نام پژوهشگر: مجتبی مقصودی

سیاست خاورمیانه ای اسلام گرایان ترکیه (2010-2002)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  جلال الدین نمینی   مجتبی مقصودی

این پژوهش بدنبال ارائه تصویری روشن از عملکرداسلام گرایان در ترکیه و سیاست خاورمیانه ای آنها بویژه لایه های زیرین این سیاست می باشد. مطالب این پژوهش عمدتا با استفاده از منابع دست اول (به زبان ترکی استانبولی) تهیه و طی آن ابتدا از زاویه تئوریک به موضوع پرداخته شده است. در بعد نظری به تئوری عمق استراتژیک احمد داوداوغلو، استاد روابط بین الملل دانشگاه بی کنت استانبول و وزیر خارجه دولت ترکیه تاکید شده و چگونگی بهره برداری اسلام گرایان ترکیه از این تئوری در صحنه عمل مطرح مورد بحث قرار گرفته است. در این رابطه تاکید نظریه فوق بر ریشه های تاریخی ترکیه در خاورمیانه و ضرورت بهره برداری از آن در سیاست خارجی حائز اهمیت می باشد. سپس موضوع از بعد تاریخی بررسی شده و روند پر افت و خیز سیاست خاورمیانه ای امپراطوری عثمانی و وارث آن جمهوری ترکیه مورد بحث قرار گرقته است. در نهایت رویکرد اسلام گرایان ترکیه نسبت به خاورمیانه با تمرکز بر دوره زمانی 2002 الی 2010 میلادی تبیین گردیده است. در این دوره در ترکیه، اسلام گرایان به رهبری رجب طیب اردوغان در قالب حزب عدالت و توسعه در قدرت بودند فلذا دیپلماسی فعال این حزب در خاورمیانه بویژه در دو جهت تعدیل روابط با اسرائیل و توسعه مناسبات با کشورهای عربی خاورمیانه مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. همچنین به دیدگاه های این حزب در رابطه با بحران های خاورمیانه مبنی بر تلقی فرصت از آنها و لزوم برخورد فعال و موثر با این بحران ها پرداخته شده است. در نهایت تلاش شده است ماهیت این سیاست مورد کنکاش قرار گیرد.

واکش سیاست خارجی دولت های آقای هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی در برابر دول آلمان,فرانسه،انگلیس و ایالات متحده ی آمریکا
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  عزیز فرهادی   حسین تفضلی

بعضی از تحلیل گران، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را در قالب آرمان گرایی با ماهیتی ایده ئولوژیک مورد بررسی قرارمی دهند و برخی دیگر، برای تعریف و توصیف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از واقع گرایی استفاده می کنند. از نظر این گروه، سیاست خارجی ایران در زمان ریاست جمهوری آقای رفسنجانی و خاتمی به واقع گرایی بیشتر نزدیک است زیرا ایران توانست خود را از انزوای سیاسی دوران جنگ تحمیلی خارج نماید و زمان ریاست جمهوری آقای رفسنجانی و خاتمی تلاش هایی نسبتاً موفقیت آمیز، جهت عادی سازی روابط و تشنج زدایی با اروپا، برای کاهش تنش با آمریکا، مشارکت فعال در مجامع و سازمان های بین المللی، در قالب چندجانبه گرایی،توسعه ی روابط با شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای آسیایی میانه و قفقاز در چهارچوب منطقه گرایی و همکاری با روسیه و چین بر مبنای عدم تعهد اصلاح طلب صورت پذیرفت. دولت آقای رفسنجانی با عمل گرایی اقتصادی در عرصه های داخلی و خارجی به اقتصاد و مسایل آن اولویت داد و تلاش کرد، در سیاست خارجی با رویکرد تنش زدایی و سیاست همکاری جویانه، روابط ایران را با کشورها بهبود بخشید. در دولت آقای خاتمی، ضمن پایبندی به اصول اهداف و ارزش های انقلاب اسلامی، اولویت به توسعه گرایی سیاسی ـ فرهنگی و توجه به صلح گرایی و اعتمادسازی بود. تنش زدایی و طرح ایده ی گفت و گوی تمدن ها در سیاست خارجی سبب همگرایی ایران و دولت های بزرگ اروپایی مانند آلمان، فرانسه، انگلیس و ایتالیا گردید. پس از حادثه ی 11سپتامبر2001، سیاست انگلیس، فرانسه و آلمان در زمینه ی مسایل کنترل برنامه های هسته ای ایران، رعایت حقوق بشر، مذاکرات صلح خاورمیانه و مبارزه با تروریسم با سیاست آمریکا بسیار هماهنگ شده است و نزدیک تر شد.

تاثیر فرهنگ سازی سیاسی رسانه ملی بر فرآیند آتی توسعه سیاسی در جمهوری اسلامی ایران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  محمد باقر منصورزاده   محمد رحیم عیوضی

بیش از صد شبکه تلویزیونی و رادیویی و استانی و برون مرزی، انتشار روزنامه و چند هفته نامه و ماهنامه، چاپ و نشر کتاب، عرضه محصولات صوتی و تصویری و ... در کنار امکانات کم نظیر سخت افزاری و نرم افزاری، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را به یک غول رسانه ای تبدیل کرده است. اگر کارکرد رسانه های امروز را صرفاً اطلاع رسانی و سرگرمی سازی بدانیم، صدا و سیما براساس گفته ی رهبر فقید جمهوری اسلامی، دانشگاهی است که وظیفه فرهنگ سازی و آگاهی بخشی را نیز بر عهده دارد اما گاه به نظر می رسد این رسانه در انجام بعضی تکالیف و وظایف خود ناتوان است و میدان را به رقبای متعدد و بعضاً مغرض خود وا می گذارد. متن پیش رو سعی دارد ضمن تبیین فرهنگ سازی سیاسی کنونی رسانه ملی، تأثیر آن را بر توسعه سیاسی در جمهوری اسلامی ایران مورد ارزیابی قرار دهد. پیرامون همین موضوع این فرضیه طراحی شده است که فرهنگ سازی سیاسی کنونی رسانه ملی فرآیند توسعه سیاسی را با مشکل اساسی روبرو می سازد. واژگان کلیدی : رسانه، رسانه ملی، توسعه سیاسی ،فرهنگ سیاسی ،فرهنگ سازی .

نفوذفرهنگی ترکیه در قفقاز
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  مهدی ایمانی   حمید پیشگاه هادیان

این پژوهش شامل چهار فصل است که در فصل اول کلیات بحث و سپس بررسی نظری صورت گرفته است که با استفاده از مباحث فرهنگی روابط بین الملل مانند سازه انگاری، پست مدرنیسم و مباحث قدرت نرم مطروحه توسط جوزف نای ستون پایه نظری بحث را شکل داده و تحقیق براین پایه گرد آوری شده است. در فصل سوم جغرافیای تاریخی و فرهنگی منطقه قفقاز جنوبی در سیاست خارجی فرهنگ محورترکیه طی سالهای1991الی ژوئن 2011 ذکر شده است. این فصل از تحقیق به مختصات و ویژگی های منطقه و کشورهای آن اشاره نموده و سپس به نقش مولفه فرهنگ در سیاست خارجی ترکیه پرداخته است. بعد از آن شیوه های نفوذ فرهنگی سیاست خارجی ترکیه طی سالهای 2011-1991دربین کشورهای منطقه قفقازجنوبی کنکاش شده است. در فصل چهارم منافع رقابت آمیز فرهنگی ترکیه با روسیه و ایران در منطقه قفقاز جنوبی بیان و در ادامه سیاست های بدیل فرهنگی ترکیه با آنها ذکر شده است، و درنهایت جمع بندی لازم صورت رفته و پیشنهادات لازم ارائه گردیده است. مهمترین هدف پژوهش بررسی سیاست خارجی فرهنگ محور ترکیه در منطقه قفقاز جنوبی طی سال های 1991الی ژوئن 2011 است که با استفاده از روش توصیفی، تحلیلی و ابزار کتابخانه ای و اسنادی انجام شده است. مهمترین نتایج به دست آمده تبیین اهمیت منطقه قفقاز جنوبی در ارتقای جایگاه کشورها در نظام بین الملل است که ترکیه این مهم را با استفاده از عنصر فرهنگ می خواهد کسب نماید و وزنه خود را در عرصه بین الملل بالا ببرد.

آسیب شناسی سیاستگذاری های قومی و تاثیر آن بر امنیت ملی نظام جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر ایل قشقایی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  پیمان عباسی   مجتبی مقصودی

این پژوهش در پی یافتن پاسخی برای این سوال است که : نقاط ضعف و آسیب های سیاستگذاری قومی جمهوری اسلامی ایران چه بوده، اعمال و اجرای این سیاستگذاری ها به ویژه از ناحیه ایل قشقایی چه تاثیری بر امنیت ملی کشور داشته است ؟ و همینطور در صدد به آزمون گذاشتن این فرضیه می باشد که : عدم بهره گیری از ظرفیت های مشارکتی اقوام به ویژه نخبگان قومی و از جمله قشقایی ها مهمترین ضعف و آسیب در عرصه سیاستگذاری قومی از ناحیه جمهوری اسلامی است که ضریب امنیت ملی کشور به ویژه در شرایط گذار و بحرانی را کاهش داده است. در فصل مطالعات نظری به بررسی انواع مدلهای سیاست های قومی پرداخته شده است. بررسی پیشینه سیاستگذاری های قومی به دو بخش عمده تقسیم گردیده : یک- دوران سلطنت پهلوی : دوران پهلوی اول و دوران پهلوی دوم که خود به سه دوره تقسیم گردیده : از 1320 تا 28 مرداد 1332، از 28 مرداد 1332 تا انقلاب سفید 1341 و از انقلاب سفید 1341 تا بهمن 1357. دو- دوران جمهوری اسلامی که به چهار دوره تقسیم گردیده : دوران حکومت انتقالی، دوران جنگ تحمیلی، دوران سازندگی و دوران اصلاحات. در فصل آخر هم به بررسی آسیب شناسانه سیاست های قومی در قبال طوائف و عشایر ایل قشقایی و تاثیرات آنها بر امنیت ملی پرداخته شده است. در فصل نتیجه گیری و پیشنهادات نیز به این نتیجه رسیده ایم که از میان مدلهای مختلف سیاست های قومی، مدل "وحدت در کثرت" مناسب ترین مدل برای اتخاذ و اجرای سیاست های قومی در تعامل با تمامی اقوام و علی الخصوص ایل قشقایی می باشد. در انتها نیز به ارائه برخی پیشنهادات کاربردی در حوزه های سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، آموزشی و ... پرداخته شده است.

وضعیت سیاسی - اجتماعی زنان افغانستان پس از سقوط طالبان
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  ساحره غله دار   مجتبی مقصودی

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): کشور افغانستان در طول چهل سال گذشته تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است، در این میان وضعیت زنان افغان نیز فراز و نشیب های زیادی بخود دیده است. این پایان نامه به شرایط زنان این کشور پس از سقوط طالبان می پردازد. درارزیابی وضعیت زنان افغان شاخص هایی نظیر؛ آموزش وپرورش، اشتغال، بهداشت، ازدواج و مشارکتهای سیاسی از جمله حق انتخاب شدن و حق انتخاب کردن، امنیت محیط زندگی زنان، میزان دسترسی به سیستم قضایی عادلانه، شاخصهای حیاتی مورد توجه قرارگرفته است. در مقاطعی زنان افغانی در محدودیت کامل می زیسته و کمترین مشارکتی در زمینه های اجتماعی و سیاسی نداشته اند. در این پژوهش تلاش شده تا فرازو نشیب ها، کاستی ها و تنگناهای اجتماعی- سیاسی زنان افغان در دو سده اخیر و بویژه در دوران طالبان احصاء شود. در مرحله بعد وضعیت سیاسی - اجتماعی زنان افغانستان پس از سقوط طالبان و تغییرات در وضعیت سیاسی- اجتماعی نیمه محروم جامعه این کشور مورد دقت نظر و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. با توجه به اوضاع افغانستان و عدم وجود امنیت در این کشورهمچنین جدید بودن موضوع تحقیق مورد نظر تلاش شده است از روش تحلیلی و توصیفی سود برده شود.اثر در پنج فصل سازماندهی شده است. در فصل اول این تحقیق کلیات طرح مورد بررسی قرار می گیرد. فصل دوم در دو بخش تدوین شده است. در بخش اول فصل دوم به بررسی هویت زن، نقش و جایگاه حقوقی زنان در اسلام و غرب پرداخته می شود و در بخش دوم این فصل، مشارکت سیاسی و اجتماعی، عوامل موثر بر مشارکت و اهداف و کارکردهای مشارکت زنان مورد بررسی قرار می گیرد.فصل سوم با عنوان "محیط شناسی جغرافیایی، فرهنگی، سیاسی و تاریخی افغانستان وضعیت سیاسی - اجتماعی زنان افغانستان از دوران عبدالرحمن خان تا عصر طالبان مورد ارزیابی قرار می گیرد و در فصل چهارم وضعیت سیاسی - اجتماعی زنان افغانستان در دوران طالبان را مورد بررسی قرار می دهیم. فصل پنجم اختصاص به بررسی وضعیت سیاسی - اجتماعی زنان افغانستان در دوران پس از سقوط طالبان دارد. پایان نامه با جمع بندی، نتیجه گیری و لیست منابع خاتمه می یابد. مهمترین یافته این پژوهش در این نکته خلاصه می شود که وضعیت سیاسی- اجتماعی زنان افغانستان اگر چه پس از سقوط طالبان به لحاظ حقوقی و مشارکت در عرصه های سیاسی و اجتماعی (از جمله ساختار دولت، فعالیت حزبی، مطبوعاتی و نهادهای مدنی و برخورداری از آزادی های اجتماعی و آموزش عمومی و بهداشتی) بهبود و ارتقاء یافته، ولی همچنان با موانع جدی ساختاری و فرهنگی روبرو است.

تأثیر رسانه های ارتباط جمعی عربستان سعودی بر سیاست خارجی این کشور
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  علی عرب زاده   مجتبی مقصودی

عربستان سعودی یکی از کشورهای موثر در منطقه خاورمیانه بشمار می رود. موقعیت جغرافیایی، وجود خانه خدا وبارگاه ملکوتی نبی مکرم اسلام حضرت محمد(ص)در مدینه منوره، باداشتن مردمی مسلمان و نیز ذخائر عظیم نفتی، عربستان سعودی را در ردیف کشورهای مهم منطقه قرار داده است. از زمان تأسیس این کشور توسط محمد ابن سعود، دین یکی از ارکان این جامعه بوده است. حاکم از قدرت دین در این جامعه سنتی با بافت قبیله ای بهره برداری نموده و با ائتلاف محمد ابن سعود با محمد ابن عبدالوهاب قدرت پادشاه این کشور هر روزفزونی یافته و محمدین بر کل حجاز مسلط شدند. آل سعود از تمام ثروت نفت برای تثبیت جایگاه خود استفاده کرده وازهمان ابتدا سیاست ترویج دین اسلام و تقویت نهادهای متعصب دینی که محمد بن عبدالوهاب آن را نهادینه وپایه گذاری کرده بود مبادرت نموده اند .

