اولین گام جهت استفاده بهینه از منابع تجدید شونده یک محیط، شناخت ابعاد مختلف آن است،در این راستا مطالعات اکولوژی شهری جایگاه ویژه ای دارد. به منظور شناخت و معرفی گیاهان درون شهری و آشنا کردن شهروندان به اهمیت حفظ گونه های گیاهی در مناطق شهری،قسمت هایی از محیط های درون و برون شهر سنندج انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. شهر سنندج با مساحت 2096 کیلومترمربع مرکز استان کردستان و مرکز شهرستان سنندج است که در موقعیت جغرافیایی 35 درجه و17 دقیقه عرض شمالی و47 درجه و 18 دقیقه طول شرقی واقع گردیده است. در این بررسی، درمجموع 246 گونه گیاهی علفی خودرو در40 تیره و176جنس از مناطق تحت مطالعه درون و برون شهری سنندج جمع آوری و شناسایی گردیدند. از مجموع 246 گونه شناسایی شده، 105 گونه فقط در محیط های برون شهری حضور دارند و یا اینکه خود را حداقل به حاشیه شهر رسانده اند و به عنوان عناصر شهرگریز معرفی می شوند، مثل: acanthophyllum microcephalum، astragalus pseudorobustus، anemone biflora. 50 گونه فقط در محدوده های شهری حضور دارند و یا از گسترش بیشتری در محیط های شهری برخوردارند و به عنوان گونه های شهردوست معرفی می شوند،مانند: amaranthus albus، bursa-pastoris capsella، chenopodium album، polygonum aviculareو stellaria media. و 91 گونه در برون و درون شهر سنندج تقریباً حضور یکسانی داشتند وگونه های شهر خنثی نامیده می شوند، مانند: achillea wilhelmsii، medicago sativa، reseda lutea و romeria refracta. نتایج مربوط به شکل زیستی گونه ها نشان دادند که عناصر همی کریپتوفیت با 47 درصد و تروفیت ها با 43 درصد بیشترین شکل زیستی منطقه را به خود اختصاص می دهند. حضورتروفیت ها با افزایش اثرات انسانی رابطه مستقیم ولی حضور همی کریپتوفیت ها، ژئوفیت ها و کامه فیت ها با اثرات انسانی رابطه منفی دارند. نتایج حاصل از بررسی میزان تأثیرانسان بر بیوتوپ های درون و برون شهری سنندج نشان دادند که بیوتوپ های با اثرات متوسط انسانی ( h3با 99 گونه) و اثرات کم انسانی (h2 با 76 گونه) بالاترین تنوع گونه ای را به خود اختصاص می دهند، درحالی که بیوتوپ های با اثرات شدید انسانی (h4 با 41 گونه) و اثرات بسیار شدید انسانی (h5 با 2 گونه) کمترین تنوع گونه ای را دارا می باشند، و این نشان می دهد که اثرات متوسط انسانی منجر به افزایش غنای گونه ای در یک بیوتوپ و اثرات انسانی خیلی کم یا خیلی شدید موجب کاهش حضور گونه ها و در نتیجه کاهش غنای گونه ای دربیوتوپ ها می شوند. همچنین نتایج حاصل نشان دادند که با دور شدن از مراکز پرجمعیت و فشرده درون شهری به سمت حاشیه شهر و مناطق برون شهری بر تعداد گونه های گیاهی افزوده می شود. این واقعیت نشان می دهد که افزایش فعالیت های مخرب انسانی در محیط های شهری نظیر صنعتی شدن، افزایش تراکم ساختمانی، مفروش کردن محیط های شهری توسط آسفالت و موزاییک و افزایش وسایل نقلیه موتوری موجب کاهش تنوع گونه ای در بسیاری از بیوتوپ های درون شهری می شود. لذا می توان با کنترل و محدود کردن فعالیت های مخرب انسانی در نواحی شهری، علاوه بر حفظ و بقای گونه ای، باعث افزایش تنوع گونه ای در نواحی شهری نیز شد. در رابطه با جایگاه عناصر رودرال، 39 عنصر رودرال از منطقه گزارش گردید، مانند: amaranthus albus، capsella bursa-pastoris،cardaria draba ، reseda lutea و sisymbrium irio. در نهایت 22 گونه نادر و آسیب پذیر منطقه به منظور اهمیت دادن به حفظ بقای آنها در محیط شهر سنندج معرفی گردید، مانند: buplerum croceum و steptorrhamphu tuberosus.

