تربیت اخلاقی فرزندان سخن به میان آمده است. در فصل سوم: روشهای تاثیرگذاری در تربیت اخلاقی فرزندان مانند روش عادت دادن فرزندان به عمل ارزشهای اخلاقی تشویق و پاداش دادن، استفاده از قصه و داستان، ایجاد فضای سالم اخلاقی در محیط خانواده، زمینه سازی برای همنشینی فرزندان با دوستان و همسالان که دارای فضایل اخلاقی هستند انتخاب محیط تحصیلی که ارزشهای اخلاقی در آن مراعات شود، الگوی عملی بودن خانواده برای فرزندان و معرفی کردن الگو برای آنها مورد بررسی و تامل قرار گرفته است.در فصل چهارم: موانع و آسیبهای تاثیرگذار خانواده در تربیت اخلاقی فرزندان از قبیل، توجه نکردن خانواده به حرمت و شخصیت فرزندان و زمینه های آن، نزاع و اختلافات خانوادگی، تضاد گفتار و رفتار خانواده، مراعات نکردن خانواده اصول و ارزشهای اخلاقی را، سختگیری خانواده نسبت به فرزندان، عدم برخورد عاطفی خانواده با فرزندان، تعارض میان خانه و سایر عوامل تربیتی و نقش مسئولین سیاسی، مملکتی در تربیت اخلاقی فرزندان بیان شده است.

این رساله به عنوان ارزشهای برتر اخلاقی در اسلام می باشد. که در آن سعی شده است به بررسی مفهوم ارزش و ارزش برتر بپردازیم. و نیز شناخت اولویت ها و ارزش های برتر اخلاقی از دیدگاه اسلام از مهمترین اهداف این رساله بوده است. این رساله در چهار فصل تنظیم و تدوین گردیده است. فصل اول راجع به طرح تحقیق است. فصل دوم نظام ارزشی اسلام را مورد بحث قرار داده، فصل سوم به ارزش های زمینه ای و واسطه ای پرداخته. فصل چهارم به ملاکهای برتری و سلسله مراتب ارزش ها اختصاص یافته است. بنابراین سعی خواهیم کرد مهمترین مباحثی که در این چهار فصل مطرح گردیده است را به طور خلاصه توضیح دهیم. در فصل اول، طبق معمول رساله های دیگر مباحثی چون بیان مساله، هدف تحقیق و پیشینه تحقیق و امثال این مباحث مطرح گردیده است. و در بحث ماهیت ارزش اخلاقی بیان کرده ایم که ماهیت ارزش اخلاقی به چهار چیز بستگی دارد: 1- مطلوبیت 2 - اختیار 3- مطلوبیت انسانی 4 - انتخاب آگاهانه و خردمندانه. در فصل دوم سعی شده که نظر اسلام را در مورد ارزش اخلاقی و ملاک های ارزش بیان کنیم. که در این فصل گفته شده از نظر اسلام کاری ارزشمند و مورد قبول است که اولا نیت و انگیزه الهی داشته باشد و ثانیا بتواند انسان را به خداوند نزدیکتر سازد و در فصل سوم به ارزشهای زمینه ای و واسطه ای پرداخته ایم چرا که برای رسیدن به قرب الهی که ارزش جامع و نهایی است، زمینه ها و مقدماتی لازم است که ما در این فصل سعی کرده ایم که توضیح بدهیم. ارزش های زمینه ای و واسطه ای را به دو قسم شناختی و گرایشی تقسیم کرده ایم که ابتدا مهمترین ارزشهای شناختی را که به ما کمک می کند تا مسیر قرب الهی را بپیماییم به سه بخش مهم 1 - نیروی تعقل 2- نیروی علم آموزی 3- خدشناسی تقسیم نموده و سپس ارزشهای گرایشی را بیان نموده ایم که راجع به این ارزش ها دو نکته را منظر قرار داده ایم: 1- تقویت و احیای ارزشهای گرایشی 2 - هدایت و جهت دهی صحیح ارزشهای گرایشی تا با تقویت و جهت دهی این گرایش ها که در همه انسان ها وجود دارد بتوانیم زمینه هدایت و رسیدن انسان ها را به سوی هدف نهاییی که همان قرب به خداوند است فراهم سازیم. و در فصل چهارم: ملاکهای برتری و سلسله مراتب کلی ارزشها مود بحث واقع شده است که در آنجا دو ملاک کمی و کیفی و همچنین ملاک های تعیین با ارزش ترین رفتارها و همچنین در ادامه ویژگی های ارزش های برتر اخلاقی در اسلام بر اساس دو بعد حسن فعلی و حسن فاعلی بررسی گردیده است. همچنین در بحث سلسله مراتب ارزش ها سعی شده است که سلسله مراتب ارزش ها را بر اساس دو سلسله حسن فعلی و حسن فاعلی بیان کنیم. ابتدا در سلسله حسن فعلی چهار ارزش جامع و برتر (یقین، تقوا، ایمان و اسلام) و در سلسله حسن فاعلی ارزش جامع و برتر اخلاص مورد بررسی قرار گرفته که این ارزش به دو قسم اخلاص مخلصین و اخلاص مخلصین تقسیم گردیده است و در آخر نیز به ارزش نهایی از دیدگاه اسلام که همان قرب الهی است پرداخته شده و سعی گردیده است تا معنای دقیق و جامع از قرب الهی به دست دهد.

