چکیده بررسی ساختار جمله ها در بوستان سعدی به کوشش حسن دست موزه افصح المتکلمین، سعدی شیرازی، از بزرگ ترین ارکان ادب پارسی است. نقادان سخن از قدیم شیوه ی هنری وی را سهلِ ممتنع نامیده اند؛ عنوانی متناقض نما که نه تنها نکته ای بر خواننده نمی گشاید بلکه او را در ابهامی بیش تر فرو می بَرد. در این پژوهش که کاملاً جنبه ی آماری دارد، با تدبیری خاص، 1100 بیت از بوستان به عنوان جامعه ی آماری از متن برگزیده و از دیدگاه « جمله و ساختارهای آن» بررسی شده است. مبانی نظری و تعاریف اصطلاحات را از دستور مفصل امروز دکتر فرشیدورد برگرفته ایم که به نسبت دیگر دستورنویسان، با حوصله ی بیش تری بدین موضوع پرداخته است. در سایه این پژوهش به نتایج متعددی دست یافتیم. از مهم ترین نتایج این تحقیق می توان به موارد زیر اشاره کرد: - میزان جمله های مستقیم در بوستان به مراتب بیش از جمله های غیر مستقیم است. - میزان تقدیم و تأخیرها در جمله های بوستان چندان زیاد نیست و معمولاً یک رکن دچار تقدیم یا تأخیر می شود. - بیش ترین ارکان دستوری که از محل خود جابه جا شده اند به ترتیب عبارتند: از فعل، قید، متمم. - در بوستان جمله های طولانی کمتر به کار رفته اند، جمله ها و جمله واره ها معمولاً کوتاهند و گاه دریک بیت، چندین جمله واره به کار می رود. - استفاده از جمله واره های فشرده بسیار بیش تر از جمله های گسترده و جمله های عادی بود. - معمولاً هر جمله و یا هر جمله واره در یک مصراع قرار گرفته و مصراع، واحد کلام می شود. - در بوستان جمله های مجهول، به ندرت به کار رفته است. واژه های کلیدی: بوستان، ساختار جمله ها، جمله های مستقیم، جمله های غیرمستقیم.

سروده های حماسی در قرون متمادی افزون بر کارکردهای ادبی و زبانی خود تکیه گاه هویت ملل بوده است. در ادبیات جهان امروز و از جمله در شعر معاصر فارسی نیز جنبه های حماسی وجود دارد که زمینه ساز تحولات مهمی در حوزه ی ادبیات و اجتماع شده است. پایان نامه ی حاضر به پژوهش در مورد دیدگاه های مهم ترین شاعران چهار شاخه ی شعرنو ایران در برخورد با این موضوع می پردازد. از این رو از میان چهره های شعرنو فارسی شش شاعر انتخاب شده و در فصل های جداگانه به بررسی نمودهای حماسی در محتوا، مضامین، و زبان شعرهای آن ها پرداخته شده است. پس از بیان کلیات تحقیق و مرور حوادث مهم عصر نیما، در فصل سوم نشان داده می شود که نیما در پی گشودن افق جدیدی ست که خواننده را با رنج مردم در جریان وقوع جنگ ها آشنا کند. در فصل چهارم که به بررسی نمودهای حماسی در شعر پنج شاعر شعر نو اختصاص دارد، نشان داده می شود که این دیدگاه در شعرهای شاملو به تقابل با نگاه سنتی به حماسه منجر می شود؛ اما در شعرهای مهدی اخوان ثالث نمودهای حماسی غالبا با ستایش و تبلیغ حماسه های کهن و پدید آورندگان آن همراه است. سیاوش کسرایی از حماسه برای تبیین نگاه ایدئولوژیک خود استفاده می کند و یدالله رویایی در ابتدا از تاثیر ماشینیزم و مدرنیته بر سنت و به تبع آن حماسه در شعرهای خود سخن می گوید. اما فریدون مشیری ضمن آن که به ستایش فداکاری های رزمندگان در دفاع از وطن نیز پرداخته، همواره در شعرش انسان ها را به صلح و دوستی دعوت می کند. بنابراین در یک نگاه کلی شعر نو در روندی تدریجی همراه با ستایش از دفاع و مبارزه در راه ارزش های والا به تبلیغ صلح و دوستی گرایش بیشتری می یابد.

در این جُستار، قهرمان از دیدگاه های گوناگون بررسی شده است. در تنظیم مطالب، اسطوره و حماسه از نظر لغت و اصطلاح تعریف شده و ضمن مشخص کردن مرز این دو مقوله ، بر تاریخچه ی اسطوره شناسی، درنگی کوتاه داشته و تداوم داستان قهرمان از اسطوره به حماسه و رمان، شرح داده شده است. ضمن توصیف قهرمان در بینش اسطوره ای بر ماندگاری قهرمان به عنوان الگوی مثالی در ذهن و خاطره ی جمعی- حتی در جوامع مدرن- تأکید شده است. از سویی قهرمان با رویکردی روان شناختی و جامعه شناسی بررسی شده و ضمن تعریف قهرمان از نظر واژگانی و از دیدگاه های گوناگونِ اسطوره ای، فلسفی و جامعه شناسی، به عنوان « انسان کامل» نیز تعریف شده است. ضمن پرداختن به زندگانی قهرمان از تولد تا فرجام، الگوهای ثابت و تقریباً مشابه که زندگی قهرمان در چارچوب آن قرار می گیرد و علی رغم تنوع، داستان وی در فرهنگ های مختلف، ساختاری یکسان دارد، تبیین شده است. درباره ی بلوغ فکری قهرمان به آیین تشرف و رازآموزی های او در سفر و گذر از آستانه ها-که لیاقت وی را برای مقام قهرمانی اثبات می کند و شامل سه مرحله ی جدایی، تشرف و بازگشت است- بحث شده است. همچنین ضمن پرداختن به تراژدی از دیدگاه ارسطو برای تحلیل مرگ سوگناکِ قهرمان با بهره گیری از نظریه های بعضی از فیلسوفان، توضیح داده شده است که چرا قهرمان سرنوشتی سوگناک دارد. بنابر پایداری و قداست قهرمان در اسطوره به آیین هایی که برای بزرگداشت مقام و خاطره ی او برگزار می شود، اشاره شده است. از سویی، خصلت های کلی و ویژگی هایی که قهرمان را از سایر افراد ممتاز می کند و ترسیم کننده ی سیمای آرمانی اوست در بخش های جداگانه بررسی شده است. با توجه به کُنش قهرمان در داستان های اسطوره ای و حماسی، قهرمانان به انواع مختلف، تقسیم بندی شده، سرگذشت آن ها در انواعِ مختلف به اختصار آمده است. سرانجام از طرحِ موضوع قهرمان در اسطوره، حماسه و مباحث خودشناسی در روانشناسی و تکامل فرهنگ در علوم اجتماعی، چنین نتیجه گیری شده است که به این دلیل که قهرمان از الگوهای مثالی در تکامل روح و تجسم رویاهای جمعی است، شخصیت وی در فرهنگ های مختلف، با ویژگی های آرمانی تعریف می شود.