نام پژوهشگر: فریدون نوربخش

مطالعه خصوصیات خاکها در یک ردیف اقلیمی - پستی و بلندی درمنطقه اصفهان و چهارمحال بختیا
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران 1370
  فریدون نوربخش   شهلا محمودی

دراین تحقیق تشکیل و طبقه بندی خاکها در رابطه با عوامل آب و هوائی و پستی و بلندی بر روی مواد مادری آهکی موجود در دو منطقه اصفهان و چهارمحال مورد بررسی و ارزیابی قرارگرفته است . ردیف (سکانس) مورد مطالعه که ازمنطقه کوهرنگ واقع در شمال غرب شهرکرد شروع و به اراضی رودشت واقع در شرق اصفهان و در مسافت حدود 260 کیلومتر ختم میشود سه نوع اقلیم تشخیص داده شده است . الف - اقلیم کوهرنگ با حدود 1200 میلی متر بارندگی سالیانه و حدود 2500 متر ارتفاع از سطح دریا ب - اقلیم شهرکرد با حدود 330 میلی متر بارندگی سالیانه و حدود 2000 متر ارتفاع از سطح دریا ج- اقلیم اصفهان با حدود 120 میلی متر بارندگی سالیانه و حدود 1500 متر ارتفاع از سطح دریا. که اقالیم کوهرنگ و شهرکرد از نظر آب و هوائی جزو مناطق نیمه خشک و اقلیم اصفهان خشک محسوب میشو خاکهای واقع در سه منطقه فوق ازنظر خصوصیات ظاهری (مورفولوژیکی فیزیکی و شیمیائی و مینرالوژیکی دارای تفاوتهای چشمگیری بوده که ازآن جمله میتوان پراکنش اجزاء خاک بخصوص انتقال رس شستشوی املاح از قبیل آهک ، گچ، نمک را رابطه بسیار نزدیکی با عوامل خاکساری از قبیل سن خاک ، پستی و بلندی و آب و هوادانست . از میان افقهای مشخصه خاک افق آرژیلیک که مشخصه خاکهای بسیار متکامل است در منطقه کوهرنگ و معمولا در زیرافق مالیک که غنی از موادآلی است قرارگرفته و خصوصا وجود یا عدم وجود این دو افق بستگی فراوانی به وضعیت فیزیوگرافی منطقه داشته ودراراضی که دارای ثبات ژئومورفیکی می باشند و زمان لازم راجهت تشکیل این افقها داشته اند مشاهده میشود. باکاهش میزان بارندگی از کوهرنگ بطرف شهرکرد خاکها دارای افق کلسیک و دراراضی که ازرسوبات قدیمی و احتمالا برروی رسوبات مربوط به دوره پلئیستوسن واقع شده اند دارای افق پتروکلسیک متکاملی می باشند. درمنطقه اصفهان با توجه به کاهش بارندگی به حدود 120 میلی متر سالیانه بسته به ثبات و سن خاکها در قسمتهائی دارای افقهای کلسیک و جیپسیک بصورت مجزایا بصورت توام بوده و در قسمتهای دیگر فاقد هرگونه افق مشخصه و دراراضی که دارای آب زیرزمینی شور وبالا هستند دارای افقهای تجمع نمک می باشند ازنظر وضعیت پستی و بلندی و تاثیری که این عامل درتشکیل خاک دراین مناطق دارد میتوان وضعیت خاکها رااز نظر عمق و تکامل افقها مورد بررسی و تحقیق قرارداد. معمولا خاکهای واقع بر روی فلاتهای مرتفع و دشتهای دامنه ای دارای افقهای کلسیک ، جیپسیک و خاکهای واقع برروی دشتهای آبرفتی رودخانه ای فاقد هرگونه افق مشخصه و خاکهائی که برروی دشتهای پست تشکیل شده اند دارای افق تجمع نمک می باشند. نتایج مینرالوژیکی نشان میدهد که علیرغم وجود رسهای قابل انبساط گروه اسمکتایت (مونت موریلونایت) به نسبت زیادتری در منطقه چهارمحال هیچکدا از رسها حالت غالب نداشته و میتوان رسهای اسمکتایت ، ایلیت - کلریت رابصور مخلوط مینرالهای غالب خاکهای این مناطق دانست .