نقش رسانه ی ملی (صدا و سیما) پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری بر اعتماد مخاطبان خود (با نگرش بر استان ایلام)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  مرتضی علی پور   علی اصغر زرگر

انتخابات ریاست جمهوری یکی از مهمترین فعالیت ها درعرصه سیاسی کشور است. درروند پرشتاب توسعه ی جهانی، تکنولوژی ارتباطی بخصوص رسانه ی دیداری و شنیداری برتوسعه ی سیاسی جوامع اثری غیر قابل تصور دارند. انتخابات دهم ریاست جمهوری در ایران و حوادث پیش و پس از آن، این جریان را به نوعی یک انتخاب منحصر به فرد در تاریخ 30 ساله جمهوری اسلامی ساخت و یکی از تأثیرگذارترین عوامل بر آن حضور رسانه ی ملی (صدا و سیما) در این جریان بود که علاوه بر جلب اعتماد مخاطبان به نوعی بر مشارکت اجتماعی افراد به عنوان سرمایه ی اجتماعی کشور بسیار تأثیرگذاشت. ضمن مرور در ابعاد نظری موضوع علاوه بر ارائه ی نظریاتی در حوزه ی رسانه (برجسته سازی و رفتار انتخاباتی) به نظریات جامعه شناختی در حوزه ی اعتماد اجتماعی اندیشمندانی مانند دورکیم و مارکس استناد شده است. پژوهش حاضر،نقش رسانه ی ملی (صدا و سیما) پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری بر اعتماد مخاطبان خود را با نگرش بر استان ایلام بررسی می کند که ضمن پاسخ به تأثیر عملکرد رسانه ی ملی بر میزان اعتمادسازی مخاطبان در استان ایلام پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری به بررسی رابطه ی رسانه ی ملی با اعتماد اجتماعی و مشارکت سیاسی مردم استان ایلام پرداخته و نقش این رسانه را در شرایط سیاسی کشور بعد از انتخابات روشن می سازد. در این تحقیق پیمایشی روش اصلی میدانی – اسنادی می باشد که اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه استخراج گردیده است. برای سنجش اعتماد مدنی از معرف های صداقت، صراحت، اعتماد و اطمینان استفاده شده. نتایج طیف برش قطبین ده گویه ای دارای همبستگی معناداری در سطح اطمینان 9/0 است و ضریب کرونباخ نیز 9/0 می باشد که در نتیجه روایی آن نیز،قابل قبول است و نشان از رضایت و اعتماد مردم به رسانه دارد. واژگان کلیدی: رسانه ملی، برجسته سازی، اعتماد اجتماعی، انتخابات، مشارکت سیاسی، رسانه های خارجی، استان ایلام

نقش و کارکرد مجلس شورای اسلامی در سیاست خارجی ایران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  علی غفاری   مجتبی مقصودی

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): در جهان امروز پارلمان های کشورها علاقه مندند در فرآیند تدوین و تنظیم سیاست خارجی کشورشان نقش و تأثیر بیشتری داشته باشند. در حال حاضر یکی از روش های تقویت سیاست خارجی استفاده از طرفیت بالای دیپلماسی پارلمانی در سطح منطقه ای، قاره ایی و بین المللی است؛ چرا که توسعه همکاری پارلمانی می تواند بسترهای لازم را برای انعقاد تقضانامه های دو یا چند جانبه را میان مجلس با همتایان پارلمانی خود با هدف ارتقای همکاری سیاسی فراهم نمایند. یکی از نهاد های تأثیرگذار در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مجلس شورای اسلامی می باشد. در نظام سیاسی کشور ما مجلس بر اساس متن مصرح قانون اساسی نقش بسیار مهمی در تصمیم سازی های کلان کشور به خصوص در حوزه سیاست خارجی دارد. با توجه به جایگاه مجلس شورای اسلامی در قانون اساسی، مجلس برای تأثیرگذاری در این حوزه می تواند از ابزارهای مختلف که قانون اساسی بطور صریح در امور تقنینی و امور پارلمانی، تصویب عهدنامه ها، پیمان نامه ها، تصویب و اصلاح خطوط مرزی، دریافت و یا اعطای وام یا کمک های بلاعوض، تصویب بودجه، تذکر، سوال و استیضاح وزیر امور خارجه، تصویب لوایح که از سوی دولت در خصوص سیاست خارجی به مجلس شورای اسلامی واگذار شده است در سیاست ایران نقش ایفا نماید. از سوی دیگر مجلس می تواند با فعال کردن گرو های دوستی پارلمانی، روابط دیپلملتیک با کشورهایی را که دچار چالش های سیاسی شده اند، بهبود بخشیده و با استفاده از افزایش ظرفیت فعالیت های گروه های دوستی پارلمانی مجلس ایران با گروه های دوستی پارلمانی سایر کشور ها و خارج ساختن این ارتباطات از حالت نمایشی بصورت عملیاتی و تخصصی می تواند بسترساز ارتقای جایگاه مجلس در عرصه دیپلماسی پارلمانی باشد

دیپلماسی پارلمانی و تاثیر آن برسیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  سیدحسین حسینی   مجتبی مقصودی

دیپلماسی پارلمانی از ابزارهای نوین تاًمین منافع وملاحظات کشورها در نظام بین الملل محسوب می شود.به همین دلیل تمایل برای توسعه وتقویت آن در کشورها ومناطق مختلف به طور روزافزونی افزایش پیدا کرده است.اکنون این مسئله به رسمیت شناخته شده است که دیپلماسی پارلمانی بخش مهم وموثری از دیپلماسی عمومی یک کشور به حساب می آید.امروزه در بسیاری از کشورها موضوع تخصیص ظرفیت های مناسب دیپلماسی پارلمانی به طور خاص در دستور کار قرار گرفته است.به همین ترتیب در جمهوری اسلامی ایران نیز موضوع فعال سازی نهاد پارلمان در فعالیت های دیپلماتیک در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است.مجلس شورای اسلامی با ابزارها وسازوکارهای مختلف مایل است که به موضوعات مرتبط با حوزه سیاست خارجی ورود نماید.البته در ایران موضوع دخالت پارلمان در مسائل سیاست خارجی از سابقه دیرینه ای برخوردار است به نحوی که می توان مطالعه این موضوع را از ابتدای تشکیل نهاد مجلس در کشور مورد بررسی قرار داد.در واقع تاریخچه نقش آفرینی مجالس قانونگذاری ایران در حوزه سیاست خارجی در دو مقطع پیش وپس از انقلاب اسلامی قابلیت ارزیابی دارد اگر چه ادوار نخستین مجلس در ایران هم از جانب حکومت داخلی وهم از طرف قدرت های بزرگ خارجی تحت فشار قرار داشتند،با این وجود مجلس در طول این سالها برخی تصمیمات مهم وتاثیرگذاری را در عرصه روابط خارجی اتخاذ نمود.پس از پیروزی انقلاب اسلامی،مجلس شورای اسلامی بعد از نهادهایی چون رهبری،ریاست جمهوری،شورای عالی امنیت ملی ووزارت امور خارجه از جمله نهادهای اثر گذار فرایند تدوین سیاست خارجی کشور بوده است.این صلاحیت به موجب اصولی از قانون اساسی به مجلس داده شده تا در این فرایند دخالتی اثر گذار داشته باشد.با این حال مجلس شورای اسلامی در برخی مقاطع کمتر مایل به ایفای نقش فعال در حوزه سیاست وروابط خارجی بوده است.هرچند پژوهش حاضر موید آن است که در سالهای اخیر وبویژه در دوره هشتم مجلس شورای اسلامی،نهاد پارلمان در ایران بواسطه برخی ابتکارات شخصی یا نهادی موفق به تقویت روند دیپلماسی پارلمانی در کشور شده است.

چالشهای همبستگی ملی پیش روی حاکمیت عراق پس از سرنگونی صدام
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  افشین مرادخانی   ملک تاج خسروی

چکیده : همبستگی ملی یکی از مهمترین الزامات و فرایندهایی است که از طریق آن حضور گروه های مختلف قومی - مذهبی در چارچوب یک سرزمین واحد تضمین می شود. این فرایند که در تئوری های کلاسیک دولت - ملت سازی، مبتنی بر اجبار بوده و در رویکرد لیبرال از طریق فرایند دموکراتیزاسیون یا دموکراسی اجماعی صورت می گیرد، در میان بسیاری از دولت های در حال توسعه و به ویژه دولت های خاورمیانه از اهمیت بسیاری برخوردار است. در جوامعی همچون عراق که مختصات فرهنگی و ترکیب جمعیتی آنها از لایه های هویتی، خرده فرهنگ ها و اقوام گوناگون تشکیل شده ، این موضوع از مسائل مهمی است که تهدیدها و چالش های زیادی برای این کشور به همراه داشته است .از آنجا که حلقه اول در امنیت ملی هر کشور پس از امنیت داخلی، حوزه بلافصل با همسایگان است لذا تغییر و تحولات در محیط سیاسی – امنیتی این حوزه بر نظام و سیستم امنیتی ایران اثرات مستقیم و غیرمستقیم خواهد داشت.بر این اساس در این پژوهش تلاش خواهد شد به بررسی مهمترین عوامل و موانع همبستگی ملی در عراق بعنوان یکی از همسایگان ایران و از عوامل موثر در نظام امنیت منطقه ای آن پرداخته شود. با توجه به چالش های پیش روی همبستگی ملت عراق می توان مهمترین چالش ها را عدم تحقق فرآیند دولت سازی تنوع قومی مذهبی و تأثیر گذاری بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای دانست. این تحقیق باروش توصیفی ، تحلیلی در پنج فصل با بیان دیدگاه ها و نظریاتی در مورد چالش های همبستگی ملی ،قومی ، مذهبی و جامعه شناسی عراق بیان و در پایان نتیجه گیری و راهکارهایی ارائه گردیده است، روش شناسی موجود در پژوهش رئالیسم بر اساس همگرایی و واگرایی با استفاده از نظریات امیل دورکیم پرداخته شده است .

مقایسه سیاست های ایران و ترکیه در قبال کردها از 1970 تا 2010
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  انوشه دربندی   مجتبی مقصودی

عنوان و موضوع این رساله، سیاست های قومی و مساله کردها در ایران و ترکیه در فاصله سالهای 1970 تا 2010 می باشد و تلاش دارد روند شکل گیری دولت مدرن در دو کشور را به عنوان عامل مهمی در سیاسی شدن مسئله و مطرح شدن سیاست قومی از بعد داخلی بررسی می کند. با شکل گیری دولت مدرن در اروپا پس از قرار داد وستفالیا در 1648 و تکوین دولت ملت با وقوع انقلاب فرانسه و تبدیل شدن ناسیونالیسم به عنوان گفتمان مسلط بین المللی در قرن 19 و 20، شاهد سرایت این تفکرات به شرق و به ویژه خاورمیانه می باشیم. ترکیه و ایران به عنوان اولین کشور های غیر اروپایی نیز طی سده بیست اقدام به دولت سازی و ملت سازی مدرن کردند. در این دو کشور که به لحاظ تنوع جمعیتی از کشور های متکثر و چند قومی محسوب می شوند، الگوی دولت – ملت سازی، همانند سازی فرهنگی با تأکید بر ناسیونالیسم افراطی دولت ملاک عمل قرار گرفت. در نتیجه با شکل گیری و تکوین دولت مدرن در دو کشور ایران و ترکیه شاهد بروز حرکت های هویت خواهانه اقوام که بنا بر الگوی همانند سازی نادیده انگاشته شده بودند، نیز هستیم. این هویت خواهی ها و تحرکات سیاسی اقوام به ویژه کرد ها در دو کشور موجب توجه کشور های مذکور به مدیریت قومی و در نتیجه تلاش برای اتخاذ سیاست قومی گردید. در ترکیه تا سال 2000 و در ایران تا سال 1979 ( پیروزی انقلاب اسلامی ) الگو و سیاست قومی غالب در قبال کردها، همانند سازی اجباری بوده است اما با شروع قرن جدید سیاست های قومی ایران و ترکیه نیز به سمت همگرایی با اقوام و چند فرهنگ گرایی سوق داده شده اند.

عملکرد دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در آسیای مرکزی و قفقاز(2010-1991)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  سمیه آزادی   مجتبی مقصودی

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقرار دولتهای تازه تأسیس در آسیای مرکزی و قفقاز، که محصول دگرگونیهای عمیق در ساختار سیاسی ابر قدرت شرق بود، فصل جدیدی از مناسبات جمهوری اسلامی ایران و ترکیه با کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز آغاز شد. ایجاد دولتهای نوپدید برآیند استقرار نظمی نوین و مبتنی بر ارزشهای تازه بود. از این رو، تبیین استراتژی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در این کشورها و نیز بررسی نقش عوامل تأثیرگذار حاکم بر مناسبات فرهنگی دو کشور، از ضروریات موجود در این پژوهش است. زیرا، فرهنگ از لحاظ تأثیر وثیق آن بر حیات سیاسی - اجتماعی ملتها از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. بدین ترتیب، در این پژوهش تلاش شده تا پس از بررسی شرایط فرهنگی حاکم براین کشورها، به شناخت و بررسی اولویت ها، جهت گیری ها و نیز رویکردهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه با توجه به سوابق فرهنگی و تاریخی آنان با واحدهای نوپدید در این منطقه و همچنین تبیین آسیب هایی که در این زمینه متوجه دو کشور می باشد، پرداخته شود. در این راستا، با توجه به اهمیت و گستردگی موضوع مورد تحقیق، در این پژوهش تلاش گردیده تا از روش توصیفی ـ تحلیلی و تاریخی سود برده شود. همچنین اثر در پنج فصل سازماندهی شده، که در فصل اول این پژوهش کلیات تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد. فصل دوم، نیز در دو بخش تدوین یافته، که در بخش اول، به بررسی تئوری ها و نظریات مربوط به نقش فرهنگ در روابط بین الملل پرداخته می شود، و در بخش دوم نیز، به بیان انواع دیپلماسی و توضیح دیپلماسی فرهنگی در قالب تئوری پرداخته می گردد. فصل سوم این پژوهش، که در ارتباط با شناخت محیط فرهنگی منطقه آسیای مرکزی و قفقاز می باشد، در دو بخش جداگانه به ارزیابی ویژگی ها و شرایط فرهنگی حاکم بر هر یک از جمهوری های این حوزه پرداخته می شود. فصل چهارم، که در زمینه عملکرد دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آسیای مرکزی و قفقاز می باشد، در چهار بخش متوالی مورد بررسی قرار می گیرد، و فصل پنجم نیز، عملکرد دیپلماسی فرهنگی جمهوری ترکیه در آسیای مرکزی و قفقاز مورد ارزیابی واقع می شود. پژوهش حاضر، با جمع بندی، نتیجه گیری و ارائه راهکارها و نیز لیست منابع خاتمه می یابد. مهمترین یافته این پژوهش در این نکته خلاصه می شود، که عملکرد دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در آسیای مرکزی و قفقاز بین سال های 2010-1991 به دلیل نحوه تعامل متفاوت دو کشور با نظام بین الملل، شیوه و کاربست راهبردهای فرهنگی، و نیز میزان کارآمدی نهادهای مسئول امر دیپلماسی فرهنگی از نتایج متفاوتی بهره مند شده است.

بررسی انتقادی و آسیب شناسانه ی جریان اصلاح طلبی در ایران(1376-84)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  مهرنوش راهبر   مجتبی مقصودی

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): در انتخابات ریاست جمهوری 1376، گروهی از نخبگان، به تبع نیازها و خواسته های موجود در جامعه ی ایران، با طرح مفاهیمی همچون دموکراسی، جامعه مدنی، آزادی و لزوم مشارکت بیشتر مردم در عرصه های سیاسی و اجتماعی و با قصد انجام اصلاحات در روش ها و رویه های حاکم بر اداره ی کشور (به طور کلی با جهت گیری به سمت دموکراتیزاسیون نظام سیاسی) در قالب ساختار سیاسی موجود، به نحو غیرمنتظره ای اکثریت آراء را کسب کردند. پیروزی این نخبگان که سپس به نام "اصلاح طلبان" شناخته شده و اندیشه ی آنها نیز به "اصلاحات" مشهور شد، نقطه ی مهمی در تاریخ جمهوری اسلامی بود؛ اما تحقق هر چند نسبی شعارهای مطرح شده با چالش مواجه شد و تحولات دوره ی هشت ساله حضور اصلاح طلبان در قدرت سیاسی، ناکامی در اصلاحات و گذار به دموکراسی را نمایان ساخت؛ به نحوی که تحولات مذکور به خشونت فزاینده ی سیاسی- اجتماعی، خروج گسترده ی اصلاح طلبان از دایره ی قدرت و نیز بسته شدن بیش از پیش فضای سیاسی و اجتماعی انجامید. در واقع نخبگانی که به نحوی شگرف قدرت سیاسی را بدست آورده بودند، ظرف هشت سال به تدریج آن را به طور کامل از کف دادند. تأمل در مسأله ی مذکور، هدف اصلی این پژوهش را نقد و بررسی عملکرد جریان اصلاح طلب قرار داده است. پرسش اصلیِ پژوهش این است که؛ مهمترین چالش ها، ناکارآمدی ها و آسیب های جریان اصلاح طلب در راه دستیابی به اهداف خود، در دوره ی هشت ساله ی دولت اصلاحات (بین سالهای 1384-1376) چه بوده است؟ بر این اساس، تلاش شده است تا با بهره گیری از نظریات گذار به دموکراسی و در چارچوب نظرات نخبه گرایانه ی اودانل و اشمیتر، موضوع مورد پژوهش، تحلیل و تبیین شود. صورتبندی فرضیه ی پژوهش بدین گونه است که؛ جریان اصلاح طلب 1376 برای انجام اصلاحات و گذار به دموکراسی دچار ناکارآمدی هایی بود؛ ناتوانی در مذاکره و اجماع با مخالفان معتدل اصلاحات در نظام سیاسی و به دنبال آن، تعامل نامناسب با بدنه ی اجتماعی و جامعه مدنی، به همراه رادیکالیسم و عدم مرزبندی میان بعد رسمی و غیر رسمی توسط جریان اصلاح طلبی، سبب شد تا توافقی با مخالفان میانه رو و رادیکال اصلاحات صورت نگیرد و گذار به دموکراسی با شکست مواجه شود. این مسائل، مهمترین چالش ها و آسیب های جریان اصلاح طلبی در سالهای 84- 1376 بوده اند. انجام پژوهش با استفاده از روش های تحقیق تحلیل محتوای کیفی و تفسیری (تلفیقی) و روش های گردآوری اسنادی و نیز مستقیم (مصاحبه با شماری از صاحبنظران) صورت گرفته است. بر اساس یافته های پژوهش، اصلاح طلبان نتوانستند انسجام و مشی واقع گرایانه و میانه روی را در میان خود حفظ نموده و تعامل مناسبی با بدنه ی اجتماعی خود و نیز مخالفان اصلاحات برقرار کنند. نخبگان اصلاح طلب، به دنبال ناکامی های سیاسی، به تدریج اعتماد جامعه را از دست داده و دچار افول اجتماعی شدند. مجموعه حوادث رقم خورده در دوران اصلاحات، به خشونت و بی ثباتی سیاسی- اجتماعی نیز انجامید. در نهایت نیز اصلاح طلبان از کلیه ی حوزه های قدرت سیاسی به نحو بسیار گسترده ای خارج شدند و قدرت را به یکی از رادیکال ترین گفتمان های مخالف خویش واگذار کردند.

