چکیده شب پره پشت الماسی (diamondback moth) یا بیدکلم، plutella xylostella (l.) (lepidoptera: plutellidae) یکی از مهمترین آفات گیاهان خانواده چلیپائیان در سراسر دنیا می باشد. این حشره در سالهای اخیر آفتی مخرب برای کلم کاری های استان تهران بوده است. در بین بالپولکداران، این شب پره بالاترین مقاومت را به آفتکش های شیمیایی نشان داده است. بنا به نظر بسیاری از محققین، برای از بین بردن مشکل مقاومت این آفت به آفتکش های شیمیایی باید از برنامه های مدیریت تلفیقی آفات(ipm) استفاده کرد. در راستای این امر، استفاده از عوامل کنترل کننده میکروبی(mcas) مطرح می شود. در این تحقیق، اثر عوامل بیمارگر bacillus thuringiensis و nucleopolyhedrovirus روی لاروسن دوم شب پره پشت الماسی بررسی شد. غلظت کشنده 50 درصد (lc50) جدایه های بومی20، kd-2، 6r و جدایه تجاری dipel باکتری b.t روی لاروهای سن دوم شب پره پشت الماسی به ترتیب برابر با cfu/ml103×4/3، cfu/ml104×1/6، cfu/ml106×9/2 و cfu/ml104×8/8 بود. بیشترین اثر کشندگی باکتری b.t مربوط به جدایه 20 بود که در ترکیب با ویروس استفاده شد. غلظت کشنده 50 درصد (lc50) ویروس (npv) برابر با ob/ml104×8/3 تعیین گردید. آزمایشات زیست سنجی ترکیب b.t-npv در سه غلظت از باکتری (lc75, lc50, lc25) و سه غلظت از ویروس (lc75, lc50, lc25) انجام شد. مقایسه میانگین های طول دوره لاروی، درصد شفیره شدن، وزن شفیره ها، درصد خروج حشرات کامل با شاهد اختلاف معنی دار داشتند. نوع اثرمتقابل در این ترکیبات، اثر سینرژیستی- افزایشی بود. مقادیر زمان کشنده 50 درصد (lt50) باکتری b.t، ویروس npv و ترکیب این دوb.t-npv روی لاروسن دوم شب پره پشت الماسی بررسی شد و براین اساس lt50 بدست آمده در ترکیبات b.t-npv نسبت به کاربرد باکتری یا ویروس به تنهایی کمتر بود. کلمات کلیدی: bacillus thuringiensis، جدایه های بومی،nucleopolyhedrovirus ، اثر سینرژیستی- افزایشی

کرم سیب cydia pomonella l. (lepidoptera: tortricidae)آفت کلیدی باغ های سیب در سراسر جهان است. تعیین آستانه های دمایی رشدونمو و نیاز گرمایی حشرات برای پیش بینی نرخ رشدونمو آنها و همچنین دشمنان طبیعی آنها در شرایط طبیعی به کار می رود. در این پژوهش تاثیر دما روی رشدونمو مراحل نابالغ جمعیت کرم سیب دماوند و ارومیه، در 6 دمای ثابت 5/15، 21، 24، 66/26، 66/29 و 35 درجه ی سلسیوس، دوره ی نوری 16:8 ساعت (تاریکی: روشنایی) و رطوبت نسبی 5±60 درصد بررسی شد. برای توصیف روند رشدونمو در دماهای مختلف، برآورد آستانه پایین و بالای دمای رشدونمو و دمای بهینه رشدونمو کرم سیب cydia pomonella l. از 6 مدل غیرخطی استفاده شد. همچنین برای برآورد نیاز گرمایی و آستانه پایین دمای رشدونمو از 2 مدل خطی استفاده شد. مدل های مورد استفاده به وسیله شاخص های آماری مانند ضریب تبیینr2، ضریب تبیین اصلاح شده r2adj، مجموع مربعات باقیمانده rssو معیار حفظ اطلاعات آکائیکه aic و شاخص های زیستی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. از میان مدل های غیرخطی، مدل لاکتین در مراحل تخم، لارو، شفیره و کل مراحل نابالغ دارای بهترین قابلیت از نظر معیار های آماری و زیستی سنجش مدل بود. آستانه پایین دما برای مراحل تخم، لارو، شفیره و کل مراحل نابالغ جمعیت دماوند به وسیله مدل لاکتین از 004/9 تا 79/9 درجه سلسیوس و برای جمعیت ارومیه از 75/8 تا 67/11 درجه سلسیوس برآورد شد. آستانه بالای دمای رشدونمو به وسیله مدل لاکتین برای جمعیت دماوند از 99/29 تا 14/34 درجه سلسیوس و برای جمعیت ارومیه از 08/33 تا 62/34 درجه سلسیوس برآورد شد. دمای بهینه رشد و نمو مراحل مختلف نابالغ با استفاده از مدل لوگان-6 برای جمعیت دماوند از 46/29 تا 36/30 درجه سلسیوس و برای جمعیت ارومیه از 50/30 تا 13/32 درجه سلسیوس برآورد شد. از دو مدل خطی برازش شده مدل ایکموتو و تاکائی نیاز گرمایی و آستانه پایین دمای رشد و نمو کرم سیب را با دقت بالاتری نسبت به مدل خطی معمولی برآورد نمود. مدل خطی ایکموتو و تاکائی آستانه پایین دمای رشدونمو مراحل تخم، لارو، شفیره و کل دوره نابالغ را برای جمعیت دماوند به ترتیب 16/9، 23/9، 51/9 و 33/9 درجه سلسیوس و برای جمعیت ارومیه 09/9، 04/9، 89/9 و 36/9 درجه سلسیوس و نیاز گرمایی را برای جمعیت دماوند به ترتیب 83/82، 86/263، 31/242 و 84/584 روز-درجه سلسیوس و برای جمعیت ارومیه به ترتیب 87/81، 81/277، 74/223 و 94/581 روز-درجه سلسیوس برآورد نمود. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند در تهیه مدل های پیش آگاهی کرم سیب به کار رود.