نام پژوهشگر: احمد امیدوار

شناخت و نقد آماری سبک استعاره (پژوهشی عملی بر اشعار دعبل خزاعی ، شریف رضی و مهیار دیلمی)
thesis دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  احمد امیدوار   حامد صدقی

چکیده : اهداف اصلی این پژوهش ، شناخت تراکم زبان استعاری ،گرایش مرکزی ودیگر گرایش های سبک استعاره مفهومی و نحوی وکشف چگونگی ارتباط میان استعاره های مفهومی و استعاره های نحوی در اشعار دعبل خزاعی ،شریف رضی و مهیاردیلمی می باشد . جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی اشعار این سه شاعر و نمونه آماری شامل هزار بیت از اشعار ایشان است که به صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد اشعار شریف رضی نسبت به دو شاعر دیگر تراکم زبان استعاری بیشتری دارد و با اندکی اختلاف اشعار مهیار دیلمی رتبه دوم و اشعار دعبل خزاعی با اختلافی چشمگیر کمترین تراکم زبان استعاری را دارد. تراکم یاد شده بیانگر میزان گزینش شاعر از پدیده زبانی استعاره به هنگام تألیف متن شعری می باشد.افزایش یا کاهش این تراکم تحت تأثیر عوامل گوناگونی قرار دارد.گرایش اصلی استعاره مفهومی هر سه شاعر ،استعاره تشخیصیه است. دیگر گرایش های استعاری مفهومی ایشان تفاوت های معنا داری دارند. گرایش مرکزی استعاره نحوی هر سه شاعر مرکب مفعولی است .کاربرد بیشتر استعاره مفعولی بیان می کند که این مسأله خاصیت و ویژگی زبان عربی است نه سبک خاص این شاعران .ترتیب گرایش های استعاره نحوی اشعار دعبل خزاعی و شریف رضی تفاوتی ندارد و تفاوت سبک مهیار دیلمی با این دو شاعر کم است . ارتباط استعاره های مفهومی ایشان با استعاره های نحوی تفاوت ها و شباهت هایی دارد.در بین این ارتباط ها ،رابطه های معنا دار زیادی وجود ندارد.استعاره تشخیصیه و مفعولی که بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده اند بیشترین ارتباط را با دیگر استعاره ها دارند که با توجه به فراوانیشانامری طبیعی به نظر می رسد.اهداف فرعی این پژوهش بررسی مفهوم سبک، حل مشکلات و معایب سبک شناسی آماری ، کشف رابطه علم بلاغت و سبک شناسی و شناخت میزان احساس این سه شاعر بر اساس معادله بوزیمان است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که سبک از سه زاویه فرستنده کلام ، خود متن و مخاطب قابل بررسی است. راه حل معایب سبک شناسی آماری ،تحلیل و استفاده از دیگر مکاتب نقدی می باشد. علوم سه گانه بلاغت با سبک شناسی رابطه هایی دارد.سبک شعری مهیار دیلمی از دو شاعر دیگر عاطفه و احساس بیشتری دارد. واژگان کلیدی : سبک ، سبک شناسی آماری ،دعبل خزاعی ،شریف رضی ، مهیار دیلمی .

السیاسه و المجتمع بین آراء محمد عبده و اشعار حافظ ابراهیم
thesis دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  احمد امیدوار   علی پیرانی

حافظ ابراهیم مشهور به "شاعر نیل" از سرایندگان نامی مصر می باشد، وی در اشعار خویش به مسایل سیاسی و اجتماعی توجه شایانی داشت و در این اشعار عوامل متعددی تأثیر داشت که از آنها می توان به تأثیر مطالعات و تحصیلات، تأثیر محمود سامی بارودی و تأثیر علماء مصر مخصوصا محمد عبده نام برد. بسیاری از ناقدان و پژوهشگران ادبیات عربی به اشعار حافظ ابراهیم عنایت خاصی داشته اند و اشعار سیاسی و اجتماعی وی را بررسی نموده و اشاراتی به تأثیر اندیشه های محمد عبده بر این اشعار داشته اند بیشتر این تأثیر در زمینه های زیر بود. 1- زمینه سیاست: از کارهای انگلیسی ها و ثروت مصریان سخن می راندو مصریان را به خاطر تنبلی و سستی سرزنش می کند.2- زمینه تعلیم و تربیت: اخلاق نیکو را ستوده و تربیت را مقدم بر تعلیم بر می شماردو از فساد اخلاق قومش سخن رانده و از شیخ به خاطر رها کردن زمینه سیاست و پرداختن به زمینه تربیت و تعلیم دفاع می کند.3- زمینه زن و دفاع از حقوق وی. قید و بند کردن زن را نکوهیده و همچون شیخ معتقد است که وظایف زنها منحصر در خانه است و در زمینه حجاب معتقد است که نقاب از امور شرعی نیست و بیان می کند که اصلاح زن اصلاح جامعه است. 4- زمینه فقر و کمک به فقرا: او که خود در خانواده فقیر به دنیا آمده و طمع فقر را چشیده از ثروتمندان می خواهد که به یاری فقیران شتافته و به آموزش کودکان فقیر توجه کنند. 5-زمینه زبان عربی: انگلیسی ها و فرانسوی ها که می کوشیدند زبان خود را در مصر گسترش دهند سعی بر تضعیف زبان عربی فصیح داشتند. و تاثیر آنها بر اندیشه های مردم تا حدی بود که برخی از ادباء مردم را دعوت به ترک زبان فصیح و روی آوردن به زبان عامیانه و محاوره ای می کردند. این مسیله خشم او را برانگیخت و مردم را به حمایت از زبان فصیح فراخوانند و قصیده ای در این زمینه سرودند. 6- ارزش های دینی. دعوت به اصلاح دینی و پیروی از اسلام قبل از پیدایش اختلافات می نماید و اشعاری پیرامون فواید مشورت می سراید و خودرایی را سرزنش می کند.