نقش توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در تحولات مصر2010-2011
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  حسین مرادیان   اردشیر سنایی

در عرصه سیاسی همزمان با جهانی شدن در عصر اینترنت، ارتباطات جهانی افزایش یافته است و این فشارها در خصوص حاکمیت مصر و این انقلاب تأثیر گذار بوده است که با افزایش آگاهی مردم نسبت به حقوق خویش در برابر دولت را در پی داشته است و فشارهای مردم از طریق فناوری اطلاعات به حکومت بسته مصر باعث شده که انقلاب در این کشور ایجاد شود که توسعه مردم سالاری و دموکراسی و انقلاب مصر نتایج این فناوری محسوب می شود ولی از سوی دیگر دولت مصر در مقابل خواسته های شهروندانش مقاومت می نماید که این افزایش سرکوب و خشونت را به همراه دارد که در نتیجه نظام سیاسی حاکم در مصر دچار خفقان می شود. بدین ترتیب فناوری اطلاعات و ارتباط از یک سو موجب باز شدن فضای سیاسی مصر و گسترش دموکراسی می شود از سوی دیگر مقاومت دولت مصر را در پی دارد و فضا را بسته تر و غیر دموکراتیک تر می نماید.

جهانگردی به مثابه بازوی اجرائی دیپلماسی بین المللی ایران فاصله زمانی 2010-2000
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  محمدرضا اصل جوادیان   علی اکبر امینی

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): صنعت گردشگری در همه ابعاد به سیاست های دولت وابسته است و این صنعت در توسعه سیاسی ایجاد و گسترش صلح، توسعه اقتصادی نقش بسیار مهمی دارد. لذا تدوین دیپلماسی گردشگری و اجرای آن می تواند زمینه ساز ورود گردشگران و ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی و به تبع افزایش توان مالی و افزایش درآمد ملی گردد. دولتها از گذشته های دور تا کنون به گردشگری به عنوان یک پدیده موثر در روابط بین الملل می نگرند. از آنجایی که دیپلماسی تعیین چارچوب سیاست خارجی هر کشور می باشد. دیپلماسی گردشگری باعث ایجاد صلح رونق اقتصادی خنثی کننده تبلیغات منفی در خصوص کشور ما ایران می گردد.گردشگری عامل مهم تفاهم و نفی تزاحم است. اگر سیاسیت را آنطوری که پاره ای تعریف می کنند علم و هنر اداره مسالمت آمیز جهان بدانیم، دیپلماسی گردشگری یکی از ابزارهای عمده سیاسی محسوب می گردد. و می تواند نقش مهمی در تفاهم و تشنج زدایی داشته باشد و در عین حال نه تنها تخریبی ایجاد نمی کند که در آمد زا و سازنده نیز هست.

تحلیل رفتار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران(1390 - 1368)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  احم رحیمی   مجتبی مقصودی

چکیده پایان نامه( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا ونتایج به دست آمده): رفتار سیاست خارجی، بازتاب مفاهیم تئوریک حاکم بر فضای سیاسی کشور، کنش، واکنش و اندرکنش دولت ها و نهادهای غیر دولتی در هر کشور، ارزیابی ها و نگرش های رهبران سیاسی و در نهایت رابطه بازیگران در صحنه بین المللی می باشد. و یکی از مهم ترین موضوعات و مسائل روابط بین الملل به شمار می رود، زیرا بقاء و حیات دولت - ملت ها به آن مربوط است. رفتار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران که برگرفته از عوامل ثابت و متغیری همچون، تاریخ ایران، دین اسلام و مذهب تشیع، گفتمان انقلاب اسلامی، جهان سوم گرایی و موقعیت ژئوپلتیک بوده، مبتنی بر منابع فردی، نقش گرایانه، حکومتی، ملی و خارجی بوده است. نهادهای متعددی اعم از رسمی و غیر رسمی بر کیفیت آن تاثیر گذار بوده و دوره ها و گفتمان های مختلف و متعددی را پشت سر گذاشته است. جهت گیری آن از همان ابتدا بر عدم تعهد بنا نهاده شد؛ هر چند در عمل بین رفتارهای تدافعی، تهاجمی، تعاملی و تقابلی در نوسان بوده است. اصول، مبانی و اهداف رفتار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، در ادوار مختلف بر شناساندن نظام جمهوری اسلامی ایران و کسب اعتبار و وجهه بین المللی، حفظ امنیت ملی، بقاء و صدور انقلاب، بازسازی اقتصادی از طریق تنش زدایی، همزیستی مسالمت آمیز و تنش زدایی بر اساس صلح گرایی مثبت، گفتگوی تمدنها و اعتماد سازی و به چالش کشیدن هنجارهای نظام بین المللی، محو رژیم اسرائیل و تلاش برای مدیریت نظام بین المللی تاکید داشته است. به نظر می رسد رفتار تصمیم گیران و بازیگران عرصه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می بایست بر درک درست و منطقی از شرایط داخلی و بین المللی و با تاکید بر حفظ منافع ملی باشد.این پژوهش که به روش کتابخانه ای و به شیوه تحلیلی – توصیفی و تاریخی انجام گرفته مبتنی بر تحلیل نوسانات رفتاری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بین سالهای1390 – 1368 بر اساس تئوریهای آرمانگرایی، واقعگرایی و سازه انگاری نکات کلیدی: رفتار، سیاست خارجی، جمهوری اسلامی، گفتمان، آرمانگرایی، واقعگرایی و سازه انگاری

نقش حزب عدالت و توسعه در نوسان قدرت ارتش ترکیه
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  جواد کرمی   رضا جلالی

پس از فروپاشی امپراتوری عثمانی و بدنبال آن تأسیس حکومت ترکیه نوین به رهبری آتاتورک در سال 1923 میلادی ترکیه یکی از کشورهایی است که تاریخ آن همواره با حضور مستقیم و غیر مستقیم نظامیان بر سیاست رقم خورده است. ارتش ترکیه تا سال 2002 قدرت را در اختیار خود داشت و هیچ خطری را متوجه خود نمی دید. در این سال حزب اسلام گرایی بنام عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان وارد عرصه سیاسی این کشور گردید که گذر زمان ثابت کرد این حزب و رهبرش به بزرگ ترین تهدید علیه نظامیان تبدیل خواهد شد. حزب عدالت و توسعه در دوران مدیریت خود توانسته است تغییرات اساسی در ساختار قدرت سیاسی و اجتماعی ترکیه ایجاد کند و بر افکار عمومی تسلط یابد که یکی از مهمترین اقدام آن کمرنگ کردن نقش نظامی ها در ساختار و نظام سیاسی کشور ترکیه می باشد. در این میان ارتش اکنون در وضعیتی قرار گرفته است که نه فقط زمینه های دخالتش در سیاست روز به روز سخت تر می شود بلکه به واسطه کشف و خنثی سازی عملیات های مخفی(چکش سنگین) جایگاه مردمی اش بسیار ضعیف تر از گذشته شده است. به نظر می رسد ژنرال های ارتش در ترکیه راهی جز پذیرفتن اقتدار و تثبیت قدرت حزب عدالت و توسعه در این کشور ندارند و همچنین سکولارها نیز به این نتیجه رسیده اند که سرنگون کردن حزب عدالت و توسعه که توانسته است دستاوردهای فوق العاده ای را در چند سال اخیر بدست آورد بسیار دشوار بوده و بعید است که نظامیان سکولار بتوانند در برابر حزب عدالت و توسعه و اسلام گرایان دوام آورند و در نتیجه مجبور هستند که خود را از صحنه سیاست دور کنند. سوال اصلی که مطرح می شود این است که نقش حزب عدالت و توسعه در نوسان قدرت ارتش ترکیه چگونه می باشد؟ در فرضیه این پژوهش اینگونه می توان بیان نمود که با قدرت یافتن حزب عدالت و توسعه در ترکیه از قدرت و اختیارات ارتش کاسته شده است.

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و تهدیدات امنیتی، منطقه ای آن (2002 -1991)با تاکید بر خاورمیانه
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1389
  آرمان منصوری   مجتبی مقصودی

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه،اهداف، روش های اجرا و نتایج بدست آمده): سیاست خارجی و امنیت ملی دو مقوله بسیار پیچیده و در عین حال وابسته بهم می باشند که شناخت دقیق و تصمیم گیری درست در رابطه با آنها، ضامن امنیت پایدار و در نتیجه تحقق منافع ملی خواهد بود. پیروزی انقلاب اسلامی در دهه های پایانی قرن بیستم و ارائه الگویی جدید در روابط بین الملل بر مبنای ایدئولوژی اسلامی و شعار نه شرقی و نه غربی، شرایط متفاوتی را برای کشور ایجاد نمود. در چنین شرایطی مهم ترین هدف جمهوری اسلامی ایران تأمین امنیت ملی و حفاظت از آرمان ها و دستاوردهای انقلاب اسلامی است. با فروپاشی نظام دو قطبی و پایان جنگ سرد، فصل جدیدی در نگرشهای امنیتی جهان پدیدار گردید که بازنگری در مفهوم تهدید و امنیت را برای بسیاری از کشورها بویژه جمهوری اسلامی ایران ضروری ساخت. حضور قدرتهای فرامنطقه ای و در رأس آنها ایالات متحده آمریکا و نقش آفرینی قدرتهای منطقه ای وابسته به غرب، در کنار بحران های متعددی چون: 11سپتامبر،بحران عراق، بحران افغانستان، منازعه اعراب و اسرائیل و .... تهدیدات امنیتی جدیدی را در سطح منطقه خاور میانه برای جمهوری اسلامی ایران متصور نمود که نیازمند شناخت دقیق این تهدیدات و تصمیم گیری درست و منطقی برای مواجه با آنهاست که در این صورت با توجه به ظرفیت ها و توانمندی های جمهوری اسلامی ایران می توان نه تنها از این بحران ها عبور نمود بلکه آنرا به فرصتی برای توسعه و پیشرفت کشور تبدیل نمود.

نقش ابزارهای نوین ارتباطی در پیشبرد جنبش های اجتماعی در قرن بیست و یکم؛ مطالعه موردی شمال افریقا
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  شقایق حیدری   مجتبی مقصودی

جنبش های اجتماعی که از اواخر سال 2010 در خاورمیانه و شمال افریقا و در جهان عرب آغاز شده، که برخی از آنها به وقوع انقلاب در این کشورها منجر شده، مانند تونس، مصر و لیبی، و برخی هنوز در حال وقوع و شکل گیری است مانند یمن و بحرین، توجه بسیاری از صاحب نظران و تحلیل گران در داخل و خارج منطقه را به خود معطوف داشته است. هر چند متغیرهای متعددی را در چگونگی شکل گیری این جنبش ها می توان جستجو کرد، از جمله حرکت جوامع به سوی فرآیند جهانی شدن، شکاف های اجتماعی و طبقاتی موجود در کشورهای عربی، تشدید روند دموکراسی خواهی، مشکلات اقتصادی و ناکارآمدی سیستم های سیاسی مستقر، اما واقعیت آن است که مهمترین متغیر دخیل در شکل گیری و پیشبرد این جنبش ها، نقش ابزارهای نوین ارتباطی بوده است. این ابزارهای نوین، که مد نظر پژوهش حاضر نیز هستند، اینترنت، ماهواره و تلفن همراه می باشند. براین اساس پژوهش حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی- تطبیقی و با استفاده از اسناد موجود و داده های آماری، به کالبدشکافی جنبش های اجتماعی نوین در شمال افریقا، شامل سه کشور تونس، مصر و لیبی، از منظر تأثیرگذاری ابزارهای نوین ارتباطی بر این جنبش ها، می پردازد. در اینجا، ابزارهای نوین ارتباطی (اینترنت، ماهواره و تلفن همراه)، متغیر مستقلی هستند که بر متغیر وابسته پژوهش، یعنی پیشبرد جنبش های نوین در شمال افریقا تأثیرگذار می باشند. البته باید توجه داشت که میزان تأثیر متغیر مستقل مورد توجه در این پژوهش، در کشورهای مورد بررسی یکسان نبوده است و با توجه به ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی این کشورها متفاوت می باشد، که این پژوهش به تمامی این ابعاد می پردازد. بر اساس الگوی پژوهش، مهمترین کارکرد رسانه های نوین، اینترنت، موبایل و ماهواره، «ظرفیت سازی های بسیار گسترده» و «محلی برای ابراز سهل و ساده خواسته ها و مطالبات»، «همرزم طلبی و هماوردطلبی در عرصه سیاسی- اجتماعی» و «تشویق به نافرمانی مدنی» است. در واقع ابزارهای نوین ارتباطی «هزینه مبارزه سیاسی را کاهش داده» و در چارچوب نظریه «جامعه شبکه ای» مبارزات سیاسی را برای نیروهای اجتماعی اپوزیسیون کم هزینه ساخته است. در کشورهای مورد بررسی در پژوهش حاضر، جامعه شبکه ای عمدتاً از جمعیت جوان و آگاه به تکنولوژی های نوین، که جامعه متوسط جدید را شامل می شوند، شکل گرفته است. این جامعه شبکه ای، با بالا بردن آگاهی فعالان جنبش ها و یا افرادی که به صورت بالقوه جزء معترضین به وضع موجود محسوب می شدند، نوعی همبستگی جمعی بین آنها ایجاد کردند و باعث بوجود آمدن حس هویت جمعی در میان فعالان داخلی و حامیان خارجی جنبش ها شدند و از این طریق به پیشبرد جنبش ها یاری رساندند.

بررسی تهدیدات امنیتی ژئوپلیتیک شیعه در دو دهه اول قرن بیست و یک
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  شهرام ابراهیمی درخشان   مجتبی مقصودی

مسلمانان شیعه در کشورهای منطقه خاورمیانه، یک کیان جغرافیایی واحد را تشکیل داده اند که دارای وزن سیاسی و بین المللی خاصی است که در ادبیات روابط بین الملل آن را ژئوپلیتیک شیعه می نامند. اصلی ترین عامل تشکیل ژئوپلیتیک شیعه، پیوند گفتمانی مسلمانان شیعه و بلوک بندی آنان براساس همین مولفه است.به عبارت بهتر، ژئوپلیتیک شیعه، بر پایه عامل ژئوکالچرال قوام یافته و منطقه ای به نام " هلال " شیعی را تشکیل داده است. از آنجا که شیعیان از بدو پیدایش خود، معترض حوادث تاریخی بعد از جانشینی پیامبر بودند، همواره مورد تهدید و تعرض گفتمان رقیب خود قرار گرفتند و این امر به نوبه خود موجب پراکندگی آنها در جغرافیای جهان اسلام شد. به تدریج ایران تبدیل به بزرگترین مامن شیعیان شد و تشکیل دولتهای شیعی، در ایران موجب تقویت هر چه بیشتر آن شد. امنیت ژئوپلیتیک شیعه، از زمان صدر اسلام، با تهدیدهای جدی مواجه بوده است و با تشکیل امپراتوری عثمانی، این تهدیدات حالت جنگ رسمی بین دو دولت شیعی ایران و سنی عثمانی به خود گرفت. با ورود به عصر جدید، این تهدیدات، تنوع بیشتری یافت. ژئوپلیتیک شیعه، دارای موقعیت بسیار حساس ژئواکونومیکی نیز هست و آن بدلیل تسلط بر منابع غنی انرژی و موقعیت ترانزیتی کشورهایی چون ایران، عراق و بحرین و آذربایجان است. همین امر، موجب حضور نیروهای فرامنطقه ای، شد که این خود به تهدیدی دیگر برای امنیت ژئوپلیتیک شیعه بدل شده است. همچنین، فرزند نامشروع مدرنیته در منطقه خاورمیانه، یعنی بنیادگرایی دینی و سلفی گری، که ادامه میراث اختلافات گفتمانی از صدر اسلام، ولی با اشکال بسیار رادیکال تر است، به بزرگترین تهدید امنیتی شیعه تبدیل شده است و تحولات بهار عربی و شعله ور شدن جنگهای شیعه و سنی موید این واقعیت است.پیداست که تهدید دیگری نیز امنیت ژئوپلیتیک شیعه را بطور جدی با خطر مواجه ساخته و آن، میراث جنگ جهانی دوم و تشکیل دولت اسرائیل، بوده است که با وقوع انقلاب اسلامی ایران و مواضع ضد اسرائیلی آن، ابعاد وسیعی به خود گرفت. در میان این تهدیدات، بنیادگرایی سنی و سلفی گری به عنوان مهمترین تهدید امنیتی ژئوپلیتیک شیعه، بدلیل همسایگی با ژئوپلیتیک شیعه و صبغه رادیکال آن، قلمداد می شود.