هدف این تحقیق معرفی موقعیت های کنونی و پراکندگی گونه های کاشته شده و خودروی جنس تاج خروس در بیوتوپ های مختلف همدان و محدوده گنبد- مینودشت و مقایسه گونه های این دو منطقه از نظر تنوع گونه ای بود. گونه های این جنس از بیوتوپ های مختلف دو محدوده همدان و گنبد - مینودشت، طی تابستان و پاییز 1388 جمع آوری و شناسایی شدند. نتایج نشان دادند که هفت گونه خودروی تاج خروس blitoides s watson, a. viridis l., a. lividus l. chlorostachys willd, a. albus l. a. ,.a. retroflexus l وهیبریدa. retroflexus l. x a. chlorostachys willd در همدان و سه گونه خودروی.a. chlorostachys willd retroflexus l., a. blitoides s. watson a. در محدوده گنبد – مینودشت، تماماً به عنوان عناصر نئوفیت، در بسیاری از مناطق رودرال و زگِتال، با پراکندگی قابل توجهی مشاهده می شوند. تنها گونه کاشته شده از این جنس گونه a. caudatus می باشد که در بسیاری از پارک ها و باغچه های منازل و بلوار ها مشاهده می شود. گونهl. a. retroflexus با بیشترین پراکندگی در زمین های زراعی، باغات و درجه همروبی h5b (?-euhemerob) به عنوان یک عنصر زگتال و گونه s. watson a. blitoidesدر شکاف آسفالت ها و سنگ فرش ها با درجه همروبی h6 (polyhemerob) مشاهده شدند که نشان دهنده حضور آنها در محیط های کاملاً آنتروپوژن می باشد. قطعات نمونه ای که دارای درجه مشابهی از تأثیر انسانی بودند طبق ارزش همروبی آنها تقسیم بندی شدند. نتایج توزیع قطعات نمونه همدان، در سه گروه همروبی نشان داد که از 106 قطعه نمونه بررسی شده؛ 60 قطعه نمونه (6/56?) دارای درجه همروبی h5b، 30 قطعه نمونه (3/28?) دارای درجه همروبی h5a، و 16 قطعه نمونه (?1/15) دارای درجه همروبیh6 بودند. نتایج توزیع قطعات نمونه در محدوده گنبد - مینودشت نیز نشان دادند که از 50 قطعه نمونه مورد مطالعه؛ 39 قطعه نمونه (78?) دارای درجه همروبی h5b، 5 قطعه نمونه (10?) دارای درجه همروبی h5a، و 6 قطعه نمونه (12 ?) دارای درجه همروبی h6 بودند. جهت مقایسه ی گونه های جنس تاج خروس در همدان و گنبد - مینودشت و بررسی تفاوت های آنها به جهت حضور در اکوسیستم های شهری متفاوت و تأثیرات متفاوت انسانی بر آنها از آنالیز های مرفومتری و آنالیز داده های الکتروفورزی جهت بیان تنوع درون گونه ای و بین گونه ای استفاده شد نتایج این آنالیز ها نشان دهنده تنوع درون گونه ای، بین نمونه-های گونه هایa. blitoides s watson, a. chlorostachy willd. در همدان و محدوده گنبد - مینودشت می باشد در حالی که در نمونه های مورد بررسی در این دو منطقه از گونه ی .a. retroflexus l تنوع درون گونه-ای دیده نشد. در نتیجه علاوه بر بررسی های مرفومتری، با استفاده از روش آنالیز الکتروفورزی پروتئین های ذخیره ای بذر می توان وجود تنوع را نشان داد.

