نام پژوهشگر: زهرا چالیک
زهرا چالیک مرتضی کوکبی
هدف از انجام این پژوهش بررسی و مقایسه ی رابط کاربری در نرم افزار جامع کتابخانه ای کد منبع باز کوها و نرم افزارهای کتابخانه ای پارس آذرخش، کاوش و نوسا از منظر دو رهیافت کاربرمداری و نظام مداری می باشد. در این پژوهش نسخه های تحت وب نرم افزارهای مورد مطالعه، مد نظر بوده است. برای اجرای این پژوهش تعداد 110 کتابدار از کتابدارانی که با رابط های کاربری نرم افزارهای مورد مطالعه در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، دانشگاه علوم پزشکی شیراز و کتابخانه ی عمومی شهرک بعثت ماهشهر آشنا بودند، شرکت داشتند. از پرسشنامه ی کوییس با اعمال تغییرات مورد نیاز جهت جمع-آوری اطلاعات استفاده گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از نسخه ی 19 نرم افزار آماری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. آزمون های تی، تحلیل واریانس، ضریب همبستگی پیرسون و میانگین ضریب وزنی برای تحلیل داده ها استفاده شدند. یافته ها نشان داد که وضعیت عوامل مطرح در رابط های کاربری نرم افزارهای پارس آذرخش، کاوش، کوها و نوسا (شامل صفحه نمایش، واژگان و پیام ها، چگونگی کار با رابط کاربری، راهنما و سایر امکانات و قابلیت ها) به جز عامل راهنما که از دید کتابداران از لحاظ کیفی در وضعیف ضعیفی بوده است، سایر عوامل در وضعیت متوسطی قرار داشتند. این در حالی است که وضعیت عامل راهنما از منظر رهیافت نظام مداری نیز در وضعیت مشابهی قرار داشته است. در بررسی میزان رضایت کتابداران از رابط های کاربری نرم افزارهای پارس آذرخش، کاوش، کوها و نوسا مشخص شد که بیشترین میزان رضایت آنان در تمامی نرم افزارها مربوط به عامل صفحه نمایش و کمترین میزان رضایت آنان مربوط به عامل راهنمای رابط کاربری نرم افزارها می باشد. سایر یافته های این پژوهش در مورد بود یا نبود تفاوتی معنادار بین دیدگاه های کتابداران استفاده کننده از رابط های کاربری نرم افزارهای پارس آذرخش، کاوش و نوسا با نرم افزار کوها از منظر عوامل مطرح در رابط کاربری (شامل صفحه نمایش، واژگان و پیام ها، چگونگی کار با رابط کاربری، راهنما و سایر امکانات و قابلیت ها) بیانگر این بود که تفاوت بین دیدگاه های کتابداران استفاده کننده از رابط های کاربری نرم افزارهای پارس آذرخش، کاوش و نوسا با نرم افزار کوها از منظر عامل صفحه نمایش معنی دار بوده، در حالی که از منظر عوامل واژگان و پیام ها، چگونگی کار با رابط کاربری، راهنما و سایر امکانات و قابلیت ها معنی دار نبوده است. از سویی دیگر بین دیدگاه های کتابداران دارای سابقه کار متفاوت و استفاده کننده از رابط های کاربری نرم افزارهای پارس آذرخش، کاوش و نوسا با کتابداران دارای سابقه کار متفاوت و استفاده کننده از رابط کاربری نرم افزار کوها تفاوت معنی داری وجود نداشته است. اما بین دیدگاه های کتابداران دارای سابقه کار متفاوت با نرم افزارهای پارس آذرخش، کاوش و نوسا و استفاده کننده از رابط های کاربری این سه نرم افزار با کتابداران دارای سابقه کار متفاوت با نرم افزار کوها و استفاده کننده از رابط کاربری آن تفاوت معنی داری وجود داشته است. از سویی دیگر همبستگی قوی بین رابط های کاربری نرم افزارهای پارس آذرخش، کاوش، کوها و نوسا از منظر دو رهیافت کاربرمداری و نظام مداری نشان داد که نرم افزارها از دید استفاده کنندگان و از دید بررسی تخصصی نرم افزار دارای چه نقاط ضعفی هستند.