شیوه های تقویت همگرایی در روابط ایران و اقلیم کردستان
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  فاتح رحیم نژاد   محمد جواد حق شناس

چکیده پایان نامه : شیوه های تقویت همگرایی درروابط ایران وکردستان عراق . ایران وکردستان عراق ازلحاظ فرهنگی شباهتهای زیادی باهمدیگر دارند که می توان ازاین ظرفیت در جهت تقویت همگرایی دوطرف استفاده کرد . دراین پژوهش هدف آنست که شیوه های تقویت همگرایی در روابط جمهوری اسلامی ایران وکردستان عراق را مورد بررسی قرار دهیم . دراین تحقیق سعی شده که از دوبازیگر ترکیه واتحادیه اروپا که در کردستان ، روابط قابل قبولی را ایجاد کرده اند نام برده شود تا کمکی به آسیب شناسی روابط ایران وکردستان عراق باشد . سعی شده این تحقیق با روش کتابخانه ای به پایان برسد اما بنا برضروت یک بخش پیمایشی هم به آن افزوده شد که در یک سفر به اقلیم کردستان ، اطلاعات مربوط به این بخش هم جمع آوری ودر قسمت ضمیمه به آن افزوده شد . این پژوهش دارای یک سوال اصلی وچهار سوال فرعی، همچنین یک فرضیه اصلی وچهارفرضیه فرعی می باشد که به ترتیب سوال وفرضیه اصلی عبارتند از سوال : آیا گسترش روابط جمهوری اسلامی ایران و کردستان عراق در زمینه های فرهنگی، اقتصادی وسیاسی موجب تقویت همگرایی دوطرف می شود؟ فرضیه : به نظر می سد گسترش روابط جمهوری اسلامی ایران و کردستان عراق در زمینه های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، موجب تقویت همگرایی دوطرف باشد. این پژوهش درچهار بعد فرهنگی ، اقتصادی ، سیاسی وسازه تمدن ایرانی به انجام رسید. نتایج بدست آمده : براساس اطلاعات بدست آمده به ترتیب اهمیت باید درحوزه های زیر به درپیش گرفتن سیاستهای منعطف و وقعگرایانه اهتمام داده شود . 1 – روابط سیاسی 2- روابط اقتصادی 3 – سازه تمدنی ایرانی (پلورال) وتاریخ مشترک 4 – روابط فرهنگی.

مقایسه گفتمان های سیاست خارجی دولتهای خاتمی و احمدی نژاد و تأثیر آن بر سیاست خاورمیانه ای جمهوری اسلامی ایران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  نغمه قنبری   علی اصغر زرگر

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همواره تابعی از عوامل و نهادهایی بوده است که در روند تصمیم گیری و اتخاذ راهبردهای کلان آن تأثیر می گذاشته است. سمت و سوی سیاست خارجی ایران علاوه بر مراجع اصلی تأثیرگذار مانند مقام معظم رهبری از تغییر دولتها نیز متأثر می گردیده است. این تغییر دولتها بسته به مشی سیاسی آن نتایج متفاوتی را در اتخاذ سیاست های کلی برجای می گذاشت. پس از دولت هاشمی رفسنجانی در سال 1376 دو دولت بعدی یعنی سید محمد خاتمی و محمود احمدی نژاد از روند سیاسی مشخصی برخوردار بودند. دولت خاتمی با خط مشی های اصلاح طلبانه و روند تنش زدا در سیاست خارجی، و دولت محمود احمدی نژاد با برچسب اصولگرا و شیوه های تنش زا سکان سیاست خارجی جمهوری اسلامی را به دست گرفتند. مهمترین نمود سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را می توان در منطقه خاورمیانه مشاهده نمود جایی که علاوه بر تنظیم روابط با کشورهای منطقه ارتباط با جنبشهای اجتماعی و سیاسی و مردمی سازمانهای مردم نهاد و دولتهای وابسته به قدرتهای خارجی از اولویتهای سیاست خارجی ایران گردید و این اولویتها در دو دولت با دو خط مشی و نگاه سیاسی متفاوت نتایج متفاوتی را نیز رقم زد. نگاه ایده آلیستی و رئالیستی به سیاست خارجی در دو دولت در نهایت ایران را در فاصله سالهای 1376تا 1384 به سمت اتخاذ سیاست هایی مبتنی بر تنش زدایی و گسترش روابط با کشورهای خاورمیانه سوق داد در حالی که در دولت احمدی نژاد سمت و سویی بنیادگرایانه و تهاجمی یافت و در نهایت هر دو پارادایم در ایجاد نسبت هایی متفاوت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه اثرگذار بوده اند.

بررسی نقش اینترنت در تحولات سیاسی اجتماعی ایران در دهه 1380
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  محمد مهدی فرهنگی   مجتبی مقصودی

گسترش شبکه جهانی اینترنت طی دهه های اخیر، نقش تاثیرگذاری در مباحث توسعه سیاسی داشته است و به عنوان یکی از ابزارهای جریان آزاد اطلاعات شناخته می شود. اینترنت با گسترش ظرفیت های اطلاع رسانی و افزایش آگاهی ها و ایجاد شبکه های اجتماعی آنلاین بر تحولات ایران طی دهه 1380 تاثیر گذار بوده است به گونه ای که برخی رقابت های سیاسی انتخاباتی در سطوح مختلف ملی، داخل فضای اجتماعی سیاسی شبکه اینترنت بسیار چشمگیر و قابل تأمل بوده است. این پژوهش حاصل بررسی های تطبیقی در کتب و مقالات مختلف از منابع داخلی و خارجی بوده و با بررسی پیشینه تاریخی ارتباطات از زمان مشروطه تا حال حاضر سعی در شناخت بهتر رسانه های ارتباطی در جامعه سیاسی و اجتماعی ایران برآمده و فراز و نشیب هایی که بر آن رفته را کنکاش کرده است. لذا با توجه به سوابق رسانه های ارتباطی، این پژوهش سعی در شناخت ماهیت اینترنت از منظر اندیشمندان جامعه شناسی و اساتید علوم ارتباطات و علوم سیاسی داشته و سپس نقش اینترنت را در تحولات سیاسی اجتماعی ایران در دهه اخیر را بررسی کرده است و هدف اصلی آن بعد از تاثیر اینترنت، آسیب شناسی اینترنت بوده تا با شناخت بهتر و دقیق تر آن بتوان راه را برای ایجاد فضای شهروندی الکترونیکی سالم و طبق چارچوبهای قانونی مهیا کرد. این پژوهش در نهایت اینترنت را به عنوان ابررسانه آینده کشور ایران شناخته و شبکه اینترنت را از عوامل مهم تغییرات گوناگون سیاسی اجتماعی می داند که علی رغم دارا بودن تاثیرات منفی، کارویژه ها و اثرگذاری های مثبتی را دارا می باشد که البته دستیابی به تاثیرات مثبت اینترنت نیاز به برنامه ریزی و شناخت صحیح فضای مجازی کشور و جهان دارد.

آسیب شناسی موقعیت و جایگاه بین المللی سینمای سیاسی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی 1391
  فاطمه جلالی   مجتبی مقصودی

حضور و موفقیت هنرمندان و از جمله هنر – صنعت سینمای ایران در عرصه های بین المللی برای جامعه هنرمندان و سینماگران ایران یک دستاورد تلقی می شود. سینمای سیاسی ایران نیز از این دستاورد بی نصیب نبوده و با حضور در عرصه های بین المللی توانسته سهمی از این توفیق ها را به نام خود ثبت نمایند. علیرغم نما و ظواهر بیرونی، سینمای ایران برای کسب هر یک از توفیق های بین المللی چالش های مختلفی را تجربه کرده است؛ پژوهش حاضر تلاش دارد موانع، مشکلات و تنگناهای متنوع سینمای ایران برای کسب هریک از توفیق های بین المللی چالش های مختلفی را تجربه کرده است؛ پژوهش حاضر تلاش دارد موانع، مشکلات و تنگناهای متنوع سینمای سیاسی ایران را در این عرصه ی رقابتی مورد طرح و بررسی قرار دهد، بدین لحاظ بدوا در عرصه نظر توضیحی در رابطه با آسیب شناسی، سپس به تشریح نسبت "هنر، سینما و سیاست" می پردازد، و در پایان مطالعات نظری ظرفیت های نظریه سازه انگاری در تحلیل تعاملات بین المللی سینمای سیاسی ایران مورد بررسی تاریخچه و دوره بندی سینمای از دوران قاجار و پهلوی اول و دوم و از جمله موفقیت ها آن مباحث بعدی این پژوهش را تشکیل می دهد. پایان بخش پژوهش بررسی چالش های سینمای ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی است. به لحاظ روش شناختی وجه غالب تحلیلی – توصیفی است ولی در مواردی از مصاحبه با دست اندر کاران سینمای ایران و کارگردانهایی چون رسول صدر عاملی ، ابوالفضل جلیلی و همچنین با چند تهیه کننده ، کارشناس ، منتقد سینمایی ، بازیگر و فیلم نامه نویس هم بهره مند شده است . مهمترین یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که طیف وسیع و متنوعی از چالش ها در چارچوب ملاحظات " سیاسی " ، اجتماعی و فرهنگی " ، "حقوقی و ساختاری"و "اقتصادی و تکنولوژیک" سینمای سیاسی را از تکاپوی جدی در عرصه بین المللی بازداشته است . حاکمیت و استمرار رویکرد دولتی و حکومتی سازی سینما و حمایت از سینمای یارانه ای ، ملاحظات خاص ایدئولوژیک ، هنجاری و فرهنگی در ایران ، ضعیف بودن بخش خصوصی و در مقابل قوی بودن بخش ممیزی از مهمترین چالش های سینمای سیاسی ایران برای حضور و کسب توفیق در عرصه های بین المللی است .

رجعت به تئوری های جنگ عادلانه با استفاده از دکترین مسئولیت حمایت برای توجیه مداخله گرایی قدرت های بزرگ
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  بهناز نیکنام ابربکوه   کابک خبیری

فقدان پشتوانه مردمی برخی حکومتها و فجایعی که در دهه های پس از تاسیس سازمان ملل متحد در سراسر جهان رخ داد، موجب شد دبیرکل سازمان ملل متحد درسال ???? پرسش هایی را خطاب به جامعه بین المللی در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح کند. از جمله: در شرایطی همچون کوزوو، روآندا، اگر دولتهایی قادر و مایل بودند که از جمعیتهای قربانی حمایت کنند، آیا می بایست تا زمان صدور مجوز شورای امنیت هیچ اقدامی نمی کردند و تنها نظاره گر کشتار جمعی افراد بی گناه می شدند؟ از طرف دیگر، آیا مداخله بدون مجوز شورای امنیت، نظام شکننده امنیت جمعی را که پس از جنگ جهانی دوم تاسیس شده است، تضعیف نمی کند و امکان مداخلات آتی را فراهم نمی سازد؟ اجلاس جهانی ???? سازمان ملل نیز بر این امر صحه گذاشت. دولت ها در آن اجلاس اعلام داشتند که در مواردی که دولتی قادر یا مایل نیست جمعیت خود را در برابر نسل کشی، جرایم جنگی، پاکسازی قومی و جرایم علیه بشریت حمایت کند، مسئولیت آن حمایت را می پذیرند و بر اساس فصول شش و هفت منشور برای تحقق چنین حمایتی اقدام خواهند کرد. با بررسی شکلی تئوری های جنگ عادلانه به سادگی می توان دریافت که دکترین مسئولیت حمایت همان تئوری های جنگ عادلانه است با تغییراتی اندک. در گزارش کمیسیون بین المللی مداخله و حاکمیت دولت، مشروعیت اقدام نظامی با تامین 5 شرط به وام گرفته شده از تئوری های جنگ عادلانه بدست می آید. اما مطابقت آن با قانون، به مجوز شورای امنیت و براساس منشور، تنها مقام صادرکننده مجوز برای استفاده از نیروی نظامی نیاز دارد. علیرغم تغییرات اندکی که در مفهوم مداخله بشردوستانه رخ داده و آن را به دکترین مسئولیت حمایت مبدل کرده است، بکارگیری دکترین مسئولیت حمایت طی دهه گذشته نشان داده است که این دکترین به مستمسکی در دست کشورهای بزرگ برای توجیه مداخله گرایی تبدیل شده است. در واقع قدرت های بزرگ هرگاه گرایش های ارزشی و منافع مادیشان ایجاب می کند به گونه گزینشی و به عناوین مختلف دست به مداخله در دیگر کشورها می زنند.

بررسی روابط سیاسی ایران و فرانسه بین سال های 1354 تا 1376
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  مهدی زرخواه   بیژن نیری

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): خلاصه: در این پژوهش روابط ایران و فرانسه بین سالهای 1354 تا 1376 که شامل دو مقطع قبل و بعد از انقلاب اسلامی می باشد، مورد بررسی قرار گرفته است. در مقطع اول با توجه به همسوئی سیاست های حکومت پهلوی با منافع غرب و در مقطع پس از انقلاب بدلیل تغییرات بوجود آمده در سیاست های دولت ایران، چالش های روابط سیاسی دو کشور مورد بررسی قرار گرفته است. هدف پژوهش: هدف از انتخاب این پژوهش بررسی مسائل بوجود آمده در روابط دو کشور در بین سالهای مزبور بود، و اساس آن بررسی عوامل تغییر سیاست دو کشور در تعامل با یکدیگر بود که چرا علی رغم نگرش مثبت طرفین در اوائل انقلاب، سیاستهای دو کشور دچار تغییر شده تا جائیکه تا قطع روابط دیپلماتیک پیش رفته است. روش های اجرا : روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی بوده که با استفاده از منابع موجود و بررسی تاریخی از منابع استفاده لازم بعمل آمده، این پژوهش شامل مقدمه، بیان مسئله، فرضیه و سوالهای تحقیق، تعاریف نظری و عملیاتی متغییرها، شیوه تحقیق محدودیت ها و ساختار تحقیق است. همچنین در ادامه فصل دوم به مطالعات نظری و طرح مباحث مورد لزوم تحقیق پرداخته شده، در فصل سوم پیشینه و تاریخچه برقراری روابط بین دو کشور تا قبل از زمان مورد بحث، تحت بررسی قرار گرفته، در فصل چهارم روابط دو کشور در فاصله سالهای 1354ش. تا 1376ش. و اوج و فرود روابط عوامل آن بررسی شده است و در فصل پنجم از مجموع مباحث مطرح شده نتیجه گیری شده است. نتیجه گیری: پس از بررسی منابع موجود با توجه همسوئی سیاست های فرانسه با آمریکا، هر وقت منافع آمریکا، غرب و همپیمانان آنها در ایران، تأمین بوده مانند قبل از انقلاب، مشکلی در روابط سیاسی دو کشور وجود نداشته ولی بمحض تغییر سیاست های ایران علیه منافع آنها، فرانسه در جبهه مخالف ایران قرار گرفته است همچون جنگ عراق علیه ایران، حمایت از سلمان رشدی، دادگاه میکونوس، حمایت از اسرائیل و....

بررسی تغییر سیاست ترکیه در قبال تحولات سوریه و تاثیر آن بر فضای سیاسی امنیتی مناطق کردنشین ترکیه
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  محمدحسین محمدی   علی اصغر زرگر

همراه با بی ثباتی در سوریه مناطق مرزی ترکیه در جنوب این کشور نیز به دلیل ایجاد فضای خلأ قدرت و متعاقب آن ایجاد فضا برای فعالیت کردها دچار ناامنی شده است؛ به نحوی که شاهد عملیات متعدد اعضای حزب کردی پ. ک. ک. در نقاط جنوبی و شرقی ترکیه بوده ایم که به آسانی می توان آن را به سیاست های ترکیه در قبال همسایه جنوبی آن مرتبط دانست. در کنار افزایش فعالیت کردها و ایجاد تهدیدات امنیتی از سوی آنها برای ترکیه، بروز نارضایتی های داخلی در ترکیه از دیگر پیامدهای دخالت ترکیه در بحران سوریه می باشد؛ در واقع برخی گروه ها در داخل ترکیه معتقدند که سیاست های دولت این کشور تنها هزینه های آنها را افزایش داده و اعتبار منطقه ای آنها را خدشه دار کرده است. در این راستا بروز اختلاف نظر با همسایگان از جمله ایران و عراق از دیگر پیامدهای منفی سیاست های ترکیه در رابطه با بحران سوریه برای این کشور می باشد؛ چرا که ترکیه دارای روابط گسترده سیاسی و تجاری با دو کشور ایران و عراق می باشد و اتخاذ مواضع تندروانه که در مخالفت با مواضع این دو کشور بوده، باعث سردی روابط ترکیه با دو کشور ایران و عراق شده است. نکته مهمی که می تواند باعث بروز خطرات امنیتی شدید مانند استقلال طلبی و یا ناآرامی در برخی بخش های ترکیه شود، افزایش احتمالی فعالیت سیاسی کردهای ترکیه در صورت ادامه مواضع تندروانه ترکیه در قبال سوریه است. در واقع کردهای ترکیه که در مناطق مرزی در جنوب این کشور قرار دارند، در صورت مشاهده بی ثباتی در مرزهای جنوبی و همچنین نارضایتی از سیاست های منطقه ای ترکیه ممکن است اقدامات خطرناکی علیه دولت مرکزی اتخاذ کنند و ازطرف دیگر با توجه به پیامد سیاست مداخله گرانه ترکیه در قبال سوریه، خودمختاری مناطق کردنشین شمال سوریه میتواند افزایش تمایلات جدایی طلبانه در این کشور را تقویت کند که در صورت عدم مدیریت صحیح ممکن است به خارج از مرزهای این کشور همچون مناطق کردنشین ترکیه نیز گسترش یابد. بزرگترین ترس ترکیه همکاری کردهای سوریه و عراق با یکدیگر برای ایجاد یک کردستان بزرگتر است. ترکیه بیش از 1200 کیلومتر مرز دارد که شامل 400 کیلومتر مرز بین ترکیه و حکومت اقلیم کردستان عراق است که یک منطقه تقریبا جنگی می باشد. چرا که حزب کارگران کردستان در آنجا مستقر است و 800 کیلومتر مرز مشترک با منطقه کردنشین سوریه دارد. از این رو استقلال کردهای سوریه موضوع بسیار جدی و چالشی برای امنیت و منافع ترکیه می باشد. در حال حاضر سیاست ترکیه در قبال سوریه تابعی از نگرانی های این کشور در مورد موقعیت کردهای سوریه در مناطق شمالی این کشور است. ترکیه هر گونه اقدام کردهای سوریه در راستای اعلام استقلال این مناطق را از سه نظر برای امنیت ترکیه تهدید قلمداد می کند. ابتدا استقلال کردستان سوریه پایگاه و دژ محکمی در اختیار حزب کارگران کردستان برای حمله به هدف های ترکیه فراهم می آورد. دوم اینکه، موجب افزایش مطالبات کردهای ترکیه شده و گرایش های گریز از مرکز را تقویت کرده و می تواند تبعات ناگواری بر امنیت و تمامیت ارضی ترکیه بر جای بگذارد و نهایتاً اینکه عامل نگرانی آنکارا از تحرکات کردهای سوریه ناشی از تغییراتی است که کردهای سوریه می توانند بر معادلات آتی در منطقه بر جای بگذارند.

