نام پژوهشگر: محمد حسین حکیمی میبدی

تعیین مناسب ترین محیط کشت و شرایط ریز ازدیادی گیاه دارویی چریش(aazadirachta indica a.juss)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده کشاورزی 1390
  سحر پورمنافی   محمد علی ابراهیمی

چکیده درخت چریش یا نیم درختی همشه سبز متعلق به خانواده meliaceae است. چریش بومی شبه قاره هند می باشد و تاکنون در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری آفریقا، آمریکا و بسیاری از بخشهای آسیا گسترش یافته است.این گیاه دارای خواص دارویی و غیردارویی زیادی است که به آن گیاه چند منظوره گفته می شود. روشهای استفاده شده برای ریز ازدیادی چریش استفاده ازریزنمونه گیاهان بالغ و نهال بذری جوان می باشد. تحقیقات شامل استقرار ریزنمونه های ضدعفونی شده، شاخه زایی و رشد در شرایط درون شیشه، بالاخره ریشه زایی و استقرار در خاک بود. در این تحقیق جوانه جانبی و یا جوانه انتهایی از شاخه های جوان مورد استفاده قرار گرفت. درضدعفونی قطعات گیاهی استفاده از کلرید جیوه به غلظت 15/0 درصد به مدت 11 دقیقه بهترین نتیجه حاصل شد. محیط کشت استفاده شده برای شاخه زایی یا ریشه زایی محیط کشت ms به اضافه هورمون های bap، iba و naa بود. در این تحقیق در اثر کاربرد محیط کشت ms همراه با ساکارز 3درصد و آگار 75/0 درصد نتایج بسیار مطلوبی حاصل شد و گیاهچه های حاصله در این محیط به خوبی رشد نمودند. در این محیط برای رشد طولی از bap به مقدار 1/0 میلی گرم در لیتر استفاده شد. شرایط اتاق رشد در این مرحله شامل 16 ساعت روشنایی(2500 تا3000 لوکس نور)، 8 ساعت تاریکی، درجه حرارت اتاق 24 تا 25 درجه سانتی گراد و رطوبت هوا 45 درصد تنظیم شد. بعد از 4 هفته گیاهچه ها به محیط شاخه زایی انتقال داده شدند و هر 28 روز یک بار واکشت انجام شد. در مرحله شاخه زایی نیز از محیط ms استفاده شد. تیمارهای هورمونی شامل bap در سه تیمار 1/0، 5/0 و 9/0 میلی گرم در لیتر و iba 5/0 و 1 میلی گرم در لیتر و naa با غلظت 1 میلی گرم در لیتر بود که در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 8 تکرار تجزیه واریانس انجام شد و سپس با آزمون دانکن میانگین ها در سطح 5% مقایسه گردید. نتایج به دست آمده نشان داد بهترین شاخه زایی با استفاده از bap با غلظت 9/0 میلی گرم در لیتر به دست می آید.در این تیمار میانگین شاخه زایی 143/9 بوده که در سطح 5% معنی دار شد. در مرحله ریشه زایی بهترین تیمار شامل naa با غلظت 1/0 میلی گرم در لیتر، و تیامین 6/1 میلی گرم در لیتر همراه با تاریکی به مدت 7 روز بود درجه حرارت در این مرحله 25 درجه سانتی گراد تنظیم شد و در این محیط کشت 80% موفقیت حاصل شد. در مرحله انتقال گیاهچه ها به خاک از ترکیب پیت 40% و ماسه 60% استفاده شد. در مراحل اولیه انتقال به خاک رطوبت محیط در حدود 90% بود و به تدرج کاهش یافت تا گیاهان به شرایط طبیعی سازگار شوند.

بررسی خاصیت نماتد کشی کرقیچ و فرفیون
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1391
  مهدیه حیدری   محمد حسین حکیمی میبدی

نماتد مولد غده ریشه (meloidogyne javanica) از جمله عوامل مهم کاهش محصولات کشاورزی، به ویژه خیار گلخانه ای، می باشد. در سالیان اخیر ، نظر به مسائل اقتصادی و زیست محیطی، استفاده از ترکیبات طبیعی موجود در گیاهان برای کنترل نماتد ها مورد توجه محققین قرار گرفته است. استفاده از عصاره های گیاهان به عنوان روشی موثر و ایمن جهت کنترل نماتدها به ویژه نماتد مولد گره ریشه می باشد. در این بررسی خاصیت نماتدکشی عصاره ی آبی و متانولی دو گیاه سازگار به مناطق خشک شامل فرفیون اصفهانی (euphorbia herteradenia) و کرقیچ بیابانی (hertia angustifolia) بر درصد مرگ و میر لارو سن دو نماتد مولد گره ریشه خیار سبز گلخانه ای (رقم یارن)، در پنج غلظت و چهار تکرار، در قالب طرح کاملاً تصادفی و آزمایش فاکتوریل در شرایط آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. در شرایط آزمایشگاه درصد مرگ و میر لارو سن دو در پنج غلظت مختلف (عصاره آبی: 5، 5/2، 25/1، 5/0 و غلظت صفر به عنوان شاهد و عصاره متانولی: 500، 250، 125، 50 پی پی ام و غلظت صفر به عنوان شاهد) و سه زمان 24، 48 و 72 ساعت پس از قرارگیری لارو سن دو نماتد در معرض عصاره، محاسبه شدند. برای شاهد از آب مقطر سترون استفاده شد. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که بین غلظت های مختلف عصاره از نظر درصد مرگ و میر نماتد اختلاف معنی داری (01/0p?) وجود دارد. خاصیت کشندگی عصاره آبی دو گیاه مورد بررسی از نظر آماری تفاوت معنی داری نداشت اما عصاره متانولی گیاه کرقیچ منجر به افزایش درصد مرگ و میر نماتدها در مقایسه با عصاره متانولی فرفیون گردید. بیشترین اثر کشندگی دو عصاره آبی و متانولی به ترتیب مربوط به غلظت های 25/1 درصد و 125 پی پی ام و زمان 72 ساعت پس از قرارگیری لارو سن دو بوده است. این نتایج نشانگر پتانسیل بالقوه متابولیت های ثانویه موجود در عصاره این گیاهان جهت مبارزه با نماتد مولد گره ریشه می باشد.