از نظر نظام تربیتی دین اسلام، هدف انسان باید یگانه پرستی، پرهیزگاری، تعلیم حکمت، اخلاق مداری و قرب الهی باشد. بررسی های علمی نشان می دهد که علاوه بر عواملی از قبیل وراثت و محیط طبیعی، محیط اجتماعی نیز عاملی موثر در تربیت انسان می باشد. محیط اجتماعی از طریق فرهنگ، رسانه ، خانواده، نظام آموزشی و گروه دوستان بر شخصیت انسان تأثیر می گذارد. در این میان، والدین و خانواده، اموری همچون تربیت معنوی، نام گذاری نیکو، آموزش قرآن و احکام را بر عهده دارند. نقش نظام و متون آموزشی و معلم نیز در سازندگی زیربنای اخلاقی کودکان، انکارناپذیر است. اما از آن جایی که معارف اسلامی، قوی ترین عامل صیانت جامعه از هرگونه انحطاط اخلاقی و دینی به شمار می رود، پس ایمان و باور عمیق قلبی و درونی، اساسی ترین نیاز یک مربی برای پرورش و تربیت خواهد بود. اخلاص در گفتار و کردار نیز از دیگر ویژگی های لازم برای مربی است، زیرا اخلاص به عنوان اساس ایمان و اسلام به شمار می رود. از سوی دیگر مربی خود باید هدایت شده باشد تا بتواند دیگران را راهنمایی کند. مربی می تواند از طریق عملی با رعایت آداب اخلاقی، به دیگران الگو داده و آن ها را تربیت نماید. تواضع باعث سربلندی و احترام مربی خواهد بود، زیرا اگر شرح صدر نداشته باشد از برخورد ناسنجیده متربیان رنجور شده و به تدریج مقاومت او سلب می شود. شکیبایی، ملایمت، خویشتن داری، صداقت، امانت داری، رازداری، و هماهنگی در گفتار و رفتار، از جمله ویژگی های رفتاری لازم برای مربی است. همچنین داشتن انگیزه، سلامتی روحی و شجاعت نیز از نظر روانی در امر تربیت تأثیرگذار است. مربی باید غرور، ناامیدی، و تکبر را از خود دور نموده و هنرمندانه بکوشد تا به نتیجه دلخواه برسد. علاوه بر این ها، تخصص، تجربه، آراستگی ظاهر، زیرکی، آشنایی با ویژگی های متربیان، شناخت استعدادهای آن ها، و آشنایی با مسایل روز و علم روان شناسی نیز از جمله نیازهای یک مربی کارآمد می باشد.

این پایان نامه از یک مقدمه وچهارفصل تشکیل شده است.در فصل اول ضمن بیان مسله وطرح سوالات ،فرضیه، هدف ،پیشینه، وقلمرو تحقیق واژه های کلیدی مانند نظام،تشویق ،تنبیه وسنت از نظرلغت واصطلاح،در پرتوی قرا?ن وحدیث مورد بررسی قرار گرفته سپس اهمیت ونقش تشویق وهدف تشویق وتنبیه ونقش ا?ن در تربیت،هم مورد بحث واقع شد. در فصل دوم ابتداء انواع تشویق وتنبیه که به عمومی وفردی تقسیم می شود،ذکرشده سپس شرایط تشویق وتنبیه ونکات مهمی که می بایست در مورد تشویق وتنبیه رعایت شود،بااشاره به ا?یات وروایات معصومین (ع) مورد توجه قرارگرفت،ودرادامه دیدگاه موافقان ومخالفان تشویق وتنبیه ونقد آنهاارایه گردید. در فصل سوم ازا?ثار وپیا?مد های تشویق وتنبیه وا?فات تشویق نا بجا و تنبیه وعوارض ا?ن بحث شده است، که برای انجام هر کار باید اول از ا?ن شناخت کامل داشته باشد وسپس انگیزه لازم وکافی موجود باشد، ا?ن وقت اگر برای ا?ن حرکت کند حتماً کاربه نتیجه می رسد. در فصل چهارم مراحل وشیوه های تشویق وتنبیه از دید گاه قرا?ن وسنت مورد نقد وبررسی قرارگرفت،که اولاً باید با روش کلامی استفاده کرد مانند تحسین ،رضایت مندی،دعا کردن درحق متربی ،تحریص کردن وغیره وسپس به روش مالی هم اشاره شده است و سرانجام به روش ومرحله ی عاطفی وروانی ومراحل تنبیه که از تغافل، انتساب به غفلت وسهو وانذار وتنبیه بدنی تشکیل می شوند،مورد بررسی قرار گرفت. و در مرحله نتیجه گفتم که تشویق اگر به درستی و برای حفظ شرائط و موقعیت های ویژه از آن استفاده شود، تأثیر مثبت در اصلاح کودکان و نوجوانان و جوانان خواهد داشت و همچنین تأدیب و تنبیه به عنوان یک روش تربیتی بعد از اعمال تمامی روش های تربیتی قابل قبول است. و پیشنهاد می شود که در این زمینه پایان نامه ها به عنوان تشویق و تنبیه در نهج البلاغه و درسیره معصومین (ع) و در علوم تربیتی از منظر روایات معصومین (ع) نوشته شود.

