شوری یکی از مهمترین تنش های غیر زیستی در حال گسترش بوده که علاوه بر اثرات سمی و تغذیه ای، توانایی گیاه برای جذب آب را کاهش می دهد. در مواجهه با تنش شوری مجموعه ای از واکنش های مورفوفیزیولوژیک و تغییراتی در سطح مولکولی و بیان پروتئین در گیاهان ایجاد می شود. در این تحقیق، پیامدهای غلظت های مختلف تنش شوری شامل صفر، 8 و ds.m-1 12 بر ویژگی های مورفوفیزیولوژیک و فیزیولوژیک ژنوتیپ های حساس و متحمل نخود در مراحل اولیه رشد و نمو گیاه بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و چهار نمونه برداری با فاصله زمانی یک هفته مورد بررسی قرار گرفت. پس از تعیین متحمل ترین و حساس ترین ژنوتیپ ها و همچنین غلظت کلیدی سطح شوری، بررسی دقیق تر در سطح پروتئوم انجام گرفت. بر اساس داده های حاصل از آزمایش نخست، با افزایش غلظت کلرید سدیم و گذشت زمان ، ژنوتیپ های mcc760 و mcc806 به ترتیب از کمترین و بیشترین آسیب بر اساس شاخص های وزن خشک ریشه به وزن خشک اندام هوایی (8/0 و 2 برابر کاهش) و وزن خشک ریشه (7/1 و 4 برابر کاهش) برخوردار بودند. در شدت بالای تنش ، ژنوتیپ mcc760 نه تنها مقدار رنگدانه های فتوسنتزی (شامل کلروفیل های a، b و کارتنوئید ها) بیشتری داشت بلکه شدت کاهش رنگدانه های این ژنوتیپ کمتر و در مقابل ضریب پایداری کلروفیل آن (75%) بصورت معنی داری (05/0 ? p) بیشتر از سایر ژنوتیپ ها بود . بررسی پارامترهای بیوشیمیایی در آزمایش دوم نشان داد که با افزایش غلظت شوری، مقدار مالون دی آلدئید در همه ژنوتیپ ها افزایش می یابد، بطوری که ژنوتیپ mcc806 با2/3 برابر نسبت به شاهد، بیشترین افزایش و ژنوتیپ mcc544 با 6/1 برابر، کمترین میزان افزایش را داشت. میزان پرولین و پروتئین کل محلول برگ مخصوصاً در ژنوتیپ های mcc544 و mcc760 به ترتیب با 28 و 18 برابر افزایش پرولین و 3/1 و 4/1 برابر افزایش پروتئین، اختلاف معنی داری با ژنوتیپ های دیگر بخصوص در گیاهچه های 28 روزه و غلظت ds.m-1 12 نشان دادند. میزان کربوهیدارت محلول برگی در ژنوتیپ های متحمل mcc544 و mcc760 افزایش معنی داری نشان داد. کمترین شدت کاهش میانگین نشت الکترولیت (6 درصد) مربوط به ژنوتیپ متحمل یعنی mcc760 و در مقابل بیشترین شدت کاهش (بیش از 20%) به ژنوتیپ mcc806 تعلق داشت. بنابراین در بین ژنوتیپهای مورد مطالعه ژنوتیپ mcc760 به عنوان متحمل ترین ژنوتیپ به تنش شوری معرفی شد و زمان مناسب جهت ارزیابی تحمل به این صفت بر مبنای خصوصیات مورفولوژیک، هفته چهارم و بر مبنای صفات فیزیولوژیک، هفته سوم تعیین شد. ارزیابی و مقایسه این دو ژنوتیپ در سطح پروتئوم با استفاده از الکتروفورز یک بعدی sds-page صورت گرفت. تفاوت مشاهده شده در وجود و عدم وجود و نیز شدت باندها، به مفهوم تایید کیفیت پروتئین های استخراج شده، انتخاب صحیح دو ژنوتیپ کاملاً متفاوت و شرایط رشد و همچنین تاثیر تنش جهت مقایسه در سطح الکتروفورز دو بعدی و شناسایی دقیق پروتئین های متفاوت می باشد. به نظر می رسد در مجموع مناسب ترین زمان ارزیابی بر اساس پروفیل پروتئین ها، 96 ساعت پس از تنش باشد و از سوی دیگر دلیل حساسیت ژنوتیپ mcc806 به شوری را می توان به تأخیر در بیان پروتئین ها یا میزان کمتر پروتئین های پیش ساخته با وزن مولکولی بیشتر دانست.

تعیین میزان تنوع ژنتیکی در مواد گیاهی، گام اولیه برای شناسایی، حفظ و نگه داری ذخایر توارثی و همچنین پایه و اساس تحقیقات ژنتیکی و برنامه های اصلاحی است. به منظور ارزیابی سطح تنوع ژنتیکی در پنج ژنوتیپ هندوانه بذر آجیلی و یک رقم هندوانه شیرین (کریمسون سوئیت) آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی در سال 1393 انجام شد. بذور ژنوتیپ های بومی هندوانه بذر آجیلی از استان خراسان جمع آوری گردیدند. در این مطالعه 14 صفت کمی اندازه گیری شد و براساس نتایج تجزیه واریانس این صفات، اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ های مورد مطالعه در سطح 1% مشاهده گردید. آنالیز خوشه ای به روش ward، ژنوتیپ ها را در سه گروه مجزا دسته بندی کرد. 10 آغازگر مورد استفاده در این پژوهش در مجموع توانستند 76 قطعه را تکثیر کنند که 42 عدد از آن ها چند شکل بودند. محتوای اطلاعات چند شکل (pic) در دامنه 85-46 درصد قرار گرفت که به ترتیب مربوط به آغازگرهای p3 و p9 بود. متوسط تعداد باندهای چند شکل شش باند و در دامنه 8-2 قرار داشت. آنالیز خوشه ای به روش upgma برای محصولات pcr حاصل از 7 پرایمر نیز ژنوتیپ ها را در سه گروه مجزا قرار داد. با مقایسه نتایج حاصل از دو روش ارزیابی مورفولوژیکی و مولکولی همبستگی قابل توجهی بین نتایج مشاهده شد به طوری که قرابت دو ژنوتیپ c8 و sw، تشابه بالای ژنوتیپ های c1 و c14 و همچنین فاصله زیاد ژنوتیپ c5 از سایر ژنوتیپ ها در هر دو آزمایش تأیید شد.