بررسی مشارکت سیاسی_اجتماعی زنان بلوچ در جمهوری اسلامی ایران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  ماه نور رییسی   مجتبی مقصودی

تاریخ همواره شاهد حضور زنان در جامعه بوده ولی از مشارکت زنان در عرصه های مختلف اجتماعی و سیاسی مدت زمان کوتاهی می گذرد.در این پژوهش سعی شده که میزان، شیوه و نوع مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان بلوچ ایران، مورد بررسی قرار بگیرد.زنان بلوچ با وجود آنکه زنان قدرتمندی همچون بانلی، که یکی از فرماندهان لشکر بلوچ برای حمله به هند، و یا گل بی بی که مذاکره کننده اصلی با طرف نیروهای مهاجم انگلیسی بوده، داشته اند.هنوز هم نتوانسته اند به جایگاه و حقوق اصلی خود در مسایل سیاسی و اجتماعی برسند.آیا این مسله ناشی از فرهنگ مرد سالارانه ای است اعتقاد دارد که زن کار بدون مزد و مواجب انجام بدهد و تنها حقش این است که امنیتش برای شوهر به عنوان خدمتگزار حفظ شود و یا تعصبات قومی و قبیله ی، سیاسی و قانونی و...را می توان در این موضوع دخیل دانست؟ نقش زن بلوچ در میزان مشارکت های مختلف سیاسی و اجتماعی، با وجود اینکه بیشتر جمعیت استان سیستان و بلوچستان را تشکیل می دهد چندان چشمگیر نیست. هدف اصلی در این پژوهش بررسی فرصت ها و آسیب های مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان بلوچ در جمهوری اسلامی ایران می باشد و اهداف فرعی بررسی عوامل موثر بر میزان مشارکت سیاسی، اجتماعی زنان بلوچ ایران در قبل و بعد از انقلاب جمهوری اسلامی و بررسی وضعیت مشارکت سیاسی و اجتماعی کشور های بلوچ نشین مانند افغانستان و پاکستان می باشد.روش پژوهش تحقیق کتابخانه ای و بهره گیری از کتب و اسناد معتبر، نشریات و سایت های مختلف بوده تا که به هدف تحقیق دست یابیم.نتایج به دست آمده از تحقیق نشان می دهد که قید و بند های قومی و فرهنگی خانواده ها، مرد سالاری، بعضی از قوانین و عوامل سیاسی و ... ازجمله عواملی هستند که مانع فعالیت و مشارکت سیاسی،اجتماعی زنان بلوچ می باشند با افزایش تعداد زنان بلوچ تحصیل کرده، ظرفیت مشارکت آنان در عرصه های سیاسی و اجتماعی، البته در سطح منطقه افزایش یافته است.اما باز هم این مشارکت حالت تبعی و سنتی دارد.

بررسی تطبیقی جایگاه قومیت ها در قانون اساسی و عملکرد حکومت ها در ایران و عراق از سال 2003 تا کنون
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1391
  احمد صفری   جهانبخش ایزدی

مسائل قومیت ها، گروه های قومی و چگونگی تحقق حقوق آنان از جمله موضوعات حساسی است که از دیرباز برای جوامع بشری مطرح بوده و ضمن داشتن ارتباط تنگاتنگ با منافع ملی، استقلال و تمامیت- ارضی کشورها، موجب پیدایش جنگ ها و خونریزی های فراوانِ قومی و نژادی شده است. بیش از نود درصد کشورها از تنوع قومی، نژادی، زبانی و مذهبی برخوردارند و هر کدام از آن ها نیز سیاست ها و راهکارهای خاصی را در جهت برقراری پیوندها و انسجام ملی خودشان اتخاذ نموده اند. معمولاً دولت ها در این ارتباط دو نوع سیاست و راه چاره اساسی را به کار بسته اند: اول- اجرای سیاست های همانندسازی قومی و فرهنگی در جوامع مختلف. دوم- پذیرفتن تکثرگرایی و دستیابی به یک نوع انسجام و وحدت ملی بر اساس احترام متقابل اقوام در داخل دولت های ملی. ایران کشوری است کثیرالاقوام که مردمانش در طول تاریخ، ضمن داشتن مذهب، زبان و نژادهای متفاوت یک حیات سیاسی و سرنوشت مشترکی را دنبال کرده است.تنوع قومیتی به عنوان یک واقعیت تاریخی - سیاسی همواره با جغرافیای سیاسی ایران پیوند خورده است. عراق کشوری با ساختارهای هویتی و قومی متمایز است. بی تردید یکی از مهم ترین ویژگی های عراق جدید نگاه هویت های متمایز به ساخت قدرت و سیاست و چگونگی تنظیم روابط با یکدیگر است.

برسی سیاست خارجی یک جانبه آمریکا درقبال عراق وسوریه ازسال2012-2000
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  رسول علیزاده   حبیب الله ابوالحسن شیرازی

پژوهش پیش روی به بررسی و واکاوی چیستی , چرایی و عوامل تشدید کننده سیاست خارجی یک جانبه گرایی آمریکا در قبال عراق و سوریه از سال 2000 - 2012 می پردازد. در دوران بعد از جنگ سرد , الگوهای رفتاری آمریکا با تغییر روبر شد. از جمله این الگوها می توان از هژمونیک گرایی بین المللی , جنگ پیش دستانه , سیاست تغییر رژیم , به ویژه درخاورمیانه را نام برد .جورج دبلیو بوش و تیم همکاران وی که در سال 2000 , پا به عرصه سیاست خارجی آمریکا گذاشتند , جایگاه متمایز و برتر آمریکا را محلی برای پیاده سازی ارزشهای محافظه کاران و نیل به وضعیت « تفوق » قرار دادند . حادثه تروریستی11سپتامبر2001 فرصت طلایی را در اختیار واشنگتن قرار داد که وارد مرحله ی پیاده سازی آشکار ارزشهای محافظه کاری جدید در سطح جهان شود و در صدد مسلط نمودن نظمی بر آید که مبتنی بر داده های فکری و ترجیحات ایدئولوژیک آنهاست . حمله به عراق تجسم پرتلالو یکجانبه گرایی آمریکا بود. سوریه نیز جزوکشورهایی است که در مقابل زیاده خواهی های آمریکا و اسرائیل ایستادگی می کند, واضح است آمریکا مایل نیست مسائل این کشور از طریق راهکارهای صلح آمیز حل شود. اگر چه آمریکا از حربه ها یی چون مبارزه با تروریزم, رعایت حقوق بشر, اختلافات قومی ومذهبی و نیز برقراری دموکراسی توانست نفوذ خود را در منطقه افزایش داده و خسارات فراوانی را به کشور عراق و سوریه وارد نماید, امّا قادر به اعمال تمامی اهداف خود در حوزه ی سیاست خارجی نخواهد بود.

بررسی روابط سیاسی کردستان عراق و اسرائیل بعد از سقوط صدام و پیامدهای آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  سید مجید زمانی   مجتبی مقصودی

کردهای عراق که پس از جنگ ????، زمان را برای افکارآزادی خواهانه خود مناسب می دیدند، خواهان گسترش تعاملات دیپلماتیک برای خروج از انزوای سیاسی خود بودند، و در این مسیر اسرائیل به عنوان متحد استراتژیک آمریکا در منطقه می تواند هم پیمانی استراتژیک برای کردها بوده و اسرائیل با حضور دراقلیم کردستان عراق اهداف خود را درراستای?سیاست خارجی و درحوزه نظامی و امنیتی را دنبال می نماید، و این حضور به عنوان یک چالش امنیتی برای ایران در حال کنونی و آینده تبدیل شده است. لذا کاوش راهبردی و آسیب شناسانه، براساس عوامل موثر بر سیاست خارجی اسرائیل درشمال عراق، و بررسی تاثیرات این سیاستها بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، هدف اصلی این پایان نامه می باشد، دراین پژوهش با استفاده از روش تحلیلی وتوصیفی تلاش می شود به این پرسش ها پاسخ داده شود که سیاست خارجی اسرائیل دراقلیم کردستان عراق، چه اهداف راهبردی را دنبال می کند؟ ویا اینکه این سیاست چه پیامدهای مطلوب ویا نامطلوبی را برامینت ملی جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ در خصوص پایان نامه پیش رو علاوه بر مقدمه و لیست منابع در پنج فصل سازماندهی شده است، فصل اول کلیات طرح پروژه و فصل دوم مطالعات نظری وفصل سوم به بررسی تاریخچه روابط سیاسی اسرائیل با کردستان عراق پرداخته شده و در فصل چهارم به بررسی روابط سیاسی کردستان عراق و اسرائیل بعد از سقوط صدام پرداخته ودرفصل پنجم به به بررسی پیامدهای امنیت ملی روابط سیاسی کردستان عراق و اسرائیل بر جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده است و در آخر نتیجه گیری انجام گردیده است. این تحقیق بادغدغه یادشده درپایان درپی آن است که بتواند ضمن ترسیم منافع مشترک اقلیم کردستان عراق و اسرائیل ملاحظات امنیتی ج .ا .ا راتبیین نماید.

تحلیل محتوای روزنامه جنگل با محوریت استقلال و خودمختاری گیلان
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  علی کریم حدیثی   مجتبی مقصودی

رکن اساسی در بررسی یک جنبش اجتماعی? وارسی میزان همخوانی مطالبات با اندیشه ها و ارزشهای مورد اعتنای آن جنبش است. لذا در این تحقیق که بر جنبش میرزا کوچک خان در گیلان متمرکز است? به بررسی پیام اصلی روزنامه «جنگل»? ارگان اصلی جنبش? پرداخته شده و هدف آن بررسی درستی این گزاره است که «جنبش میرزا کوچک خان? بر استقلال کشور و همبستگی ملی و حمایت از پارلمان و پادشاه مشروطه استوار بوده و جنگلیان در این راستا حرکت کرده اند».این تحقیق بر پایه روش «تحلیل محتوا»ی روزنامه فوق استوار است که بر اساس کاربرد روش «تبیینی» انجام یافته و از نگاه تفهمی به جنبش در حد امکان احتراز شده است. سیر تاریخی حرکت میرزا با اشاره به نقش وی در حرکت های مردم گیلان در انقلاب مشروطه بررسی گردیده و به عوامل تکوین و استمرار جنبش پرداخته شده است.این تحقیق به اهداف تحقق نیافته خیزش مشروطه خواهی ایرانیان نیز اشارااتی دارد و اساسا آن را یکی از عوامل مهم پیدایش و تکوین جنبش جنگل دانسته است. نیز به آرای مختلف اندیشمندان جامعه شناسی سیاسی به طور اختصار پرداخته شده ? با این توضیح که به نظر می رسد هیچ یک به تنهایی قادر به توضیح این جنبش نیستند. هریک از آرا قسمتی از ماجرای جنگل را توضیح می دهد ولیکن جنبش جنگل در تکوین خود علاوه بر تبعیت از مجموعه آرای متفکران جامعه شناسی? به زمینه های محلی به معنای خاص آن نیز تکیه داشته است.

بررسی جریان مکتب قرآن بر مسائل سیاسی کردستان
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  دنیا راه حق   مجتبی مقصودی

عنوان و موضوع این پژوهش، بررسی جریان مکتب قرآن و تاثیر آن بر مسائل سیاسی کردستان می باشد و تلاش دارد روند شکل گیری این جریان، مبانی هستی شناسی و معرفت شناختی آن را مورد بررسی قرار داده و کارکرد سیاسی دین در کردستان را به ویژه دراوایل دوران انقلاب اسلامی مورد ارزیابی قرار دهد.در میان جریان های مذهبی، سیاسی کردستان ایران، مکتب قرآن مهمترین جریان حداقل سه دهه اخیر ایران است که ابتدا به طور آشکار وارد فعالیت های سیاسی می شود، اما پس از فوت بنیانگذارش آقای مفتی زاده مشهور به کاک احمد، تاکتیک های خود را تغییر داده و بجای فعالیت های سیاسی مشی انزواگرایی در سیاست را در پیش گرفته است. پیروان مکتب قرآن معتقدند هرگونه فعالیت سیاسی نیاز به آمادگی درونی افراد و تحول انقلابی در بنیادهای فردی دارد. تا زمانیکه این آمادگی ذهنی و روانی در افراد ایجاد نشده است حق ورود به صحنه فعالیت های سیاسی را ندارند. زیرا رهبر مکتب قرآن بر این باور است که در جوهر فعالیت سیاسی قدرتی نهفته است که کنترل آن کار آسانی نخواهد بود لذا نخبگانی که این امر را در اختیار می گیرند در صورتی که مرحله انقلاب درونی را طی نکرده باشند به سمت فساد گرایش خواهند یافت. بر این اساس در حال حاضر پیروان این مکتب در غیاب رهبر اصلی (که هم در عرصه تئوری و هم در عرصه عملی فعالیت کرد) در مرحله تئوریک باقی مانده اند. این جریان بنا بر توصیه آقای مفتی زاده پس از پیروزی انقلاب اسلامی از سیاست کناره گیری کرده و مشی انزواگرایی را در پیش گرفته است و فعالیتهایش را به حیطه اجتماعی و فرهنگی، محدود نموده و به دو گروه جریان شورای مدیریت مکتب قرآن، (اکثریت) و مکتب قرآن (اقلیت) انشعاب یافته است.

بررسی چالشهای هویتی در جمهوری اسلامی ایران از سال 57 تا 90
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  مجتبی رشوند   مجتبی مقصودی

این پایان نامه بر اساس چارچوب نظری ساخت یابی گیدنز به بررسی چالش های هویتی در جمهوری اسلامی ایران از سال 57 تا 90 پرداخته و آنها را در ذیل چالشهای هویت ملی ، قومی و جنسی احصاء نموده است . در این پژوهش دو نکته مهم محور تحقیق قرار گرفته است اول آنکه برجسته شدن نگاه امت گرا مبتنی بر اصل ولایت مطلقه فقیه و بنیان گذاری نظام جمهوری اسلامی بر اساس آن، در کنار بی توجهی به گستره منابع هویتی ایرانیان اعم از تعلقات قومی ، تکثر عقیدتی ، پیشینه تاریخی و مدرنیته ، زمینه ساز بروز چالش های قومی و ملی در طول بیش از سه دهه گذشته بوده است و دوم اینکه در سالهای اخیر ، با توجه به مقوله جهانی شدن و گسترش تجدد،به دلیل شرایط و مقتضیات ساختار سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی حاکم ، وقوع چالش هویت جنسی و جنسیتی اجتناب ناپذیرگردیده است.دراین پایان نامه استمرار نکات مذکور به عنوان عامل تقویت استعداد ساختاراجتماعی ایران جهت تداوم چالشهای هویتی شناخته شده که این امرلزوم انجام اصلاحات از طریق نوسازی و ایجاد گفتمان ، با لحاظ نمودن تنوع منابع هویتی ایرانیان را ضروری ساخته است. این پژوهش بر اساس روش تحلیلی توصیفی وتکیه بر منابع کتابخانه ای انجام پذیرفته است.

تأثیر تشکیل منطقه کردستان عراق بر ژئوپلیتیک کردها در خاورمیانه
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  کامبیز میرموسوی   حمید پیشگاه هادیان

تشکیل منطقه کردستان عراق یا آنچه که کردها ازآن به عنوان «اقلیم کردستان عراق» یاد می کنند، مهمترین نقطه عطف در تاریخ اکراد محسوب می شود .با تشکیل یک حکومت تقریبا خودمختار در شمال عراق و دستیابی کردها به قدرت درعراق، سایر اکراد خاورمیانه نیز با جسارت بیشتری به دنبال کسب قدرت و ارتقای جایگاه سیاسی خود هستند. جغرافیای سیاسی کردها در خاورمیانه ومحل استقرارشان ونقش آنان در دولتهای متبوع خود و همکاری یا عدم همکاری آنان در دولت، نقش آنان در معادلات سیاسی کشور وروابط دیپلماتیک کشورهای منطقه ، حکایت از وضعیت ویژه و مهم این قومیت در خاورمیانه دارد که می توان از آن به عنوان «ژئوپلیتیک اکراد» نام برد.باتشکیل منطقه خودمختار کردستان درشمال عراق اکنون موضوع قوم کرد در منطقه خاورمیانه یکی از مسائل اصلی در سیاست خارجی کشورهای منطقه بویژه کشورهای با اقلیت کردشده وجایگاه ویژه ای در روابط متقابل ومنطقه ای کشورهای منطقه و حتی فرا منطقه ای پیداکرده است، تشکیل دولت منطقه ای کردستان عراق بر روابط کشورهای منطقه سایه افکنده است. اکنون کردهای سوریه ،ایران وترکیه نیز متاثر از تحولات شمال عراق با رویکرد نوینی به دنبال دستیابی به خواسته های خود هستند. بدیهی است با توجه به وضعیت خاص جمهوری اسلامی ایران در همجواری با منطقه کردستان عراق، درصورت بی توجهی به اهمیت این موضوع ،تهدیدات امنیتی وسیاسی از این ناحیه متوجه کشورمان خواهد شد .

