نام پژوهشگر: احمد جهان لتیباری
محمدعلی آزادفر ربیع بهروز
این تحقیق با هدف استفاده از الیاف کارتن های کهنه قهوه ای (occ) به منظور تهیه خمیرکاغذ روشن با ویژگی های کیفی مناسب قابل استفاده در کاغذهای با درجات مرغوب تر انجام شد. در این تحقیق سعی گردید تا ارتقای ویژگی های نوری و مقاومتی الیاف از طریق فرایند های بدون سولفور و کلر (دوستدار محیط زیست) انجام شود. بدین منظور و با توجه به میزان لیگنین زیاد این الیاف، جهت لیگنین زدایی اولیه و رسیدن به میزان لیگنین در حد خمیرکاغذ قابل رنگبری (عدد کاپای کمتر از20)، ابتدا الیاف occ با فرایند خمیرکاغذسازی سودا- آنتراکینون، لیگنین زدایی شدند. سپس در مرحله دوم از فراوری اکسیژن به منظور لیگنین زدایی بیشتر و گزینش گرتر استفاده شد. در مرحله پایانی پراکسید هیدروژن به منظور رنگبری استفاده گردید. از خمیر کاغذ های تهیه شده در هر مرحله کاغذ دست ساز آزمایشگاهی (m2/gr60) تهیه شده و ویژگی های نوری (روشنی و ماتی) و مقاومتی (مقاومت به پاره شدن، کشش و ترکیدن) آنها با یکدیگر مقایسه گردید. نتایج نشان داد که، فرایند سودا – آنتراکینون قادر است خمیر کاغذ occ با عدد کاپای 86 را به نحو موثری لیگنین زدایی نموده و خمیر کاغذی با عدد کاپای 17/4 (خمیرکاغذ قابل رنگبری) با سطح قابل قبول حفظ کربوهیدرات ها (بازده 75 درصد) تولید کند. طی این فراوری، به جز ماتی کلیه ویژگی های مقاومتی و نوری افزایش معنی داری داشته است. فراوری اکسیژن خمیر کاغذ سودا- آنتراکینون را در حد 50 درصد لیگنین زدایی کرده و بازده خمیر کاغذ نیز از 75 به 67/5درصد کاهش یافت. طی این فراوری مقاومت به پاره شدن و روشنی کاغذ افزایش معنی داری داشته اما دیگر ویژگی های مورد اندازه گیری به طور معنی داری کاهش پیدا کرده است. همچنین، این تحقیق نشان داد که تیمار اکسیژن با سطوح مختلف استفاده از قلیاییت (2، 3، 4 و 6 درصد)، به جز روشنی کاغذ تغییر قابل ملاحظه و معنی داری روی دیگر ویژگی های مقاومتی و نوری کاغذ ایجاد نکرده است. عمل رنگبری خمیر کاغذ فراوری شده با اکسیژن با استفاده از فراوری پراکسید هیدروژن، روشنی کاغذ را از 44 به 61/4 درصد iso ارتقا داد در حالی که بازده خمیر کاغذ نهایی از 67/5درصد به 59/5درصد رسید. کلیه ویژگی ها به جز ماتی کاغذ به طور معنی داری افزایش یافت. نتایج کلی این تحقیق نشان می دهد که فراوری های متوالی سودا- آنتراکینون، اکسیژن و پر اکسید هیدروژن برای ارتقای ویژگی های نوری و مقاومتی الیاف حاصل از کارتن های کهنه بازیافتی کارا و مناسب می باشند و خمیر کاغذ نهایی قابلیت استفاده به منظور تولید کاغذ هایی با درجات مرغوب تر به ویژه کاغذ روزنامه را دارد.