ردر بررسی های انجام شده (از اوایل بهمن 1387 تا اواخر اردیبهشت 1388) در 24 منطقه مختلف در سطح شهر بوشهر، جمعاً 111 گونه خودروی علفی و 39 گونه کاشته شده درختی و درختچه ای (با تعدادی عناصر خودرو شده، مثل phoenix dactylifera, prosopis juliflora, eucalyptus sp) مشاهده گردیدند که اکثراً در محیط های رودرال و زگِتال درون شهری جمع آوری گردیدند. بررسی های فلوریستیکی عناصر خودرو نشان می دهند که در میان گونه های شناسایی شده، به ترتیب تروفیت ها با 63 % بیشترین و کامفیت ها با6/3 % کمترین حضور را در مناطق مورد بررسی داشته اند. طی مطالعات صورت گرفته چنین نتیجه حاصل گردید که تیره های poaceae (9/18%)، asteraceae (5/13%) و chenopodiaceae (1/8 %) به ترتیب بیشترین عناصر منطقه را شامل می شوند میزان درجات هِمِروبی نیز نشان می دهند که اکثر گونه های جمع آوری شده دارای درجه همروبی h3 (mesohemerob) با فراوانی (4/33 %) هستند و بیشتر در مناطق حاشیه شهر مشاهده می شوند. گونه هایی با درجه همروبی h4 (?-euhemerob)، h5 (?-euhemerob) و h6 (polyhemerob) به ترتیب دارای درصد حضور (8/10)، (6/21) و (1/26) بوده و تعداد کمی از گونه ها (1/8 %) دارای درجه هِمِروبی بی تفاوت بوده و در اکثر مناطق مورد مطالعه مشاهده شده اند. تحقیقات فلوریستیکی عناصر درختی و درختچه ای کاشته شده در سطح شهر بوشهر نشان می دهند، تیره combretaceae با 24/28 درصد بیشترین حضور و تیره punicaceae با 03/0 درصد کمترین حضور را در سطح شهر بوشهر دارا می باشند. از 39 گونه کاشته شده درختی و درختچه ای 6 گونه به صورت خودرو در محیط های رودرال و به ویژه در مناطق زگِتال مشاهده گردیدند، مثل: (کنار (ziziphus spina-christi)، نخل (phoenix dactylifera)، کهور پاکستانی (prosopis juliflora)، اکالیپتوس (eucalyptus sp.)، انجیر (ficus carica)، انار (punica granatum) و نخل بادبزنی (washingtonia filifera). علاوه بر آن، گونه ناترک (dodonea viscosa) به صورت پرچین کاشته می شود و گونه های conocarpus erectus و prosopis به ترتیب با 5/27 و 01/0 درصد بیشترین و کمترین حضور داشته اند.

موقعیت های کنونی و پراکندگی گونه های 3 جنس fumaria،papaver و roemeria در بیوتوپ های مختلف درون و حومه شهر همدان و تنوع گونه ای در محیط های تحت پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. گونه های این 3 جنس در بیوتوپ های مختلفی از درون و حومه شهر همدان، طی تابستان و بهار سال 1388 و 1389 جمع آوری و نهایتاً شناسایی شدند. نتایج حاصل از مطالعات زیست محیطی نشان دادند که سه گونه از جنس fumaria، (loissel. fumaria vaillantii ، fumaria parviflora lam.. و fumaria asepala boiss.) و دو گونه از جنس roemeria، (roemeria refracta dc. و roemeria hybrida (l.) dc.)