مقایسه مبانی روابط بین الملل در اسلام با سر فصل دروس مقطع کارشناسی ارشد روابط بین الملل در ایران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  مهدی کفیلی   اکبر اشرفی

کیده پایان نامه: (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): اساس روابط بین الملل در اسلام در راستای تحقق جامعه عاری از ظلم و ستم و ارج نهادن به کرامت انسان ها در جهت نیل به هدف نهایی از خلقت می باشد. خاستگاه تنظیم روابط بین المللی در اسلام، همزیستی مسالمت آمیز عادلانه تمام ملل جهان می باشد. جهان شمولی، تغییر ناپذیری و فطرتمداری از مبانی اصلی روابط بین الملل اسلامی وخدا محوری، تکلیف محوری، عدالت، وفاداری به عهد و پیمان ها و حفظ استقلال و صیانت از کشور های اسلامی از اهداف روابط بین المللی در اسلام می باشد. سرفصل های مصوب از سوی وزارت آموزش علوم و پزشکی وقت در سال 1375(وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری)در دوره کارشناسی ارشد روابط بین المللی در ایران،بر اساس تئوریهای حاکم بر علم سیاست و روابط بین الملل تنظیم شده است و لزوما" مبتنی بر اصول روابط بین الملل اسلامی تنظیم نگردیده است که دراین پایان نامه موارد اختلاف و اشتراک این دو بررسی شده است.

بررسی دلایل تداوم شکاف های سیاسی واجتماعی در اقوام ساکن استان گلستان
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  حسن نوروزی   حبیب اله ابوالحسن شیرازی

استان سر سبز گلستان محل سکونت گروه های قومی متعددی است که هر کدام از این اقوام به روشهای مختلف سعی در حفظ هویت قومی و مذهبی خود نموده و در مواردی مذهب به عنوان نقطه مشترک موجبات ائتلاف و اتحاد آنان را فراهم نموده به طوری که مشارکت آنان در هفته وحدت، انتخابات و راهپیمائیها ، مراسم جشنهای عروسی و عزا و جشنواره ها مشاهده شده است. در این راستا، روحانیون شیعه و سنی به عنوان یکی از مراجع سازنده افکار عمومی نقش انسجام دهنده برجسته ایی داشته و همواره تلاش نموده اند تا شکاف های تفرقه آمیز را از بین ببرند. چنانچه با بررسی آزمون اسپیرمن در این رساله استنباط گردید که عامل مذهب به عنوان عامل تاثیر گذار در شکاف سیاسی تلقی نمی شود. ضریب همستگی اسپیرمن رابطه بین متغیر قومیت با معیارهای شکاف سیاسی را در سطح 99 درصد اطمینان به رابطه قومیت با معیار استفاده نخبگان قومی از فرصت های فرهنگی و معیار مشارکت در فعالیت های سیاسی وظیفه هر ایرانی را نیز با احتمال 99 درصد دارای رابطه می داند. ، همچنین رابطه مثبت و معنادار بین "آگاهی از منازعات تاریخ اقوام" و معیارهای فاصله اجتماعی معطوف به "انتخابات شوراهای شهر" حضور با اقوام دیگر در فضاهای عمومی مثل پارکها و استخرها با همبستگی مثبت مورد اثبات قرار گرفت.

کاربرد روش مقایسه ای کیفی در الگوبندی رفتار انتخاباتی مردم ایران در انتخابات سال 1392 ریاست جمهوری اسلامی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  حمید عزیزیان شریف آباد   محمد جواد حق شناس

مسئله و دغدغه این تحقیق؛ «پیش بینی» رفتار انتخاباتی مردم ایران است. اصولا بررسی رفتار انتخاباتی رای دهندگان کاری بسیار دشوار می باشد، چراکه متغیرهای مستقل بسیاری در حوزه های مختلفی مثل علم سیاست، جامعه شناسی و جامعه شناسی سیاسی، روانشناسی و روانشناسی اجتماعی در جهت دهی به رفتارهای انتخاباتی مردم موثر هستند. تقاطع مجموعه ای از شرایط در زمان و مکان- و نه تاثیرات مجزا و مستقل این شرایط- است که تغییرات کلان یا تصمیمات کلان را می سازند. تحقیق حاضر در نظر دارد با استفاده از رهیافت کلان نظری «رئالیسم انتقادی» و روش «جبر منطقی(بول)» و با کاربرد روش مقایسه ای کیفی (qca)، الگویی تحلیلی را بوجود بیاورد که بتواند همزمان رهیافتهای کیفی و کمی را به کار ببندد، تعداد متغیرهای زیاد و با ماهیت های متفاوت را تحلیل نماید، همزمان قابلیت استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری ریاضیات منطقی برای تحلیل و نرم افزارهای آماری کمی برای سنجش نظریه ها را داشته باشد و نهایتا بتواند از همه این قطعات مجزا استفاده کرده و سیستمی اجرایی و عملیاتی برای پیش بینی نتایج انتخابات را بوجود بیاورد. فرضیه این تحقیق این است که با بررسی عمیق و کیفی یک فرد رای دهنده و مقایسه استقرایی ویژگی های روانی، سبک زندگی و گفتمانی وی با کسانی که در دوره های قبلی انتخابات(1388-1376) مشابه یا متفاوت با وی رای داده اند، می توان به «فرمول هایی» رسید که جهت رای دهی آن رای دهنده را «تبیین» نموده و با تعمیم کمی این فرمول ها به کل جمعیت کشور، انتخابات بعدی را پیش بینی نمود. در این تحقیق؛ این روش در مورد انتخابات سال 1392 ریاست جمهوری اسلامی ایران مورد آزمایش قرار گرفت و علیرغم محدودیتهای فراوان، توانست در محدوده خطای تعیین شده آراء اصلاح طلبان، اصولگرایان و آراء خاموش را پیش بینی نماید. مهمتر از آن اینکه با توجه به اینکه تا چند روز مانده به روز انتخابات، نظرسنجی ها از 60 درصد رای دهندگان تصمیم نگرفته گزارش می دادند، توانست جهت رای دهی 59 درصد از این دسته افراد را پیش بینی نماید.

مناسبات سیاسی ایل قشقایی با دولت قبل و بعد از انقلاب اسلامی (68-1342)
thesis سایر - پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی 1393
  زهرا آزادی دوقزلو   علی محمد حاضری

این پایان نامه با عنوان مناسبات سیاسی ایل قشقایی و دولت، قبل و بعد از انقلاب اسلامی(68-1342)» در پی پاسخ به این پرسش است که: همگرایی ها و واگرایی های ایل قشقایی و دولت در این بازه ی زمانی، به چه صورت بوده است؟ بر این اساس با استفاده از روش تطبیقی– تاریخی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای(اعم از کتاب، اسناد، روزنامه، صورت مذاکرات مجلس و...) و با توجه به مبانی نظری از جمله، دولت – ملت سازی و قومیت، گزینش عقلانی،موقعیت جغرافیایی و...، به بررسی پیشینه تاریخی ایل قشقایی و تحولات روابط آن با دولت در طول 26 سال پرداخته شد. در نهایت این نتیجه به دست آمد که : دولت پهلوی اول، با اقدامات نظامی و سیاسی اصرار بر ادغام و امحاء جامعه ایلی داشت، بدون اینکه شرایط مناسب اقتصادی و اجتماعی ادغام را فراهم سازد. بدین ترتیب باعث ایجاد گسست در روابط دولت و ایلات شد. در دوره پهلوی دوم، نظام اقتصادی- اجتماعی جامعه ایلی نادیده گرفته شده و با عمومیت نیافتن توسعه در ایران، زندگی ایلی در معرض نابودی کامل قرار گرفت. اما جمهوری اسلامی توسط نهادهای انقلابی به ویژه جهاد سازندگی سعی به بازسازی جامعه ایلی نمود تا به این ترتیب تجانس بیشتری میان جامعه ایلی و دولت به وجود آید. با این همه باید گفت: عشایر ایران و به خصوص ایل قشقایی، بر خلاف تصور در دوران 1368-1357، کمترین حمایت را از طرف دولت جمهوری اسلامی داشته اند و البته باید در نظر داشت که کشور درگیر جنگ بوده و همین عامل می توانسته کمبودها و عدم مدیریت صحیح را توجیه نماید. عشایر قشقایی بعد از اعدام آخرین رهبر خویش خسرو قشقایی در دولت جمهوری اسلامی، بیش از پیش به حاشیه رانده شدند. واژگان کلیدی: مناسبات سیاسی، دولت ، ایل، همگرایی، واگرایی

تحلیل الگوی فرهنگ سیاسی در متون درسی دوره راهنمایی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  محمود مهام   محمد توحیدفام

فرهنگ سیاسی به صورت روزافزونی در مطالعات جامعه شناختی سیاسی ایران، اولویت ویژه ای یافته است. از مهم ترین حوزه های تأثیرگذار، فرآیند ظهور و بروز فرهنگ سیاسی در نظام آموزشی است و مطالعات بیشماری - برای مثال آلموند و وربا (1965)، کلمن (1965)، هاپر (1971)- بر اهمیت آموزش و پرورش در تعیین نگرش ها و رفتارهای سیاسی تأکید نموده اند. در این رساله با هدف شناسایی الگوی دانش سیاسی مورد استفاده و به تبع آن، الگوی فرهنگ سیاسی ترویج شده و شناسایی روند تغییرات احتمالی الگوی فرهنگ سیاسی در متون درسی تعلیمات اجتماعی و فارسی دوره راهنمایی پس از انقلاب اسلامی (1380- 1357) از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. بدین ترتیب، سوال اصلی عبارت است از: الگوی فرهنگ سیاسی غالب در متون درسی تعلیمات اجتماعی و فارسی دوره راهنمایی در جمهوری اسلامی ایران، ترسیم کننده الگوی رقابت محوری است یا همکاری محور (یاریگرانه)؟ ترسیم چارچوب نظری بر اساس دو رهیافت رقیب و البته مکمل یکدیگر، رهیافت کلاسیک فرهنگ سیاسی(منظر خارجی) و رهیافت جامعه شناسی تاریخیِ فرهنگ سیاسی(منظر داخلی) صورت گرفت. یافته ها از منظر خارجی نشان داد که گسستگی بر پیوستگی کنش های جمعی غلبه داشته است و فرهنگ سیاسی مشارکتی، الگوی غالب در کتاب های درسی مورد بررسی نبوده است. از منظر داخلی نیز مشخص شد که «یاریگری» به عنوان توصیه ای اخلاقی و دینی و در مصادیق «خودیاری» و حداکثر «همیاری» - آنهم محدود به برخی شقوق آن ها – تقلیل یافته است. پراکندگی مصادیق موید فرهنگ سیاسی یاریگرانه عملاً مانع از آن گردید که سازماندهی عمودی مطالب تأیید شود. در مجموع، ویژگی های نظری به دست آمده قابل تطبیق با دیدگاه داروینیسم اجتماعی است. پیامد این وضعیت، تضعیف زمینه های بروز فرهنگ سیاسی مشارکتی است.

موانع پیش روی فدرالیسم در عراق (2013-2003.م)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  نیلوفر موسوی کاووسی   محمد توحید فام

فرهنگ سیاسی جامعه، در شکل گیری نظام های سیاسی بسیار موثر است از این رو در جوامعی که بر اساس نظام های مرکزگرا، فدرال و یا کنفدراسیون شکل گرفته اند، ویژگی های فرهنگی خود را دارند که در ساختار سیاسی جامعه بازتاب می یابند. کشور عراق بعد از حمله آمریکا در سال 2003م با نگرش جدید حاکمان آن به واقعیت های جغرافیایی، فرهنگی، قومی و با در نظر داشتن تجربه دوازده ساله ی خودگردانی کردها در شمال این کشور در طول دهه 90 میلادی الگوی فدرالیسم را برای اداره ی کشور انتخاب کرد، اما تبدیل نظام سیاسی عراق به یک نظام فدرال دموکراتیک به یک مسئله چالش برانگیز در منطقه خاورمیانه و به خصوص بین کشورهای دارای اقلیت های کرد و کشورهای عربی تبدیل شده و باعث ایجاد بازتاب ها و واکنش هایی در بین این کشورها نسبت به فدرالیسم و نوع حکومت آینده عراق گردیده است. هدف از این تحقیق بررسی مسایل سیاسی عراق قبل از برقراری نظام فدرالیسم و چگونگی ایجاد این نظام {فدرالیسم} قبل و بعد از 2003م در عراق است، که به بررسی منابع (کتاب ها، مقالات، مجلات) و همچنین توصیف تحلیل های نویسندگان برای بیان مطالب از روش توصیفی ـ تحلیلی و کتابخانه ای (کتاب ها، مقالات، روزنامه ها) در گردآوری اطلاعات استفاده شده است و همچنین موانعی که بر سر راه اجرای فدرالیسم عراق وجود دارد را مورد بررسی قرار داده و راه کارهایی هم برای رفع این موانع مطرح شده است.

بررسی تطبیقی رویکرد سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در قبال اقوام ایرانی ( با تأکید بر اقوام کرد،بلوچ ،عرب و آذری
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  محمود احمدی درمنی   مجتبی مقصودی

چکیده : سیاست خارجی ایالات متحده امریکا پیرامون جمهوری اسلامی ایران و به خصوص اقوام ایرانی در بستر سیاست کلان آن قرار می گیرد. بدان روی که در نگاه خاور میانه جدید اهداف ایالات متحده امریکا مدیریت غیر خشونت آمیز بوده است و توانایی کسب نتایج مورد نظر از طریق گیرایی به جای اجبار است در این راستا سعی می نماید بر نقاط ضعف کشورهایی که در راستای اهداف آن حرکت نمی کنند سرمایه گذاری نماید در این میان سیاست های اعمالی آن پیرامون ایران با تاکید بر قومیت های آن سیاست های حمایت از تهدیدات و منازعات قومی است که در این امر طرح افزایش تلاش در تجزیه قومی ایران و حمایت های مالی پیرامون آن در این راستا توسط کنگره ایالات متحده به تصویب رسیده است که بتوانند حس ناسیونالیستی اقوام را تقویت نموده و تجزیه طلبی را در ذهنیت آنان نهادینه سازند ازین جهت با استفاده از پخش برنامه های آذری و بلوچی توسط بی بی جی (بنگاه سخن پراکنی امریکا) و همچنین پروژه های مطالعاتی درباره قومیتهای ایرانی توسط موسسات امریکایی با بزرگ نمایی عدم اشتراکات گروه های قومی با دولت مرکزی به سیاست تحریک تنش های نژادی خویش پرداخته و در همان راستا به تهییج و آموزش گروه های شبه نظامی از قومیت ها همانند جندالله و پ.ک.ک. و ترویج تروریسم ادامه داده و بذر توطئه را در اذهان عموم اقوام ایرانی گسترش داده است و بطور کلی می توان اذغان نمود کهاین سیاست بعد از واقعه یازده سپتامبر به سیاست راهبردی آمریکا در جهت کنترل و محدود سازی ایران تبدیل شده است

تاثیر اقدامات سکولاریستی پهلوی دوم در زمینه سازی انقلاب اسلامی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  مجتبی میرحسینی   حبیب الله ابوالحسن شیرازی

دوره 37 ساله سلطنت محمد رضا پهلوی یکی از پرتلاطم ترین دوره های تاریخی کشور است. دهه چهل و پنجاه شمسی را می توان آغاز فرایند اقدامات سکولاریستی پهلوی دوم در ایران دانست.در حوزه سیاسی این امر با لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی آغاز گردید، حمله به مدرسه فیضیه آغاز رویارویی علنی شاه و روحانیت و نیز بیانگر استبداد وی بود . این اقدام باعث گردید تا امام خمینی در محرم سال 42 شمسی سخنرانی آتشین خود علیه حکومت را انجام دهد و به دنبال دستگیری ایشان ، واقعه پانزدهم خرداد که به اذعان بسیاری مبدا نهضت امام خمینی بود ، رخ دهد . در مورد نقش بیگانگان در خصوص اقدامات سکولاریستی ، می توان به تصویب لایحه کاپیتولاسیون اشاره نمود . قانونی که استقلال سیاسی کشور را زیر سوال برد و تصویب آن و سخنرانی حضرت امام علیه آن ، تبعید 15 ساله ایشان را به همراه داشت . برگزاری جشن های 2500 ساله که هزینه های فراوانی بر مردم ایجاد کرد و نیز تغییر تاریخ شمسی به شاهنشاهی،از جمله اقدامات رژیم پهلوی بود که هرکدام به نوعی در شعله ور شدن مبارزات ضدسلطنتی موثر بود . آن چه که باعث شد تا سرنگونی رژیم پهلوی را از منظر اقدامات سکولاریستی مورد بحث و فحص قرار دهیم آن است که امام خمینی ، پیش برد اهداف خود را از منظر دینی مد نظر قرار می دهد . هرچند افراد و گروه های مختلف در حرکات ضدشاهنشاهی حضورداشتند،از گروه های مسلحانه و چپ گرفته تا گروه هایی با مرام لیبرالیستی ، اما آن چه این مبارزات را به ثمر رساند،رهبری امام خمینی است که مخالف شدید تفکرات سکولاریسم بود و با طرح ولایت فقیه یا حکومت اسلامی ،معتقد بود که بین دین و سیاست رابطه و همبستگی زیادی وجود دارد . در این تحقیق سعی نمودیم تاثیر اقدامات سکولاریستی پهلوی دوم ، در زمینه سازی پیروزی انقلاب اسلامی سال 57 را بررسی نماییم. لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی ، انقلاب سفید شاه و مردم ، حمله به مدرسه فیضیه ، قیام 15 خرداد ، تصویب لایحه کاپیتولاسیون ، جشن های 2500 ساله شاهنشاهی ، دادن فضا برای فعالیت های بهاییان و تغییر تاریخ هجری شمسی به شاهنشاهی ، همگی از جمله اقداماتی است که می تواند در پاسخ به سوال فوق به عنوان فرضیه مطرح گردد

نقش کردهای ساکن در 2 کشور ترکیه و سوریه در تحولات جاری بین دو کشور(2013-2011 )
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  داود قادری   عباس سلطانلو

در تاریخ روابط دو کشور ترکیه و سوریه مسئله کرد یکی از مهمترین عوامل تنش و بحران در روابط بین دو کشور بوده است .با آغاز بحران سوریه در سال 2011 و جدی شدن فعالیت مخالفین دولتی در این کشور وهمچنین تحت کنترل در آمدن تعدادی از شهرهای مهم سوریه توسط معارضین سوریه ، بشار اسد را وادار کرد که برای خارج کردن کردها از جبهه معارضین کنترل مناطق کردنشین را به کردها سپرد و امتیازاتی به آنان داد که مهمترین پیامد این اقدامدولت اسد در رابطه با مناطق کردنشین سوریه تحریک و افزایش فعالیت استقلال طلبانه کردها در مناطق جنوبی و شرقی ترکیه شد که تهدیدات امنیتی بسیار جدی برای ترکیه بوجود آورد و فضای سیاسی و امنیتی مناطق کردنشین ترکیه را با چالشی بزرگ مواجه نمود . اهداف این پژوهش بررسی نقش اقلیت کرد در تحولات جاری بین ترکیه و سوریه و سیاست این دولتها در قبال کردها می باشد. تحقیق در این پژوهش بصورت تحلیل - توصیفی می باشد و روش گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای، استفاده از مقالات معتبر و اینترنت است .