کامیار صالحی احمد جهان لتیباری
با استفاده از گاباس بعنوان ماده اولیه ساخت خمیر کاغذ بازده زیاد، تولید خمیر کاغذ با دو روش cmp و ctmp انجام گرفته و ویژگیهای آنها مقایسه شدند. همچنین با روش بازده زیاد apmp در مورد باگاس مورد بررسی قرار گرفت . متوسط طول، قطر، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی به ترتیب برابر 1/66 میلیمتر، 19/63، 7/47 و 6/087 میکرون تعیین شد. میزان سلولز 55/3، لیگینین 20/5، مواد استخراجی 2/9 و خاکستر 1/98 درصد اندازه گیری شد. نتایح اندازه گیری شده خمیر کاغذهای ساخته شده نشان می دهند که: بازده خمیر کاغذ ctmp به میزان 3-4 درصد از خمیر کاغذ cmp بیشتر بوده و به حداکثر 80/7 درصد در شرایط تیمار شیمیایی 15 درصد هیدرواکسید سدیم و 15 دقیقه زمان تیمار شیمیایی می رسد. خمیر کاغذهای cmp دارای طول پاره شدن تقریبا برابر، مقاومت به ترکیبدن بیشتر و مقاومت در برابر پاره شدن کمتر از خمیر کاغذهای ctmp می باشند. زیادترین طول پاره شدن برابر 3/85km با استفاده از 15 درصد هیدروکسید سدیم و 10 دقیقه زمان تیمار شیمیایی و زیادترین مقاومت در برابر ترکیدن برابر 4/814 kpam2/gr با استفاده از 20 درصد هیدروکسید سدیم و 20 دقیقه زمان تیمار شیمیایی و زیادترین مقاومت در برابر پاره شدن برابر 6/870 mnm2/gr با استفاده از 15 درصد هیدروکسید سدیم و 15 دقیقه زمان تیمار شیمیایی بدست آمده است . خمیر کاغذ cmp نسبت به ctmp دارای براقیت بیشتر و ماتی کمتری است . ساخت خمیر کاغذهای apmp با اعمال روشهای مختلف تیمار شیمیایی نشان می دهند که: - بازده پختهای دو مرحله ای نسبت به پختهای یک مرحله ای حدود 6 درصد زیادتر بوده است . - افزودن آب اکسیژنه تاثیر معنی داری در راندمان ندارد. - بیشترین طول پاره شدن مربوط به خمیر کاغذ پخت شده با روش دو مرحله ای و افزودن یک مرحله آب اکسیژنه و کمترین طول پاره شدن مربوط به خمیر کاغذ دو مرحله ای با افزودن اب اکسیژنه می باشد و بیشترین اندیس مقاومت به ترکیدن مربوط به خمیر کاغذ تهیه شده به روش دو مرحله ای افزایش آب اکسیژنه و کمترین اندیس مقاومت به ترکیدن مربوط به پخت با روش یک مرحله ای بدون آب اکسیژنه است . - بیشترین براقیت مربوط به زمانی است که از dtpa استفاده گردیده و کمترین براقیت مربوط به پخت یک مرحله ای بدون آب اکسیژنه می باشد. در مورد ماتی نیز نتایج مشابه است .
معراج شرری سعید امیری
پیشرفت و توسعه اقتصادی یک کشور تا حدی وابسته به عملکرد مناسب صنایع آن می باشد. در این میان صنعت خمیر و کاغذ به جهت تولید محصولی با ارزش افزوده بالا ، نقش مهمی در راستای هدف مذکور ایفا می کند. برای بررسی عملکرد یک موسسه تولیدی روشهای مختلفی وجود دارد که یکی از آنها محاسبه بهره وری می باشد که به نحوه استفاده از عوامل تولید در جهت تولید محصول مربوط می شود. این تحقیق در کارخانه چوب و کاغذ ایران (چوکا) با ظرفیت اسمی 150000تن کاغذ انجام گرفته است . در این تحقیق انواع بهره وری اقتصادی و فیزیکی محاسبه شد و سپس از طریق آزمونهای ضریب همبستگی و رگرسیون و تحلیل مولفه های اصلی موثر رابطه بین عوامل تولید و انواع بهره وری مورد بررسی قرار گرفت و در ادامه ، مقایسه ای از عملکرد کارخانه در بهترین و ضعیف ترین وضعیت انجام شد.