بررسی تنوع ژنتیکی برخی از پروونانس های پده با استفاده از صفات مورفولوژیکی و نشانگر rapd در خزانه آزمایشی اصفهان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1391
  سمییه احمدی   محمد مهدی حیدری

چکیده گونه درختی پده (populus euphratica oliv ) یکی از گونه های جنس صنوبر است که در مناطق وسیعی از ایران بطور طبیعی گسترش دارد. این گیاه بومی مناطق خشک و نیمه خشک با آب و خاک شور سازگار است. در این تحقیق مقایسه ای بین گروهبندی حاصل از داده های مورفولوژیکی مربوط به صفات برگ و قطر و ارتفاع درخت و داده های مولکولی حاصل از 10 آغازگر rapd در 17 پروونانس پده انجام شد. گروهبندی بدست آمده از این دو روش در بعضی حالات شباهت هایی نشان داد ولی بیشتر حالات همدیگر را تایید نکردند. که دلیل این موضوع می تواند کافی نبودن داده های مورفولوژیکی باشد. در این مطالعه پلی مورفیسم بالایی بدست آمد، بطوریکه 10 پرایمر بکار رفته در این آزمایش 6/93 % پلی مورفیسم نشان دادند. همچنین دامنه تشابه ژنتیکی از حدود 18/0 تا 73/0 متفاوت بود. با توجه به نتایج بدست آمده می توان نتیجه گرفت که تنوع بالایی بین پروونانس های پده وجود دارد و نشانگر مولکولی rapd برای مطالعه تنوع ژنتیکی پده کارایی مطلوبی را نشان داد.

بررسی اثر شوری روی تغییرات ماده رنگی گیاه روناس
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1391
  حسین راضی اردکانی   محمد حسین حکیمی میبدی

چکیده روناس (rubia tinctorum) گیاهی است دو تا سه ساله و مقاوم به شوری که از ریشه آن یکی از بادوام ترین رنگ های قرمز گیاهی به دست می آیدو در رنگرزی به ویژه در صنعت فرش مورد استفاده قرار می گیرد. به منظور بررسی تأثیر شوری بر افزایش یا کاهش میزان رنگدانه ای گیاه روناس، آزمایشی در قالب طرح کاملا ًتصادفی و در سه تکرار انجام گرفت. پس از نمونه برداری خاک از مناطق 6 گانه کشت روناس و تعیین هدایت الکتریکی آن ها خاک ها به سه گروه با هدایت الکتریکی کمتر از ds/m4، بین ds/m 4-8 و بیش از ds/m 16 طبقه بندی شده و اثر میزان شوری با استفاده از روش تجزیه واریانس یک طرفه بر صفات مورد نظر بررسی گردید. در این تحقیق نخ پشمی در درجه حرارت 100 درجه ی سانتگراد با رنگزای روناس رنگرزی شد. بررسی تأثیر افزایش شوری بر مقادیر مختلف مولفه های رنگی l* ، b* و a* نمونه های رنگرزی شده نشان داد که با افزایش سطوح شوری مقدار مولفه ی l* (روشنایی) کاهش معنی داری در سطح یک درصد (p<0.01) نشان داد. نتایج مقایسه میانگین داده ها با آزمون دانکن نشان داد که با افزایش شوری خاک میزان روشنایی پشم (l*) کاهش پیدا کرد. بیشترین مقدار l* در شوری کمتر از 4 دسی زیمنس بر متر با مقدار40 و بیشترین مقدار مربوط به شوری 8-16 دسی زیمنس و با 38/32 بود. مقدار مولفه ها ی a*(قرمزی و سبزی) و b* با افزایش شوری خاک افزیش یافت و بین تیمارها اختلاف معنی داری در سطح یک درصد (p<0.01) مشاهده شد. کمترین میزان a* در شوری کمتر از 4 دسی زیمنس بر متر با مقدار 33/24 و بیشترین مقدار در شوری 8-16 دسی زیمنس با مقدار 39 بود. b* نیز در شوری 8-16 دسی زیمنس بر متر برابر با 17/26 بود و نسبت به دو تیمار دیگر حدود 23 درصد افزایش نشان داد. کلمات کلیدی: شوری، روناس (rubia tinctorum)، رنگدانه