،4 گونه از جنس papaver،( bienert ex fedde. papaver piptostigma ، . boiss papaver macrostomum، papaver argemone l. و papaver fugax poir.) در بیوتوپ های مختلف از درون و حومه شهر همدان، در بسیاری از مناطق رودرال و زگِتال با پراکندگی قابل توجهی مشاهده می شوند. نتایج حاصل از تحقیقات نشان دادند که از جنس papaver تنها گونه .papaver argemone l و از جنسfumaria هر سه گونه fumaria parviflora lam. , fumaria vaillantii loisel. و fumaria asepala boissو از جنس roemeria هر دو گونه roemeria refracta dc.، roemeria hybrida (l.) dc. در مناطقی با درجه همروبی h6 (polyhemerob) حضور دارند. میزان پراکنش گونه های جنسpapaver fumaria , و roemeria در محیط هایی با درجه همروبی h5 (?-euhemerob) تفاوت دارد، پراکندگی گونه های این 3 جنس در مزارع (محیط های زگِتال) نسبت به پارک ها و بلوارها و فضاهای سبز بیشتر می باشد. میزان پراگندگی گونه های آنها در محیط هایی با درجه همروبی h4(?-euhemerob) (زمین های رها شده و رودرال) نیز هم چون محیط هایی با درجه همروبی h5 زیاد می باشد. گونه های جنس papaver, fumaria و roemeriaدر هر سه محیط با درجه همروبی h4, 5, 6 دیده می شوند که میزان پراکندگی در محیط هایی با درجه همروبی h4, h5 نسبت به محیط هایی با درجه همروبیh6 بیشتر می باشد. بررسی های مرفومتری صورت گرفته در مورد گونه های مشاهده شده از 3 جنس ذکر شده در فوق نشان دادند که تنوع درون و بین گونه ای در آنها نیز چندان قابل توجه نمی باشند، تا بتوانند به عنوان صفات تاکسونومیکی بارزی برای توجیه علمی در رابطه با ایجاد تغییراتی در گونه ها معرفی شوند. بنابراین، می توان چنین نتیجه گرفت که گونه های فوق نیز دارای ساختار فنوتیپی تقریباً مشابه ای می باشند و حضور آنها در محیط های رودرال و زگِتال نشانه تطابق آنها با چنین مناطق است. حفظ هر یک از این گونه بیوتوپ ها به معنای حفظ یک گونه بیولوژیکی در محیط های درون شهری و افزایش تنوع گونه ای در آنها است. در رابطه با مطالعات ریز ریخت شناسی دانه گرده گونه های مشاهده شده از 3 جنس ذکر شده در فوق نیز نشان دادند که در ساختار آنها تغییرات قابل ذکری، به غیر از تغییرات بسیار جزیی در تنوع درون و بین گونه ای، چیز قابل توجه ای مشاهده نشد تا بتوان در ساختار مرفولوژیکی آنها به نتایج تازه ای دست یافت. برای یک گونه از جنس fumaria به نامfumaria vaillantii loisel.، مطالعات الکتروفورزی نیز انجام گردیده است سپس چنین نتیجه گرفته می شود که نمونه های درون شهری معرف تنوع درون گونه ای با یگدیگر می باشند و نمونه های مورد مطالعه حومه شهر نیز دارای یک تنوع درون گونه ای می باشند. در نتیجه میان این دو گروه از نمونه های جمع آوری شده نیز تنوع دیده می شود و نتایج حاصل از دندروگرام حاصل از آنالیز داده‍ های الکتروفورزی، نتایج به دست آمده از داده های مرفومتری و دانه گرده مربوط به این گونه را تأیید می کند.