بررسی تاثیر امتیازات روسیه در دوران قاجاریه بر بحران هویت ایران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  بهنام شیراوند   بابک نادرپور

هر ملت و جامعه ای دارای ویژگی هایی است که باعث تمایز آن از سایر ملل می شود این که افراد جامعه خود را که یا چه بدانند و در برابر آن احساس تعهد و تکلیف کنند درواقع «هویت» آنان را تشکیل می دهد. هویت ایرانی در طول تاریخ با فراز و نشیب های گوناگونی مواجه بوده است که این مخصوصاً در صد سال اخیر چالش هایی را در حیات سیاسی این کشور به وجود آورده است در این میان رویارویی با مدرنیته و شکل گیری لایه ای سوم در هویت ایرانی در کنار لایه های باستانی و اسلامی چالش فکری مذکور را تشدید کرده است به گونه ای که می توان تحولات سیاسی اجتماعی معاصر در ایران را نتیجه نحوه تعامل یا تقابل و تعارض لایه های فوق دانست. سازماندهی تحقیق در چهار فصل می باشد که ضمن مقدمه و کلیات تحقیق در فصل اول در فصل دوم به مطالعات نظری تحقیق و در فصل سوم به بررسی تاریخی و در فصل چهارم به نسبت سنجی امتیازات و بحران هویت ایرانیان در دوران قاجاریه و در آخر به نتیجه گیری و منابع پرداخته شده. هدف های تحقیق به بررسی امتیازات ایران به روسیه و چگونگی بحران هویتی ایرانیان و همچنین شرایط عقب ماندگی در مقابل کشورهای غربی و روسیه و به وجود آمدن این امتیازات و از بین رفتن هویت ایرانیان بوده است. روش تحقیق آن توصیفی – تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای بوده است. نتیجه گیری که از این تحقیق گرفته شده این است که ایران در گذشته و در دوران باستان دارای جایگاهی با عظمت و قداست بوده به ناچار در دوران قاجاریه آن عظمت و جایگاه خود را از دست داده و سرزمین ایران به دست بیگانگان مخصوصاً روسیه افتاده با آن امتیازاتی که تحمیل کرده بود و بعضی از روشنفکران آن عقب ماندگی و شکست های ایران در آن دو دوره جنگی را نداشتن سلاح پیشرفته و ورود اسلام به ایران می دانستند. واژگان کلیدی: امتیازات، روسیه، بحران، هویت ایرانیان

بررسی رویکرد روزنامه کیهان به سیاست خارجی ج.ا.ایران (1392-1376)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  صمد شفیعی مقدم   محمدجواد حق شناس

کیهان یکی از روزنامه های دیرپای ایران با بیش از هفتاد سال سابقه است که پس از انقلاب اسلامی به عنوان روزنامه ای متصل به حاکمیت ، فعالیت خود را ادامه داده است. انتشار این روزنامه در دو دهه اخیر با نگاهی خاص به عرصه سیاست و فرهنگ تداوم یافته و در زمره رسانه های ایرانی مخالف غرب شناخته می شود. افشای توطئه های غرب به سرکردگی امریکا از جمله سیاست های ثابت روزنامه کیهان به شمار می رود و این رویه در زمان حاکمیت دولت های خاتمی و احمدی نژاد دستخوش تغییر و تحول نشده است. با بررسی رویکرد روزنامه کیهان به سیاست خارجی ایران طی سالهای 1376 تا 1392 یعنی دوران دولت های اصلاحات و اصول گرایی تمایلات جناح متبوع روزنامه مذکور در بین هیئت حاکمه جمهوری اسلامی ایران و همچنین آن بخش از جامعه ایران که به این طیف فکری و سیاسی علاقه مندی و باور دارد تا حدود زیادی مشخص و روشن می شود. ضمن آن که تاثیرات این روزنامه بر سیاست خارجی ایران نیز آشکار می گردد چرا که بزرگترین سهم بالقوه رسانه ها در فرآیند تصمیم گیری سیاست خارجی ، توانایی آنها برای نفوذ در خلق و خوی حکومت ، نخبگان و مردم است. در این ارتباط لازم به ذکر است که با روی کارآمدن حسین شریعتمداری و پایدار بودن او در راس این رسانه از اوایل دهه هفتاد شمسی تاکنون، کیهان به قدرتی فراتر از یک رسانه تبدیل شده است.

استراتژی امنیت ملی اوباما با تأکید بر اسرائیل و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  رامین مددی   حسین دهشیار

استراتژی های امنیت ملی آمریکا توسط روسای جمهوری این کشور به کنگره ارائه گردیده و چارچوب های استراتژیک آن دولت را در عرصه اقتصاد، سیاست، امنیت و فرهنگ، مشخص و رسماً اعلان می کند. استراتژی امنیت ملی امریکا بیانگر راهبرد ایالات متحده نسبت به موضوعات گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی در سطوح داخلی، منطقه ای و بین المللی می باشد. منطقه خاورمیانه یکی از محورهای مورد اشاره در این استراتژی ها بوده و علت این توجه نیز در پیوند خوردن مسائل و معضلات این منطقه با منافع و امنیت ملی آمریکا می باشد. آمریکا دارای منافع مهمی در این منطقه بوده که بخش قابل توجهی از این منافع شامل همکاری گسترده در زمینه موضوعات متعدد با دوست نزدیک آمریکا یعنی اسرائیل و تعهد تزلزل ناپذیر به امنیت این رژیم بوده و البته محورهای دیگری نظیر احترام به خواست مردم فلسطین به داشتن کشور، اتحاد و امنیت عراق و ترغیب دموکراسی در این کشور، ایجاد تغییر در سیاست ایران و ... را نیز شامل گردیده و در استراتژی امنیت ملی اوباما به آن پرداخته شده است. لذا در این پژوهش به دنبال آن هستیم تا استراتژی امنیت ملی آمریکا در دولت اوباما را مورد مطالعه قرار داده، ابعاد مختلف آن بویژه در مورد رژیم صهیونیستی را واکاوی نموده و تأثیرات آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را مشخص کنیم. در این راستا می توان گفت روی کار آمدن اوباما و رویکرد متفاوت وی در سیاست خارجی و تأکید بر بهره گیری از دیپلماسی و تعامل، اگرچه فضایی را برای حل چالش های ایران و غرب از مسیر مسالمت آمیز ترسیم می کند، لکن تضاد در ارزش ها و منافع، عملاً مانعی بر سر این مسیر بوجود می آورد. در این میان به علت تعارض وجودی میان ایران و اسرائیل، این رژیم در افزایش چالش ها میان ایران و آمریکا نقش مهمی را ایفا نموده که مسائلی چون تحریم های اقتصادی، تهدید به حمله نظامی، ایران هراسی میان کشورهای منطقه و ... از جمله آن ها بوده و تهدیداتی را در سطح داخلی و منطقه ای متوجه جمهوری اسلامی ایران نموده است.

بررسی ظرفیت ها و موانع سیاسی ـ فرهنگی گفت و گوی سیاسی در ایران (1390ـ1376)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  ساناز رضایی   مجتبی مقصودی

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده) : موضوع این پایان¬نامه معطوف به بحث گفت¬وگو است. گفت¬وگوی سیاسی در ایران معاصر و خصوصاً در دوره زمانی 1376 تا 1390، یعنی دوره¬های ریاست جمهوری محمد خاتمی و محمود احمدی¬نژاد. انتخاب این موضوع از این رو بوده است که در دوره مدرن، دولت¬های کارآمد دولت¬های مشروع هستند و هر چه بنیان¬های مشروعیت¬شان پایدارتر باشد، قدرتشان افزون¬تر است. از سوی دیگر میان مشروعیت و گفت¬وگو در یک جامعه رابطه مستقیم وجود دارد. هر اندازه در جامعه¬ای عقلانیت ارتباطی قوی¬تر باشد، مشروعیت پررنگ¬تر است. در این پایان-نامه، پژوهشگر به دنبال پاسخ به این سوال است که ظرفیت¬ها و موانع گفت-وگوی سیاسی در ایران بین سال¬های 1376 تا 1390 کدامند و در پی این سوال سعی در آزمون این فرضیه دارد که در ایران معاصر و در دوره زمانی مذکور نگاهی خاص به سنت و بنیادگرایی و نیز تاکید بر فرهنگ حذف بنیان¬ساز موانع گفت¬¬وگوی سیاسی بوده است و از سوی دیگر تکیه بر منافع ملی و جامعه مدنی و فرهنگ تساهل و مدارا زمینه¬ساز توسعه فرهنگ گفت¬¬وگو گشته است. نویسندگانی نظیر هابرماس، باختین و پوپر زمینه¬های نظری کار پژوهشگر را فراهم ساخته¬اند و روح نظریاتشان بر نوشته¬های این پایان¬نامه حاکم است. پژوهشگر در بخش معطوف به تاریخ معاصر ایران نشان می¬دهد که از مشروطیت تاکنون، تاریخ ایران تاریخ توالی دوره¬های قبض و بسط گفت¬وگو است و در بخش مربوط به دوره¬های ریاست جمهوری خاتمی و احمدی¬نژاد نیز آشکار می¬سازد که دوره رییس جمهور خاتمی، دوره بسط و توسعه گفت¬وگوی سیاسی بوده است، اگر چه موانعی در مقابل آن قرار گرفت و دوره رییس جمهور احمدی¬نژاد، دوره قبض و محدودیت گفت¬وگوی سیاسی بوده است، اگرچه وی در مواردی بر گونه¬هایی خاص از گفت¬وگو تاکید ورزیده است. در پایان در این پایان¬نامه بر اهمیت گفت¬وگو تاکید فراوان می¬شود و بر بنیان یافته¬های این پژوهش خاطر نشان می¬گردد که در ایران هرگاه عرصه بر گفت¬وگو و مردم¬سالاری باز بوده است کشور قوی¬تر و منافع ملی تامین¬تر بوده است و بر عکس هر زمان فرهنگ حذف و رادیکالیسم حاکم بوده است کشور از وفاق دوره شده و منافع ملی با آسیب¬های جدی مواجه گشته است.

نقش ورزش در سیاست خارجی قطر؛ از هویت یابی تا بازیگری منطقه ای
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  ساعد معظمی گودرزی   حبیب الله ابوالحسن شیرازی

ورزش با تعاریف و تعابیر متفاوتی همچون ورزش و فرهنگ، ورزش و سلامت، ورزش و اقتصاد و ... همراه است. در طول قرن اخیر ورزش گذشته از اهداف فرهنگی، اقتصادی و حوزه سلامت به یکی از ابزارهای موثر دولت مردان برای ایفای نقش های سیاسی تبدیل شده است. در این میان، در طول سه دهه گذشته قطر نیز مانند سایر کشور ها، با سرمایه گزاری های عظیمی که در بخش ورزش کرده، جایگاه متفاوتی در بین کشورهای منطقه پیدا کرده است. دولت مردان قطر با استفاده از موفقیت های ورزشی چه از طریق کسب مدال های بین المللی و یا میزبانی مسابقات مهم بین المللی، تلاش دارند تا با کسب پرستیژ در عرصه بین المللی به هویت جدیدی دست پیدا کند و در نهایت بتواند از این ابزار، سیاست خارجی خود را هدایت و بازی های منطقه ای متفاوتی را در این حوزه پرتنش ایفا کند؛ در واقع قطر با توجه به ثروت های عظیم نفت و گاز با به کارگیری یکی از ابزارهای «قدرت نرم» که فعالیت های «فرهنگی - تبلیغی» است تلاش دارد تا از منافع ملی خود در مقابل کشورهای منطقه و یا فرامنطقه ای، حراست کند. بی شک در این راه کشور قطر تنها نیست و از سوی دولت یا دولت های منطقه ای و یا فرامنطقه ای نیز حمایت می شود. پژوهش پیش رو تلاش دارد تا با نگاهی گذرا به اقدامات قطر در خصوص توسعه تأسیسات و امکانات ورزشی در طول سی سال گذشته و به ویژه از سال 1988 که اولین دوره بازی های بین المللی در این کشور برگزار شد، به نقش ورزش در هویت یابی جدید قطر و بازی های منطقه ای این کشور بپردازد. به بیان دیگر این پژوهش با استفاده از روش توصیفی - پاسخگوی این سوال باشد که «علل اصلی اهداف قطر از به کار بردن «دیپلماسی ورزشی» در جهت اهداف سیاست خارجی این کشور چیست؟» واژگان کلیدی: قطر، ورزش، هویت یابی، سیاست خارجی قطر، دیپلماسی ورزشی، بازیگری منطقه

بررسی سیاست های اشتغال دولت در قبال گروه های قومی - مذهبی در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  حبیب الله عمرانی   مجتبی مقصودی

کشور ایران با گروه های قومی و مذهبی متعدد، پیوسته صحنه تعاملات گروههای مختلف در راستای انواعی از همانند سازی و یا تمایزات بوده است. امروزه هویت ملی در ایران با عناصر فرهنگی و دین اسلام پیوند خورده است و به موازات آن گروههای قومی_ مذهبی در بعضی از مسائل در جامعه به مشکل برخورد می کنند و یا از یک سری تبعیضات در زمینه های مختلف شاکی هستند. ایران پس از انقلاب برای دستیابی به اهداف خود نیازمند برنامه های توسعه اقتصادی – اجتماعی بود و یکی از برنامه های توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی توجه به مسأله اشتغال بود و با توجه به اینکه اشتغال یک بحث مهم در ارتباط با توسعه اقتصادی است وبا توجه به اینکه ایران جزو کشورهای درحال گذار است و در نقاط مختلف کشور دارای جمعیت جوان و جویای اشتغال می باشد از اینرو اشتغال را در بین گروههای قومی ایران بعد از انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار داده ایم. در این تحقیق متغیر مستقل سیاستهای اشتغال و اشتغال گروههای قومی در ایران، متغیر وابسته می باشد و به روش کتابخانه ای و مطالعه میدانی به آن پرداخته می شود در فصل اول بیان مساله و ضرورت پژوهش و فرضیات تحقیق بیان می شود، در فصل دوم مطالعات نظری مرتبط با بحث اشتغال و همچنین گروههای قومیتی را توضیح می دهیم و به بررسی این موضوع بر اساس مطالعات کتابخانه ای و مطالعات پیشین می پردازیم. در فصل سوم روش کار و روش تجزیه وتحلیل داده ها ارائه داده می شود و در نهایت در فصل چهارم داده های توصیفی و استنباطی حاصل از جمع آوری پرسشنامه ها تحلیل می شود و سپس به نتیجه گیری نهایی می پردازیم. در نتیجه گیری نهایی که از آزمون دانت (آنوا) به دست آمد مشخص شد که گروههای قومی – مذهبی در بعضی از پارامترها نسبت به گروه کنترل اختلاف معنی داری نشان دادند و در برخی موارد فاقد اختلاف معنی داری بودند.

