نام پژوهشگر: ایوب ایوب تقی زاده
محمد صالحی سودجانی1 سید جعفر حجازی
با گسترش روزافزون جمعیت شهرها در جهان و افزایش تقاضای سفرهای درون شهری ، حمل ونقل شهری نسبت به گذشته بیشتر مورد توجه میباشد.تقاضایحمل ونقلدرآیندهبه خصوصدرکشورهایدرحال توسعه،استفادهبیش ازپیشازسیستم هایحمل ونقلهمگانیراتوجیهمی نماید. ازاین روبهبودسیستم حمل ونقلهمگانیبه ویژه سیستماتوبوس رانی ضروری می باشد.ازجمله فناوری های مدیریت و کنترل اتوبوسرانی،سیستم اطلاعات جغرافیایی gisاست که درکنترلمسیر می تواندبسیارموثرباشد.هدف این تحقیق بهینه سازی مسیرهای اتوبوس رانی می باشد ،لذا به همین منظور منطقه یک شهرداری شهر اهواز به عنوان مطالعه موردی انتخاب گردید. پس از ایجاد یک پایگاه داده برای شبکه راهو رفع خطاهای موجود درداده ها، شبکه تحلیل گردید. جهت مسیریابی بهینه، 8 فاکتور سطح سرویس، متوسط سرعت، کاربری اراضی، وضعیت روسازی، عرض خط عبور، اجزاء مقطع راه، حوزه های تراکم جمعیتیو طول هر لبه تعیین و با استفاده از دانش کارشناسی به هرکدام از فاکتورهای فوق به روش رده بندی ، وزنی داده شد.این فاکتورها برای هر لبه محاسبه گردید و در پایگاه داده ثبت شدند. سپس با اعمال آنالیز مسیر یابی از طریق الگوریتم دیجسترا ، تعداد 8 مسیر بدون تغییر ماند و 5 خط از خطوط اتوبوس رانی مسیرشان تغییر نمود. در مناطقی که مسیریابی شده بودندجهت احداث ایستگاه اتوبوس 4 فاکتور (حداقل عرض معبر 8 متر، میانگین فاصله بین دو ایستگاه متوالی 400 تا 600 متر، میانگین فاصله تا نقطه ثقل جمعیت 700 متر و فاصله تا تقاطع های چراغ دار حداقل 75 متر) تعیین شد. با ایجاد لایه های با ویژگی های ذکرشده و تلفیق آن ها مناطقی که دارای اهمیت بیشتری جهت احداث ایستگاه های اتوبوس بودند شناسایی گردیدندکه پس از اعمال الگوریتم سطح سرویس تعداد 12 ایستگاه مکان یابی شد.