برای بررسی گیاهان زگِتال و رودرال درون شهر همدان، مزارع کشاورزی سه محدوده قانطور، حصار امام، اعتمادیه و پارک های ارم، مردم، نماز و فضای سبز محوطه دانشکده علوم دانشگاه بوعلی سینا انتخاب شدند. گیاهان خودروی آنها طی بهار و تابستان سال های 89 و90 جمع آوری شدند. مجموعاً 157 گونه گیاهی که متعلق به 124 جنس و 34 تیره می گردند، مشاهده و جمع آوری شدند. تیره های asteraceae، fabaceae، poaceae و brassicaceae به ترتیب بیشترین گونه هایی گیاهی را در محدوده های بررسی شده به خود اختصاص می دهند. مناطق تحت مطالعه با درجات هِمِروبی بین h5 و h6 تعیین شدند. بیشترین گونه های گیاهی زگتال و رودرال در بیوتوپ های که درجه هِمِروبی آنها h5 بود مشاهده و جمع آوری گردیدند

برخی از?مناطق رودرال و زگتال درون و برون شهر همدان، طی سال های 1390 – 1388، مورد بررسی گرفتند و جمعاً 385 قطعه نمونه که شامل تعدادی از مزارع، باغات، فضاهای سبز، زمین های بایر و نیز حاشیه مسیرهای رفت و آمد (خیابان ها و اتوبان ها) می شدند، در رابطه با حضور و پراکندگی گونه های مشاهده شده از 4 جنس heliotropium l.، nonnea medicus، echium l. و anchusa l. از تیره boraginaceae مورد مقایسه های فلوریستیکی- اکولوژیکی قرار گرفتند. پراکندگی وسیع گونه هایheliotropium europaeum l. و . nonnea persica boissبا درجات همروبی h4, 5, 6 در محیط های مرطوب و خشک، معرف تطابق بالای این عناصر با بسیاری از محیط های درون و برون شهر همدان می باشد. گونه های heliotropium noëanum boiss. و nonnea pulla (l.) dc. به طور بسیار محدود در شرق شهر و نیز به تعداد ناچیزی در حومه و بیرون آن مشاهده شدند. بیشترین حضور و پراکندگی واریته های echium italicum var. italicum و echium italicum var. biebersteinii از گونه echium l. و نیز گونه anchusa italica retz. به همراه واریته های var. italica وvar. kurdica، درمحیط هایی با درجه همروبی h4 می باشد. حضور زیر گونهanchusa arvensis (l.) bieb. subsp. orientalis (l.) nordh. به عنوان یک عنصر نئوفیت زگتال، با پراکندگی نسبتاً پایین و بیشتر در محیط های زراعی با درجه همروبی h5 مشخص گردید. گونه anchusa strigosa labill. به عنوان یک عنصر شهر گریز (urbanophob)، به طور بسیار محدود و تنها در یک منطقه از بیرون شهر در حاشیه جاده، با درجه همروبی h4 مشاهده گردید. نتایج حاصل از بررسی های مرفومتری نمونه های تحت مطالعه نیز نشان دادند، تغییرات قابل توجهی که بتوانند معرف روابط مرفولوژیکی بین گونه ای و درون گونه ای جدیدی باشند مشاهده نمی شود. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که گونه های فوق دارای ساختار فنوتیپی تقریباً مشابهی هستند و حضور و پراکنش آنها در محیط های مختلف، نشانه تطابق آنها با چنین مناطق است.

موقعیت کنونی و پراکندگی گونه های مشاهده شده از جنس های anchusa، echium و asperugo در بیوتوپ های مختلف درون و حومه شهر کرمانشاه و تنوع گونه ای در محیط های تحت پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. گونه های این سه جنس در بیوتوپ های مختلفی از درون و حومه شهر کرمانشاه، طی بهار و تابستان سال های 1389 و 1390 جمع آوری و نهایتاً شناسایی شدند. نتایج حاصل از این بررسی معرف حضور و پراکندگی گونه anchusa italica l.، به همراه زیرگونهanchusa arvensis (l.) bieb subsp. orientalis (l.) nordh. و نیز گونهechium italicum l.، و asperugo procombens l. در محیط های رودرال و زگتال، با پراکندگی قابل توجهی در درون و برون شهر کرمانشاه، می باشد. گونه a. italica l. در مناطقی با درجات همروبی h3, 4, 5 مشاهده شد. میزان حضور این گونه در محیط هایی با درجه همروبی h3 درمقایسه با درجات همروبی h4,5 بیشتر است. زیر گونه a. arvensis (l.) bieb subsp. orientalis (l.) nordh. در مناطقی با درجات همروبی h4 و h3 مشاهده شدند. از جنس echium تنها گونهe. italicum l. در محیط های با درجات همروبی h3, 4 مشاهد شد. گونه a. procombens l. فقط در محیط هایی با درجه همروبی h4 و حضور بسیار فراوان مشاهده گردید. بررسی های مرفومتری گونه a. italica l. و a. arvensis (l.) و نیز گونه asperugo procombens، نشان دادند که تنوع درون و بین گونه ای آنها چندان قابل توجه نمی باشد تا بتوان از آنها به عنوان صفات تاکسونومیکی بارزی استفاده نمود و از نظر فنوتیپی تقریباً مشابه می باشند. مطالعات کروموزومی گونه a. italica l. که در بسیاری از محیط های درون و برون شهر کرمانشاه صورت گرفتند، معرف رقم کروموزومی 32 می باشند که در مقایسه با اکثر آمار ارائه شده در کتب اختلافی مشاهده نگردید. بررسی صورت گرفته از 4 منطقه مختلف در رابطه با آنالیز خاک گونه های تحت مطالعه که از عمق 20 سانتی متری برداشت شدند، معرف میزان oc ،ec و ph تقریباً مشابه ای هستند. مطالعات الکتروفورزی انجام شده گونه a. italica l. نشان دادند که نمونه های برون شهری در مقایسه با نمونه های مشاهده شده درون شهری دارای تنوع درون گونه ای زیادی بودند.

