هدف از پژوهش حاضر، بررسی استعاره های درباری خمسه ی نظامی براساس دیدگاه استعاره ی شناختی است تا نقش کلیدی و مهم تصاویر درباری در آثار وی نشان داده شود و حوزه هایی که استعاره ی درباری در آن بسامد بالایی دارد، مورد شناسایی قرار بگیرد تا از این طریق نیز به کلیدهای شناختی فهم شعر نظامی دست بیابیم. برهمین مبنا، این پایان نامه در چهار فصل تنظیم شده است. در فصل اول به بیان کلیاتی راجع به زندگی نظامی و سبک و شعر او و همچنین مبانی نظری تحقیق پرداخته شده است. در فصل دوم نیز، استعاره های درباری، به هشت حوزه ی اشخاص درباری، رزم و جنگ، اشیاء درباری، اماکن درباری و غیره طبقه بندی شده اند و هر کدام از آنها بنابر تعلّق به پنج قلمرو مفاهیم، طبیعت، امور غیر طبیعی، انسانی و حیوانات ساختاربندی و ساماندهی شده ؛ و با توجه به مبدأ و مقصد استعاره ها مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفته اند. در فصل سوم نیز به بررسی مهم ترین عوامل شکل گیری استعاره های درباری در دستگاه فکری نظامی پرداخته شده است، عواملی همچون عوامل محیطی و جغرافیایی، عوامل دینی و اعتقادی، عوامل تجربی و زیستی و همچنین عواملی که در آن به نقش اندیشه های ایران باستان تاکید می شود. نتیجه آنکه نظام و تفکر درباری به عنوان مقتدرترین دستگاه حاکم بر شعر نظامی حضور داشته و سازوکار استعاره پردازی در نظامی را بر محور نظام معنادار و قابل توصیفی استوار کرده است.