محمدهادی مرادیان احمد جهان لتیباری
این تحقیق با هدف بررسی شرایط پخت و ویژگیهای کاغذ ساخته شده به روش cmpاز کاه گندم انجام گردید. دراین مطالعه ابتدا مشخصات بیومتریک الیاف ساقه کاه گندم شامل طول، قطرکلی ، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی یکصد و پنجاه عدد الیاف اندازه گیری شد ه است. ترکیبات شیمیایی شامل مقدار سلولز ، لیگنین ، مواد استخراجی و خاکستر در سه تکرار اندازه گیری شد که با توجه به مقدار زیاد سلولز و مقدار کم لیگنین در مقایسه با متوسط اندازه گیری شده برای چوبهای ایران می توان گفت که این ماده برای ساخت کاغذ از این نظر مناسب است.
احمدرضا شیخ الم تقی طبرسا
در این بررسی امکان استفاده از پوست دانه آفتابگردان در صنعت تخته خرده چوب مورد بررسی قرار گرفت عوامل متغیر این تحقیق عبارتند از درصد اختلاط پوست دانه آفتابگردان با چوب در چهار سطح(0 ، 15 ، 30 و 100 درصد) و میزان چسب در سه سطح (9 ، 11 و 13 درصد)و زمان پرس در دو سطح (5 و 7 دقیقه) و بقیه عوامل ثابت در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که افزایش 15 درصد پوست دانه آفتابگردان به خرده چوب باعث افزایش مقاومت خمشی تخته ها به میزان 5/17 درصد نسبت به تخته ساخته شده از خرده چوب خالص شده است که بیانگر آن است که پوست دانه آفتابگردان احتمالا نقش فیلر را در تخته دارد ولی با افزایش بیشتر پوست دانه آفتابگردان باعث کاهش مقاومت خمشی می شود. میزان مدول الاستیسیته و چسبندگی داخلی تخته ها نیز با افزایش 15 درصد پوست دانه آفتابگردان افزایش می یابد اما اضافه نمودن بیشتر پوست دانه آفتابگردان باعث کاهش آنها می شود. نتایج نشان داد که افزودن پوست دانه آفتابگردان به میزان 15 درصد از لحاظ آماری تاثیری در میزان واکشیدگی پس از 2 و 24 ساعت غوطه وری در مقایسه با تخته های ساخته شده با 100 درصد خرده چوب ندارد، اما اضافه نمودن پوست دانه آفتابگردان باعث افزایش میزان واکشیدگی تخته ها می شود. افزودن پوست دانه آفتابگردان به تخته ها ی ساخته شده باعث می گردد که میزان جذب آب تخته ها پس از 2 و 24 ساعت غوطه وری در آب افزایش یابد.همچنین نتایج نشان داد که افزایش زمان پرس و میزان رزین اثر منفی افزودن پوست دانه آفتابگردان به تخته را کاهش می دهد. در این تحقیق بهترین تیمار تخته هایی بودند که با افزودن پوست دانه آفتاب گردان به میزان 15 درصد با مصرف 11 درصد و زمان پرس 7 دقیقه ساخته شده اند تیمار فوق بهترین میزان مقاومت خمشی وچسبندگی داخلی را در بین سایر تخته ها داشتند و میزان جذب آب و واکشیدگی ضخامتی کمتری را نیز دارا بودند نتایج بیانگر آن است که افزایش پوست دانه آفتابگردان به میزان 15 درصد نه تنها از نظر اقتصادی با صرفه است بلکه باعث افزایش بعضی از مقاومت های تخته از جمله مقاومت خمشی و چسبندگی داخلی تخته ها می شود.