طی بهار و تابستان سال های 1390 و 1391، برخی از مناطق رودرال و زگتال درون و برون شهر همدان که شامل تعدادی از مزارع، زمین های رها شده، فضاهای سبز، باغ ها، زمین های بایر و همچنین حاشیه برخی از خیابان ها و دیوارهای شهر می شدند، در رابطه با موقعیت های کنونی و پراکندگی گونه های مشاهده شده از جنس هایl. anchusa وl. asperugo از تیره boraginaceae مورد بررسی قرار گرفتند. طی این بررسی جمعاً 346 قطعه نمونه، به طور تصادفی انتخاب و نمونه های جمع آوری شده از جنس های فوق در بیوتوپ های مختلف درون و حومه شهر همدان مورد شناسایی و بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این بررسی، معرف حضور و پراکندگی گونه anchusa italica retz.، به همراه زیرگونه anchusa arvensis (l.) bieb. subsp. orientalis (l.) nordh. و نیز گونه asperugo procombens l. در محیط های رودرال و زگتال درون و برون شهری، با پراکندگی قابل توجهی می باشد. گونهa. italica retz. در مناطقی با درجات همروبی h3, 4, 5 مشاهده شد. میزان حضور این گونه در محیط هایی با درجه همروبی h3 درمقایسه با درجات همروبی h4,5 بیشتر است. حضور زیر گونه a. arvensis (l.) bieb. subsp. orientalis (l.) nordh. در مناطقی با درجات همروبی h4 و به میزان کمتری h3 مشاهده گردید و می توان آن را احتمالاً به عنوان عنصری نئوفیت در محیط های زگتال، با پراکندگی نسبتاً پایین که بیشتر در محیط های زراعی می روید، معرفی کرد. گونه asperugo procombens l. نیز در محیط هایی با درجه همروبی h3و h4 و با درصد حضور بالایی مشاهده گردید، درحالی که بیوتوپ های مشاهده شده از این گونه با گسترش شدید مناطق مسکونی و ایجاد پارک ها و دیگر فضاهای سبز، در حال کاهش و عقب نشینی هستند. نتایج حاصل از بررسی های مرفومتری گونه های تحت بررسی نشان دادند که در افراد این عناصر تنوع درون و بین گونه ای قابل توجهی مشاهده نمی گردد، تا بتوان در آنها صفات تاکسونومیکی بارزی را جهت بررسی های تاکسونومیکی در نظر گرفت. مطالعه بیوتوپ های محدوده های درون و برون شهر همدان نشان دادند که با گسترش و ساخت و سازهای فراوان بسیاری از محیط های زیست گونه های خودرو در معرض خطر تخریب قرار گرفته اند و چنانچه این روند با همین سرعت ادامه یابد، کاهش و یا انقراض گونه ای در محیط های درون شهری نیز افزایش خواهند یافت. حفظ گونه های بیولوژیکی به معنای حفظ بیوتوپ های شهری است و باید در این راستا تا حد ممکن در حفظ آنها کوشا بود.

تأثیر صادرات نفت خام برشاخص قیمت تولید کننده در ایران

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.