جایگاه حوزه آسیا پاسیفیک در استراتژی آینده آمریکا
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  رضا نادمی   طاهره ابراهیمی فر

منطقه آسیا پاسیفیک از اهمیت و اولویت بالایی در سیاست خارجی آمریکا در طول جنگ سرد برخوردار بوده است. پایان جنگ سرد و تحولات پس از آن ازجمله وقایع 11 سپتامبر و اتخاذ استراتژی مبارزه با تروریسم باعث شد خاورمیانه مرکز ثقل سیاست خارجی آمریکا گردد و منطقه آسیا پاسیفیک از اولویت ایالات متحده خارج شود. با روی کار آمدن اوباما، آمریکا بار دیگر این منطقه را در اولویت اصلی سیاست خارجی خود قرار داده است. این پژوهش بدنبال بررسی چرایی این تغییر و چرخش مجدد آمریکا به منطقه آسیا پاسیفیک و جایگاه این منطقه در استراتژی آینده آمریکا بر اساس نظریات نوواقع گرایی و واقع گرایی نوکلاسیک می باشد. برای پاسخ به این سوال، این پژوهش ضمن بررسی تحولات تاریخی منطقه آسیا پاسیفیک و بازیگران و بحران های کلیدی آن، علل چرخش دوباره آمریکا به منطقه آسیا پاسیفیک و برنامه آن کشور برای حفظ برتری خود در این منطقه را مورد کنکاش قرار داده است. یافته اصلی این پژوهش این می باشد که منطقه آسیا پاسیفیک در آینده، کانون تحولات سیاسی ، اقتصادی و امنیتی و عرصه رقابت بین قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای بویژه آمریکا و چین بوده و مرکز ثقل استراتژیک جهان در حال انتقال به این منطقه می باشد، لذا از اولویت برتر در استراتژی آینده آمریکا برخوردار خواهد بود. کلید واژه ها: استراتژی، توازن قوا، آسیا پاسیفیک، نو واقع گرایی، بحران

تحلیل تطبیقی مشارکت سیاسی در انتخابات ریاست جمهوری ایران (از دوره پنجم تا دهم)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  سید جلال هاشمی   مجتبی مقصودی

امروزه «مشارکت سیاسی» از دید دانشمندان علم سیاست فرآیندی است که در شبکه متغیری از روابط اجتماعی واقع شد است؛این شبکه متغییر شامل ویژگی های فردی و جمعی می باشد که برخی از آنها شامل تحصیلات، جایگاه و یا وضعیت شغلی، میزان سن، موقعیت جغرافیایی زندگی شهری و ... است. بررسی تأثیرات این متغیرها(متغیرهای مستقل) بر روی مشارکت سیاسی(متغییر وابسته) عامل عمده شکل گیری پژوهش حاضر است. بر این اساس سوال اصلی بیان می دارد که «مشارکت سیاسی در جامعه آماری هدف (شش دوره انتخابات ریاست جمهوری از دوره پنجم تا دهم) واجد چه نوسانات کیفی و کمی سیاسی و فرهنگی بوده است؟». فرضیه مطرح شده نیز بیان می دارد که «مشارکت سیاسی در شش دوره انتخابات ریاست جمهوری (از دوره پنجم تا دهم) برپایه شاخص هایی چون گروه سنی، میزان تحصیلات، نرخ شهر نشینی، وضعیت فعالیت شغلی و... رأی دهندگان واجد نوسانات سیاسی و فرهنگی مثبتی است». روش جمع آوری اطلاعات در این پایان نامه روش کتابخانه ای بوده است و به همین نسبت روش تحقیق در این پژوهش از نوع تحقیقات همبستگی و (تحلیلی ـ علی) بوده است. همچنین در فصل تجزیه و تحلیل(4) اینپژوهششیوه تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعاتمورد استفاده قرار گرفته است. نتایج این پژوهش یافته های گسترده تری از فرضیه اصلی را نیز دربر گیرفته است آنجا که با توجه به مطالعه تطبیقی انجام شده در مولفه های آماری مشارکت سیاسی شهروندان در انتخابات ریاست جمهوری ایران، بیان می دارد: تمامی مواردی چون میزان سن، تحصیلات، نرخ شهر نشینی و وضعیت شغلی بر میزان افزایش و یا کاهش میزان مشارکت سیاسی شهروندان تأثیر معناداری گذاشته است؛ اما برای درک هرچه شفاف تر این تأثیر معنادار نیاز بر آن است تا عوامل گوناگون نظیر «فضای رقابتی در انتخابات»، «حضور نامزدهای قدرت منددارای پایگاه اجتماعی گسترده»، «شدت تهدیدات خارجی علیه نظام سیاسی» و مواردی از این دست قرار داشته است. بر اساس نتایج به دست آمده می توان بیان نمود که این پژوهش به اهداف مطرح شده خود هم چون «نگرشی تطبیقی بر آمار مشارکت سیاسی به تفکیک 31 استان در شش دوره انتخابات ریاست جمهوری، مقایسه درصد دارندگان حق رأی، رأی دهندگان و میزان مشارکت سیاسی در شش دور انتخابات ریاست جمهوری، میانگین میزان مشارکت سیاسی به تفکیک استان در شش دوره انتخابات ریاست جمهوری، شناخت تأثیر متغیرهای سنی، تحصیلات و وضعیت شغلی در افزایش و یا کاهش مشارکت سیاسی در شش دوره انتخابات ریاست جمهوری دست یافته است؛ و پیشنهاداتی را برای تحقیقات آتی در قسمت مربوطه ارائه داداه است.

چشم انداز جامعه مدنی در دهه چهارم جمهوری اسلامی ایران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  صمد هدایتی خلیلی   احمد بخشایش اردستانی

جامعه مدنی و تبیین مبانی و مولفه های آن در جامعه ایران که مبتنی بر اصول و آموزههای اسلامی می باشد. همواره با موانع و مشکلات اساسی روبه رو است. از همین روی ترسیم و ایجاد جامعه مدنی با دشواری های اساسی مواجه می باشد. لذا در این پایان نامه تلاش می شود به بررسی چشم انداز جامعه مدنی در دهه چهارم از جمهوری اسلامی ایران بپردازیم. برای همین نیز مهمترین مسئله مطرح شده در این پایان نامه عبارت است از این که چشم انداز جامعه مدنی در دهه چهارم جمهوری اسلامی ایران چگونه می باشد و چه شرایطی می تواند به خود بگیرد؟ در فرضیه مطرح شده نیز نگارنده معتقد است؛ با توجه به پیش نیاز های جامعه مدنی که عبارت از وجود احزاب سیاسی فعال، مشارکت سیاسی مردم، قانون گرایی، عدم دخالت دولت در حوزه عمومی، برابری حقوق زن و مرد، برپایی اتحادیه های کارگری، انجمن های زنان، انجمن های مذهبی و انواع سازمانهای مردمی می باشد، در دهه چهارم جمهوری اسلامی، بیش از پیش می توان امیدوار به وضعیت مطلوب جامعه مدنی در ایران بود، اما از موانع و چالش های پیش روی آن نیز نمی توان غافل ماند که متاثر از ساخت حکومت و مذهب و اوضاع اقتصادی ایران بوده و موجب کند شدن حرکت رو به جلو، جامعه مدنی در ایران می باشد. کلیدواژگان: جمهوری اسلامی ایران، جامعه مدنی، حوزه عمومی و خصوصی، احزاب، تشکلهای سیاسی، سیاست، دین

سیاست مقایسه ای ایران و آمریکا در قبال سلفی گری در عراق جدید
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  عباس واحد کول   بابک نادرپور

سلفی گرایی در جهان اسلام گرچه ریشه در تاریخ سده های میانی اسلام دارد اما به عنوان مساله ای که سیاست و امنیت را در حوزه روابط بین الملل به خود مشغول کرده محصول یک قرن اخیر است. بنیاد گرایی و جریان های تکفیری فارغ از نگاه ابزارگرایی به آنان، حاصل بحران هایی است که بعد از فروپاشی امپراطوری عثمانی وانحطاط جوامع اسلامی در بستر اجتماعی کشورهای اهل سنت، رشد کرده است. این گروه ها دلیل اصلی عقب ماندگی خود را فاصله گرفتن از سنت های اسلام اصیل می دانند و در این راستا استعمار صلیبی، حاکمان دست نشانده آنان و شیعیان صفوی را متهم به همکاری برای به نابودی کشاندن جوامع اهل سنت معرفی می کنند و عراق پس از صدام را میدانی برای مبارزه با آمریکای صلیبی و ایران شیعه می پندارند. محقق در این پژوهش کوشیده تا ضمن بررسی اهداف و منافع ایران و آمریکا در عراق به این پرسش اساسی پاسخ دهد که سیاست های ایران و آمریکا در برخورد با جریان سلفی در عراق جدید، از چه نقاط افتراق و اشتراکی برخوردار می باشد؟ فرضیه ی نهایی تحقیق این می شود که؛ دو کشور علیرغم وجود اختلافات در حوزه های دیگر به خاطر احساس تهدید منافع از جانب این گرو های افراطی و ساختار شکن، سیاست های تقابلی و یکسانی را در پیش گرفته اند. پژوهشگر برای اثبات این فرضیه از روش توصیفی تحلیلی، مبتنی بر کتب علمی- تاریخی و اسناد پژوهشی و تحلیل های مطبوعاتی یاری جسته است و در بخش نتیجه گیری به علت استفاده ابزاری آمریکایی ها از این گروه ها در کشور های مختلف و تقسیم آنها به تروریست خوب و بد، مقامات ایران با دیده تردید به همکاری با آمریکایی ها در مبارزه با تروریسم می نگرند و علاقه ای به همکاری و هماهنگی مشهود با آنها ندارند.

بررسی ناکارآمدی احزاب در استقرار نظام پارلمانی در جمهوری اسلامی ایران
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  زهرا موسوی   بابک نادرپور

دراین پژوهش به بررسی نظام سیاسی ایران پرداخته شده تا مشخص شود که آیا نظام حاکم برجمهوری اسلامی ایران شرایط تغییر به نظام پارلمانی را دارد؟ با توجه به این امر که یکی از شروط اصلی و مهم نظام پارلمانی داشتن نظام حزبی منسجم می باشد و در حال حاضر نظام ما فاقد این نهاد سیاسی می باشد؛ با توجه به ضرورت احزاب سیاسی کارآمد، احزاب سیاسی و نظام حاکم در ایران از زمان مشروطیت تا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گرفته و علل عدم نهادینگی احزاب در ایران بر شمرده شده است. از نتایج بدست آمده مشخص گردید در حال حاضر تغییر نظام سیاسی ایران به نظام پارلمانی مقدور نمی باشد. جامعه مان فاقد نظام حزبی می باشد و نظام نیمه ریاستی- پارلمانی موجود با توجه به شرایط سیاسی- اجتماعی مان بهتر از سایرنظام ها پاسخگوی نیازهای جامعه مان می باشد، به شرط آنکه قانون اساسی به طور دقیق از سوی مقامات و نهادها اجرا شود.

بررسی تطبیقی نقش مردم در نظام مردم سالاری دینی (اسلامی) و لیبرال دموکراسی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  عیسی غیور نهند   بابک نادرپور

در گذر تاریخ همیشه نظام ها وروش های مختلف سیاسی ، حقوقی ، فرهنگی و... منبعث از بنیان های فکری جوامع وجود داشته است ، از این حیث می توان مباحث معرفتی را به منزله ریشه پنهان و سیستم های مختلف سیاسی ، حقوقی ، اقتصادی و ... را به مثابه شاخ و برگ آشکار در نظر گرفت .از آن جمله است نظام های مردم سالاری دینی و لیبرال دموکراسی . هر دونظام ، به واسطه مرتبط بودن با " دموکراسی " و " مردم سالاری " ، مردم نقش اساسی و ویژه ای را دارا هستند. مردم سالاری دینی بر اساس آموزه های اسلام در پی ارجمندی مردم است ، در عین حال ، در مردم سالاری دینی خواست و اراده مردم ، مقید و مشروط به حدود و ثغور احکام قطعی دین است ومادام که رای و نظر مردم ، تظاد و تناقضی با نصوص دینی ندارد مشروع و مقبول خواهد بود . اما در نظریه لیبرال دموکراسی واژه " دموکراسی " در واقع به معنی "مردم سالاری" و تن دادن بی چون و چرا به امیال و اهوای مردم است . در نظریه مردم سالاری دینی حق سلطه مشروع ، منحصر به خداوند است و هیچ حاکمیتی – اعم از حقیقی و حقوقی بر انسان ها مشروع نیست ، مگر اینکه ماذون به اذن خداوند به عنوان خالق و حاکم حقیقی باشد. اما در نظریه لیبرال دموکراسی به طور بنیادی هر سامان سیاسی و اجتماعی و به طور کلی هر حاکمیتی نامشروع و غیر مجاز است مگر آنکه تنها و تنها ریشه در رضایت و پذیرش همه یا اکثریت کسانی داشته باشد که تحت آن سامان یا حکومت زندگی می کنند . نظریه لیبرال دموکراسی تعریفی خنثی ، توصیفی و غالبا منفی از آزادی ارائه می کند ، در حالی که نظریه مردم سالاری دینی ، تعریف هنجاری ، تجویزی و غالبا مثبت از آن عرضه می دارد. مردمداری دموکراسی لیبرالی ، موکول به مردمداری است و مردم سالاری دینی – علاوه بر مردمداری – معطوف به مردم سازی می باشد .

بررسی سیاستهای مدیریت درآمدهای نفتی در ایران و نروژ با تاکید بر صندوق ذخیره ارزی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  محمد آوخ   مجتبی مقصودی

علاوه بر اهمیت نفت و درآمدهای نفتی برای کشورهای مختلف و تاثیر آن در شئون سیاسی و اقتصادی، مدیریت منابع نفتی در دو کشور ایران و نروژ مورد بررسی قرار گرفت. پس از انقلاب اسلامی ایران کلیه قراردادهای نفتی پیش از انقلاب ملغی گردید و قردادهای جدیدی خصوصاً با شرکتهای ژاپنی بسته شد. اما بلافاصله کشور درگیر جنگ تحمیلی با عراق شد و درآمدهای نفتی عملاً صرف جنگ و هزینه های ناشی از آن شد.

تبیین جریان سلفی گری و تاثیر آن بر اهل سنت ایران ( بررس موردی در استان خراسان رضوی – شمالی- جنوبی)
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1394
  مهدی ملک صید آبادی   احمد بخشایش اردستانی

سلفیه به صورت یک جریان فکری ـ مذهبی به شیوه ای انتقادی در بین جامع? اهل سنت ظاهر شد، به تدریج رنگ سیاسی به خود گرفت، و درنهایت به یک جریان فکری سیاسی تبدیل گردید. این پژوهش به دنبال واکاوی علل انحراف اندیشه انحرافی سلفیت از مبانی اسلام راستین و تأثیر آن بر بخشی از جامعه اهل سنت ایران (استان خراسان) و نقش آن در تشدید اختلافات مذهبی در این منطقه است. متن حاضر، از چشم انداز برداشت ظاهری و نادرست از آیات و روایات و حقاق اصیل دینی از سوی این جریان و شکل گیری گروه های متعدد افراطی در کشورهای اسلامی و فراهم شدن بستر ایجاد شکاف بین پیروان مذاهب مختلف اسلامی و قتل افراد بی گناه و غارت اموال آنان، در پی پاسخ گویی به این پرسش برآمده و با روشی توصیفی- پیمایشی، ریشه های این تفکر و تأثیرات آن در جهان اسلام و موضع گیری های علمای اهل سنت و تشیع در برابر این جریان انحرافی و امکانات و روش های مقابله با آن مدنظر قرار گرفته است.سکونت اهل سنت در 15 استان کشور ( اغلب هم مرز با کشورهای عراق، ترکیه، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، آذربایجان و کشورهای حوزه خلیج فارس)، سهولت ترددات مرزی، اشتراکات قومی و مذهبی با کشورهای یادشده، تبلیغات گسترده جریان وهابیت و دامن زدن به اختلافات شیعه و سنی و سیاه نمایی از وضعیت اهل سنت ایران با استفاده از فضای مجازی، شبکه های ماهواره ای و از طریق تریبون های مساجد و حوزه-های علوم دینی در مناطق سنی نشین و تأثیرپذیری جامعه اهل سنت از این جریان و تحولات منطقه، ضرورت توجه بیش از پیش به دو مقوله قومیت و مذهب را در جمهوری اسلامی برای تحکیم پایه های وحدت ملی و مذهبی نمایان می سازد. یافته های این مطالعه نشان می دهد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اندیشه های سلفی گری در رابطه با توسل، زیارت و.. در بین اهل تسنن شیوع بیشتری پیدا کرده، این اندیشه ها موجب شده است که عده ای، شیعیان را مشرک بدانند. و نگاهشان به شیعیان و تفکرات آنها تغییر کند، ضمن اینکه این جریان انحرافی در قالب تشکل های مختلف در کشور سیر صعودی داشته و می کوشد تا بر طبل اختلافات مذهبی کوبیده و موجبات ایجاد شکاف بین جامعه اهل سنت با حاکمیت را فراهم سازد. علاوه بر آن، تلاش قدرت-های بزرگ برای بهره برداری از این فرصت ها در جهت پیشبرد منافع و اهداف خود، زمینه های اصلی تقویت گروه های تکفیری و ایجاد ناامنی در منطقه خاورمیانه و از جمله علل ناکامی مبارزه با پدیده افراط گرایی است. کلید واژه ها: سلفی گری، وهابیت، ابن تیمیه، محمدبن عبدالوهاب، استان خراسان، افراط گرایی