«زبان دین»، دانشی است که به بررسی گزاره های دینی و کشف صفات عام و خاص آن می پردازد، به ویژه اوصافی که متون مقدس را از دیگر متون و باورها متمایز می کند. «زبان قرآن» نیز از موضوعات جدید و مهم در علومی مانند قرآن، تفسیر، کلام و فلسفه است که به تحلیل گزاره های قرآنی و مبانی فهم آن ها، و نیز بررسی جنبه های گوناگون زبانی این کتاب آسمانی، نظیر روش تفهیم آموزه ها به مخاطبان، شناختاری و معناداری گزاره های قرآنی و سایر کارکردهای آن می پردازد. برخی از قرآن پژوهان، با پیش فرض معناداری و شناختاری بودن زبان قرآن، دیدگاه های متفاوتی را درباره چگونگی گزاره های قرآنی نسبت به مخاطبان ارائه کرده اند که زبان عرف عام، عرف خاص و فطرت در زمره مهم ترین آنهاست؛ گرچه هر یک از این نظریات بر سیبل حصر به قرآن نسبت داده شده اند . اما جامعیت کافی ندارند و با چالش هایی جدّی روبرو هستند. با پذیرش مبنای تألیفی بودن زبان قرآن دستاوردهای زبانی هر یک از نظریات مذکور در بستر تألیفی آن جایگاه خود را می یابد. در عین حال برخی از ابعاد زبانی قرآن همچنان مغفول مانده است. یکی از این ابعاد بعد انگیزشی زبان قرآن است. عنصری که در تمامی قرآن انتشاری وسیع داشته و با اهداف تربیتی آن پیوندی عمیق دارد. مقصود از انگیزشی بودن زبان قرآن آن است که گوینده این کلام ارجمند، محرّک ها و عواملی را در سخن خود به کار می گیرد، تا مخاطب را به امور مقصود و واکنش های مطلوب خود فراخواند. انگیزش زبانی در گزاره های خبری و انشائی قرآن انتشار داشته و زبان های هدایت، فطرت، عرف و ... نیز از آن بهره دارد، پس انگیزش، یک عنصر یا مولفه زبانی برای همه قرآن است. در این پژوهش که با روشی توصیفی و تحلیلی انجام پذیرفته است ضمن بررسی نحوه تعامل مولفه های مختلف زبانی با یکدیگر در پرتو اهداف تربیتی قرآن، نقش محوری انگیزش در تربیت نیز برجستگی ویژه خود را یافت . تأمل در جایگاه دستاورد پژوهش های زبانی در حوزه قرآن در میان مولفه های کلی تعلیم و تربیت نیز ما را به این حقیقت رهنمون ساخت که دستاورد های مذکور میان اصول کلی تعلیم و تربیت قابل شناسائی و باز تعریف است لذا نحوه تأثیر گذاری این اصل بر ساحتها و روشهای تربیتی قرآن نیز مورد بررسی و تبیین قرار گرفت. زبان تألیفی قرآن با محوریت مولفه انگیزش، با مقتضیات فطری و قوای شناختی آدمی هماهنگی دارد و برای تربیت و رساندن او به هدف غایی آفرینش است. از این رو قرآن کریم شیوه های فراوان را برای انگیزش قوای معرفتی و نیز گرایش ها و رفتارهای او به کار می گیرد که هر یک، کاربردهای تربیتی گوناگونی را در پی دارند. روش های مختلف قرآن مجید برای انگیزش های علمی و عملی، گواهی سترگ بر معرفت بخشی و صدق گزاره های قرآنی و مطابقت آن ها با واقع است، پس زبان انگیزشی، زبانی واقع نما و معرفت بخش نیز میباشد.